Có phải là sai trái khi muốn chết?

Trong hành trình đức tin, nhiều Cơ Đốc nhân trung tín cũng có lúc đối diện với những cơn bão tăm tối của tâm hồn, nơi mà ý nghĩ về cái chết, sự mệt mỏi cùng cực, hay khao khát được giải thoát khỏi đau khổ trần gian trở nên áp đảo. Đây là một chủ đề nhạy cảm, phức tạp, và đòi hỏi sự nhạy bén thuộc linh cùng sự trung thành tuyệt đối với Lời Chúa. Cảm giác "muốn chết" không phải là điều xa lạ ngay cả trong Kinh Thánh. Nhưng liệu nó có phải là một tội lỗi? Một dấu hiệu của đức tin yếu kém? Hay đó là một tiếng kêu đau đớn mà Chúa thấu hiểu và ôm lấy? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để tìm kiếm câu trả lời, phân biệt giữa những trạng thái tâm lý khác nhau, và đặt hy vọng của chúng ta vào Đấng Christ – Đấng đã từng trải mọi sự y như chúng ta.

Kinh Thánh không che giấu sự thật về những anh hùng đức tin từng có những khoảnh khắc tuyệt vọng cùng cực, thậm chí cầu xin sự chết. Đây không phải là sự tán thành, nhưng là sự ghi lại chân thực về bản chất con người sa ngã trong một thế giới đau khổ.

1. Ê-li (1 Các Vua 19:4): Sau chiến thắng vĩ đại trên núi Cạt-mên và cuộc truy sát của Giê-sa-bên, tiên tri Ê-li đã kiệt sức, sợ hãi và chạy trốn. "Người đi vào đồng vắng, đường chừng một ngày, đến ngồi dưới cây giê-rim; đoạn xin chết, mà rằng: Ôi Đức Giê-hô-va ơi! đủ rồi. Hãy cất lấy mạng sống của tôi, vì tôi chẳng hơn gì các tổ phụ tôi!" (1 Các Vua 19:4). Từ ngữ "đủ rồi" trong tiếng Hê-bơ-rơ ("**רַב**", *rav*) mang nghĩa "quá nhiều, dư dật". Ê-li không nói vì ghét sự sống, mà vì gánh nặng và sự cô đơn trong chức vụ đã vượt quá sức chịu đựng của ông. Chúa đã không quở trách ông. Thay vào đó, Ngài cho ông ngủ, cung cấp thức ăn (bánh và nước), và cuối cùng phán với ông bằng "tiếng êm dịu nhỏ nhẹ" (câu 12), khôi phục lại mục đích và sự đồng hành cho ông (có Ê-li-sê). Cách Chúa đối xử với Ê-li cho thấy Ngài phân biệt giữa tội lỗi và sự kiệt quệ về thể xác, tâm lý và tình cảm.

2. Gióp (Gióp 3:1, 20-22): Sau khi mất tất cả của cải, con cái và sức khỏe, Gióp đã nguyền rủa ngày mình sinh ra. "Sao ban sự sáng cho kẻ khốn khó, và sự sống cho những kẻ có lòng đầy sự cay đắng? Họ ước chết, mà chết chẳng đến; họ đào nó hơn là của báu thắm." (Gióp 3:20-21). Ở đây, từ "ước" trong tiếng Hê-bơ-rơ là "**שָׁאַל**" (*sha'al*), nghĩa là "tìm kiếm, cầu xin". Gióp không chủ động tìm cách tự kết liễu đời mình, nhưng ông khao khát sự giải thoát khỏi đau đớn không thể chịu nổi. Kinh Thánh ghi nhận Gióp là người "trọn vẹn và ngay thẳng" (Gióp 1:1). Sự đau khổ của ông không phải là hậu quả của tội cá nhân, và những lời than vãn của ông là một phần của cuộc đối thoại chân thật với Chúa. Cuối cùng, Chúa đã phán với Gióp từ cơn gió lốc (Gióp 38-41), không phải để kết tội sự thất vọng của ông, mà để mở rộng tầm nhìn về quyền tể trị và sự khôn ngoan của Đấng Tạo Hóa.

3. Môi-se (Dân Số Ký 11:14-15): Khi gánh nặng lãnh đạo dân Y-sơ-ra-ên trở nên quá sức, Môi-se thưa với Chúa: "Tôi không thể tự mình gánh cả dân sự nầy được nữa, vì việc đó nặng quá sức tôi. Nếu Chúa đãi tôi như vậy, và nếu tôi được ơn trước mặt Chúa, xin hãy giết tôi đi... hầu cho tôi chẳng thấy sự khốn nạn mình nữa." Môi-se sử dụng từ "**הָרַג**" (*harag*) - "giết chết". Đây là lời cầu xin tuyệt vọng từ một người trung tín bị quá tải. Chúa đáp lời bằng cách phân bớt Thần của Môi-se cho 70 trưởng lão, chứ không trừng phạt ông.

4. Giô-na (Giô-na 4:3, 8): Sau khi thành Ni-ni-ve ăn năn và Chúa tha thứ, tiên tri Giô-na tức giận và nói: "Vậy, ôi Đức Giê-hô-va, xin Chúa hãy cất lấy mạng sống tôi, vì tôi chết còn hơn sống!" Câu này được lặp lại sau khi cây nưa chết. Thái độ của Giô-na xuất phát từ lòng hẹp hòi, thành kiến và sự tức giận vì ý muốn của Chúa không giống ý muốn của ông. Trong trường hợp này, Chúa quở trách Giô-na. "Ngươi có lý do để nổi giận về cây nưa không? ... Còn ta, ta há không nên tiếc thành lớn Ni-ni-ve sao?" (Giô-na 4:9-11). Điều này cho thấy động cơ đằng sau ước muốn chết rất quan trọng.

Từ các ví dụ trên, chúng ta có thể rút ra một số nguyên tắc thần học quan trọng:

A. Cảm Xúc Muốn Chết (Lời Cầu Xin Được Giải Thoát): Cảm giác mệt mỏi, quá tải, đau đớn đến mức khao khát được nghỉ ngơi khỏi cuộc chiến này không tự động là một tội lỗi. Đó thường là một triệu chứng của sự đau khổ sâu sắc. Chúa Giê-xu chính Ngài đã trải qua nỗi thống khổ tột cùng trong vườn Ghết-sê-ma-nê: "Linh hồn ta buồn bực cho đến chết" (Ma-thi-ơ 26:38). Từ Hy Lạp "**περίλυπος**" (*perilypos*) nghĩa là "cực kỳ đau buồn, sầu não vây quanh". Đấng Christ đã kinh nghiệm chiều sâu của sự đau đớn tâm linh và cảm xúc, nên Ngài có thể thông cảm với chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:15).

B. Hành Động Tự Tử (Tự Cất Mạng Sống Mình): Đây là một vấn đề hoàn toàn khác. Kinh Thánh dạy rõ ràng về sự thánh của mạng sống. "Ngươi chớ giết người." (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:13). Từ Hê-bơ-rơ "**רָצַח**" (*ratsach*) ở đây bao hàm việc giết người có chủ ý, bao gồm cả việc giết chính mình. Mạng sống là món quà của Đức Chúa Trời (Sáng Thế Ký 2:7) và thuộc quyền định đoạt của Ngài (Gióp 1:21; Phục Truyền 32:39). Hành động tự tận chủ động cướp đi quyền tể trị của Đức Chúa Trời và phá hủy đền thờ của Đức Thánh Linh (1 Cô-rinh-tô 6:19). Nó cũng chối bỏ niềm hy vọng về sự cứu rỗi và sự chu cấp của Chúa trong hoàn cảnh khó khăn. Tuy nhiên, cần phải nói với lòng thương xót: Thần học Tin Lành dạy rằng sự cứu rỗi bởi ân điển qua đức tin nơi Đấng Christ (Ê-phê-sô 2:8-9), và một hành động trong khoảnh khắc của bệnh tâm thần nặng hoặc sự suy sụp hoàn toàn không nhất thiết quyết định số phận đời đời của một người – điều đó thuộc về sự xét đoán đầy ân điển và thấu suốt của Chúa.

C. Giá Trị và Mục Đích Của Sự Sống: Là Cơ Đốc nhân, chúng ta tin rằng sự sống không phải là sở hữu để chúng ta tùy ý vứt bỏ, mà là một sự ủy thác thiêng liêng. Sứ đồ Phao-lô tuyên bố: "Vì tôi sống, thì sống cho Đấng Christ, và tôi chết, thì là ích lợi... tôi bị ép giữa hai bên: muốn được đi ở với Đấng Christ, là điều rất tốt hơn; nhưng tôi cứ ở trong xác thịt, ấy là cần hơn cho anh em." (Phi-líp 1:21-24). Từ "ích lợi" trong tiếng Hy Lạp là "**κέρδος**" (*kerdos*) - món lời, lợi ích. Phao-lô thấy mục đích trong cả sự sống (phục vụ anh em) lẫn sự chết (được ở với Christ). Ước muốn của ông được về nhà với Chúa xuất phát từ tình yêu với Ngài, không phải từ sự chán ghét sự sống. Đây là sự khác biệt then chốt: Một tâm trí hướng về thiên đàng ("ước ao được mặc lấy nhà ở từ trên trời" - 2 Cô-rinh-tô 5:2) là lành mạnh thuộc linh; một tâm trí bị ám ảnh bởi cái chết để thoát khỏi hiện tại thì cần được chữa lành và nâng đỡ.

Để ứng dụng thực tế, chúng ta cần nhận diện gốc rễ và tìm kiếm phương thuốc từ Lời Chúa.

1. Kiệt Sức Thể Chất, Tâm Lý & Cảm Xúc (Như Ê-li):
Nguyên nhân: Làm việc quá sức, thiếu ngủ, căng thẳng kéo dài, trầm cảm lâm sàng (một tình trạng bệnh lý thực sự).
Phương thuốc Kinh Thánh: Chúa công nhận nhu cầu thể chất. Ngài ban sự nghỉ ngơi (Xuất Ê-díp-tô Ký 33:14). Hãy chăm sóc thân thể – đền thờ của Đức Thánh Linh. Tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên môn (bác sĩ, nhà tư vấn) là khôn ngoan, không phải là thiếu đức tin (Ma-thi-ơ 9:12). Cộng đồng Hội Thánh phải là nơi nâng đỡ (Ga-la-ti 6:2).

2. Cảm Giác Tội Lỗi, Xấu Hỗ Và Sự Kết Án (Như Giu-đa):
Nguyên nhân: Gánh nặng tội lỗi chưa được giải quyết dẫn đến tuyệt vọng. Giu-đa sau khi phản Chúa đã "hối hận... đi thắt cổ" (Ma-thi-ơ 27:3-5). Hành động của ông xuất phát từ sự hối hận dẫn đến chết ("**μεταμέλομαι**", *metamelomai*), không phải sự ăn năn dẫn đến sự sống ("**μετάνοια**", *metanoia*).
Phương thuốc Kinh Thánh: Tin vào sự tha thứ trọn vẹn qua huyết của Đấng Christ. "Vậy hiện nay những kẻ ở trong Đấng Christ Jêsus không còn bị định tội nữa." (Rô-ma 8:1). Sự ăn năn thật dẫn đến sự sống (2 Cô-rinh-tô 7:10). Hãy công bố lẽ thật này chống lại những lời cáo buộc của kẻ thù (Khải Huyền 12:10).

3. Đau Khổ Thể Xác Mãn Tính Và Bệnh Tật (Như Gióp):
Nguyên nhân: Đau đớn không dứt có thể làm mòn mỏi tinh thần.
Phương thuốc Kinh Thánh: Cầu nguyện cho sự chữa lành, nhưng cũng tìm kiếm ân điển để chịu đựng. Phao-lô có "cái giằm xóc trong thịt" và đã cầu xin Chúa ba lần. Câu trả lời của Chúa là: "Ân điển ta đủ cho ngươi rồi, vì sức mạnh của ta nên trọn vẹn trong sự yếu đuối." (2 Cô-rinh-tô 12:9). Từ "đủ" ("**ἀρκεῖ**", *arkeì*) nghĩa là thỏa mãn, đầy đủ. Trong sự yếu đuối, quyền năng của Christ ngự trị.

4. Cảm Giác Vô Nghĩa Và Mất Mục Đích:
Nguyên nhân: Cảm thấy đời sống không còn ý nghĩa hoặc đóng góp gì.
Phương thuốc Kinh Thánh: Khẳng định mục đích của chúng ta trong Đấng Christ: "Vì chúng ta là việc Ngài làm ra, đã được dựng nên trong Đức Chúa Jêsus Christ để làm việc lành mà Đức Chúa Trời đã sắm sẵn trước cho chúng ta làm theo." (Ê-phê-sô 2:10). Ngay cả trong hoạn nạn, sự hiện diện và thái độ của chúng ta vẫn có thể làm vinh hiển Chúa (Đa-ni-ên 3:16-18).