Vai Trò Của Người Chồng Và Người Vợ Trong Gia Đình Cơ Đốc
Gia đình là tổ chức đầu tiên và căn bản nhất do chính Đức Chúa Trời thiết lập trong công trình sáng tạo (Sáng Thế Ký 2:18-24). Trong một thời đại mà các quan niệm về hôn nhân và gia đình thường bị lung lay bởi những triết lý thế tục, Lời Đức Chúa Trời vẫn đứng vững như tảng đá, cung cấp một khuôn mẫu rõ ràng, đẹp đẽ và đầy quyền năng cho mối quan hệ vợ chồng. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để khám phá vai trò độc nhất và bổ sung cho nhau của người chồng và người vợ, được định hình bởi chính mối liên hệ giữa Đấng Christ và Hội Thánh.
Nền Tảng Thần Học: Gia Đình Là Sự Phản Chiếu Mầu Nhiệm Lớn
Để hiểu đúng vai trò vợ chồng, chúng ta phải bắt đầu từ mục đích thần học cao cả của hôn nhân. Sứ đồ Phao-lô, trong thư Ê-phê-sô, đã đặt giáo lý về gia đình trong bối cảnh của một “sự mầu nhiệm lớn” (μυστήριον μέγα - *mystērion mega*):
“Hãy kính sợ Đấng Christ mà vâng phục nhau. Hỡi người làm vợ, phải vâng phục chồng mình, như vâng phục Chúa, vì chồng là đầu vợ, khác nào Đấng Christ là đầu Hội thánh, Hội thánh là thân thể Ngài, và Ngài là Cứu Chúa của Hội thánh. Ấy vậy, như Hội thánh phục dưới Đấng Christ, thì đàn bà cũng phải phục dưới quyền chồng mình trong mọi sự. Hỡi người làm chồng, hãy yêu vợ mình, như Đấng Christ đã yêu Hội thánh, phó chính mình vì Hội thánh” (Ê-phê-sô 5:21-25).
Đoạn Kinh Thánh then chốt này không đơn thuần là một bộ quy tắc ứng xử, mà là một bức tranh sống động về một thực tại thuộc linh. Gia đình Cơ Đốc được kêu gọi để trở thành một “dụ ngôn sống”, một hình bóng trên đất phản chiếu mối quan hệ thiên thượng giữa Đấng Christ (Người Chồng Thần Thượng) và Hội Thánh (Cô Dâu của Ngài). Do đó, mọi vai trò và trách nhiệm đều xuất phát từ và hướng về mối quan hệ trung tâm này.
Vai Trò Của Người Chồng: Sự Lãnh Đạo Yêu Thương Và Sự Hy sinh
Kinh Thánh giao phó cho người chồng vai trò làm “đầu” (κεφαλή - *kephalē*) của vợ mình (Ê-phê-sô 5:23). Từ Hy Lạp *kephalē* trong bối cảnh này mang ý nghĩa “nguồn” hoặc “người đứng đầu” với trách nhiệm bảo vệ, cung ứng và dẫn dắt, chứ không phải sự thống trị độc tài hay áp bức. Mô hình tuyệt đối cho vai trò này chính là Đấng Christ.
1. Người Lãnh Đạo Bằng Tình Yêu Hy Sinh (Agapē): Mệnh lệnh dành cho người chồng không phải trước tiên là “cai quản”, mà là “yêu” (ἀγαπάω - *agapaō*). Động từ này chỉ về tình yêu có chủ ý, vô điều kiện, và hy sinh, như chính tình yêu của Đấng Christ. Ngài “phó chính mình vì Hội thánh” (Ê-phê-sô 5:25). Vậy, thước đo quyền lãnh đạo của người chồng Cơ Đốc không phải là quyền lực anh ta nắm giữ, mà là mức độ anh ta sẵn sàng hy sinh vì lợi ích và sự thánh hóa của vợ mình (câu 26). Sự hy sinh này thể hiện qua đời sống thuộc linh, cảm xúc, và thực tế hàng ngày.
2. Người Cung Ứng Và Bảo Vệ: Trong 1 Ti-mô-thê 5:8, Phao-lô viết: “Ví bằng có ai không săn sóc đến bà con mình, nhứt là không săn sóc đến người nhà mình, ấy là người chối bỏ đức tin, lại xấu hơn người không tin nữa.” Người chồng được kêu gọi cung ứng (προνοέω - *pronoeō*, nghĩa là “quan tâm trước”, “lo liệu”) không chỉ về vật chất (thức ăn, nhà ở) mà quan trọng hơn là về thuộc linh và tình cảm. Anh ta là “thầy tế lễ” trong gia đình, dẫn dắt vợ con trong sự cầu nguyện, học Kinh Thánh và thờ phượng.
3. Sự Hiểu Biết Và Tôn Trọng: 1 Phi-e-rơ 3:7 đưa ra một mạng lệnh quan trọng và thường bị bỏ qua: “Hỡi người làm chồng, cũng hãy ở cho khôn ngoan với vợ mình, như với giống yếu đuối hơn; hãy tôn trọng nàng như cùng kế thừa ân điển của sự sống”. Từ “tôn trọng” (τιμή - *timē*) có nghĩa là quý trọng, đánh giá cao, dành chỗ vinh dự. Người chồng phải nhận biết vợ mình là “người đồng thừa kế” (συγκληρονόμος - *synklēronomos*)—có cùng địa vị và giá trị trước mặt Đức Chúa Trời trong Đấng Christ. Sự lãnh đạo không hủy bỏ sự bình đẳng trong giá trị và sự cứu rỗi.
Vai Trò Của Người Vợ: Sự Vâng Phục Tự Nguyện Và Sự Hỗ Trợ Mạnh Mẽ
Vai trò của người vợ trong Kinh Thánh thường bị hiểu lầm trong văn hóa hiện đại. Tuy nhiên, khi được hiểu trong ánh sáng của Đấng Christ, đây là một vai trò đầy vinh dự, quyền năng và tự do.
1. Sự Vâng Phục Tự Nguyện (Ὑποτασσόμεναι - Hypotassomenai): Ê-phê-sô 5:22 kêu gọi: “Hỡi người làm vợ, hãy phục chồng mình, như phục Chúa.” Động từ “phục” hay “vâng phục” (ὑποτάσσω - *hypotassō*) là một từ quân sự, có nghĩa là “xếp hàng dưới” một trật tự đã được thiết lập. Điều quan trọng là nó được đặt ngay sau câu 21: “vâng phục nhau trong sự kính sợ Đấng Christ”. Đây không phải là sự phục tùng mù quáng hay nô lệ, mà là một sự tự nguyện, có chủ ý, đặt mình vào trật tự mà Đức Chúa Trời đã thiết kế, vì cớ Đấng Christ. Nó xuất phát từ lòng tôn kính Chúa (“như phục Chúa”). Người vợ Cơ Đốc vâng phục chồng như một cách để tôn vinh Đấng Christ và làm chứng cho thế giới về cách Hội Thánh vui lòng đáp lại tình yêu của Cứu Chúa mình.
2. Người Giúp Đỡ Thích Hiệp (עֵזֶר כְּנֶגְדּוֹ - Ezer Kenegdo): Từ thuở ban đầu, Đức Chúa Trời đã phán: “Loài người ở một mình thì không tốt; ta sẽ làm nên một kẻ giúp đỡ giống như nó” (Sáng Thế Ký 2:18). Cụm từ tiếng Hê-bơ-rơ “ezer kenegdo” rất sâu sắc. “Ezer” thường được dùng để chỉ về Đức Chúa Trời như là Đấng giúp đỡ của Y-sơ-ra-ên (Thi-thiên 121:1-2)—một sự giúp đỡ mạnh mẽ và tích cực. “Kenegdo” có nghĩa là “tương ứng với”, “đối diện với”, hoặc “bổ sung cho”. Vậy, người vợ không phải là một phụ tá thụ động, mà là một sự trợ giúp mạnh mẽ, một đối tác tương xứng, bổ sung hoàn hảo cho chồng mình. Bà mang đến những phẩm chất, quan điểm và sức mạnh mà chồng mình thiếu, khiến cả hai trở nên trọn vẹn hơn.
3. Vẻ Đẹp Của Tấm Lòng Dịu Dàng, Yên Lặng: 1 Phi-e-rơ 3:3-4 khuyên người vợ: “Chớ lấy sự trang sức bề ngoài giả móc tóc, đeo đồ vàng, mặc áo quần lòe loẹt; nhưng lấy sự trang sức bề trong giấu trong lòng, tức là nhân cách dịu dàng, yên lặng của tâm thần mình; ấy là giá rất lớn trước mặt Đức Chúa Trời.” “Dịu dàng, yên lặng” (πραΰς καὶ ἡσύχιος - *praus kai hēsychios*) không mô tả một tính cách nhút nhát hay im lặng không nói, mà mô tả một tâm linh được Chúa kiểm soát, an bình, không tranh cạnh hay gây rối. Đây là sức mạnh nội tâm, một vẻ đẹp thuộc linh có sức cảm hóa mạnh mẽ (câu 1-2) và có giá trị vĩnh cửu trước mặt Đức Chúa Trời.
Ứng Dụng Thực Tế Trong Đời Sống Cơ Đốc Hàng Ngày
Lý thuyết phải được thể hiện trong đời sống. Dưới đây là một số ứng dụng cụ thể:
Cho Người Chồng:
- Lãnh Đạo Thuộc Linh: Chủ động đề xuất và dẫn dắt giờ gia đình tĩnh nguyện. Thành thật xưng tội và cầu nguyện với vợ. Là gương sáng trong sự nhóm lại và phục vụ Hội Thánh.
- Yêu Thương Có Chủ Ý: Học để biết “ngôn ngữ tình yêu” của vợ. Hy sinh thời gian, sở thích cá nhân để lắng nghe và phục vụ bà. Lời nói phải xây dựng và khích lệ (Ê-phê-sô 4:29).
- Cung Ứng & Bảo Vệ: Làm việc cách trung tín. Thiết lập một môi trường gia đình an toàn về cảm xúc và thuộc linh. Bảo vệ gia đình khỏi những ảnh hưởng xấu từ truyền thông, bạn bè.
Cho Người Vợ:
- Tôn Trọng Cách Chủ Động: Bày tỏ sự tôn trọng với chồng trước mặt con cái và người ngoài. Tin cậy và ủng hộ những quyết định của chồng sau khi đã cùng nhau thảo luận và cầu nguyện. Cầu nguyện cho chồng thay vì chỉ phê phán.
- Là Người Giúp Đỡ Sáng Tạo: Sử dụng những ân tứ, tài năng Chúa ban (quản lý tài chính, chăm sóc con cái, tổ chức gia đình, lời khuyên khôn ngoan) để xây dựng gia đình. Trở thành “vương miện” của chồng (Châm-ngôn 12:4).
- Phát Triển Đời Sống Nội Tâm: Nuôi dưỡng mối tương giao với Chúa. Để tâm linh dịu dàng, yên lặng được lớn lên qua sự cầu nguyện và học Lời Chúa. Vẻ đẹp này sẽ thu hút chồng về phía Chúa.
Cho Cả Hai:
- Giao Tiếp Trong Ánh Sáng: Thực hành Ê-phê-sô 4:15: “Nói ra lẽ chân thật trong tình yêu thương.” Không đi ngủ trong cơn giận (Ê-phê-sô 4:26).
- Luôn Đặt Đấng Christ Làm Trung Tâm: Cùng nhau đọc Kinh Thánh, cầu nguyện, phục vụ. Nhìn nhận nhau như ân tứ từ Chúa ban. Khi cả hai đều hướng về Đấng Christ, họ sẽ đến gần nhau hơn.
- Tha Thứ Không Ngừng: Nhận biết cả hai đều là tội nhân được tha thứ. Áp dụng Cô-lô-se 3:13: “Nếu một người trong anh em có sự gì phàn nàn với kẻ khác, thì hãy nhường nhịn nhau và tha thứ nhau.”
Kết Luận: Một Bản Hòa Âm Của Ân Điển
Vai trò của người chồng và người vợ trong gia đình Cơ Đốc không phải là một bộ luật khô khan để tranh cãi, cũng không phải một cuộc chiến quyền lực để thống trị. Đó là một bản hợp xướng đẹp đẽ của ân điển, nơi mỗi người, khi chu toàn vai trò được Chúa giao phó với một tấm lòng vâng phục Ngài, sẽ tạo nên một giai điệu hài hòa ngợi khen Đấng Christ. Người chồng yêu thương và hy sinh như Đấng Christ, người vợ tôn trọng và hỗ trợ như Hội Thánh—cả hai cùng nhau dựng nên một chứng nhân sống động về Phúc Âm cho con cái và cho thế giới xung quanh. Gia đình như vậy không chỉ là một bến cảng an toàn, mà còn là một pháo đài vững chắc của vương quốc Đức Chúa Trời tại thế. Hãy để mỗi gia đình Cơ Đốc sống ra mầu nhiệm lớn ấy, hầu cho Danh Chúa được cả sáng.