Có phải Chúa Giê-xu là Con trai của Đức Chúa Trời? Làm thế nào thánh Allah, là một người, lại có một Con trai?

Trong bối cảnh đa dạng tôn giáo và thần học ngày nay, câu hỏi về danh hiệu "Con Đức Chúa Trời" của Chúa Giê-xu Christ thường là điểm giao thoa giữa niềm tin, sự hiểu lầm và thậm chí là tranh luận. Đặc biệt, từ góc nhìn của một số tín ngưỡng độc thần khác, khái niệm "Đức Chúa Trời có con" dường như mâu thuẫn với tính độc nhất và siêu việt của Ngài. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát Kinh Thánh để làm sáng tỏ: Chúa Giê-xu có thật là Con Đức Chúa Trời không, và nếu có, điều đó được hiểu theo nghĩa nào? Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá chân lý này qua lăng kính của chính Lời Đức Chúa Trời, với sự tham chiếu đến ngôn ngữ gốc và bối cảnh mặc khải.

Điều đầu tiên và quan trọng nhất cần tháo gỡ chính là sự hiểu lầm về từ "Con". Trong tư duy loài người, từ "con trai" (tiếng Hy Lạp: huios; tiếng Hê-bơ-rơ: ben) ngụ ý một quá trình sinh sản vật chất, có điểm bắt đầu trong thời gian, và thường là một thực thể riêng biệt, tách rời khỏi cha. Tuy nhiên, khi Kinh Thánh dùng danh hiệu này cho Chúa Giê-xu, nó mang một ý nghĩa thần học sâu sắc về mối quan hệ, bản thể, và chức vụ, chứ không phải nguồn gốc sinh học.

1. Con, trong Mối Quan Hệ Độc Nhất Và Đời Đời: Kinh Thánh khẳng định rõ ràng mối quan hệ Cha-Con này là độc nhất và tồn tại từ trước khi sáng thế. Chúa Giê-xu không phải trở thành Con vào một thời điểm, nhưng Ngài vốn là Con từ đời đời. Trong Giăng 1:1-2, 14 chép: "Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta". Ở đây, "Ngôi Lời" (Logos) chính là Chúa Giê-xu, hiện hữu đồng đẳng với Đức Chúa Trời từ ban đầu. Tiếng Hy Lạp sử dụng thì hiện tại hoàn thành "ēn" (đã là), diễn tả một sự hiện hữu liên tục, vĩnh cửu trong quá khứ. Khi Ngôi Lời nhập thể, danh hiệu "Con Một" (monogenēs) được bày tỏ (Giăng 1:14, 18). Từ monogenēs không chỉ đơn thuần là "được sinh ra duy nhất" mà còn mang nghĩa "duy nhất thuộc loại của Ngài", nhấn mạnh sự độc nhất vô nhị trong bản thể và mối quan hệ với Cha.

2. Lời Tuyên Bố Trực Tiếp Từ Trời: Trong sự kiện Chúa Giê-xu chịu phép báp-têm, tiếng từ trời phán rằng: "Nầy là Con yêu dấu của ta, đẹp lòng ta mọi đường" (Ma-thi-ơ 3:17). Đức Chúa Trời Cha tự Ngài xác nhận danh tính của Chúa Giê-xu. Cụm từ "Con yêu dấu" (ho huios mou ho agapētos) ám chỉ đến Ê-sai 42:1 về người đầy tớ đặc biệt của Đức Giê-hô-va, và cũng gợi nhớ đến Y-sác, "con trai một" của Áp-ra-ham (Sáng-thế Ký 22:2), biểu tượng của sự hi sinh.

3. Lời Tuyên Xưng Của Chính Chúa Giê-xu: Ngài nhiều lần trực tiếp hoặc gián tiếp xưng nhận mình là Con Đức Chúa Trời. Trong Giăng 10:36, Chúa Giê-xu đáp lại những người tố cáo Ngài nói phạm thượng: "Cớ sao các ngươi cáo ta là nói phạm thượng, vì ta đã nói: Ta là Con Đức Chúa Trời?" Sự tuyên xưng này liên kết mật thiết với công việc của Cha (Giăng 5:17-23), và đặc biệt, Ngài tuyên bố mình đồng đẳng với Cha trong bản thể: "Ta với Cha là một" (Giăng 10:30).

Câu hỏi này thường xuất phát từ một quan niệm nhân hóa về Đức Chúa Trời, xem Ngài như một con người phóng đại, và do đó, việc "có con" sẽ giống như sinh hoạt của loài thọ tạo. Kinh Thánh bác bỏ hoàn toàn quan niệm này.

1. Đức Chúa Trời Là Thần: Chúa Giê-xu phán: "Đức Chúa Trời là thần" (Giăng 4:24). Bản thể của Đức Chúa Trời là thiêng liêng (pneuma), vô hình, vô hạn, và vĩnh hằng. Ngài không có thân thể vật chất như chúng ta. Do đó, sự "sinh" Con của Ngài không thể được hiểu theo nghĩa vật chất hay sinh học. Ê-sai 40:28 khẳng định: "Ngài là Đức Chúa Trời đời đời..." – Ngài ở ngoài những giới hạn của thời gian và không gian sinh học.

2. Mối Quan Hệ Cha-Con: Một Mặc Khải Về Sự Hiệp Một Trong Ba Ngôi: Chân lý về Chúa Giê-xu là Con Đức Chúa Trời dẫn chúng ta đến mầu nhiệm Một Đức Chúa Trời Ba Ngôi (Đức Chúa Cha, Đức Chúa Con, Đức Thánh Linh). Đây không phải là ba vị thần, nhưng là một bản thể thần thượng (ousia) tồn tại trong ba thân vị (hypostasis) riêng biệt. Mối quan hệ Cha-Con là một mặc khải về sự hiệp thông, yêu thương và tôn trọng trật tự vĩnh cửu trong chính bản thể Đức Chúa Trời. Giăng 1:1 là chìa khóa: "Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời" (sự phân biệt thân vị) và "Ngôi Lời là Đức Chúa Trời" (sự đồng nhất bản thể).

3. Sự "Sanh Ra" Đời Đời (Eternal Generation): Đây là thuật ngữ thần học để diễn tả mối quan hệ nguồn cội vĩnh cửu giữa Cha và Con. Nó không có nghĩa là có một thời điểm Con "được sinh ra", nhưng diễn tả rằng thân vị Con luôn bởi (ek) thân vị Cha một cách vĩnh cửu, không có khởi đầu. Giống như ánh sáng từ mặt trời: mặt trời tồn tại cùng lúc với ánh sáng của nó, ánh sáng bởi mặt trời mà ra, nhưng không có mặt trời nào mà không tỏa sáng. Tương tự, Cha không lúc nào không là Cha, và Con không lúc nào không là Con. Điều này hoàn toàn siêu việt khỏi kinh nghiệm loài người.

Chân lý vĩnh cửu này được bày tỏ trọn vẹn và cụ thể trong lịch sử qua sự nhập thể.

1. Con Đức Chúa Trời Trở Nên Con Loài Người: Mục đích của sự nhập thể không phải để Chúa Giê-xu "trở thành" Con, mà để bày tỏ Con đời đời đó cho nhân loại. Ga-la-ti 4:4-5 chép: "Nhưng khi kỳ hạn đã được trọn, Đức Chúa Trời bèn sai Con Ngài bởi một người nữ sanh ra... để chúng ta được nhận làm con nuôi". Ở đây, sự "sanh ra" (genomenon) chỉ về sự giáng sinh trong thời gian của Đấng vốn là Con từ trước vô cùng.

2. Bản Tính Kép: Trọn Vẹn Thần Tính Và Trọn Vẹn Nhân Tính: Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời, là 100% Đức Chúa Trời và 100% con người. Thần tính của Ngài được khẳng định trong Cô-lô-se 2:9: "Vì sự đầy dẫy của bản tánh Đức Chúa Trời thảy đều ở trong Đấng ấy như có hình". Nhân tính trọn vẹn của Ngài được bày tỏ qua việc Ngài lớn lên, đói khát, mệt mỏi, khóc và chịu chết. Sự nhập thể này là tuyệt đối cần thiết cho công cuộc cứu chuộc: chỉ một Đấng vừa là Đức Chúa Trời thật mới có thể đem đến sự cứu rỗi thật; chỉ một Đấng vừa là người thật mới có thể thay thế con người và chịu hình phạt thay.

3. Sự Phục Sinh: Ấn Chứng Quyền Năng Của Con Đức Chúa Trời: Sự sống lại của Chúa Giê-xu là bằng chứng tối hậu xác nhận danh tính của Ngài. Sứ đồ Phao-lô viết Chúa Giê-xu là "Con Đức Chúa Trời... được tỏ ra bởi sự sống lại từ kẻ chết" (Rô-ma 1:4). Sự phục sinh chứng minh rằng Ngài thật sự chiến thắng tội lỗi và sự chết – điều chỉ Con Đức Chúa Trời mới làm được.

Hiểu và tin nhận Chúa Giê-xu là Con Đức Chúa Trời không phải chỉ là một bài tập thần học, mà biến đổi toàn bộ đời sống đức tin của chúng ta.

1. Nền Tảng Cho Sự Cứu Rỗi Cá Nhân: Đức tin vào Chúa Giê-xu là Con Đức Chúa Trời chính là cánh cửa dẫn đến sự sống đời đời. Giăng 20:31 tuyên bố mục đích của sách Phúc Âm: "Nhưng các điều nầy đã chép, để cho các ngươi tin rằng Đức Chúa Jêsus là Đấng Christ, tức là Con Đức Chúa Trời, và để khi các ngươi tin, thì nhờ danh Ngài mà được sự sống". Sự cứu rỗi được đặt nền trên con người và công việc của Đấng Christ với đầy đủ thẩm quyền thần thượng của Ngài.

2. Đảm Bảo Cho Tương Giao Cầu Nguyện: Vì Chúa Giê-xu là Con, Ngài biết Cha cách thân mật nhất. Chúng ta đến với Đức Chúa Trời nhờ danh Ngài (Giăng 16:23-24). Đấng Christ là Đấng Trung Bảo duy nhất giữa Đức Chúa Trời và loài người (I Ti-mô-thê 2:5). Điều này cho chúng ta sự tự tin để trình dâng mọi nhu cầu lên Cha.

3. Khuôn Mẫu Cho Đời Sống Làm Con: Chúa Giê-xu, với tư cách là Con, luôn vâng phục Cha cách trọn vẹn (Giăng 8:29). Ngài là khuôn mẫu cho chúng ta – những người nhờ tin Ngài mà cũng được nhận làm con cái Đức Chúa Trời (Giăng 1:12). Đời sống của chúng ta phải phản chiếu sự vâng phục, yêu thương và tôn vinh Cha như Chúa Giê-xu đã làm.

4. Nền Tảng Cho Sự Thờ Phượng Chân Thật: Hiểu rõ thần tính của Chúa Giê-xu dẫn chúng ta vào sự thờ phượng thật. Chúng ta không thờ phượng một nhà tiên tri hay một thầy giáo đạo đức, nhưng thờ phượng chính Con Đức Chúa Trời hằng sống, Đấng đáng được mọi sự tôn kính như Đức Chúa Cha (Giăng 5:23; Phi-líp 2:10-11).

Kinh Thánh làm chứng cách rõ ràng, nhất quán và mạnh mẽ rằng Chúa Giê-xu Christ thật là Con độc sanh của Đức Chúa Trời. Danh hiệu này không hàm ý một quá trình sinh sản vật chất hay tách rời Đức Chúa Trời thành nhiều thần, nhưng mặc khải mầu nhiệm sâu nhiệm về mối quan hệ yêu thương, hiệp một vĩnh cửu trong chính bản thể Đức Chúa Trời Ba Ngôi. Sự nhập thể của Con Đức Chúa Trời là hành động yêu thương tột đỉnh của Đức Chúa Trời để cứu chuộc nhân loại sa ngã.

Do đó, câu hỏi "Làm thế nào Đức Chúa Trời lại có một người con?" được giải đáp khi chúng ta từ bỏ cách hiểu loài người giới hạn của mình và đón nhận mặc khải thiêng liêng của chính Đức Chúa Trời trong Kinh Thánh. Ngài là Đấng siêu việt, và cách Ngài hiện hữu vượt xa trí hiểu của chúng ta. Nhưng Ngài đã vui lòng bày tỏ chính mình qua Con Ngài, Chúa Giê-xu Christ, để chúng ta có thể biết Ngài, tin Ngài và có sự sống đời đời. Đây không chỉ là chân lý để tranh luận, mà là nền tảng của đức tin để tin cậy, của hy vọng để nắm giữ, và của tình yêu để sống theo mỗi ngày.

"Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài, hầu cho hễ ai tin Con ấy không bị hư mất mà được sự sống đời đời." (Giăng 3:16)