Chứng Nhân Giê-hô-va là ai và niềm tin của họ là gì?

Trong bối cảnh đa dạng tôn giáo ngày nay, việc hiểu rõ về các nhóm có niềm tin khác biệt là điều cần thiết cho Cơ Đốc nhân, không chỉ để biện giáo mà còn để củng cố chính nền tảng đức tin của mình. Một trong những nhóm thường gây ra thắc mắc và nhầm lẫn là Chứng Nhân Giê-hô-va. Bài nghiên cứu này sẽ tìm hiểu một cách khách quan dựa trên các tài liệu công khai của họ và đối chiếu với Kinh Thánh, nhằm giúp tín hữu Tin Lành có cái nhìn rõ ràng và vững vàng trong lẽ thật.

Chứng Nhân Giê-hô-va (Jehovah's Witnesses) không xuất phát từ làn sóng Cải Chánh Tin Lành thế kỷ 16, cũng không thuộc truyền thống Cơ Đốc giáo chính thống lịch sử. Nhóm được hình thành vào cuối thế kỷ 19 tại Hoa Kỳ, dưới sự dẫn dắt của Charles Taze Russell (1852-1916). Russell, ban đầu bị ảnh hưởng bởi các nhóm thuyết Millennialist, bắt đầu xuất bản tạp chí "Watch Tower" (Tháp Canh) vào năm 1879 và thành lập "Hội Tháp Canh Truyền Giáo Kinh Thánh" (Zion's Watch Tower Tract Society). Sau Russell, Joseph Franklin Rutherford kế nhiệm và chính thức đặt tên nhóm là "Chứng Nhân Giê-hô-va" vào năm 1931. Tổ chức này được điều hành rất chặt chẽ từ trung ương bởi "Hội Tháp Canh Kinh Thánh và Truyền Giáo" (Watch Tower Bible and Tract Society) tại Brooklyn, New York.

Niềm tin của Chứng Nhân Giê-hô-va có nhiều điểm dị biệt căn bản so với đức tin Cơ Đốc lịch sử dựa trên Kinh Thánh. Dưới đây là phân tích một số giáo lý chính:

1. Về Đức Chúa Trời và Thần Tính của Chúa Giê-xu Christ:

• Quan điểm của Chứng Nhân Giê-hô-va: Họ tin vào một Đức Chúa Trời duy nhất là Đức Giê-hô-va. Chúa Giê-xu Christ là tạo vật đầu tiên và cao trọng nhất, được Đức Giê-hô-va dựng nên trước mọi vật, nhưng không phải là Đức Chúa Trời. Ngài là “Đấng tạo hóa thứ yếu”. Đức Thánh Linh không phải là một thân vị, mà chỉ là “sinh lực” hay quyền năng vô ngã vị của Đức Chúa Trời.
• Giáo Lý Kinh Thánh Tin Lành: Kinh Thánh dạy rõ về một Đức Chúa Trời hiện hữu trong Ba Ngôi: Đức Chúa Cha, Đức Chúa Con (Ngôi Lời), và Đức Thánh Linh; đồng bản thể nhưng phân biệt trong thân vị.
  • Chúa Giê-xu là Đức Chúa Trời: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời” (Giăng 1:1). Ngài phán: “Ta với Cha là một” (Giăng 10:30). Thô-ma tuyên xưng Ngài là “Chúa tôi và Đức Chúa Trời tôi!” (Giăng 20:28). Tiếng Hy Lạp dùng trong Giăng 1:1 là "Theos" (Đức Chúa Trời), khẳng định bản thể thần thượng của Ngôi Lời.
  • Đức Thánh Linh là một Thân Vị: Ngài biết (1 Cô-rinh-tô 2:11), buồn (Ê-phê-sô 4:30), phán (Công vụ 13:2) – những đặc tính của một thân vị, không chỉ là một năng lực vô tri.

2. Về Sự Chết Chuộc Tội và Sự Sống Lại của Chúa Giê-xu:

• Quan điểm của Chứng Nhân Giê-hô-va: Họ dạy rằng Chúa Giê-xu đã chết trên cây cột (không phải thập tự giá), và sự chết của Ngài chỉ là giá chuộc cho tội lỗi của A-đam, khôi phục cơ hội sống đời đời trên đất cho nhân loại. Họ tin Chúa Giê-xu đã sống lại với một thân thể thiêng liêng, không phải thân thể vật lý bằng xương bằng thịt.
• Giáo Lý Kinh Thánh Tin Lành: Sự chết của Đấng Christ là giá chuộc toàn vẹn cho mọi tội lỗi của những kẻ tin (1 Phi-e-rơ 2:24). Sự sống lại của Ngài là sự sống lại thân thể.
  • Chúa Giê-xu phán: “Hãy xem tay và chân ta: thật chính ta. Hãy rờ đến ta, và hãy xem; vì thần linh không có thịt xương như các ngươi thấy ta có” (Lu-ca 24:39). Từ Hy Lạp "sarx" (thịt) và "ostea" (xương) khẳng định thân thể vật lý vinh hiển.
  • Thập tự giá (Hy Lạp: stauros) là biểu tượng trung tâm của Phúc Âm (1 Cô-rinh-tô 1:18).

3. Về Linh Hồn, Sự Chết và Sự Phán Xét:

• Quan điểm của Chứng Nhân Giê-hô-va: Họ chủ trương thuyết “Vong thân” (Soul Sleep) và thuyết “Diệt vong” (Annihilationism). Linh hồn không bất tử; con người toàn diện là một linh hồn. Khi chết, họ hoàn toàn không còn ý thức. Kẻ ác sau sự phán xét sẽ bị tiêu diệt hoàn toàn, không bị trừng phạt đời đời trong hỏa ngục.
• Giáo Lý Kinh Thánh Tin Lành: Kinh Thánh dạy linh hồn tồn tại ý thức sau khi chết.
  • Chúa Giê-xu kể chuyện người giàu và La-xa-rơ, nơi linh hồn cả hai đều có ý thức sau khi chết (Lu-ca 16:19-31).
  • Sự trừng phạt đời đời là có thật: “Rồi họ sẽ vào hình phạt đời đời, còn những người công bình sẽ vào sự sống đời đời” (Ma-thi-ơ 25:46). Từ Hy Lạp "aiōnion" (đời đời) được dùng cho cả “hình phạt” và “sự sống”.
  • Truyền đạo 12:7 nói: “bụi tro trở vào đất y như nguyên cũ, và thần linh trở về nơi Đức Chúa Trời, là Đấng đã ban nó.”

4. Về 144.000 Người Được Xức Dầu và Hy Vọng Cứu Rỗi:

• Quan điểm của Chứng Nhân Giê-hô-va: Họ giải nghĩa Khải Huyền 7:4 và 14:1-3 theo nghĩa đen, cho rằng chỉ có 144.000 người (con số đóng kể từ thời các Sứ đồ) sẽ được lên trời cai trị với Đấng Christ với tư cách là những người “được xức dầu”. Phần còn lại của những tín đồ trung thành (đại đa số) sẽ được hưởng sự sống vĩnh cửu trong một thiên đàng trên đất được phục hồi, không được lên trời.
• Giáo Lý Kinh Thánh Tin Lành: Con số 144.000 trong Khải Huyền là biểu tượng của toàn thể Hội Thánh – dân Y-sơ-ra-ên thuộc linh – được đóng ấn và bảo tồn. Hy vọng duy nhất cho mọi tín hữu là được ở với Chúa.
  • “Trong nhà Cha ta có nhiều chỗ ở... Ta đi sắm sẵn cho các ngươi một chỗ... Ta sẽ trở lại đem các ngươi đi với ta, hầu cho ta ở đâu thì các ngươi cũng ở đó” (Giăng 14:2-3). Lời hứa này cho tất cả môn đồ, không chỉ một nhóm nhỏ.
  • Phao-lô viết cho mọi tín hữu: “Anh em... có quyền công dân trên trời” (Phi-líp 3:20).

• Truyền Giáo: Đây là hoạt động trung tâm. Mỗi tín đồ được mong đợi dành nhiều giờ mỗi tháng để rao truyền từ nhà này sang nhà khác, phân phát tài liệu của Hội Tháp Canh.
• Từ Chối Huyết Hiệu: Dựa trên cách giải thích Công vụ 15:20 và các câu khác, họ cấm tuyệt đối việc truyền máu hay nhận các thành phần chính của máu, ngay cả trong tình huống nguy hiểm đến tính mạng.
• Không Tham Gia Chính Trị và Quân Đội: Họ giữ lập trường trung lập, không bầu cử, không chào cờ, không phục vụ quân đội, vì tin rằng vương quốc duy nhất họ thuộc về là Nước Trời của Đức Giê-hô-va.
• Cô Lập Xã Hội: Họ được khuyến khích hạn chế giao du thân thiết với người ngoài, kể cả người thân không cùng đạo, để giữ sự “tinh sạch”. Việc bị khai trừ (disfellowship) là hình phạt nghiêm trọng dẫn đến sự cắt đứt quan hệ hoàn toàn với cả cộng đồng.

1. Củng Cố Nền Tảng Kinh Thánh Vững Vàng: Sự khác biệt lớn nhất nằm ở phương pháp giải kinh. Chứng Nhân Giê-hô-va dựa nhiều vào các ấn phẩm của Hội Tháp Canh để giải nghĩa Kinh Thánh. Tín hữu Tin Lành được kêu gọi nghiên cứu Kinh Thánh cách trực tiếp, dưới sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh và trong cộng đồng Hội Thánh địa phương. “Hãy đem hết lòng thành tín nghiệm xét lời mình, như kẻ tra xét luật pháp” (Công vụ 17:11).

2. Hiểu Rõ và Tôn Trọng Trung Tâm Điểm của Phúc Âm: Phúc Âm Tin Lành xoay quanh con người và công việc của Chúa Giê-xu Christ, Đức Chúa Trời nhập thể, chịu chết chuộc tội và sống lại để xưng công bình cho kẻ tin. Mọi giáo lý làm giảm bớt thần tính của Ngài, phủ nhận sự chuộc tội trọn vẹn, hay hạ thấp sự phục sinh thân thể đều làm suy yếu chính cốt lõi của ơn cứu rỗi (1 Cô-rinh-tô 15:3-4, 14-17).

3. Sống Làm Chứng Trong Tình Yêu Thương và Chân Lý: Khi tiếp xúc với Chứng Nhân Giê-hô-va, thái độ của chúng ta không nên là tranh cãi hay khinh miệt, mà nên là “lấy lòng mềm mại kính sợ mà trả lời” (1 Phi-e-rơ 3:15). Hãy tập trung vào Chúa Giê-xu Christ. Thay vì sa vào tranh luận về những câu Kinh Thánh riêng lẻ, hãy chia sẻ về mối quan hệ cá nhân với Chúa Cứu Thế Giê-xu, về ân điển và sự bình an mà Ngài ban.

4. Trân Quý Sự Hiệp Một trong Thân Thể Đấng Christ: Sự phân chia và quy tắc cô lập của họ trái ngược với lời dạy của Kinh Thánh về sự hiệp một trong Thân Thể Đấng Christ. Chúng ta được kêu gọi gắn bó với một Hội Thánh địa phương chân chính, nơi Lời Chúa được rao giảng trung thực, các thánh lễ (báp-têm, tiệc thánh) được giữ theo Kinh Thánh, và tình yêu thương, sự nâng đỡ lẫn nhau được thực hành (Hê-bơ-rơ 10:24-25).

Chứng Nhân Giê-hô-va là một nhóm tôn giáo có tổ chức chặt chẽ, nhiệt thành trong việc truyền giáo và có lối sống đạo đức. Tuy nhiên, khi đem các giáo lý cốt lõi của họ soi xét dưới ánh sáng của toàn bộ Kinh Thánh được giải nghĩa cách nhất quán và trong dòng chảy lịch sử của đức tin Cơ Đốc, chúng ta nhận thấy những khác biệt căn bản và nghiêm trọng, đặc biệt xoay quanh thần tính của Chúa Giê-xu Christ và bản chất của sự cứu rỗi.

Là tín hữu Tin Lành, chúng ta không sợ hãi, nhưng được trang bị bằng Lời Chúa. Hãy vững vàng trong ân điển của Chúa Giê-xu Christ, Đấng “là đường đi, lẽ thật, và sự sống” (Giăng 14:6). Sự hiểu biết này không nhằm để lên án, mà để chúng ta càng thêm quý trọng lẽ thật Phúc Âm trọn vẹn, sống biết ơn, và sẵn sàng chia sẻ về Đấng Christ Cứu Thế với tất cả mọi người bằng sự khiêm nhường và yêu thương.