Thập tự chinh là gì?

Khi nhắc đến cụm từ "Thập Tự Chinh" (Crusades), hầu hết chúng ta nghĩ ngay đến những cuộc viễn chinh quân sự thời Trung Cổ do các giáo hoàng kêu gọi, với biểu tượng thập tự giá trên áo choàng các hiệp sĩ, nhằm mục đích giành lại "Đất Thánh" Jerusalem từ tay người Hồi giáo. Tuy nhiên, với tư cách là những Cơ Đốc nhân Tin Lành, chúng ta cần có một cái nhìn sâu sắc, được soi sáng bởi Lời Chúa, về hiện tượng lịch sử - tôn giáo phức tạp này. Bài viết này không nhằm mục đích thuần túy sử học, mà là một nghiên cứu thần học để phân biệt rõ giữa sự kiện lịch sử mang tên "Thập Tự Chinh" với tinh thần và lẽ thật của Phúc Âm mà Chúa Giê-xu Christ đã dạy và nêu gương.

I. Định Nghĩa và Bối Cảnh Lịch Sử Của Thập Tự Chinh

Về mặt lịch sử, Thập Tự Chinh là một loạt các cuộc chiến tranh tôn giáo được Giáo hội Công giáo La Mã thời Trung Cổ phát động, chính thức bắt đầu từ năm 1095 sau Công Nguyên, và kéo dài trong nhiều thế kỷ. Mục tiêu công khai là giải phóng Jerusalem và các thánh địa khỏi sự kiểm soát của Hồi giáo. Người tham gia được hứa ban "ân xá" (indulgence) - tức sự tha thứ hình phạt tạm thời cho tội lỗi. Từ "Crusade" bắt nguồn từ chữ Latinh "crux" (thập tự giá), và những người tham gia tự coi mình là "người mang thập tự giá".

Tuy nhiên, động cơ thực sự của nhiều người tham gia, từ các lãnh chúa, hiệp sĩ đến thường dân, là một sự pha trộn phức tạp giữa lòng sùng đạo, khát vọng chinh phục đất đai, của cải, danh vọng và cả sự cứu rỗi cá nhân theo cách hiểu sai lệch thời đó. Hậu quả là những cảnh tàn sát, cướp bóc, và bạo lực khủng khiếp nhân danh Chúa, gây ra vết thương sâu sắc trong quan hệ giữa Cơ Đốc giáo, Hồi giáo và Do Thái giáo, vẫn còn di chứng đến ngày nay.

II. Lẽ Thật Kinh Thánh: Vương Quốc Của Đấng Christ Không Thuộc Về Thế Gian Này

Để đánh giá Thập Tự Chinh, chúng ta phải quay về nền tảng duy nhất và tối hậu: Kinh Thánh. Lời Chúa cho chúng ta thấy một bức tranh hoàn toàn khác về bản chất vương quốc Đức Chúa Trời và phương cách Ngài thiết lập vương quốc ấy.

Chúa Giê-xu Christ, trung tâm của đức tin chúng ta, đã tuyên bố rõ ràng trước mặt Phi-lát: "Vương quốc ta chẳng thuộc về thế gian nầy. Ví bằng vương quốc ta thuộc về thế gian nầy, thì tôi tớ ta đã chiến đấu, đặng ta khỏi giao nộp cho dân Giu-đa; nhưng hiện nay vương quốc ta chẳng thuộc về hạ giới" (Giăng 18:36). Lời tuyên bố này đánh sập mọi nỗ lực dùng vũ lực trần gian để thiết lập hoặc bảo vệ một "vương quốc Chúa" theo nghĩa địa lý-chính trị.

Phương cách của Đấng Christ là thập tự giá, không phải là gươm đao. Khi Phi-e-rơ rút gươm chém đứt tai tên đầy tớ thầy cả thượng phẩm để bảo vệ Chúa, Ngài đã quở trách: "Hãy nạp gươm ngươi vào vỏ; vì ai dùng gươm thì sẽ bị chết về gươm" (Ma-thi-ơ 26:52). Ngài chữa lành cho kẻ thù (Lu-ca 22:51), và trên thập tự giá, Ngài cầu nguyện: "Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết mình làm điều gì" (Lu-ca 23:34). Đây là tinh thần hoàn toàn đối nghịch với tinh thần Thập Tự Chinh.

Sứ đồ Phao-lô cũng xác nhận: "Vì chúng ta đánh trận, chẳng phải cùng thịt và huyết, bèn là cùng chủ quyền, cùng thế lực, cùng vua chúa của thế gian mờ tối nầy, cùng các thần dữ ở các miền trên trời vậy" (Ê-phê-sô 6:12). Cuộc chiến thực sự của Cơ Đốc nhân là cuộc chiến thuộc linh chống lại tội lỗi, ma quỷ và các thế lực tối tăm, chứ không phải chiến tranh thể xác chống lại những người khác tôn giáo hay sắc tộc.

III. Sự Khác Biệt Căn Bản: "Thập Tự Chinh" Lịch Sử và "Thập Tự Giá" Của Phúc Âm

Đây là điểm then chốt cần phân biệt bằng sự khôn ngoan từ trên cao (Gia-cơ 3:17):

• Thập Tự Chinh (theo lịch sử): Là dùng bạo lực thể xác để chinh phục, áp đặt, hoặc bảo vệ một lãnh thổ, một thể chế tôn giáo trần gian. Nó lấy thập tự giá làm biểu tượng cho quyền lực và sự chinh phục.
• Thập Tự Giá (theo Phúc Âm): Là sự hy sinh, yêu thương và tự hạ của Đấng Christ. Nó kêu gọi môn đồ "từ bỏ chính mình, vác thập tự giá mình hằng ngày mà theo Ta" (Lu-ca 9:23). Thập tự giá ở đây là biểu tượng của sự chết đối với tội lỗi, thế gian và chính mình để sống cho Đức Chúa Trời.

Thập Tự Chinh lịch sử tìm cách giành lấy một thành phố bằng gươm giáo. Phúc Âm của Thập Tự Giá tìm cách chinh phục tâm hồn con người bằng tình yêu, sự phục vụ và rao giảng Lời Chúa. Sứ mạng Chúa Giê-xu giao là: "Vậy, hãy đi dạy dỗ muôn dân, hãy nhân danh Đức Cha, Đức Con, và Đức Thánh Linh mà làm phép báp-têm cho họ, và dạy họ giữ hết cả mọi điều mà ta đã truyền cho các ngươi" (Ma-thi-ơ 28:19-20). Phương tiện để làm điều này là "làm chứng" (Công vụ 1:8), chứ không phải là "khai chiến".

IV. Bài Học và Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Cơ Đốc Nhân Ngày Nay

Từ sự phân tích trên, chúng ta rút ra những bài học sâu sắc và ứng dụng thiết thực cho đời sống đức tin hôm nay:

1. Cảnh Giác Với Tinh Thần "Thập Tự Chinh" Trong Tư Tưởng: Chúng ta có thể không cầm gươm, nhưng vẫn mang tinh thần "thập tự chinh" khi:

• Dùng lời nói cay độc, lên án, bài xích để tấn công người khác biệt quan điểm hay niềm tin, thay vì "lấy lòng nhơn từ, dịu dàng mà khuyên dỗ" (2 Ti-mô-thê 2:25).
• Cố chấp bảo vệ "lãnh thổ" của mình (danh tiếng, địa vị, quan điểm) trong Hội Thánh, gây chia rẽ thay vì tìm kiếm sự hiệp một trong Chúa.
• Nuôi dưỡng lòng thù ghét hoặc định kiến với những nhóm người khác, quên rằng "Đức Chúa Trời yêu thương thế gian" (Giăng 3:16) và Chúa Giê-xu chết cho mọi người.

2. Vác Thập Tự Giá Mình Hằng Ngày - Cuộc Chiến Thuộc Linh Đích Thực: Thay vì ra trận với người khác, Chúa gọi chúng ta vào trận chiến thuộc linh với chính mình và các thế lực sự dữ:

• Từ bỏ chính mình: Từ bỏ những ham muốn tội lỗi, tính ích kỷ, lòng kiêu ngạo (Ga-la-ti 5:24).
• Mặc lấy áo giáp Đức Chúa Trời: Sử dụng các khí giới thuộc linh: lẽ thật, sự công bình, đức tin, sự cứu rỗi, Lời Chúa (gươm của Đức Thánh Linh), và sự cầu nguyện (Ê-phê-sô 6:13-18).
• Chinh Phục Bằng Tình Yêu và Sự Phục Vụ: Như Chúa Giê-xu rửa chân cho môn đồ (Giăng 13), chúng ta được kêu gọi phục vụ và yêu thương ngay cả kẻ thù nghịch mình (Ma-thi-ơ 5:44). Đây là sức mạnh phá đổ thành lũy của tội lỗi và sự nghi ngờ.

3. Rao Truyền Phúc Âm Của Hòa Bình: Chúng ta rao giảng về một Đấng Christ đã "làm cho hai người hiệp thành một,... Vì Ngài là sự hòa bình của chúng ta" (Ê-phê-sô 2:14-15). Sứ điệp của chúng ta là hòa giải con người với Đức Chúa Trời và với nhau, không phải kích động hận thù hay chia rẽ. Cách chúng ta làm chứng phải phản chiếu sự hiền lành và lòng kính sợ Chúa (1 Phi-e-rơ 3:15).

4. Tìm Kiếm Jerusalem Thuộc Linh, Chứ Không Phải Thế Gian: Thay vì mải mê với những "thánh địa" bằng đất đá, chúng ta hướng lòng về "Giê-ru-sa-lem ở trên cao... là mẹ của chúng ta" (Ga-la-ti 4:26), và tìm kiếm một nước "không hề hư nát" ở trên trời (1 Phi-e-rơ 1:4). Sự tập trung của chúng ta là vào vương quốc đời đời của Đức Chúa Trời.

V. Kết Luận: Trở Về Với Phúc Âm Thuần Khiết Của Thập Tự Giá

Lịch sử Thập Tự Chinh là một lời cảnh báo đau lòng về hậu quả của việc trộn lẫn chính trị, quyền lực trần gian với đức tin, và dùng các phương tiện xác thịt để thực hiện các mục tiêu được cho là "thuộc linh". Là con cái Đức Chúa Trời trong thời đại ngày nay, chúng ta được kêu gọi học hỏi từ những sai lầm đó.

Hãy để chúng ta từ bỏ mọi hình thức "tinh thần thập tự chinh" – thứ tinh thần muốn dùng sức mạnh, sự lên án hay bạo lực để khẳng định mình. Thay vào đó, xin Chúa Thánh Linh giúp chúng ta mỗi ngày vác lấy thập tự giá của chính mình – chết đi cho tội lỗi và bản ngã – để sống cho Ngài. Hãy dấn thân vào cuộc chiến thuộc linh đích thực bằng áo giáp của Đức Chúa Trời, và trở nên những sứ giả của sự hòa giải, mang Phúc Âm về thập tự giá của Đấng Christ – nơi tình yêu thương, sự tha thứ và ân điển tuôn đổ – đến cho một thế giới đầy thương tích và chia rẽ.

"Vì tiếng rao của thập tự giá... là quyền phép của Đức Chúa Trời để cứu mọi kẻ tin" (1 Cô-rinh-tô 1:18). Đó là quyền năng duy nhất chúng ta cần tin cậy và rao truyền. A-men.