Kinh Thánh nói gì về cách thức tìm mục đích cuộc sống?

Giữa một thế giới luôn thúc giục chúng ta phải “trở thành chính mình” và “theo đuổi đam mê,” câu hỏi về mục đích cuộc sống vẫn là một bí ẩn day dứt. Thế giới quanh ta đưa ra vô số câu trả lời dựa trên thành tích, tiền bạc, khoái lạc hoặc danh tiếng. Nhưng với Cơ Đốc nhân, nguồn gốc, ý nghĩa và đích đến của cuộc đời không được tìm thấy trong bản thân, mà trong Đấng Tạo Hóa. Kinh Thánh, Lời hằng sống của Đức Chúa Trời, không để chúng ta trong bóng tối về vấn đề hệ trọng này. Trái lại, Kinh Thánh vẽ nên một bức tranh rõ ràng, đầy đủ và đẹp đẽ về mục đích mà mỗi người được dựng nên, bị đánh mất vì tội lỗi, và được phục hồi trọn vẹn qua Đấng Christ. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khai quật những chân lý nền tảng từ Kinh Thánh về cách thức tìm kiếm và sống với mục đích đời người.

Mục đích của một vật phẩm luôn được xác định bởi người thợ tạo ra nó. Tương tự, để hiểu mục đích của đời người, chúng ta phải quay về với những trang đầu tiên của Sáng-thế Ký. Tại đây, chúng ta thấy mục đích cao quý mà Đức Chúa Trời đặt để cho nhân loại:

• Sự Sáng Tạo Theo Hình Ảnh Đức Chúa Trời (Imago Dei): “Đức Chúa Trời dựng nên loài người như hình Ngài… loài người được dựng nên giống như hình Đức Chúa Trời” (Sáng-thế Ký 1:27). Điều này khẳng định phẩm giá thiêng liêng của mỗi người. Mục đích đầu tiên và căn bản của chúng ta là phản chiếu hình ảnh của Đức Chúa Trời—thể hiện những thuộc tính của Ngài như sự thánh khiết, yêu thương, công bình, sáng tạo và quyền cai trị—trong thế giới Ngài tạo dựng.
• Mạng Lệnh Cai Quản và Chăm Sóc: “Đức Chúa Trời ban phước cho loài người và phán rằng: Hãy sanh sản, thêm nhiều, làm cho đầy dẫy đất; hãy làm cho đất phục tùng, hãy quản trị loài cá dưới biển, loài chim trên trời và các vật sống hành động trên mặt đất” (Sáng-thế Ký 1:28). Đây là “Mạng Lệnh Văn Hóa” hay “Mạng Lệnh Sáng Thế.” Con người được đặt trong vườn Ê-đen “để trồng và giữ” (Sáng-thế Ký 2:15). Mục đích thứ hai của chúng ta là quản lý thế giới thọ tạo của Đức Chúa Trời một cách khôn ngoan và trách nhiệm, phát triển văn hóa, nghệ thuật, khoa học, nông nghiệp… để làm vinh hiển Ngài.
• Sự Hiệp Thông Với Đức Chúa Trời: Trước khi phạm tội, A-đam và Ê-va tận hưởng mối tương giao trực tiếp, không gián đoạn với Đức Chúa Trời (Sáng-thế Ký 3:8). Đây là trung tâm của mọi mục đích. Mục đích tối thượng của con người là biết Đức Chúa Trời, yêu mến Ngài và tận hưởng mối tương giao với Ngài đời đời. Mọi công việc khác đều xuất phát và hướng về mục đích này.

Từ nguyên bản tiếng Hê-bơ-rơ, từ “mục đích” có thể liên hệ đến khái niệm “tikvah” (hy vọng, sự trông đợi) và “ya’ats” (ý định, mưu đồ). Đức Chúa Trời có một “ya’ats” (ý định tốt lành) cho công trình sáng tạo của Ngài, và con người tìm thấy “tikvah” (hy vọng và ý nghĩa) đích thực khi sống phù hợp với ý định đó.

Sự sa ngã trong Sáng-thế Ký chương 3 là bi kịch cắt đứt nhân loại khỏi mục đích nguyên thủy. Khi con người chọn tin vào lời con rắn và không vâng lời Đức Chúa Trời, họ đã từ chối vai trò là hình ảnh vâng phục của Ngài. Hậu quả thảm khốc:

• Mối Quan Hệ Đổ Vỡ: Sự hiệp thông với Đức Chúa Trời bị phá vỡ (Sáng-thế Ký 3:8-10).
• Sự Hiểu Biết Sai Lệch Về Bản Thân: Con người bắt đầu tìm kiếm danh tính và mục đích tách rời khỏi Đấng Tạo Hóa. Thay vì “Chúa là Đấng nào?” câu hỏi trở thành “Tôi là ai?” mà không có Ngài làm chuẩn mực.
• Công Việc Trở Nên Nhọc Nhằn: Việc quản trị và chăm sóc trái đất trở nên đầy phiền não và khó nhọc (Sáng-thế Ký 3:17-19).

Sứ đồ Phao-lô mô tả tình trạng của người ngoại đạo: “Họ có sự hiểu biết về Đức Chúa Trời, nhưng không làm sáng danh Ngài là Đức Chúa Trời, cũng không tạ ơn Ngài… và lòng ngu dốt đầy những sự tối tăm” (Rô-ma 1:21). Tội lỗi khiến con người “hư không” trong sự suy nghĩ, và lòng “tối tăm” (Ê-phê-sô 4:17-18). Họ vẫn khao khát ý nghĩa—đó là dấu ấn của Đấng Tạo Hóa—nhưng lại tìm kiếm nó trong những thọ tạo thay vì chính Đấng Tạo Hóa (Rô-ma 1:25).

Tin Mừng là Đức Chúa Trời không bỏ mặc chúng ta trong sự lạc lối. Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời, đã đến để “tìm và cứu kẻ bị hư mất” (Lu-ca 19:10), bao gồm cả việc phục hồi chúng ta về đúng mục đích của mình.

• Chúa Giê-xu Là Hiện Thân Của Hình Ảnh Đức Chúa Trời Trọn Vẹn: “Ngài là hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được” (Cô-lô-se 1:15). Nơi Chúa Giê-xu, chúng ta thấy mẫu mực hoàn hảo của một đời sống sống trọn vẹn theo ý muốn Đức Chúa Trời. Ngài tuyên bố: “Ta đã từ trên trời xuống, chẳng phải để làm theo ý ta, nhưng làm theo ý Đấng đã sai ta đến” (Giăng 6:38). Mục đích của Ngài là làm trọn ý muốn của Cha.
• Sự Cứu Chuộc Mua Lại Mục Đích Của Chúng Ta: “Vả, anh em đã được chuộc bằng giá cao rồi; vậy, hãy lấy thân thể mình làm sáng danh Đức Chúa Trời” (1 Cô-rinh-tô 6:20). Chúa Giê-xu chết trên thập tự giá không chỉ để tha tội, mà còn để cứu chuộc chúng ta khỏi một đời sống vô nghĩa và cho một đời sống có mục đích: “làm sáng danh Đức Chúa Trời.” Trong thư Ê-phê-sô, Phao-lô nhấn mạnh rằng chúng ta “được dựng nên trong Đấng Christ Jesus để làm việc lành mà Đức Chúa Trời đã sắm sẵn trước cho chúng ta làm theo” (Ê-phê-sô 2:10).
• Đại Mạng Lệnh và Mục Đích Truyền Giáo: Trước khi thăng thiên, Chúa Giê-xu ban cho Hội Thánh một mục đích rõ ràng: “Hãy đi khắp thế gian, giảng Tin Lành cho mọi người” (Mác 16:15) và “hãy làm cho muôn dân thành môn đồ Ta” (Ma-thi-ơ 28:19). Một phần không thể tách rời của mục đích Cơ Đốc là tham gia vào công cuộc cứu chuộc của Đức Chúa Trời, đưa người khác đến với sự phục hồi mục đích trong Đấng Christ.

Vậy, Kinh Thánh định hình một đời sống có mục đích như thế nào? Dưới đây là những nguyên tắc nền tảng:

1. Mục Đích Tối Thượng: Làm Sáng Danh Đức Chúa Trời
“Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm” (1 Cô-rinh-tô 10:31). Đây là la bàn cho mọi quyết định. Mục đích không phải là tìm một công việc hoành tráng, mà là biến mọi công việc—từ nấu ăn, lau nhà đến rao giảng—thành cơ hội để phản chiếu sự tốt lành và vinh quang của Đức Chúa Trời.

2. Mục Đích Trung Tâm: Yêu Mến Đức Chúa Trời và Yêu Người Lân Cận
Khi được hỏi về điều răn lớn nhất, Chúa Giê-xu đáp: “Ngươi hãy hết lòng, hết linh hồn, hết ý mà yêu mến Chúa là Đức Chúa Trời ngươi… Ngươi hãy yêu người lân cận như mình” (Ma-thi-ơ 22:37-39). Một đời sống có mục đích là một đời sống được định hướng bởi tình yêu thương thánh—tình yêu hướng thượng đối với Đức Chúa Trời và tình yêu hướng ngoại đối với người khác.

3. Mục Đích Cá Nhân: Khám Phá và Sử Dụng Các Ân Tứ Thuộc Linh
Đức Thánh Linh ban cho mỗi tín hữu những ân tứ đặc biệt “để sự hành văn được ích lợi” (1 Cô-rinh-tô 12:7). Việc nhận biết và sử dụng các ân tứ này (dạy dỗ, phục vụ, khích lệ, v.v.) trong Hội Thánh và thế giới là một phần quan trọng của mục đích cá nhân. Nó không phải để tự tôn, nhưng “hầu anh em bởi đó mà phục vụ lẫn nhau” (1 Phi-e-rơ 4:10).

4. Mục Đích Vĩnh Cửu: Sống Với Tầm Nhìn Về Sự Đời Đời
Sứ đồ Phao-lô sống với một mục tiêu duy nhất: “Tôi cứ nhắm mục đích mà chạy, để giật được giải về sự kêu gọi trên trời của Đức Chúa Trời trong Đấng Christ Jesus” (Phi-líp 3:14). Từ Hy Lạp “skopos” (mục tiêu) ở đây chỉ về một dấu mốc mà người chạy đua hướng đến. Mục đích Cơ Đốc luôn nhìn về ngày chúng ta sẽ đứng trước mặt Chúa và nghe Ngài phán: “Hỡi đầy tớ ngay lành trung tín kia, được lắm!” (Ma-thi-ơ 25:21).

Tìm kiếm mục đích không phải là một sự kiện một lần, mà là một hành trình hằng ngày trong mối tương giao với Chúa. Dưới đây là những bước thực tế:

1. Bắt Đầu Với Sự Thờ Phượng và Cầu Nguyện: Thay vì hỏi “Chúa ơi, ý muốn Ngài cho đời con là gì?” hãy bắt đầu với “Lạy Chúa, con muốn biết chính Ngài.” Mục đích được bày tỏ trong mối quan hệ. Hãy dành thì giờ tĩnh nguyện, thờ phượng và lắng nghe tiếng Chúa qua Lời Ngài.
2. Đắm Mình Trong Kinh Thánh: Lời Chúa “là ngọn đèn cho chân tôi, ánh sáng cho đường lối tôi” (Thi-thiên 119:105). Hãy nghiên cứu Kinh Thánh cách hệ thống để thấm nhuần giáo lý về Đức Chúa Trời, con người, sự cứu rỗi và ý muốn Ngài. Những nguyên tắc trong Kinh Thánh sẽ hướng dẫn các quyết định cụ thể.
3. Vâng Lời Trong Những Điều Đã Biết Rõ: Chúa thường bày tỏ bước tiếp theo khi chúng ta trung tín trong bước hiện tại. Hãy trung tín trong những trách nhiệm Chúa đã giao: làm việc như cho Chúa (Cô-lô-se 3:23), yêu thương gia đình, phục vụ trong Hội Thánh địa phương.
4. Tìm Kiếm Lời Khuyên Khôn Ngoan: “Trong vô số mưu sĩ có sự thành công” (Châm-ngôn 11:14, TTHĐ). Hãy chia sẻ và tìm kiếm sự hướng dẫn từ những người lãnh đạo thuộc linh trưởng thành và đáng tin cậy trong Hội Thánh.
5. Bước Đi Bởi Đức Tin và Sự Hướng Dẫn Của Thánh Linh: “Hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va, chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con; trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài, thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con” (Châm-ngôn 3:5-6). Hãy nhạy bén với sự dẫn dắt êm ái của Đức Thánh Linh (Ga-la-ti 5:25), Đấng sẽ dạy dỗ và dẫn chúng ta vào mọi lẽ thật (Giăng 16:13).
6. Phục Vụ và Cho Đi: Đời sống có mục đích luôn hướng ngoại. Hãy tìm kiếm nhu cầu để đáp ứng và những người để phục vụ. Khi chúng ta cho đi chính mình, chúng ta thường khám phá ra ý nghĩa sâu sắc nhất.

Kinh Thánh trình bày một sứ điệp đầy hy vọng: Mục đích của bạn không phải là một câu đố bí ẩn cần giải mã, hay một viên ngọc quý bị chôn vùi đâu đó trên thế gian. Mục đích của bạn đã được Đấng Tạo Hóa thiết lập từ ban đầu, được Đấng Cứu Chuộc mua lại trên thập tự giá, và đang được Đức Thánh Linh bày tỏ từng ngày trong bạn. Mục đích tối thượng là biết Chúa và làm vinh hiển Ngài. Từ nền tảng đó, Ngài sẽ dẫn dắt bạn vào những con đường cụ thể của sự phục vụ, chức vụ và ảnh hưởng.

Hãy ngừng chạy đua để “tự khám phá bản thân” trong sự cô độc. Thay vào đó, hãy chạy đến với Đấng Christ, Đấng nói: “Ta là đường đi, lẽ thật, và sự sống” (Giăng 14:6). Trong Ngài, mọi mảnh ghép của cuộc đời bạn—niềm vui, nỗi đau, tài năng, thử thách—sẽ tìm thấy ý nghĩa và sự kết nối trọn vẹn trong câu chuyện vĩ đại mà Đức Chúa Trời đang viết nên cho sự vinh hiển của Danh Ngài. Hành trình tìm kiếm mục đích bắt đầu và kết thúc trong mối tương giao với Đấng đã dựng nên bạn cho chính Ngài.

“Hãy tìm kiếm Đức Giê-hô-va và sức mạnh Ngài, hãy tìm kiếm mặt Ngài luôn luôn!” (1 Sử-ký 16:11).