Cách Nào Để Cầu Nguyện Cho Đúng?
Trong hành trình đức tin, cầu nguyện là hơi thở của linh hồn, là sợi dây kết nối trực tiếp giữa con người với Đấng Tạo Hóa. Tuy nhiên, một câu hỏi thường trực và quan trọng mà nhiều tín hữu đặt ra là: "Cầu nguyện thế nào cho đúng?" Có một khuôn mẫu, một tâm thế hay một bí quyết nào được Kinh Thánh bày tỏ không? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá câu trả lời từ chính Lời Đức Chúa Trời, soi rọi nguyên tắc, tấm lòng và hình mẫu mà Chúa Giê-xu Christ – Đấng Trung Bảo của chúng ta – đã dạy.
I. Nền Tảng Của Sự Cầu Nguyện: Mối Quan Hệ Và Tấm Lòng
Trước khi tìm hiểu về "cách thức", chúng ta phải hiểu "bản chất" của sự cầu nguyện. Từ ngữ Hê-bơ-rơ được dùng cho "cầu nguyện" là "tephillah" (תְּפִלָּה), mang ý nghĩa cơ bản là một lời khẩn cầu, một sự phán xét bản thân, hay một bài thánh thi. Trong tiếng Hy Lạp Tân Ước, từ "proseuchomai" (προσεύχομαι) có nghĩa là cầu khẩn, thỉnh nguyện, và luôn hướng về Đức Chúa Trời. Như vậy, cầu nguyện không đơn thuần là một nghi thức, mà là sự trò chuyện, thông công từ một tấm lòng với Cha Thiên Thượng.
Kinh Thánh nhấn mạnh tấm lòng là then chốt của sự cầu nguyện đẹp ý Chúa. Châm-ngôn 15:8 chép: "Của tế lễ kẻ ác lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va; Nhưng lời cầu nguyện của người ngay thẳng được đẹp lòng Ngài." Sự "ngay thẳng" ở đây nói đến một tấm lòng chân thật, được tẩy sạch bởi huyết Chúa Giê-xu, và hướng về sự vinh hiển của Đức Chúa Trời. Cầu nguyện không phải là trình diễn ngôn từ hay dài dòng để được người đời khen ngợi. Chính Chúa Giê-xu cảnh báo điều này trong Ma-thi-ơ 6:5-6:
"Khi các ngươi cầu nguyện, đừng làm như bọn giả hình; vì họ ưa đứng cầu nguyện trong các nhà hội và góc đường, cho người ta thấy. Quả thật, ta nói cùng các ngươi, bọn đó đã được phần thưởng của mình rồi. Song khi ngươi cầu nguyện, hãy vào phòng riêng, đóng cửa lại, rồi cầu nguyện Cha ngươi, ở nơi kín nhiệm đó; và Cha ngươi, là Đấng thấy trong chỗ kín nhiệm, sẽ thưởng cho ngươi."
Vậy, yếu tố đầu tiên để cầu nguyện cho đúng là tấm lòng chân thật, khiêm nhường và kín đáo, hướng về Cha trên trời chứ không phải về sự phô trần với con người.
II. Khuôn Mẫu Toàn Hảo: Lời Cầu Nguyện Chúa Dạy (Ma-thi-ơ 6:9-13)
Khi các môn đồ thưa với Chúa Giê-xu: "Lạy Chúa, xin dạy chúng tôi cầu nguyện" (Lu-ca 11:1), Ngài đã ban cho một khuôn mẫu, thường được gọi là "Kinh Lạy Cha" (The Lord's Prayer). Đây không chỉ là một bài cầu nguyện để đọc thuộc lòng máy móc, mà là một cấu trúc, một mô hình toàn diện hướng dẫn chúng ta về thứ tự ưu tiên và nội dung của lời cầu nguyện. Chúng ta cùng phân tích từng phần:
1. "Lạy Cha chúng tôi ở trên trời" (câu 9a): Cầu nguyện bắt đầu với mối quan hệ. Chữ "Cha" (Hy Lạp: "Pater" - Πατήρ) xác lập địa vị chúng ta trong Chúa Giê-xu: là con cái được nhận làm nghĩa tử. Cầu nguyện là con thưa chuyện với Cha, đầy tình yêu thương và sự gần gũi, nhưng cũng đầy sự tôn kính vì Ngài là Đấng "ở trên trời" – tức là tối cao, quyền năng và thánh khiết.
2. "Danh Cha được tôn thánh" (câu 9b): Ưu tiên đầu tiên không phải là nhu cầu của chúng ta, mà là sự vinh hiển của Đức Chúa Trời. "Danh" trong Kinh Thánh đại diện cho chính bản thể, đặc tính và uy quyền của Ngài. Cầu nguyện cho danh Cha được "tôn thánh" (Hy Lạp: "hagiazō" - ἁγιάζω) nghĩa là chúng ta cầu xin cho Danh ấy được nhìn biết, tôn kính và tách biệt khỏi mọi sự phàm tục trong cả thế giới và trong đời sống chính chúng ta.
3. "Nước Cha được đến" (câu 10a): Đây là lời cầu nguyện cho vương quyền của Đức Chúa Trời được bày tỏ và mở rộng. Chúng ta cầu xin cho sự cai trị của Ngài được nhìn thấy trong tấm lòng con người, trong Hội Thánh, và chúng ta trông đợi ngày Chúa Giê-xu trở lại để thiết lập vương quốc đời đời của Ngài.
4. "Ý Cha được nên, ở đất như trời" (câu 10b): Ý muốn (Hy Lạp: "thelēma" - θέλημα) của Đức Chúa Trời là hoàn hảo, tốt lành và đẹp ý (Rô-ma 12:2). Cầu nguyện là sự đầu phục, xin ý Cha được thực hiện trọn vẹn trong đời sống chúng ta và khắp thế gian, thuận phục như các thiên sứ trên trời vâng theo ý Ngài.
5. "Xin cho chúng tôi hôm nay đồ ăn đủ ngày" (câu 11): Sau khi đặt sự vinh hiển và vương quyền của Chúa lên đầu, chúng ta mới trình bày những nhu cầu cá nhân. Ở đây là nhu cầu vật chất cơ bản nhất – "đồ ăn". Chúa dạy chúng ta phó thác nhu cầu hằng ngày cho Ngài, sống bằng lòng và tin cậy sự chu cấp của Cha trên trời.
6. "Xin tha tội cho chúng tôi, như chúng tôi cũng tha kẻ phạm tội nghịch cùng chúng tôi" (câu 12): Nhu cầu thuộc linh quan trọng không kém: sự tha thứ. Mối liên hệ giữa sự tha thứ chúng ta nhận được từ Chúa và sự tha thứ chúng ta dành cho người khác là rõ ràng. Cầu nguyện đúng đắn đòi hỏi một tấm lòng sẵn sàng tha thứ (xem thêm Ma-thi-ơ 6:14-15).
7. "Xin chớ để chúng tôi bị cám dỗ, mà cứu chúng tôi khỏi điều ác" (câu 13a): Lời cầu nguyện này thể hiện sự nhận biết về sự yếu đuối của bản thân và sự hiện diện của ma quỷ (kẻ ác). Chúng ta không cậy vào sức mình, nhưng cầu xin sự bảo vệ và chiến thắng của Chúa trong cuộc chiến thuộc linh.
Khuôn mẫu này dạy chúng ta một thứ tự ưu tiên tuyệt vời: Chúa trước, rồi đến chúng ta. Vinh quang Chúa, Vương quốc Chúa, ý muốn Chúa được đặt lên hàng đầu, sau đó mới đến nhu cầu thể chất, thuộc linh và sự bảo vệ của chúng ta.
III. Những Nguyên Tắc Cốt Lõi Được Kinh Thánh Bày Tỏ
Ngoài khuôn mẫu Chúa dạy, Kinh Thánh còn bày tỏ nhiều nguyên tắc then chốt cho sự cầu nguyện hiệu nghiệm:
1. Cầu Nguyện Nhân Danh Chúa Giê-xu: Đây là đặc quyền tối cao của Cơ Đốc nhân. Chúa Giê-xu phán: "Các ngươi nhân danh ta mà cầu xin điều chi mặc dầu, ta sẽ làm cho, để Cha được sáng danh trong Con" (Giăng 14:13). "Nhân danh" (Hy Lạp: "en tō onomati" - ἐν τῷ ὀνόματι) không phải là câu thần chú, mà có nghĩa là cầu xin với thẩm quyền, dựa trên công lao, địa vị và sự ủy nhiệm của Chúa Giê-xu Christ. Chúng ta tiếp cận Đức Chúa Trời với tư cách là những người ở trong Christ, được bao phủ bởi sự công bình của Ngài.
2. Cầu Nguyện Theo Ý Muốn Chúa: Sứ đồ Giăng viết: "Này là điều chúng ta dạn dĩ ở trước mặt Chúa, nếu chúng ta theo ý muốn Ngài mà cầu xin việc gì, thì Ngài nghe chúng ta. Nếu chúng ta biết không cứ mình xin điều gì, Ngài cũng nghe chúng ta, thì chúng ta biết mình đã nhận được điều mình xin Ngài" (1 Giăng 5:14-15). Cầu nguyện không phải là ép Đức Chúa Trời làm theo ý mình, mà là hiệp ý mình với ý muốn tốt lành và trọn vẹn của Ngài. Sự hiểu biết ý muốn Chúa đến từ việc đắm chìm trong Lời Ngài.
3. Cầu Nguyện Bởi Đức Tin: Chúa Giê-xu nhấn mạnh: "Mọi điều các ngươi lấy đức tin cầu xin trong lúc cầu nguyện, nếu tin, sẽ được" (Ma-thi-ơ 21:22). Gia-cơ cũng dạy: "Nhưng phải lấy đức tin mà cầu xin, chớ nghi ngờ; vì kẻ hay nghi ngờ giống như sóng biển, bị gió động và đưa đi đây đi đó. Người như thế chớ nên tưởng mình lãnh được vật chi từ nơi Chúa" (Gia-cơ 1:6-7). Đức tin không phải là tin rằng chúng ta sẽ nhận được chính xác điều mình muốn, nhưng là tin cậy tuyệt đối vào bản tính tốt lành, quyền năng và lời hứa của Đức Chúa Trời.
4. Cầu Nguyện Không Thôi: Tân Ước nhiều lần khích lệ sự bền đổ trong cầu nguyện (Lu-ca 18:1; Rô-ma 12:12; 1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:17). Điều này không có nghĩa là lặp lại những lời sáo rỗng (Ma-thi-ơ 6:7), mà là sự kiên trì, trung tín trong mối quan hệ với Chúa, tiếp tục trình dâng nhu cầu và tìm kiếm mặt Ngài.
5. Cầu Nguyện Với Sự Cảm Tạ: Phi-líp 4:6 dạy: "Chớ lo phiền chi hết, nhưng trong mọi sự hãy dùng lời cầu nguyện, nài xin, và sự tạ ơn mà trình các sự cầu xin của mình cho Đức Chúa Trời." Sự cảm tạ thừa nhận sự nhân từ và sự chu cấp của Chúa trong quá khứ, từ đó củng cố đức tin của chúng ta cho những lời cầu xin hiện tại.
IV. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cầu Nguyện Hằng Ngày
Làm thế nào để đưa những nguyên tắc Kinh Thánh này vào thực hành?
1. Thiết Lập Thói Quen: Hãy dành thì giờ nhất định mỗi ngày để tĩnh nguyện và cầu nguyện. Đa-ni-ên là gương mẫu dù bị cấm đoán vẫn "mỗi ngày ba lần quì gối xuống, cầu nguyện, xưng tội cùng Đức Chúa Trời" (Đa-ni-ên 6:10). Không nhất thiết phải dài, nhưng cần đều đặn.
2. Sử Dụng Lời Chúa Trong Cầu Nguyện: Cầu nguyện bằng chính những lời hứa trong Kinh Thánh. Khi gặp sợ hãi, hãy cầu nguyện Thi-thiên 23; khi cần sự hướng dẫn, hãy dựa trên Châm-ngôn 3:5-6. Điều này đảm bảo lời cầu nguyện của chúng ta phù hợp với ý muốn Chúa.
3. Ghi Chú Nhật Ký Cầu Nguyện: Ghi lại những điều cầu xin và những câu trả lời của Chúa. Điều này giúp ta nhìn thấy sự thành tín của Ngài qua thời gian, và nuôi dưỡng lòng biết ơn.
4. Cân Bằng Các Dạng Thức Cầu Nguyện: Sử dụng mô hình ACTS để cầu nguyện toàn diện:
- Adoration (Thờ phượng): Dâng lời ca ngợi về chính Chúa.
- Confession (Xưng tội): Xưng ra tội lỗi và nhận sự thanh tẩy.
- Thanksgiving (Tạ ơn): Cảm tạ Chúa về mọi ơn phúc.
- Supplication (Nài xin): Trình bày những nhu cầu của bản thân và cầu thay cho người khác.
5. Học Từ Sự Im Lặng: Đôi khi, cầu nguyện đúng là lắng nghe. "Hãy yên lặng và biết rằng ta là Đức Chúa Trời" (Thi-thiên 46:10). Dành thì giờ tĩnh lặng trước mặt Chúa để Ngài phán với lòng chúng ta qua Thánh Linh.
V. Kết Luận
Cầu nguyện cho đúng không phải là một kỹ thuật bí mật, mà là một đời sống được xây dựng trên mối quan hệ con thảo với Cha Thiên Thượng qua Chúa Giê-xu Christ. Nó bắt đầu bằng tấm lòng chân thật, hướng về sự vinh hiển của Chúa, được hướng dẫn bởi khuôn mẫu Ngài đã dạy, và được vận hành bởi đức tin nơi lời hứa của Ngài. Hãy đến gần Chúa với sự khiêm nhường, tin cậy và bền đỗ. Hãy nhớ lời khích lệ trong Hê-bơ-rơ 4:16: "Vậy, chúng ta hãy vững lòng đến gần ngôi ơn phước, hầu cho được thương xót và tìm được ơn để giúp chúng ta trong thì giờ có cần dùng." Đấng nghe lời cầu nguyện của bạn chính là Cha yêu thương, Đấng đã ban Con Một Ngài vì bạn. Hãy mở lòng và trò chuyện với Ngài hôm nay.