Chúa Giê-xu có phải là Thiên sứ trưởng Mi-ca-ên không?

Trong hành trình đức tin, đôi khi các tín hữu gặp những giáo lý hoặc cách giải thích đặt câu hỏi về căn tính độc nhất vô nhị của Chúa Giê-xu Christ. Một trong những thắc mắc đó là việc đồng nhất Chúa Giê-xu với thiên sứ trưởng Mi-ca-ên. Bài viết này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh, khảo sát ngữ nghĩa, bối cảnh và toàn bộ mặc khải của Đức Chúa Trời để làm sáng tỏ chân lý: Chúa Giê-xu Christ không phải là thiên sứ trưởng Mi-ca-ên, nhưng Ngài là Con Đức Chúa Trời, Đấng Tạo Hóa và Cứu Chúa duy nhất.

Để hiểu rõ, trước hết chúng ta phải xem Kinh Thánh định nghĩa thiên sứ trưởng Mi-ca-ên là ai. Tên "Mi-ca-ên" trong tiếng Hê-bơ-rơ (Mika'el - מִיכָאֵל) có nghĩa là "Ai giống như Đức Chúa Trời?". Đây là một câu hỏi tu từ, nhấn mạnh sự không ai sánh bằng Đức Chúa Trời, và cũng thể hiện sự khiêm nhường của tạo vật này.

1. Mi-ca-ên trong sách Đa-ni-ên:
Đa-ni-ên 10:13 chép: “Vua nước Phe-rơ-sơ đương ngăn trở ta hai mươi mốt ngày; nhưng nầy, Mi-ca-ên, là một trong các quan trưởng đầu nhất, đến cứu ta…” Ở đây, Mi-ca-ên được gọi là "một trong các quan trưởng đầu nhất" (Heb: hassarim hari'shonim). Từ "quan trưởng" (sar) chỉ về một nhà lãnh đạo, người đứng đầu. Câu Đa-ni-ên 10:21 nói rõ hơn: “Chẳng có ai giúp ta chống cự các vua đó, ngoại trừ Mi-ca-ên, là quan trưởng của các ngươi.” Và Đa-ni-ên 12:1 khẳng định: “Lúc đó, Mi-ca-ên, quan trưởng lớn, là đấng đương thay mặt cho con cái dân ngươi, sẽ chổi dậy.”
→ Phân tích: Mi-ca-ên được mô tả như một thiên sứ trưởng quyền năng, có trách nhiệm đặc biệt bảo vệ và đại diện cho dân Y-sơ-ra-ên. Ông là một tạo vật thần linh được ủy nhiệm, chứ không phải là Đấng Tạo Hóa.

2. Mi-ca-ên trong thư Giu-đe và sách Khải Huyền:
Giu-đe 9 viết: “Song khi thiên sứ trưởng Mi-ca-ên, cùng ma quỉ tranh cãi nhau về xác Môi-se, người không dám lấy lời nhiếc móc mà đoán phạt, nhưng nói rằng: Nguyền Chúa quở trách mầy!” Hành động "không dám đoán phạt" mà nhường sự phán xét cho Chúa (Kurios), cho thấy thẩm quyền của Mi-ca-ên có giới hạn, thuộc về một tạo vật.
Khải Huyền 12:7 mô tả: “Bấy giờ có chiến tranh trên trời: Mi-ca-ên và các sứ người tranh chiến cùng con rồng.” Mi-ca-ên ở đây là thủ lĩnh của các thiên sứ trung thành, chiến đấu chống lại Sa-tan. Ông là một nhân vật quan trọng trong đoàn thể thiên sứ.

Tóm lại, Kinh Thánh nhất quán miêu tả Mi-ca-ên là một thiên sứ trưởng (archangelos trong tiếng Hy Lạp), một tạo vật cao trọng, mạnh mẽ, có nhiệm vụ đặc biệt, nhưng rõ ràng là một thực thể được tạo dựng, phục vụ Đức Chúa Trời.

Trái ngược hoàn toàn với hình ảnh của một thiên sứ, Kinh Thánh tuyên bố về Chúa Giê-xu với những đặc tính chỉ thuộc về Đức Chúa Trời.

1. Chúa Giê-xu là Đấng Tạo Hóa, không phải tạo vật:
Giăng 1:1-3, 14 khẳng định: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Muôn vật bởi Ngài làm nên... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta.” Ngôi Lời (Logos) chính là Chúa Giê-xu. Ngài hiện hữu từ ban đầu, là Đức Chúa Trời và là Đấng Tạo Hóa.
Cô-lô-se 1:16-17 viết rõ hơn: “Vì muôn vật đã được dựng nên trong Ngài... cả đến muôn vật cũng được Ngài dựng nên cho. Ngài có trước muôn vật, và muôn vật đứng vững trong Ngài.” Câu này phủ định hoàn toàn khả năng Chúa Giê-xu là một thiên sứ, vì các thiên sứ là một phần của "muôn vật" được dựng nên bởi Ngài.

2. Chúa Giê-xu được thờ phượng, trong khi thiên sứ từ chối sự thờ phượng:
Đây là điểm khác biệt then chốt. Thiên sứ luôn từ chối sự thờ phượng (Khải Huyền 22:8-9). Trong khi đó, Chúa Giê-xu nhiều lần nhận sự thờ phượng mà không hề quở trách (Ma-thi-ơ 28:9; Giăng 20:28; Hê-bơ-rơ 1:6). Điều này chỉ dành cho Đức Chúa Trời mà thôi (Xuất Ê-díp-tô Ký 34:14).

3. Chúa Giê-xu có thẩm quyền tha tội và phán xét:
Thiên sứ không có quyền này. Nhưng Chúa Giê-xu phán: “Hỡi con, tội lỗi con đã được tha” (Mác 2:5), và Ngài được Cha giao trọn quyền phán xét (Giăng 5:22). Thiên sứ trưởng Mi-ca-ên "không dám đoán phạt" (Giu-đe 9), còn Chúa Giê-xu là Quan Án Tối Cao.

4. Sự tôn cao tuyệt đối của Chúa Giê-xu:
Trọng tâm thần học Tin Lành được tóm gọn trong Hê-bơ-rơ 1:1-14. Phân đoạn này đối chiếu Chúa Giê-xu với các thiên sứ để khẳng định sự siêu việt tuyệt đối của Ngài:

• Ngài là Con, là "hình ảnh của thực thể Ngài" (câu 3).
• Cha phán về Ngài: "Hỡi Đức Chúa Trời, ngôi Ngài còn đến đời đời..." (câu 8).
• Cha phán với Ngài: "Hỡi Chúa, ban đầu Chúa đã dựng nên đất..." (câu 10).
• Về các thiên sứ: "Ngài há chẳng từng phán cùng các thiên sứ rằng: Chúa làm cho các thiên sứ Ngài như gió, và các kẻ hầu việc Ngài như ngọn lửa?" (câu 7).

Kết luận của phân đoạn: “Ngài (Chúa Giê-xu) được cao trọng hơn các thiên sứ dường nào, thì danh Ngài được cao trọng hơn danh họ dường ấy!” (Hê-bơ-rơ 1:4). Chúa Giê-xu không thuộc cùng một phạm trù với các thiên sứ; Ngài là Chúa của các thiên sứ.

Một số giáo phái dựa vào vài phân đoạn để cho rằng Chúa Giê-xu và Mi-ca-ên là một. Chúng ta hãy xem xét kỹ:

1. 1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:16: “Tiếng kêu của thiên sứ trưởng”?
Câu này chép: “Vì sẽ có tiếng kêu lớn và tiếng của thiên sứ trưởng, cùng tiếng kèn của Đức Chúa Trời, thì chính mình Chúa ở trên trời giáng xuống.” Không có chỗ nào trong câu này nói Chúa Giê-xu là thiên sứ trưởng. Ngữ pháp cho thấy đây là ba âm thanh riêng biệt: a) tiếng kêu lớn, b) tiếng của thiên sứ trưởng, c) tiếng kèn của Đức Chúa Trời. Chúa giáng xuống là một hành động riêng biệt, cao trọng hơn. Thiên sứ trưởng ở đây có thể là Mi-ca-ên, đang thi hành mệnh lệnh của Chúa, còn Chúa là Đấng chủ động giáng lâm.

2. Sự nhầm lẫn về danh xưng “thiên sứ” (Angel/Messenger):
Trong tiếng Hê-bơ-rơ (malak) và Hy Lạp (angelos), từ "thiên sứ" đơn giản có nghĩa là "sứ giả". Đôi khi Chúa Giê-xu được mô tả như Sứ Giả tối cao của giao ước (Ma-la-chi 3:1), nhưng điều này chỉ về chức vụ, không về bản thể. Bản thể của Ngài là Con Đức Chúa Trời. Gán Ngài là một thiên sứ tạo vật là hạ thấp thần tính của Ngài.

3. Sự độc nhất của Chúa Giê-xu trong sự cứu chuộc:
Chỉ có cái chết của một người vô tội, toàn thiện, vô hạn mới có thể chuộc tội cho nhân loại. Nếu Chúa Giê-xu chỉ là một thiên sứ trưởng (dù cao trọng), thì sự chết của Ngài chỉ có giá trị hữu hạn, không thể cứu vô số người. Hê-bơ-rơ 10:4 nói huyết của thú vật không thể cất tội, thì huống chi huyết của một tạo vật dù thần linh? Chỉ có huyết của Con Đức Chúa Trời mới có năng quyền vô hạn để tẩy sạch mọi tội lỗi (1 Giăng 1:7).

Hiểu đúng về căn tính của Chúa Giê-xu không chỉ là thần học suông, mà ảnh hưởng sâu sắc đến đức tin và nếp sống chúng ta.

1. Xây dựng nền tảng đức tin vững chắc trên Christ:
Sự cứu rỗi của chúng ta được bảo đảm bởi thân vị và công lao của Đấng Christ. Tin vào một "Chúa Giê-xu" chỉ là thiên sứ sẽ dẫn đến một đức tin non yếu vào một đấng cứu thế có giới hạn. Hãy đặt trọn niềm tin vào Chúa Giê-xu là Đức Chúa Trời toàn năng, Đấng có quyền năng cứu chúng ta trọn vẹn và đời đời (Rô-ma 10:9-13).

2. Nuôi dưỡng sự thờ phượng đúng đắn:
Chúng ta thờ phượng Chúa Giê-xu vì Ngài xứng đáng. Sự thờ phượng của chúng ta dựa trên lẽ thật rằng Ngài là Đức Chúa Trời. Hãy đến với Ngài trong sự kính sợ, yêu mến và phó thác trọn vẹn, vì chúng ta đang đến với chính Đức Chúa Trời đã trở nên xác thịt.

3. Trang bị để bảo vệ chân lý:
Trong thời đại nhiều giáo lý sai lạc, mỗi tín hữu cần "nghiên cứu Kinh Thánh... để có thể dùng lời lành mà khuyên dỗ và bác lại kẻ chống trả" (Tít 1:9). Hiểu biết rõ ràng về thần tính của Christ giúp chúng ta phân biệt chân giả và giữ vững đức tin tinh tuyền.

4. Sống với lòng biết ơn sâu xa:
Khi nhận biết rằng Đấng chịu chết vì tôi chính là Đấng Tạo Hóa của vũ trụ, tình yêu và sự hy sinh ấy càng trở nên kinh ngạc và đáng quý hơn bao giờ hết. Điều này thúc đẩy chúng ta sống một đời đáp ứng lại ân điển cao cả ấy, hết lòng phục vụ Ngài.

Qua sự khảo sát Kinh Thánh toàn diện, chúng ta có thể kết luận cách chắc chắn rằng Chúa Giê-xu Christ và thiên sứ trưởng Mi-ca-ên là hai thân vị hoàn toàn khác biệt và không thể đồng nhất. Mi-ca-ên là một thiên sứ trưởng cao trọng, một tạo vật trung thành của Đức Chúa Trời. Còn Chúa Giê-xu Christ là Con Một của Đức Chúa Trời, Ngôi Lời đời đời, Đấng Tạo Hóa, Đấng Cứu Chuộc và là Chúa của muôn vật, kể cả các thiên sứ.

Hãy giữ vững đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ như Kinh Thánh đã mặc khải: “Ấy chính Ngài là hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được, là Đấng sanh ra đầu hết thảy mọi vật dựng nên.” (Cô-lô-se 1:15). Mọi giáo lý làm lu mờ thần tính của Ngài đều cần phải được xem xét lại dưới ánh sáng của Lời Chúa. Nguyện xin Thánh Linh của lẽ thật dẫn chúng ta vào mọi lẽ thật, để chúng ta cứ vững vàng trong đức tin nơi Chúa Cứu Thế Giê-xu, là Chúa của chúng ta, Đấng đáng được mọi sự ngợi khen, tôn quý đời đời. A-men.