Chúa Đang Ở Đâu? Chúa Ở Đâu Khi Bi Kịch Xảy Ra?
Trong hành trình đức tin, có lẽ không câu hỏi nào vừa day dứt vừa thiết yếu hơn câu hỏi về sự hiện diện của Đức Chúa Trời giữa những đau khổ, mất mát và bi kịch của cuộc đời. Khi sóng thần ập đến, khi chiến tranh tàn phá, khi một đứa trẻ lìa đời, khi chẩn đoán ung thư được đưa ra, tấm lòng con dân Chúa không khỏi thốt lên: “Lạy Chúa, Ngài đang ở đâu?”. Câu hỏi này không phải là dấu hiệu của sự vô tín, nhưng thường là tiếng kêu thẳm sâu của một đức tin đang vật lộn để hiểu biết Đấng mình tin. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để khám phá câu trả lời đầy đủ và an ủi cho thắc mắc muôn thuở này, đặc biệt qua lăng kính của mặc khải tối hậu nơi Chúa Cứu Thế Giê-xu.
Thách thức thần học ở đây là sự căng thẳng giữa ba thuộc tính của Đức Chúa Trời được Kinh Thánh mặc khải: Ngài toàn năng (Ôm-ni-po-tent), Ngài toàn tri (Ôm-ni-scient), và Ngài toàn ái (Ôm-ni-benevolent). Lý trí con người thường lập luận: Nếu Ngài tốt lành, Ngài muốn ngăn đau khổ. Nếu Ngài toàn tri, Ngài biết về đau khổ. Nếu Ngài toàn năng, Ngài có thể ngăn đau khổ. Vậy tại sao đau khổ vẫn tồn tại? Câu hỏi “Chúa ở đâu?” thực chất là câu hỏi về bản tính và hành động của Chúa trong một thế giới đã bị phá vỡ bởi tội lỗi.
Kinh Thánh không lảng tránh câu hỏi này. Sách Gióp là một luận án thần học dài về sự đau khổ của người công bình. Bạn hữu Gióp đưa ra những lý lẽ giáo điều, nhưng chính Đức Chúa Trời cuối cùng đã đáp lại từ cơn gió lốc (Gióp 38-41). Câu trả lời không phải là một lời giải thích triết học, mà là một sự bày tỏ chính mình. Điều này chỉ cho chúng ta hướng đi đầu tiên: Khi hỏi “Chúa ở đâu?”, chúng ta cần tìm kiếm sự mặc khải về con người và sự hiện diện của Ngài, hơn là một lời giải thích trừu tượng.
Trái với cảm giác bị bỏ rơi, Kinh Thánh khẳng định cách mạnh mẽ và nhất quán rằng Đức Chúa Trời đặc biệt gần gũi với những người đang đau đớn. Đây không phải là một ý tưởng triết học, mà là một lời hứa mang tính giao ước.
Thi Thiên 34:18 chép: “Đức Giê-hô-va ở gần những người có lòng đau thương, Và cứu kẻ nào có tâm hồn thống hối.” Từ “gần” trong tiếng Hê-bơ-rơ (קָרוֹב, qārov) mang nghĩa thân cận, sát cánh. Trong Thi Thiên 46:1, Chúa được tuyên bố là: “Đức Chúa Trời là nơi nương náu và sức lực của chúng tôi, Ngài sẵn giúp đỡ trong cơn hoạn nạn.” Từ “sẵn giúp đỡ” (עֶזְרָה, ezrah) chỉ sự trợ giúp kịp thời, khẩn cấp.
Sứ đồ Phao-lô xác nhận chân lý này trong Rô-ma 8:35-39. Ông liệt kê một loạt những thế lực của sự hủy diệt—hoạn nạn, khốn cùng, bắt bớ, đói kém, nguy hiểm, gươm giáo—và tuyên bố rằng không điều gì trong số đó “được quyền phân rẽ chúng ta khỏi sự yêu thương của Đức Chúa Trời, là sự yêu thương trong Đức Chúa Jêsus Christ, Chúa chúng ta.” Sự hiện diện của Chúa không được đo bằng cảm xúc hay hoàn cảnh thuận lợi, mà bằng lời hứa bất khả phân ly trong Đấng Christ.
Trong Công Vụ 17:27-28, Phao-lô giảng rằng: “Ấy là Đức Chúa Trời đã làm như vậy, để cho người ta tìm kiếm Ngài, và hết sức rờ tìm cho được, dẫu Ngài chẳng ở xa mỗi một người trong chúng ta. Vì tại trong Ngài mà chúng ta được sống, động, và có.” Nguyên tắc này đặc biệt đúng trong khổ nạn: Ngài “chẳng ở xa”.
Đây là trung tâm điểm của đức tin Cơ Đốc và là câu trả lời đầy đủ nhất cho câu hỏi của chúng ta. Khi chúng ta hỏi “Chúa ở đâu trong đau khổ?”, Kinh Thánh chỉ về Thập tự giá.
Chúa Giê-xu Christ là “Em-ma-nu-ên”, nghĩa là “Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta” (Ma-thi-ơ 1:23). Ngài không chỉ là một vị thần ở xa quan sát, nhưng Đức Chúa Trời đã nhập thể, bước vào chính thế giới đau thương của chúng ta. Hê-bơ-rơ 4:15 khẳng định: “Vì chúng ta không có thầy tế lễ thượng phẩm chẳng có thể cảm thương sự yếu đuối chúng ta, bèn có một thầy tế lễ bị thử thách trong mọi việc cũng như chúng ta, song chẳng phạm tội.” Từ “cảm thương” (συμπαθῆσαι, sympathēsai) trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là “cùng chịu đau đớn với”, “cảm thông sâu sắc”.
Trên thập tự giá, chúng ta thấy đỉnh điểm của sự đồng công này. Chúa Giê-xu không chỉ chịu đau đớn thể xác, mà còn mang lấy gánh nặng tội lỗi và sự phân cách khủng khiếp của nhân loại. Tiếng kêu của Ngài: “Ê-li, Ê-li, la-ma-sa-bách-ta-ni?” nghĩa là: “Đức Chúa Trời tôi ơi, Đức Chúa Trời tôi ơi, sao Ngài lìa bỏ tôi?” (Ma-thi-ơ 27:46). Đây là khoảnh khắc nghịch lý và thánh thiêng nhất trong lịch sử: Khi Con Đức Chúa Trời cảm nhận sự vắng mặt của Chúa Cha vì tội lỗi chúng ta, Ngài chính là nơi Đức Chúa Trời hiện diện cách trọn vẹn nhất để thực hiện sự cứu chuộc. Chúa ở ngay trong sự vắng mặt. Ngài chịu đựng sự bỏ rơi để chúng ta không bao giờ bị bỏ rơi.
Do đó, khi đối diện với bi kịch, Cơ Đốc nhân không nhìn lên một vị thần xa lạ, thờ ơ. Chúng ta nhìn lên một Đấng Cứu Thế có những vết sẹo (Giăng 20:27). Ngài đã đi qua thung lũng của bóng chết và đã chiến thắng nó. Sự Phục Sinh của Ngài là bằng chứng tối hậu rằng sự hiện diện và quyền năng của Đức Chúa Trời cuối cùng sẽ chiến thắng mọi đau khổ và sự chết.
Sau khi thăng thiên, Chúa Giê-xu không để cho các môn đồ mồ côi. Ngài sai Đức Thánh Linh đến (Giăng 14:16-18). Danh hiệu của Đức Thánh Linh là “Đấng Yên ủi” (Παράκλητος, Paraklētos). Từ này trong nguyên ngữ rất phong phú, có nghĩa là “Đấng được gọi đến bên cạnh” để giúp đỡ, khuyên giải, biện hộ và an ủi. Khi bi kịch ập đến, Đức Chúa Trời hiện diện cách sống động và cá nhân trong lòng tín hữu qua chính Thánh Linh của Ngài.
Rô-ma 8:26-27 mô tả chức vụ này cách tuyệt vời: “Cũng một lẽ ấy, Đức Thánh Linh giúp cho sự yếu đuối chúng ta. Vì chúng ta chẳng biết sự mình phải xin đặng cầu nguyện cho xứng đáng; nhưng chính Đức Thánh Linh lấy sự thở than không thể nói ra được mà cầu khẩn thay cho chúng ta. Đấng dò xét lòng người hiểu biết ý tưởng của Thánh Linh là thể nào, vì ấy là theo ý Đức Chúa Trời mà Ngài cầu thế cho các thánh đồ vậy.” Trong những giờ phút đau đớn đến mức không thốt nên lời, khi chúng ta chỉ còn biết rên siết, thì chính những tiếng rên siết ấy được Thánh Linh chuyển tải lên Cha như một lời cầu nguyện đầy quyền năng. Chúa ở trong những tiếng thở dài không lời của chúng ta.
Lẽ thật thần học cần được áp dụng vào đời sống. Dưới đây là một số cách thực tiễn để tìm kiếm và trải nghiệm sự hiện diện của Chúa giữa bi kịch:
1. Thành Thật Trong Cầu Nguyện: Hãy noi gương Chúa Giê-xu và các Thi thiên (ví dụ Thi Thiên 22, 88). Hãy trút đổ nỗi lòng với Chúa—sự tức giận, nỗi sợ hãi, cảm giác bị bỏ rơi. Ngài đủ lớn để đón nhận những lời cầu nguyện chân thật nhất của chúng ta. Sự thành thật là bước đầu tiên để gặp gỡ Đấng Chân Thật.
2. Ghi Nhớ và Suy Ngẫm Lời Hứa của Chúa: Trong cơn bão tố, chúng ta cần neo mình vào Lời Chúa. Hãy viết ra, đọc đi đọc lại những câu Kinh Thánh khẳng định sự hiện diện và sự thành tín của Ngài (ví dụ: Phục truyền 31:6, Ê-sai 43:1-2, Thi Thiên 23, 2 Cô-rinh-tô 1:3-4, 1 Phi-e-rơ 5:7). Lời Ngài là “ngọn đèn cho chân tôi” ngay cả trong bóng tối dày đặc (Thi Thiên 119:105).
3. Tìm Kiếm Sự Hiện Diện Của Chúa Qua Hội Thánh: Đức Chúa Trời thường dùng thân thể của Đấng Christ để an ủi chúng ta. 2 Cô-rinh-tô 1:3-4 dạy rằng chúng ta được Chúa yên ủi để có thể yên ủi người khác. Hãy cho phép các anh chị em trong đức tin đến bên cạnh, lắng nghe, cầu nguyện và phục vụ bạn. Một cái ôm, một bữa ăn, sự hiện diện im lặng—đó thường là cách Chúa ôm lấy chúng ta.
4. Nhìn Lên Thập Tự Giá và Sự Phục Sinh: Khi nghi ngờ về sự hiện diện của Chúa, hãy quay về với Tin Mừng. Hãy suy ngẫm về Chúa Giê-xu, Đấng đã chịu khổ nạn, đã chết, và đã sống lại. Thập tự giá khẳng định rằng Chúa thấu hiểu. Sự phục sinh khẳng định rằng Ngài đã chiến thắng và sự hiện diện đổi mới của Ngài là tương lai cuối cùng của mọi tín hữu.
5. Nuôi Dưỡng Lòng Biết Ơn Trong Những Điều Nhỏ: Trong cơn bão tố lớn, hãy tìm kiếm những tia sáng nhỏ của ân điển—một tách cà phê ấm, một cánh hoa đẹp, một lời động viên bất ngờ. Việc nhận biết và cảm tạ Chúa về những điều này có thể mở mắt chúng ta ra để thấy Ngài vẫn đang hành động và hiện diện, dù âm thầm.
Câu trả lời Kinh Thánh cho câu hỏi “Chúa đang ở đâu?” không phải là một địa chỉ địa lý, mà là một lời hứa trong mối quan hệ. Chúa ở trong Đấng Christ, Đấng đã gánh lấy mọi đau khổ của chúng ta. Chúa ở trong Thánh Linh, Đấng đang rên siết với chúng ta và an ủi chúng ta. Chúa ở trong Lời Ngài, mang đến sự hy vọng vững chắc. Và Ngài ở trong Hội Thánh, thân thể của Đấng Christ trên đất.
Bi kịch không phải là dấu hiệu của sự vắng mặt của Chúa. Thay vào đó, chính trong những khoảnh khắc tăm tối nhất, lời hứa “Ta sẽ chẳng lìa ngươi đâu” (Hê-bơ-rơ 13:5) tỏa sáng mạnh mẽ nhất. Chúng ta có thể không hiểu được kế hoạch của Ngài, nhưng chúng ta có thể tin cậy vào sự hiện diện của Ngài. Như Thi Thiên gia đã khám phá sau một hành trình đầy nghi ngờ: “Dầu khi tôi đi trong trũng bóng chết, tôi sẽ chẳng sợ tai họa nào; vì Chúa ở cùng tôi” (Thi Thiên 23:4).
Hãy vững lòng. Dù bạn không cảm thấy, dù bạn không thấy, Lời Chúa phán rằng Ngài ở rất gần. Hãy đưa tay ra trong đức tin, ngay giữa cơn đau, và bạn sẽ nhận thấy rằng Đấng có những vết sẹo trên tay đã nắm lấy tay bạn từ lâu.