Là một Cơ Đốc nhân thì có nên chơi điện tử không?

Trong thời đại kỹ thuật số, trò chơi điện tử (video game) đã trở thành một phần văn hóa phổ biến, thu hút mọi lứa tuổi. Đối với các Cơ Đốc nhân, đặc biệt là thế hệ trẻ, một câu hỏi thường trực được đặt ra là: **Liệu tôi có nên chơi điện tử không? Điều này có phạm tội không?** Kinh Thánh không trực tiếp nhắc đến “trò chơi điện tử”, nhưng Lời Chúa cung cấp cho chúng ta những nguyên tắc vĩnh cửu và khôn ngoan để đánh giá mọi hoạt động của đời sống, bao gồm cả giải trí.

Trọng tâm của thần học Tân Ước về đời sống Cơ Đốc nhân là sự **tự do trong ân điển**, nhưng đi kèm với trách nhiệm lớn lao trước mặt Đức Chúa Trời. Sứ đồ Phao-lô đã đưa ra hai nguyên tắc then chốt:

“Mọi sự tôi có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều có ích; mọi sự tôi có phép làm, nhưng chẳng để sự gì bắt phục được tôi.”
(1 Cô-rinh-tô 6:12, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)

“Mọi sự tôi có phép làm, nhưng mọi sự chẳng nên làm; mọi sự tôi có phép làm, nhưng mọi sự chẳng làm gì tôi được.”
(1 Cô-rinh-tô 10:23)

Từ ngữ Hy Lạp được dịch là “có phép làm” (εξεστιν - *exestin*) mang nghĩa “được phép, hợp pháp, có thể”. Phao-lô khẳng định người tin Chúa được tự do khỏi luật pháp xác thịt, nhưng tự do ấy phải được kiểm nghiệm bởi ba tiêu chuẩn:

• 1. Tính “Có Ích” (συμφερει - *sympherei*): Điều này có xây dựng, có mang lại lợi ích thuộc linh, thể chất, hay tâm trí cho tôi và cho người khác không?
• 2. Tính “Làm Chủ” (εξουσιασω - *exousiasō*): Điều này có “bắt phục” (thống trị, nô lệ hóa) tôi không? Tôi có làm chủ nó, hay nó làm chủ tôi?
• 3. Tính “Gây Vấp Phạm” (προσκομμα - *proskomma*): Điều này có làm cho anh em tôi vấp ngã không? (xem thêm 1 Cô-rinh-tô 8:9-13).

Do đó, câu hỏi không đơn thuần là “Có được phép không?” mà là **“Việc này có khôn ngoan và làm vinh hiển Đức Chúa Trời không?”**

“Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm.”
(1 Cô-rinh-tô 10:31)

Chúng ta hãy cùng xem xét việc chơi điện tử dưới ánh sáng của Lời Chúa qua một số khía cạnh cụ thể:

1. Khía Cạnh Thời Gian (Stewardship of Time):
Thời gian là món quà quý giá Chúa ban. Chúng ta được kêu gọi quản lý nó cách khôn ngoan.

“Vậy, hãy giữ cho khéo về sự ăn ở của anh em, chớ xử mình như người dại dột, nhưng như người khôn ngoan. Hãy lợi dụng thì giờ, vì những ngày là xấu.”
(Ê-phê-sô 5:15-16)

Từ “lợi dụng thì giờ” trong tiếng Hy Lạp là εξαγοραζομενοι τον καιρον (*exagorazomenoi ton kairon*), mang ý “mua chuộc, tận dụng triệt để cơ hội”. Việc dành vài giờ mỗi tuần để thư giãn bằng trò chơi điện tử có thể không sai, nhưng nếu nó chiếm mất thời gian dành cho sự nhóm lại, học Kinh Thánh, cầu nguyện, phục vụ gia đình và Hội Thánh, thì chúng ta đang “đánh mất cơ hội” và không quản lý thì giờ cách khôn ngoan.

2. Khía Cạnh Nội Dung và Tâm Trí (Content and the Mind):
Trò chơi điện tử đa dạng về thể loại, từ giải đố, thể thao đến bạo lực, kinh dị, huyền bí. Lời Chúa dạy chúng ta phải gìn giữ tâm trí mình.

“Chớ làm theo đời nầy, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm thần mình, để thử cho biết ý muốn tốt lành, đẹp lòng và trọn vẹn của Đức Chúa Trời là thể nào.”
(Rô-ma 12:2)

“Rốt lại, hỡi anh em, phàm điều chi chân thật, điều chi đáng tôn, điều chi công bình, điều chi thanh sạch, điều chi đáng yêu chuộng, điều chi có tiếng tốt, điều chi có nhân đức đáng khen, thì anh em phải nghĩ đến.”
(Phi-líp 4:8)

Nội dung trò chơi có đầy dẫy sự bạo lực vô cớ, thù hận, sợ hãi, thần tượng hóa (phép thuật, thần linh giả), hay tình dục không đứng đắn không? Những hình ảnh và cốt truyện đó có “làm ô uế đền thờ của Đức Thánh Linh” (1 Cô-rinh-tô 6:19) và dần dần biến đổi tâm trí chúng ta theo mẫu của đời này không? Chúng ta cần thành thật và nhạy bén thuộc linh để phân biệt.

3. Khía Cạnh Sự Nô Lệ và Tính Gây Nghiện (Addiction and Mastery):
Thiết kế của nhiều trò chơi hiện đại nhằm tạo ra cơ chế “gây nghiện” tâm lý, với phần thưởng liên tục, mục tiêu không bao giờ kết thúc (open-ended). Điều này trực tiếp đụng chạm đến nguyên tắc “chẳng để sự gì bắt phục được tôi” (1 Cô-rinh-tô 6:12). Nếu việc chơi game trở thành một sự thôi thúc không cưỡng lại được, khiến chúng ta bỏ bê bổn phận, hay cảm thấy bứt rứt, bồn chồn khi không được chơi, đó có thể là dấu hiệu của sự nô lệ. Chúa Giê-xu cảnh báo: “Ai phạm tội lỗi là tôi mọi của tội lỗi” (Giăng 8:34). Bất cứ điều gì kiểm soát chúng ta ngoài Đấng Christ đều có thể trở thành thần tượng.

4. Khía Cạnh Cộng Đồng và Mối Quan Hệ (Community and Relationships):
Một số trò chơi có thể xây dựng tình bạn, làm việc nhóm (teamwork). Tuy nhiên, mặt trái là nó có thể dẫn đến sự cô lập (chơi một mình quá nhiều), hoặc gây ra những cuộc tranh cãi, nói năng thô tục, gây hấn qua microphone trực tuyến. Lời Chúa dạy:

“Chớ có một lời dữ ra từ miệng anh em; nhưng khi đáng nói hãy nói một vài lời lành, giúp ơn cho và có thể đem ơn đến cho kẻ nghe đến... Hãy ở với nhau cách nhân từ, đầy dẫy lòng thương xót, tha thứ nhau như Đức Chúa Trời đã tha thứ anh em trong Đấng Christ vậy.”
(Ê-phê-sô 4:29, 32)

Liệu thế giới ảo có đang thay thế những mối quan hệ thật, đặc biệt là mối tương giao với Chúa và gia đình trong Hội Thánh?

5. Khía Cạnh Tài Chánh (Stewardship of Resources):
Nhiều trò chơi sử dụng cơ chế “mua hàng trong ứng dụng” (in-app purchase), có thể dẫn đến tiêu xài hoang phí. Chúng ta có đang quản lý tiền bạc Chúa giao cách trung tín không? “Vả, kẻ giữu của, phải trung tín” (1 Cô-rinh-tô 4:2).

Dựa trên các nguyên tắc Kinh Thánh, dưới đây là một số hướng dẫn thực tiễn:

1. Tự Kiểm và Cầu Nguyện: Thành thật với Chúa về thói quen chơi game của bạn. Hãy hỏi Chúa và tự hỏi chính mình những câu hỏi khó: “Việc này có đang chi phối tôi không? Nội dung này có làm vinh hiển Chúa không? Thời gian và tiền bạc tôi dành cho nó có phải là sự quản lý tốt những gì Chúa giao không?”
2. Đặt Ra Các Giới Hạn Lành Mạnh: Quyết định trước bạn sẽ chơi bao lâu, vào khi nào (ví dụ: chỉ sau khi hoàn thành việc học/bổn phận, không chơi vào Chúa Nhật hoặc giờ nhóm lại). Sử dụng đồng hồ báo thức. Điều này rèn luyện tính tự chủ, một bông trái của Đức Thánh Linh (Ga-la-ti 5:23).
3. Lựa Chọn Nội Dung Cẩn Thận: Nghiên cứu kỹ trò chơi trước khi chơi. Tránh những trò chơi tôn vinh điều trái với giá trị Nước Trời. Có nhiều trò chơi mang tính giáo dục, sáng tạo, giải đố, hay thể thao lành mạnh.
4. Ưu Tiên Cho Đời Sống Thuộc Linh và Quan Hệ Thật: Đảm bảo rằng thời gian với Chúa, gia đình và Hội Thánh luôn là ưu tiên hàng đầu. Hãy dùng trò chơi như một cách để kết nối với anh em (chơi cùng nhau offline), chứ không phải để thay thế họ.
5. Sẵn Sàng Từ Bỏ Nếu Cần: Nếu bạn nhận thấy trò chơi điện tử là cái bẫy cho mình, hãy can đảm từ bỏ. Chúa Giê-xu dạy: “Nếu tay con làm cho con phạm tội, hãy chặt nó đi...” (Mác 9:43). Nguyên tắc này áp dụng cho bất cứ điều gì khiến chúng ta sa ngã.

Cuối cùng, không có một câu trả lời “có” hoặc “không” chung cho mọi Cơ Đốc nhân. **Sự khôn ngoan từ trên cao** (Gia-cơ 3:17) là điều chúng ta cần. Đối với một người, chơi điện tử 30 phút mỗi ngày có thể là sự thư giãn vô hại. Đối với người khác, nó có thể là cánh cửa dẫn đến sự lãng phí thời gian, tâm trí ô uế và tình trạng nô lệ.

Là con cái của sự sáng, chúng ta được kêu gọi sống khác biệt. Mục đích tối thượng của chúng ta không phải là tìm kiếm những điều “được phép” tối đa, mà là tìm kiếm những gì **tốt nhất, vinh hiển Chúa nhất, và gây dựng nhiều nhất.**

“Vậy anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm.”
(1 Cô-rinh-tô 10:31)

Hãy để Lời Chúa trong Cô-lô-se 3:17 là kim chỉ nam cho mọi hoạt động giải trí của chúng ta: “Mặc dầu anh em nói hay làm, cũng phải nhân danh Đức Chúa Jêsus mà làm mọi điều, nhờ Ngài mà tạ ơn Đức Chúa Trời, là Cha.” Nếu bạn có thể chơi điện tử với tấm lòng biết ơn, với sự tự chủ, với nội dung trong sạch, và vì mục đích nghỉ ngơi để tiếp tục phục vụ Chúa hữu hiệu hơn, thì đó có thể là một phần của sự tự do trong Christ. Nhưng nếu có bất kỳ nghi ngờ nào, hãy chọn con đường của đức tin và sự thánh sạch. Sự vui mừng thật sự và lâu dài chỉ được tìm thấy trong mối tương giao với Chúa Cứu Thế Giê-xu.

Hãy sống như người được tự do, nhưng đừng lấy sự tự do làm dịp cho xác thịt (Ga-la-ti 5:13). Hãy dùng mọi phương tiện—kể cả trò chơi điện tử—như những đầy tớ, chứ đừng để chúng trở thành ông chủ của đời sống bạn. Chúa Giê-xu phán: **“Ai muốn theo ta, phải từ bỏ chính mình…”** (Ma-thi-ơ 16:24). Sự từ bỏ này bao gồm cả việc sẵn sàng buông bỏ bất cứ thú tiêu khiển nào cản trở chúng ta chạy theo Ngài cách trọn vẹn.