Một Cơ Đốc Nhân có nên nghe nhạc đời không?

Âm nhạc là một phần không thể thiếu trong đời sống con người. Nó có khả năng chạm đến cảm xúc, khơi gợi ký ức, và thậm chí định hình thế giới quan. Đối với Cơ Đốc nhân, câu hỏi về việc có nên nghe “nhạc đời” – một thuật ngữ thường dùng để chỉ dòng nhạc thế tục, không mang nội dung tôn giáo – luôn là một chủ đề gây nhiều tranh luận và băn khoăn. Câu trả lời đơn giản “có” hay “không” dường như không đủ. Thay vào đó, chúng ta cần một sự nghiên cứu nghiêm túc dưới ánh sáng của Lời Chúa, để tìm ra những nguyên tắc đời đời giúp chúng ta sử dụng âm nhạc cách khôn ngoan, vì vinh hiển Đức Chúa Trời và sự tăng trưởng thuộc linh của chính mình.

Trước khi đi vào vấn đề cụ thể, chúng ta phải nhận định rằng âm nhạc, xét về bản chất, là một món quà tuyệt vời từ Đấng Tạo Hóa. Đức Chúa Trời chính là tác giả của giai điệu, hòa âm và nhịp điệu. Kinh Thánh tràn ngập những ví dụ về âm nhạc được sử dụng để thờ phượng:

• Thi Thiên 150: Kêu gọi chúng ta ca ngợi Đức Giê-hô-va với tiếng kèn, đàn cầm, đàn sắt, trống cơm, múa, và các nhạc khí bằng dây cùng ống.
• Các Vua I 10:12 ghi lại việc vua Sa-lô-môn dùng gỗ bá hương làm đàn cầm và đàn sắt cho các kẻ ca hát. Điều này cho thấy âm nhạc có giá trị thẩm mỹ và văn hóa cao.
• Chính Chúa Giê-xu và các môn đồ đã hát một bài thánh ca trước khi đi đến núi Ô-li-ve (Ma-thi-ơ 26:30).

Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng ghi nhận âm nhạc có thể bị sử dụng cho mục đích tà ác. Trong Đa-ni-ên 3:5,7, vua Nê-bu-cát-nết-sa dùng âm thanh của kèn, đờn cầm, đờn sắt, đờn thập lục, ống quyển và đủ thứ nhạc khí như một tín hiệu để mọi người sấp mình thờ lạy tượng vàng. Điều này cảnh báo chúng ta: âm nhạc là một công cụ trung lập, nhưng mục đích, nội dung và tác động của nó mới là điều then chốt.

Thuật ngữ “nhạc đời” thường là một phạm trù không rõ ràng. Nó có thể bao gồm:

• Nhạc không lời (cổ điển, hòa tấu, piano).
• Nhạc pop, ballad với chủ đề tình yêu lãng mạn, cuộc sống.
• Nhạc có nội dung tiêu cực: cổ vũ bạo lực, tình dục trước hôn nhân, chủ nghĩa vật chất, phản kháng, tôn thờ bản thân, hoặc thậm chí liên quan đến phù phép, tà thuật (trong một số dòng nhạc rock/metal).

Vấn đề không nằm ở thể loại âm nhạc (pop, rock, jazz, cổ điển), mà nằm ở thông điệp (lyrics) và tinh thần (spirit) mà bài hát truyền tải. Sứ đồ Phao-lô cảnh báo: “Chớ mắc lừa: Hư không gian ác bạn hữu làm hư mất thói nết tốt lành” (I Cô-rinh-tô 15:33). Nguyên văn Hy Lạp từ “hư không” (phtheirō) mang nghĩa làm hư hỏng, làm thối nát, như cách một xác chết bị phân hủy. Âm nhạc chúng ta nghe có đang “làm hư” tâm trí, tấm lòng và các giá trị của chúng ta không?

Thay vì đưa ra một danh sách cấm đoán, Kinh Thánh ban cho chúng ta những nguyên tắc khôn ngoan để tự kiểm tra và quyết định.

1. Nguyên Tắc Phi-líp 4:8:
“Rốt lại, hỡi anh em, phàm điều chi chân thật, điều chi đáng tôn, điều chi công bình, điều chi thanh sạch, điều chi đáng yêu chuộng, điều chi có tiếng tốt, điều chi có nhân đức đáng khen, thì anh em phải nghĩ đến.” Đây là bộ lọc tuyệt vời cho mọi loại giải trí, kể cả âm nhạc. Hãy tự hỏi: Thông điệp của bài hát này có chân thật theo tiêu chuẩn của Đức Chúa Trời không? Nó có cổ vũ những điều công bình và thanh sạch không? Hay nó tô hồng cho sự dối trá, thù hận, và ô uế?

2. Nguyên Tắc Sự Cai Quản Tâm Trí (Rô-ma 12:2):
“Đừng làm theo đời nầy, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm thần mình.” Từ “tâm thần” (nous) ở đây chỉ về trí óc, tâm trí, khả năng suy xét và hiểu biết. Âm nhạc chúng ta nghe vào tâm trì mỗi ngày chính là một công cụ mạnh mẽ để “làm theo đời nầy” hoặc để “đổi mới tâm thần”. Nó định hình suy nghĩ, thái độ và niềm tin tiềm ẩn.

3. Nguyên Tắc Xây Dựng và Tự Do (I Cô-rinh-tô 6:12 & 10:23):
“Mọi sự tôi có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều có ích... chẳng phải mọi sự đều làm gương tốt.” Và “Mọi sự đều có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều làm ích; mọi sự đều có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều gây dựng.” Phao-lô khẳng định sự tự do của Cơ Đốc nhân, nhưng đặt nó dưới hai tiêu chí cao hơn: ích lợi (điều này có tốt cho tôi không?) và sự gây dựng (điều này có xây dựng đức tin, nhân cách tôi lên không, hay nó làm tôi sa sút?). Nghe một bản nhạc không lời thư giãn có thể “có ích” sau ngày làm việc căng thẳng. Nhưng nghe những bài hát với ca từ dung túng tội lỗi thì chắc chắn không “gây dựng” gì cho đời sống thuộc linh.

4. Nguyên Tắc Không Gây Vấp Phạm (Rô-ma 14:13-21):
Dù chúng ta có tự do, nhưng phải nhạy bén với lương tâm của anh em mình. Nếu việc tôi nghe một thể loại nhạc nào đó (dù bản thân tôi thấy không sao) lại khiến một tín hữu non nớt khác hiểu lầm, bối rối, hoặc sa vào sự lên án, thì tôi cần xem xét lại vì tình yêu thương. “Vậy thì, chúng ta hãy tìm cách làm nên điều hòa thuận và gây dựng cho nhau” (Rô-ma 14:19).

Châm Ngôn 4:23 cảnh báo: “Khá cẩn thận giữ tấm lòng của con hơn hết, vì các nguồn sự sống do nơi nó mà ra.” Từ “lòng” trong tiếng Hê-bơ-rơ là lēḇ, chỉ trung tâm của trí tuệ, tình cảm, và ý chí. Mọi thứ chúng ta tiếp nhận đều đi vào và ảnh hưởng đến lēḇ này. Âm nhạc không chỉ là âm thanh; nó chở theo một hệ tư tưởng, một “tinh thần” (spirit).

Ê-phê-sô 5:18-19 đối lập hai trạng thái: “Đừng say rượu... nhưng hãy được đầy dẫy Đức Thánh Linh, lấy ca vịnh, thơ thánh, bài hát thiêng liêng mà đối đáp cùng nhau.” Sự đầy dẫy Thánh Linh sẽ biểu lộ ra trong những bài ca có nội dung thuộc linh. Ngược lại, việc để tâm trí mình đầy dẫy những âm thanh và thông điệp trái ngược với Thánh Linh chính là cản trở sự đầy dẫy đó.

1. Hãy Là Người Nghe Chủ Động, Không Thụ Động: Đừng chỉ bật playlist và quên đi. Hãy chú ý đến ca từ. Tra cứu lời bài hát nếu cần. Hãy hỏi Chúa: “Bài hát này có đang dạy con những điều phù hợp với Lời Ngài không?”

2. Kiểm Tra Phản Ứng Của Tâm Linh: Khi nghe một bài hát, tâm trạng, tư tưởng của bạn thế nào? Bạn có cảm thấy bình an, vui mừng, hay trở nên bức xúc, buồn bã, hoặc kích động những ham muốn xác thịt? Hãy nhạy bén với sự hướng dẫn của Đức Thánh Linh trong lòng bạn (Ga-la-ti 5:22-25).

3. Cân Bằng Chế Độ “Ăn Uống” Âm Nhạc: Cũng như thể chất cần thức ăn bổ dưỡng, tâm linh cũng cần được nuôi dưỡng. Hãy chủ động bồi dưỡng tâm trí mình bằng những bài thánh ca, nhạc thờ phượng có thần học sâu sắc. Điều này không chỉ “gây dựng” mà còn hình thành cho bạn một “khẩu vị” thuộc linh lành mạnh, khiến bạn tự nhiên thấy những thông điệp trái ngược trở nên khó chịu.

4. Sử Dụng Tự Do Cách Có Trách Nhiệm: Bạn có tự do nghe nhạc không lời, nhạc cổ điển, hoặc những bài nhạc đời có ca từ trong sáng, cổ vũ tình yêu gia đình, lòng biết ơn, vẻ đẹp thiên nhiên... Nhưng hãy luôn đặt mọi sự dưới sự xem xét của Chúa. Nếu có nghi ngờ, hãy kiêng cữ. “Vả, người nào nghi ngờ mà ăn thì bị định tội, vì không bởi đức tin mà ăn; vì mọi sự không bởi đức tin đều là tội lỗi” (Rô-ma 14:23).

5. Nuôi Dưỡng Tình Bạn Với Chúa Là Ưu Tiên: Cuối cùng, điều làm thỏa lòng chúng ta không phải là âm nhạc, mà là chính Chúa. Khi chúng ta “nếm biết Chúa là ngọt ngào” (Thi Thiên 34:8), những thú vui thế gian, kể cả âm nhạc, sẽ tự động chiếm vị trí phụ thuộc. Hãy cầu nguyện: “Lạy Chúa, xin ban cho con sự khôn ngoan để lựa chọn, và xin chính Ngài là bài ca và sự vui mừng của lòng con.”

Câu hỏi “Cơ Đốc nhân có nên nghe nhạc đời không?” được trả lời tốt nhất bằng một câu hỏi khác: “Việc nghe loại nhạc này có giúp tôi yêu Chúa Giê-xu Christ hơn và sống đẹp lòng Ngài hơn không?” Âm nhạc là tôi tớ tuyệt vời nhưng là ông chủ tồi tệ. Chúng ta được kêu gọi không phải để sợ hãi hay cấm đoán cực đoan, nhưng để sử dụng mọi sự cách khôn ngoan.

Hãy để nguyên tắc cuối cùng đến từ Cô-lô-se 3:16-17: “Nguyền xin lời của Đấng Christ ở đầy trong lòng anh em... Hãy lấy ca vịnh, thơ thánh, bài hát thiêng liêng mà dạy và khuyên nhau... Mặc dầu anh em nói hay làm, cũng phải nhân danh Đức Chúa Jêsus mà làm mọi điều, nhờ Ngài mà tạ ơn Đức Chúa Trời, là Cha.” Khi lời Chúa đầy dẫy trong chúng ta, nó sẽ trở thành thước đo và bộ lọc tối cao cho mọi lựa chọn, kể cả âm nhạc. Hãy bước đi trong sự tự do đầy trách nhiệm và sự khôn ngoan đến từ trên cao, để mọi điều – ngay cả chiếc tai nghe của bạn – đều có thể trở nên phương tiện tôn vinh Danh Chúa.