Điều gì đã xảy ra trong thời kỳ giao thời?

Trong dòng chảy lịch sử cứu rỗi của Đức Chúa Trời, có những khoảnh khắc then chốt làm thay đổi mọi thứ. Một trong những giai đoạn quan trọng và thường bị hiểu lầm nhất là “Thời kỳ Giao thời” – khoảng thời gian khoảng 50 ngày từ sự Phục Sinh của Chúa Giê-xu Christ cho đến sự kiện Chúa Thánh Linh giáng lâm trong ngày Lễ Ngũ Tuần (Công vụ 2). Đây không phải là khoảng trống lịch sử, mà là giai đoạn chuyển mình đầy năng quyền, nơi mọi lời tiên tri trong Cựu Ước được ứng nghiệm, và kỷ nguyên mới của Hội Thánh được khai mở. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào các sự kiện, ý nghĩa thần học và ứng dụng thiết thực từ thời kỳ trọng đại này.

Thời kỳ Giao thời (tiếng Anh thường gọi là “The Transitional Period”) nằm giữa hai sự kiện trụ cột: sự hoàn tất chức vụ cứu chuộc của Chúa Giê-xu trên thập tự giá và sự khởi đầu chức vụ của Chúa Thánh Linh trong lòng tín đồ. Nó đánh dấu sự chấm dứt của Giao Ước Cũ (dựa trên luật pháp Môi-se) và sự thiết lập trọn vẹn của Giao Ước Mới (dựa trên huyết của Đấng Christ). Chúa Giê-xu chính là cầu nối: Ngài là Đấng hoàn thành Luật pháp (Ma-thi-ơ 5:17) và mở đường cho Ân điển (Giăng 1:17).

Kinh Thánh ghi lại giai đoạn này chủ yếu trong sách Công vụ các Sứ đồ chương 1, và được soi sáng bởi những lời dạy cuối cùng của Chúa Giê-xu trong các sách Phúc Âm (Lu-ca 24, Giăng 20-21). Sứ đồ Phi-e-rơ sau này đã tóm tắt: “Đức Chúa Trời của các tổ phụ chúng ta đã khiến Đức Chúa Jêsus sống lại, mà anh em đã treo trên cây gỗ và giết đi. Ấy là Đấng mà Đức Chúa Trời đã đặt bên hữu mình, làm Chúa và Đấng Christ” (Công vụ 5:30-31). Đây là nền tảng của sự chuyển tiếp.

1. Sự Phục Sinh và Những Lần Hiện Ra (40 Ngày):
Sau khi sống lại, Chúa Giê-xu không lên trời ngay. Ngài “hiện ra với các sứ đồ trong khoảng bốn mươi ngày, phán bảo những sự về nước Đức Chúa Trời” (Công vụ 1:3). Trong tiếng Hy Lạp, từ “hiện ra” (ὀπτάνομαι, optanomai) mang nghĩa một sự tỏ mình có thể nhìn thấy được, khách quan. Đây không phải là ảo giác. Các lần hiện ra này có mục đích:

• Củng cố đức tin: Ngài cho họ thấy thân thể phục sinh vừa thể chất vừa siêu nhiên (Lu-ca 24:39-43; Giăng 20:27).
• Giải kinh: Ngài mở trí cho họ hiểu Kinh Thánh: “Rồi Ngài phán: Khi ta còn ở với các ngươi, ta từng bảo các ngươi rằng mọi sự đã chép về ta trong luật pháp Môi-se, các sách tiên tri, cùng các thi thiên phải được ứng nghiệm. Ngài bèn mở trí cho môn đồ được hiểu Kinh Thánh” (Lu-ca 24:44-45). Ngài kết nối toàn bộ Cựu Ước với chính Ngài.
• Trao sứ mạng: Đại Mạng Lệnh (Ma-thi-ơ 28:18-20) được ban ra trong giai đoạn này, chuyển giao trách nhiệm rao truyền Phúc Âm từ Chúa cho Hội Thánh.

2. Sự Thăng Thiên:
Sau 40 ngày, Chúa Giê-xu dẫn các môn đồ đến Bê-tha-ni và được cất lên trời (Lu-ca 24:50-51; Công vụ 1:9-11). Sự thăng thiên không chỉ là một màn trình diễn, mà có ý nghĩa thần học sâu sắc:

• Sự Vinh Hiển Hóa của Đấng Christ: Ngài trở về địa vị vinh hiển bên hữu Đức Chúa Trời, khẳng định sự hoàn tất công tác cứu chuộc (Hê-bơ-rơ 1:3, 10:12).
• Sự Xức Dầu Đấng Yên Ủi Mới: Chúa Giê-xu phán: “Thật ta nói cùng các ngươi, ta đi là ích lợi cho các ngươi; vì nếu ta không đi, Đấng Yên ủi sẽ không đến cùng các ngươi đâu; song nếu ta đi, thì ta sẽ sai Ngài đến” (Giăng 16:7). Việc Ngài về trời là điều kiện cần để Chúa Thánh Linh giáng lâm.
• Niềm Hy Vọng Về Sự Tái Lâm: Thiên sứ phán: “Hỡi người Ga-li-lê, sao các ngươi đứng ngóng lên trời làm chi? Jêsus nầy đã được cất lên trời khỏi giữa các ngươi, cũng sẽ trở lại như cách các ngươi đã thấy Ngài lên trời vậy” (Công vụ 1:11). Thăng thiên đảm bảo cho Tái lâm.

3. Mười Ngày Chờ Đợi và Cầu Nguyện:
Các môn đồ trở về Giê-ru-sa-lem và “đồng một lòng bền đỗ cầu nguyện” (Công vụ 1:14). Họ chọn Ma-thia thay thế Giu-đa để hoàn thành số 12 sứ đồ, biểu tượng cho sự phục hồi và chuẩn bị cho sự lãnh đạo Ít-ra-en mới là Hội Thánh (Công vụ 1:15-26). Mười ngày này là thời gian của sự vâng lời, hiệp một và kỳ vọng, làm mẫu mực cho đời sống cầu nguyện của Hội Thánh.

4. Ngày Lễ Ngũ Tuần – Sự Kết Thúc Thời Kỳ Giao Thời:
Đúng vào Lễ Ngũ Tuần (Lễ Các Tuần, 50 ngày sau Lễ Vượt Qua), lời hứa được ứng nghiệm: “Các môn đồ nhóm họp tại một chỗ, thình lình có tiếng từ trời đến như tiếng gió thổi ào ào... Rồi ai nấy đều được đầy dẫy Đức Thánh Linh, khởi sự nói các thứ tiếng khác” (Công vụ 2:1-4). Đây là biến cố khai mạc thời đại Hội Thánh. Phi-e-rơ đứng lên giảng, giải thích rằng đây là sự ứng nghiệm lời tiên tri Giô-ên (Giô-ên 2:28-32) và là kết quả trực tiếp của sự phục sinh và tôn cao của Chúa Giê-xu (Công vụ 2:32-33). Khoảng 3,000 người tin Chúa và được báp-têm trong ngày đó (Công vụ 2:41). Thời kỳ giao thời chính thức khép lại, và thời đại của Hội Thánh, dưới sự dẫn dắt của Chúa Thánh Linh, bắt đầu.

Thời kỳ này dạy chúng ta về sự trung tín và chủ đích của Đức Chúa Trời trong kế hoạch cứu rỗi.

1. Sự Hoàn Tất và Tiếp Nối: Chúa Giê-xu không đến để phá bỏ, nhưng để làm “cho trọn” (Ma-thi-ơ 5:17). Mọi hình bóng, nghi lễ và lời hứa trong Cựu Ước (như Chiên Con Lễ Vượt Qua, Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm) đều tìm thấy sự ứng nghiệm và hoàn tất nơi con người và công tác của Ngài. Đền thờ bằng đá (bóng tối) nhường chỗ cho đền thờ sống động là thân thể tín đồ (thực thể) (I Cô-rinh-tô 3:16).

2. Vai Trò Ba Ngôi Rõ Rệt: Chúng ta thấy sự hợp tác tuyệt vời của Ba Ngôi Đức Chúa Trời: Chúa Cha đã khiến Con Ngài sống lại và tôn cao; Chúa Con đã hoàn tất công tác và đổ Đức Thánh Linh xuống; Chúa Thánh Linh được sai đến để áp dụng công tác cứu chuộc của Đấng Christ vào lòng người tin và ban năng lực cho Hội Thánh. Đây là sự mặc khải trọn vẹn về Đức Chúa Trời.

3. Nền Tảng cho Sự Cứu Rỗi Bởi Đức Tin: Trong thời kỳ này, Phúc Âm được công bố rõ ràng: “Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình” (Ê-phê-sô 2:8-9). Sách Công vụ ghi lại những bài giảng đầu tiên nhấn mạnh đến đức tin nơi Danh Chúa Giê-xu (Công vụ 2:38, 3:16, 4:12).

1. Sống Trong Sự Đảm Bảo Của Giao Ước Mới: Chúng ta không còn sống dưới “sự kềm giữ của luật pháp” (Ga-la-ti 3:23) nhưng dưới ân điển và Thánh Linh. Điều này giải phóng chúng ta khỏi gánh nặng tự cứu mình, và thúc giục chúng ta sống thánh khiết vì lòng biết ơn và quyền năng của Thánh Linh trong lòng (Rô-ma 8:1-4).

2. Tầm Quan Trọng Của Sự Hiệp Một và Cầu Nguyện: Hình ảnh 120 môn đồ “đồng một lòng bền đỗ cầu nguyện” là khuôn mẫu. Phước hạnh lớn lao (sự đổ đầy Thánh Linh) đã đến khi họ hiệp một, vâng lời và chờ đợi. Hội Thánh ngày nay cần học bài học này: sự hiệp một và cầu nguyện bền đỗ là tiền đề cho sự thức tỉnh thuộc linh và quyền năng phục vụ.

3. Để Chúa Thánh Linh Làm Giáo Sư và Hướng Dẫn: Chúa Giê-xu đã hứa Thánh Linh sẽ “dạy dỗ... và làm cho nhớ lại” mọi điều Ngài đã phán (Giăng 14:26). Như Ngài đã mở trí cho các môn đồ trên đường Em-ma-út, chúng ta cần khiêm nhường học Lời Chúa với lòng cầu xin Thánh Linh soi sáng, không chỉ dựa vào sự khôn ngoan riêng.

4. Sống Với Tâm Thế Chờ Đợi và Làm Việc: Các môn đồ vừa chờ đợi lời hứa, vừa tích cực chuẩn bị (cầu nguyện, bổ nhiệm sứ đồ). Chúng ta cũng sống trong thời kỳ “giao thời” giữa lần đến thứ nhất và thứ hai của Chúa. Chúng ta phải sống với niềm hy vọng trọn vẹn về sự tái lâm, đồng thời trung tín thực hiện Đại Mạng Lệnh cho đến cuối cùng.

Thời kỳ Giao thời là minh chứng hùng hồn cho một Đức Chúa Trời không bao giờ bỏ dở công việc của Ngài. Từ thập tự giá đến phòng cao, từ sự phục sinh đến Lễ Ngũ Tuần, mọi sự đều được thực hiện “theo kế định và sự biết trước của Đức Chúa Trời” (Công vụ 2:23). Lịch sử không phải là một chuỗi các sự kiện ngẫu nhiên, mà là câu chuyện cứu chuộc được Đức Chúa Trời cầm lái. Là những người đang sống dưới Giao Ước Mới, được đầy dẫy Thánh Linh, chúng ta được mời gọi bước đi trong sự tự do, quyền năng và hy vọng mà các môn đồ đầu tiên đã kinh nghiệm. Hãy sống như những người thừa kế của sự chuyển tiếp vĩ đại này – không còn dưới bóng của luật pháp, nhưng trong ánh sáng trọn vẹn của ân điển và lẽ thật trong Chúa Giê-xu Christ.