Các Thánh Thi Nguyền Rủa
Trong hành trình đọc và suy ngẫm Kinh Thánh, đặc biệt là sách Thi Thiên – quyển sách ca ngợi, cầu nguyện và thờ phượng mẫu mực – nhiều tín hữu không khỏi bối rối, thậm chí sốc khi bắt gặp những lời cầu xin đầy bạo lực và cay đắng. Những lời như “Hỡi Đức Chúa Trời, xin đập răng nó trong miệng nó”, “Phước cho người bắt con nhỏ của ngươi mà đập nó vào đá!” (Thi Thiên 58:6, 137:9) dường như xung đột với hình ảnh về tình yêu thương và sự tha thứ mà chúng ta thường liên tưởng đến Đức Chúa Trời. Những phân đoạn này thường được các học giả gọi là “Các Thánh Thi Nguyền Rủa” (Imprecatory Psalms). Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào bản chất, bối cảnh, mục đích thần học và ứng dụng thực tiễn của những lời cầu nguyện đặc biệt này trong đời sống đức tin của Cơ Đốc nhân.
Thánh Thi Nguyền Rủa (Imprecatory Psalm) là thuật ngữ để chỉ những bài Thi Thiên trong đó tác giả – thường là Đa-vít – kêu cầu Đức Chúa Trời giáng sự phán xét, tai họa, hoặc sự hủy diệt xuống trên kẻ thù của mình, những kẻ cũng chính là kẻ thù của Đức Chúa Trời và dân sự Ngài. Đây không phải là lời nguyền rủa độc ác xuất phát từ lòng thù hận cá nhân thuần túy, mà là lời cầu xin công lý thiên thượng được thực thi.
Các Thánh thi điển hình thuộc nhóm này bao gồm: Thi Thiên 5, 7, 35, 55, 58, 59, 69, 79, 83, 109, 137, 139 (phần cuối), và 143. Trong những bài này, chúng ta thấy một loạt các lời cầu xin như:
- Thi Thiên 58:6-8: “Hỡi Đức Chúa Trời, xin đập răng nó trong miệng nó... Nguyện chúng nó tiêu tan như nước chảy xuống; Nguyện tên chúng nó nhắm bắn, phải gãy mũi tên đi.”
- Thi Thiên 109:8-10: “Nguyện những ngày nó ít đi,... nguyện con cái nó bị mồ côi, vợ nó góa bụa.”
- Thi Thiên 137:8-9: “Hỡi con gái Ba-by-lôn, là kẻ sẽ bị tàn hại, phước cho người bắt con nhỏ của ngươi mà đập nó vào đá!”
Những lời lẽ này, khi đọc một cách hời hợt, có vẻ tàn bạo. Tuy nhiên, để hiểu được chúng, chúng ta phải bước vào thế giới quan của Cựu Ước và bối cảnh giao ước của dân Y-sơ-ra-ên.
1. Bối Cảnh Giao Ước: Dân Y-sơ-ra-ên tồn tại trong một mối quan hệ giao ước độc nhất với Đức Giê-hô-va. Đức Chúa Trời là Quan Xét và Đấng Bảo Vệ của họ. Kẻ thù tấn công Y-sơ-ra-ên không chỉ là kẻ thù của một dân tộc, mà còn là kẻ thù của Đức Chúa Trời và kế hoạch cứu rỗi của Ngài (vì Đấng Mê-si sẽ đến từ dân tộc này). Do đó, lời cầu xin sự phán xét từ các tác giả Thi Thiên thực chất là kêu nài Đấng giữ giao ước hãy bênh vực danh và dân sự Ngài. Đây là vấn đề về sự công bình thần thượng (צְדָקָה - *tsedaqah*) và sự thành tín (חֶסֶד - *chesed*) của Đức Chúa Trời.
2. Sự Xung Đột Vũ Trụ: Các Thánh thi nguyền rủa thường mô tả một cuộc chiến vượt trên khía cạnh thể lý. Phía sau những kẻ thù nghịch là thế lực của sự gian ác chống nghịch Đức Chúa Trời. Lời cầu xin phá hủy kẻ thù là lời cầu xin cho sự chiến thắng của điều thiện trước điều ác, của sự thật trước sự dối trá.
3. Ngôn Ngữ Văn Hóa Phương Đông Cổ Đại: Ngôn ngữ trong Thi Thiên mang tính hình tượng, thi ca và thường rất mạnh mẽ. Việc sử dụng hình ảnh bạo lực là cách diễn đạt thơ ca về sự đoán phạt hoàn toàn và sự tiêu diệt tận gốc của tội lỗi, hơn là một mong muốn về bạo lực thể xác chi tiết.
4. Tâm Thế của Người Công Bình Bị Áp Bức: Đa-vít và các tác giả khác thường ở trong tình cảnh tuyệt vọng, bị truy đuổi bất công (như bởi Sau-lơ) hoặc dân tộc bị xâm lăng, tàn phá (như trong thời lưu đày Ba-by-lôn). Họ không tự mình trả thù (như Đa-vít đã hai lần từ chối giết Sau-lơ – I Sa-mu-ên 24 & 26), mà phó thác sự báo thù cho Đức Chúa Trời (Phục Truyền 32:35; Rô-ma 12:19). Lời cầu nguyện nguyền rủa, trong bối cảnh này, là hành động cuối cùng của đức tin – tin rằng Đức Chúa Trời thấy và Ngài sẽ hành động để thiết lập sự công bình.
Để hiểu sâu hơn, chúng ta xem xét từ ngữ then chốt:
“Nguyền rủa” trong tiếng Hê-bơ-rơ thường là từ אָרַר (*arar*). Từ này mang ý nghĩa công bố một sự đoán phạt hoặc tuyên bố sự không may mắn sẽ xảy đến. Nó không giống như một câu thần chú ma thuật, mà là một lời tuyên bố long trọng dựa trên thẩm quyền của Đức Chúa Trời và các điều khoản của giao ước. Khi Đa-vít “nguyền rủa” kẻ thù, ông đang kêu cầu Đấng Toàn Năng – Đấng duy nhất có thẩm quyền thật sự để giáng sự nguyền rủa – hãy hành động.
Một từ quan trọng khác là “báo thù” (נָקַם - *naqam*). Trong Kinh Thánh, sự báo thù của Đức Chúa Trời không mang sắc thái cảm xúc hận thù nhỏ nhen, mà là hành động khôi phục lại trật tự công bình đã bị vi phạm. Đó là sự “trả lại đúng giá trị” cho hành động gian ác.
Đây là điểm then chốt để Cơ Đốc nhân hiểu và ứng dụng các Thánh thi nguyền rủa. Chúa Giê-xu Christ là sự ứng nghiệm và là chìa khóa giải thích toàn bộ Kinh Thánh (Lu-ca 24:44).
1. Chúa Giê-xu và Lời Nguyền Rủa: Trên thập tự giá, Chúa Giê-xu đã trở nên đối tượng của sự nguyền rủa thay cho chúng ta. Ngài “đã vì chúng ta trở nên sự nguyền rủa” (Ga-la-ti 3:13, trích Phục Truyền 21:23). Sự phán xét và thịnh nộ của Đức Chúa Trời đối với tội lỗi của cả thế gian – kể cả tội lỗi của những kẻ thù nghịch được nhắc đến trong Thi Thiên – đã đổ trên Ngài. Do đó, sự phán xét mà các Thánh thi nguyền rủa kêu xin đã được thực hiện một lần đủ cả trên thập tự giá.
2. Sự Thay Đổi Tâm Thế: Chúa Giê-xu dạy một nguyên tắc cao hơn: “Hãy yêu kẻ thù nghịch, và cầu nguyện cho kẻ bắt bớ các ngươi” (Ma-thi-ơ 5:44). Sứ đồ Phao-lô cũng nhắc nhở: “Hãy chúc phước cho kẻ bắt bớ anh em, hãy chúc phước, đừng nguyền rủa” (Rô-ma 12:14). Điều này dường như mâu thuẫn trực tiếp với Thi Thiên. Tuy nhiên, sự khác biệt nằm ở giai đoạn lịch sử cứu rỗi. Chúng ta đang sống trong thời đại của ân điển, thời kỳ Hội Thánh, khi Phúc Âm được rao truyền cho mọi dân tộc. Mục đích của chúng ta là kêu gọi kẻ thù trở lại cùng Đức Chúa Trời để nhận được sự tha thứ trong Chúa Giê-xu.
3. Sự Phán Xét Cuối Cùng: Tân Ước không loại bỏ khái niệm về sự phán xét cuối cùng của Đức Chúa Trời. Sách Khải Huyền đầy những lời cầu xin về sự công bình từ các thánh đồ tử đạo (Khải Huyền 6:10). Các Thánh thi nguyền rủa tìm thấy sự ứng nghiệm cuối cùng của chúng trong ngày phán xét, khi Đức Chúa Trời sẽ dẹp sạch mọi điều ác và khôi phục mọi sự (Khải Huyền 19-20). Lời cầu nguyện của chúng ta không còn là “Xin giết kẻ thù thể xác của con”, mà là “Xin Chúa đến, xin thiết lập vương quyền công chính của Ngài, xin tiêu diệt mọi tội lỗi và Sa-tan vĩnh viễn”.
Làm thế nào để chúng ta, những tín hữu sống dưới ân điển, đọc và áp dụng các Thánh thi nguyền rủa cách có ích?
1. Thành Thật Trong Cầu Nguyện: Các Thánh thi nguyền rủa dạy chúng ta về sự thành thật tuyệt đối trước mặt Chúa. Thay vì dồn nén sự tức giận, đau đớn và mong muốn công lý, chúng ta có thể trình dâng mọi cảm xúc đó lên cho Đức Chúa Trời. Chúng ta có thể thưa với Ngài: “Lạy Chúa, con rất đau đớn và tức giận vì điều họ đã làm. Con biết con không nên trả thù, nhưng con tin rằng Ngài là công bình. Xin xét đoán tình huống này theo sự khôn ngoan và công bình của Ngài.”
2. Phó Thác Sự Báo Thù Cho Đức Chúa Trời: Những bài Thi Thiên này là mẫu mực của Rô-ma 12:19. Chúng ta chuyển giao trách nhiệm thực thi công lý từ tay mình sang tay Đức Chúa Trời. Điều này giải phóng chúng ta khỏi gánh nặng của sự oán giữ và thù hận.
3. Cầu Nguyện Chống Lại Sự Gian Ác Thực Sự: Chúng ta có thể sử dụng ngôn ngữ của các Thánh thi này để cầu nguyện chống lại những thế lực gian ác thuộc linh, chống lại tội lỗi trong chính mình, và chống lại những cấu trúc bất công của thế giới. “Lạy Chúa, xin đập tan quyền lực của sự kiêu ngạo trong lòng con. Xin hủy diệt những cơ cấu bóc lột và bất công trong xã hội.”
4. Khao Khát và Cầu Xin cho Vương Quốc Đức Chúa Trời Trọn Vẹn: Đọc các Thánh thi nguyền rủa với ống kính của Khải Huyền giúp chúng ta nuôi dưỡng lòng khao khát về ngày mọi sự được làm cho mới, khi sự dối trá, bạo lực và áp bức sẽ bị tiêu diệt vĩnh viễn. Nó thúc giục chúng ta cầu nguyện cách thiết tha: “Lạy Chúa, xin mau đến!”
5. Nhận Biết Sự Nghiêm Trọng Của Tội Lỗi: Những lời này nhắc nhở chúng ta rằng tội lỗi không phải là chuyện nhỏ. Nó đáng bị sự phán xét nghiêm khắc của Đức Chúa Trời. Điều này khiến chúng ta càng thêm cảm kích về ân điển của Chúa Giê-xu, Đấng đã gánh chịu sự phán xét đó thay cho chúng ta.
Các Thánh thi nguyền rủa không phải là những lời nguyền độc ác để chúng ta bắt chước một cách mù quáng. Chúng là những lời cầu nguyện đầy đức tin, được thốt lên từ những con người đang chịu đau khổ tột cùng trong bối cảnh giao ước, kêu xin Đấng Công Bình Tối Cao hãy hành động vì danh Ngài. Đối với Cơ Đốc nhân ngày nay, chúng dạy chúng ta về sự thành thật trong cầu nguyện, sự phó thác công lý cho Đức Chúa Trời, và lòng khao khát sâu sắc về sự toàn thắng cuối cùng của điều thiện trên điều ác. Quan trọng nhất, chúng dẫn mắt chúng ta nhìn về thập tự giá, nơi Chúa Giê-xu Christ, Đấng hoàn toàn vô tội, đã gánh lấy mọi sự nguyền rủa thay cho chúng ta, để bất cứ ai tin nhận Ngài đều có thể thoát khỏi sự phán xét đời đời và bước vào mối tương giao phước hạnh với Đức Chúa Trời. Khi đọc những phân đoạn này, hãy để lòng chúng ta vừa kính sợ sự thánh khiết công bình của Đức Chúa Trời, vừa tràn ngập lòng biết ơn về ân điển vô hạn trong Đấng Christ.
“Hãy nhường sự thạnh nộ cho Đức Chúa Trời; vì có lời chép: Sự trả thù thuộc về ta, ta sẽ báo ứng, Chúa phán vậy.” (Rô-ma 12:19)