Chúa Giê-su Là Ai? Khám Phá Cuộc Đời và Di Sản Của Ngài

Trong dòng chảy lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa gây tranh cãi, vừa thu hút sự tôn thờ, và định hình nền văn minh sâu sắc như Giê-su người Na-xa-rét. Câu hỏi “Ngươi nói Ta là ai?” (Ma-thi-ơ 16:15) mà chính Chúa Giê-su đặt ra cho các môn đồ vẫn còn vang vọng qua mọi thế hệ, đòi hỏi một câu trả lời cá nhân và hệ trọng. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để khám phá căn tính, cuộc đời, sự chết, sự sống lại và di sản đời đời của Ngài, dựa trên nền tảng của Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925.

I. Danh Xưng và Bản Thể: Khải Thị Về Con Người Giê-su

Kinh Thánh không để chúng ta phải phỏng đoán về danh tính của Ngài. Qua nhiều danh xưng và lời tuyên bố, bức chân dung thần thượng và nhân tính của Chúa Giê-su được bày tỏ rõ ràng.

1. Đấng Christ (Μεσσίας - Messias): Danh xưng “Christ” không phải là họ của Ngài, mà là một chức vụ, một tước hiệu được xức dầu. Trong tiếng Hê-bơ-rơ là “Mê-si” (מָשִׁיחַ - Mashiach), có nghĩa là “Đấng được xức dầu”. Trong Cựu Ước, các tiên tri, thầy tế lễ và vua được xức dầu bằng dầu để biệt riêng ra cho một chức vụ thánh. Chúa Giê-su chính là Đấng Mê-si được hứa ban, Đấng được Đức Chúa Trời xức bằng Thánh Linh (Công vụ 10:38) để hoàn thành công việc cứu chuộc. Phi-e-rơ đã tuyên xưng: “Ngài là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16).

2. Con Đức Chúa Trời (ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ): Danh xưng này không nói đến một sự sinh ra theo nghĩa vật chất, mà nói đến mối quan hệ độc nhất vô nhị, đồng bản thể và đời đời giữa Chúa Giê-su với Đức Chúa Cha. Trong tiếng Hy Lạp, từ “υἱὸς” (huios) mang ý nghĩa về sự tương đồng bản chất và quyền thừa kế. Chúa Giê-su là Con Một (μονογενής - monogenēs) của Đức Chúa Trời (Giăng 3:16), mang lấy trọn vẹn thần tính của Chúa Cha. Chính Đức Chúa Cha đã xác nhận: “Nầy là Con yêu dấu của ta, đẹp lòng ta mọi đàng” (Ma-thi-ơ 3:17).

3. Con Người (ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου): Đây là danh xưng Chúa Giê-su thường dùng nhất để chỉ về chính mình. Nó vừa nhấn mạnh đến nhân tính đích thực của Ngài, vừa ám chỉ đến lời tiên tri trong Đa-ni-ên 7:13-14 về một Đấng “như con người” được ban cho quyền cai trị đời đời. Ngài là Đấng hoàn toàn thuộc về nhân loại, đồng cảm với chúng ta trong mọi sự thử thách, ngoại trừ tội lỗi (Hê-bơ-rơ 4:15).

4. Ngôi Lời (ὁ Λόγος): Sách Giăng mở đầu bằng một tuyên bố thần học sâu sắc: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta” (Giăng 1:1, 14). “Logos” trong tiếng Hy Lạp không chỉ là “lời nói”, mà còn là lý trí, nguyên lý sáng tạo và biểu hiệu trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Chúa Giê-su chính là Lời hằng sống, là sự mặc khải trọn vẹn và cuối cùng của Đức Chúa Trời cho nhân loại (Hê-bơ-rơ 1:1-2).

II. Cuộc Đời và Chức Vụ Trên Đất: Sự Hòa Lẫn Của Thần Tính và Nhân Tính

Cuộc đời Chúa Giê-su, được ghi chép trong bốn sách Phúc Âm, là một sự hòa lẫn kỳ diệu giữa quyền năng thần thượng và sự khiêm nhường của con người.

Sự Giáng Sinh (Giáng Thế): Ngài không đến như một vị vua quyền uy, mà “tự bỏ mình đi, lấy hình tôi tớ... sinh ra như một người” (Phi-líp 2:7). Sự giáng sinh đồng trinh (Ma-thi-ơ 1:23) ứng nghiệm lời tiên tri Ê-sai 7:14, khẳng định nguồn gốc siêu nhiên của Ngài. Emmanuel – “Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta” – chính là mục đích của sự giáng sinh.

Chức Vụ Công Khai: Trong ba năm rưỡi, Ngài đã:
Giảng dạy với thẩm quyền: “Ngài dạy dỗ có quyền phép, chớ chẳng phải như các thầy thông giáo đâu” (Mác 1:22). Bài giảng trên núi (Ma-thi-ơ 5-7) phác họa vương quốc đảo ngược các giá trị thế gian của Ngài.
Chữa lành và làm phép lạ: Các phép lạ không chỉ là hành động nhân từ, mà là những “dấu lạ” (σημεῖα - sēmeia) để bày tỏ thần tính và quyền năng của Đấng Mê-si (Giăng 20:30-31).
Yêu thương người bị ghét bỏ: Ngài tiếp xúc với người thu thuế, kẻ tội lỗi, người phong hủi, thể hiện tình yêu vô điều kiện của Đức Chúa Trời.
Gọi và huấn luyện mười hai sứ đồ: Ngài đầu tư vào mối quan hệ thân mật với một nhóm nhỏ, để họ tiếp tục sứ mạng của Ngài sau này.

III. Sự Chết và Sự Sống Lại: Trung Tâm Của Lịch Sử Cứu Rỗi

Sứ mạng tối hậu của Chúa Giê-su không phải là làm một thầy dạy đạo đức, mà là “làm giá chuộc nhiều người” (Mác 10:45).

1. Sự Chết Chuộc Tội: Sự chết của Ngài trên thập tự giá không phải là một tai nạn bi thảm, mà là sự ứng nghiệm có chủ đích của kế hoạch cứu rỗi từ đời đời của Đức Chúa Trời. Ngài là “Chiên Con của Đức Chúa Trời, là Đấng cất tội lỗi thế gian đi” (Giăng 1:29). Từ ngữ “chuộc” (λύτρον - lytron) trong Mác 10:45 mang ý nghĩa giá chuộc, một cái giá được trả để giải phóng nô lệ. Chúa Giê-su đã trả giá bằng chính huyết báu của Ngài (1 Phi-e-rơ 1:18-19). Ngài gánh thay án phạt tội lỗi mà chúng ta đáng chịu, “vì Ngài đã mang sự đau ốm của chúng ta... lại vì tội lỗi chúng ta mà bị vết” (Ê-sai 53:4-5).

2. Sự Sống Lại Chiến Thắng: Nếu sự chết của Ngài là sự trả giá, thì sự sống lại của Ngài là sự xác nhận. Ngài “đã bị nộp vì tội lỗi chúng ta, và sống lại vì sự xưng công bình của chúng ta” (Rô-ma 4:25). Sự sống lại là bằng chứng tối hậu rằng Đức Chúa Cha đã chấp nhận sự hy sinh của Ngài, và quyền lực của tội lỗi cùng sự chết đã bị đánh bại. Trong tiếng Hy Lạp, từ “sống lại” (ἀνάστασις - anastasis) có nghĩa là “đứng dậy”. Chúa Giê-su đã đứng dậy từ cõi chết, trở thành “trái đầu mùa của những kẻ ngủ” (1 Cô-rinh-tô 15:20), bảo đảm sự sống lại trong thân thể vinh hiển cho tất cả những ai tin Ngài.

IV. Di Sản Đời Đời: Chúa Của Tôi và Chúa Của Mọi Sự

Sau khi sống lại, Chúa Giê-su thăng thiên và hiện đang ngồi bên hữu Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 10:12), nắm giữ mọi quyền phép trên trời dưới đất (Ma-thi-ơ 28:18). Di sản của Ngài tiếp tục được mở rộng:

• Đấng Trung Bảo: Ngài “hằng sống để cầu thay” cho chúng ta (Hê-bơ-rơ 7:25). Trong tiếng Hy Lạp, “trung bảo” (μεσίτης - mesitēs) là người đứng giữa để hòa giải hai bên. Chúa Giê-su là Đấng Trung Bảo duy nhất giữa Đức Chúa Trời và loài người (1 Ti-mô-thê 2:5).
• Đầu của Hội Thánh: Ngài là “đầu của thân thể, tức là Hội thánh” (Cô-lô-se 1:18). Hội Thánh được xây dựng trên chính Ngài, là Đá Góc (Ê-phê-sô 2:20).
• Chúa Tể của Lịch Sử: Ngài sẽ trở lại trong vinh hiển để phán xét kẻ sống và kẻ chết (2 Ti-mô-thê 4:1), thiết lập trời mới đất mới nơi sự công bình ngự trị (Khải huyền 21:1-5).

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

Việc hiểu biết Chúa Giê-su là ai phải dẫn đến sự biến đổi trong đời sống.

1. Đặt Đức Tin và Sự Tin Cậy Nơi Ngài: Biết Ngài là Đấng Cứu Chuộc đòi hỏi một phản ứng cá nhân. “Hãy tin Đức Chúa Jêsus Christ, thì ngươi và cả nhà ngươi đều sẽ được cứu” (Công vụ 16:31). Đức tin (πίστις - pistis) không chỉ là sự đồng ý về trí thức, mà là sự phó thác, tin cậy trọn vẹn vào con người và công việc của Ngài.

2. Sống Dưới Quyền Chúa Tể Của Ngài: Nhìn nhận Ngài là Chúa (Κύριος - Kyrios) có nghĩa là từ bỏ quyền làm chủ đời mình. “Chẳng có ai trong chúng ta vì chính mình mà sống... vì, nếu chúng ta sống, là sống cho Chúa” (Rô-ma 14:7-8). Mọi lĩnh vực đời sống—công việc, gia đình, tài chính—đều phải được đặt dưới sự cai trị của Ngài.

3. Bước Đi Trong Mối Quan Hệ Con Thảo: Vì Ngài là Con Đức Chúa Trời, những ai tin Ngài cũng được ban cho quyền phép trở nên con cái Đức Chúa Trời (Giăng 1:12). Chúng ta có thể đến gần Chúa với sự tự tin của một đứa con thưa chuyện với Cha mình (Ga-la-ti 4:6-7).

4. Rao Truyền Danh Ngài: Di sản của Ngài được tiếp nối qua chứng nhân của Hội Thánh. Chúng ta được kêu gọi “đi khắp thế gian giảng Tin Lành” (Mác 16:15), chia sẻ cho người khải biết Ngài là Đấng Christ, Cứu Chúa và Chúa Tể.

Kết Luận

Vậy, Chúa Giê-su là ai? Ngài không chỉ là một nhà đạo đức vĩ đại, một nhà cách mạng, hay một biểu tượng tôn giáo. Kinh Thánh mặc khải Ngài là Đức Chúa Trời thật và là người thật—Ngôi Lời đã trở nên xác thịt. Ngài là Đấng Mê-si được hứa, Chiên Con chịu chết chuộc tội, Đấng Sống Lại đắc thắng, và là Chúa Tể đang cai trị và sẽ trở lại. Câu trả lời của Phi-e-rơ: “Ngài là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16) phải trở thành lời tuyên xưng của chính lòng chúng ta.

Cuộc đời và di sản của Ngài mời gọi mỗi người chúng ta không dừng lại ở việc nghiên cứu khách quan, mà đi đến chỗ quỳ gối tôn thờ, phó thác đời mình và sống vì sự vinh hiển của Danh Ngài. Hãy để câu hỏi “Chúa Giê-su là ai?” được trả lời bằng cả cuộc đời bạn.

“Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Ta là đường đi, lẽ thật, và sự sống; chẳng bởi ta thì không ai được đến cùng Cha.” (Giăng 14:6)