Kinh Cô-ran có thay thế Kinh Thánh được không?

Trong một thế giới đa nguyên tôn giáo, các tín hữu Cơ Đốc thường đối diện với những câu hỏi quan trọng về thẩm quyền, tính đầy đủ và tính độc nhất của Kinh Thánh. Một trong những câu hỏi sâu sắc nhất là liệu Kinh Cô-ran (Koran, Qur’an) của Hồi giáo có thể thay thế hoặc bổ sung cho Kinh Thánh của Cơ Đốc giáo hay không. Đây không chỉ là một thảo luận học thuật, mà là một vấn đề nền tảng liên quan đến chân lý cứu rỗi, bản chất của Đức Chúa Trời và thẩm quyền của Lời Ngài. Bài nghiên cứu này sẽ xem xét câu hỏi trên dưới ánh sáng của chính Kinh Thánh, khảo sát các tuyên bố của cả hai văn bản, và rút ra những kết luận thần học vững chắc cho đức tin và đời sống của Cơ Đốc nhân.

Quan điểm Cơ Đốc giáo Tin Lành tin rằng Kinh Thánh là sự mặc khải đầy đủ và trọn vẹn của ý muốn Đức Chúa Trời cho nhân loại, đạt đến đỉnh cao nơi Chúa Cứu Thế Giê-xu. Sự mặc khải này là tiệm tiến (progressive) – được bày tỏ dần dần qua lịch sử – và dứt khoát (definitive) nơi Chúa Giê-xu. Sứ đồ Phao-lô viết: “Đức Chúa Trời ngày xưa đã dùng các đấng tiên tri phán dạy tổ phụ chúng ta nhiều lần nhiều cách, rồi đến những ngày sau rốt nầy, Ngài phán dạy chúng ta bởi Con Ngài” (Hê-bơ-rơ 1:1-2). Từ Hy Lạp được dùng cho “những ngày sau rốt” là eschatōn tōn hēmerōn (ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν), chỉ về thời kỳ cuối cùng đã khai mạc với sự giáng sinh của Đấng Christ. Điều này cho thấy Đức Chúa Trời đã phán trong Con Ngài một cách tối hậu.

Chúa Giê-xu chính là Lời (Logos) thành xác thịt (Giăng 1:14). Ngài không phải là một nhà tiên tri trong một chuỗi dài, mà là sự bày tỏ trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Kinh Thánh Tân Ước, đặc biệt các sách Phúc Âm và thư tín, là lời chứng được Đức Thánh Linh soi dẫn về sự mặc khải tối hậu này. Do đó, bất kỳ tuyên bố nào về sự mặc khải mới sau Chúa Giê-xu và sau các sứ đồ (thế kỷ thứ nhất) đều cần được xem xét rất thận trọng dưới ánh sáng của lời tuyên bố trong Khải Huyền 22:18-19 về việc “không được thêm vào” hay “bớt đi” những lời tiên tri trong sách này.

Để đánh giá liệu một văn bản có thể “thay thế” được một văn bản khác hay không, chúng ta phải xem xét các giáo lý nền tảng mà chúng truyền đạt. Sự khác biệt giữa Kinh Thánh và Kinh Cô-ran không phải chỉ là sắc thái, mà là những khác biệt căn bản về bản thể học (ontology) và cứu độ học (soteriology).

1. Về Bản Chất của Đức Chúa Trời: Kinh Thánh dạy rõ ràng về Đức Chúa Trời Ba Ngôi: Chúa Cha, Chúa Con (Giê-xu Christ) và Chúa Thánh Linh, đồng đẳng và đồng vĩnh cửu (Ma-thi-ơ 28:19; 2 Cô-rinh-tô 13:14). Đây là mầu nhiệm trọng tâm của đức tin Cơ Đốc. Trong khi đó, Kinh Cô-ran phủ nhận mạnh mẽ học thuyết Ba Ngôi (Surah 4:171; 5:73), xem đó là sự đa thần. Đây là một sự khác biệt không thể hòa giải về chân dung của chính Đấng Tạo Hóa.

2. Về Thân Vị và Công Việc của Chúa Giê-xu Christ: Đây là điểm then chốt nhất. Kinh Thánh tuyên bố:

- Giê-xu là Con Đức Chúa Trời (Giăng 3:16). Từ “Con” (Hy Lạp: huios - υἱός) ở đây không mang nghĩa vật lý hay thần thoại, mà nói đến mối quan hệ đồng bản thể độc nhất giữa Chúa Cha và Chúa Con (Giăng 10:30).
- Giê-xu chịu đóng đinh, chết thay để chuộc tội cho nhân loại (Rô-ma 5:8; 1 Phi-e-rơ 2:24). Từ “chuộc” (Hy Lạp: lytrōsis - λύτρωσις) mang ý giải phóng bằng giá chuộc.
- Giê-xu sống lại từ cõi chết bằng thân thể vinh hiển (1 Cô-rinh-tô 15:3-4), và sự sống lại này là cốt lõi của đức tin (1 Cô-rinh-tô 15:17).

Ngược lại, Kinh Cô-ran phủ nhận tất cả những điều này: phủ nhận Chúa Giê-xu là Con Đức Chúa Trời (Surah 9:30), phủ nhận sự chết đóng đinh của Ngài (Surah 4:157-158), và do đó, phủ nhận giáo lý trung tâm về sự đền tội thay thế (substitutionary atonement). Điều này tạo nên một hố sâu ngăn cách giữa hai hệ thống đức tin. Một sứ điệp phủ nhận sự chết và sống lại của Christ, theo Kinh Thánh, là “khác hẳn với Tin Lành anh em đã nhận” và đáng bị rủa sả (Ga-la-ti 1:6-9).

3. Về Con Đường Cứu Rỗi: Kinh Thánh dạy cứu rỗi bởi ân điển (grace) duy nhất, qua đức tin (faith) duy nhất, nơi Đấng Christ duy nhất (Ê-phê-sô 2:8-9). Công lao của con người không thể thêm vào. Trong khi đó, Kinh Cô-ran trình bày một hệ thống cứu rỗi dựa trên sự cân bằng giữa công đức và đức tin, nơi việc lành đóng vai trò quyết định trong sự phán xét cuối cùng. Đây là hai quan điểm đối lập về cách một tội nhân có thể được hòa thuận với Đấng Thánh Khiết.

Kinh Thánh tự làm chứng về chính mình như là Lời đầy đủ và đáng tin cậy của Đức Chúa Trời. Các phân đoạn then chốt khẳng định điều này:

- 2 Ti-mô-thê 3:16-17: “Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn, có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình, hầu cho người thuộc về Đức Chúa Trời được trọn vẹn và sắm sẵn để làm mọi việc lành.” Từ “soi dẫn” (Hy Lạp: theopneustos - θεόπνευστος) nghĩa đen là “Đức Chúa Trời thở ra”. Kinh Thánh không chỉ được “gợi hứng” mà có nguồn gốc từ hơi thở của Đức Chúa Trời. Mục đích là để người tin Chúa được “trọn vẹn” (artios - ἄρτιος), nghĩa là được trang bị đầy đủ, hoàn toàn đủ cho mọi việc lành.

- Khải Huyền 22:18-19: Lời cảnh báo nghiêm khắc về việc không được thêm hay bớt điều gì “vào những lời tiên tri đã chép trong sách này”. Mặc dù ngữ cảnh trực tiếp là sách Khải Huyền, nguyên tắc này phản ánh sự tôn trọng tính thánh khiết và trọn vẹn của toàn bộ Lời Đức Chúa Trời.

- Giu-đe 3: Khuyến cáo các tín hữu “vì đạo mà tranh chiến, là đạo đã truyền cho các thánh một lần đủ cả.” Từ Hy Lạp hapax (ἅπαξ) nhấn mạnh tính “một lần đủ cả”, dứt khoát và không lặp lại của đức tin đã được giao phó. Điều này gợi ý rằng sự mặc khải cho đức tin Cơ Đốc đã được hoàn tất.

Những câu Kinh Thánh này thiết lập một rào chắn thần học: Lời của Đức Chúa Trời trong Kinh Thánh là đầy đủ để làm cho người tin nên trọn vẹn. Một văn bản khác tuyên bố mang lại sự mặc khải mới từ Đức Chúa Trời, nhưng lại phủ định các giáo lý cốt lõi của chính Kinh Thánh (như đã phân tích ở trên), thì theo định nghĩa, không thể đến từ cùng một nguồn và không thể có thẩm quyền bổ sung hay thay thế cho Lời đã được ban cho.

Đối diện với câu hỏi này không chỉ là việc học thuật, mà còn định hình cách chúng ta sống, suy nghĩ và chia sẻ đức tin.

1. Đâm Rễ Sâu và Am Hiểu Kinh Thánh: Sự bảo vệ tốt nhất trước bất kỳ giáo lý nào đi chệch khỏi Tin Lành là hiểu biết sâu sắc Lời Chúa. Cơ Đốc nhân cần cam kết đọc, học, suy ngẫm và vâng giữ Kinh Thánh cách hệ thống (Giô-suê 1:8; Thi thiên 119:11). Hiểu được “lẽ thật của Tin Lành” (Ga-la-ti 2:5,14) giúp chúng ta nhận diện ngay những điều trái nghịch.

2. Sống Với Sự Tự Tin Dựa Trên Lời Hứa Của Đức Chúa Trời: Biết rằng mình đang xây dựng đời sống trên Lời đáng tin cậy, trọn vẹn và đầy đủ của Đức Chúa Trời mang lại sự bình an và vững vàng. Chúng ta không cần tìm kiếm sự mặc khải mới hay bí mật nào bên ngoài Kinh Thánh, vì mọi điều chúng ta cần biết về Đức Chúa Trời, tội lỗi, ân điển và tương lai đã được bày tỏ trong Đấng Christ (2 Phi-e-rơ 1:3).

3. Đối Thoại Trong Yêu Thương và Chân Lý Với Bạn Hữu Hồi Giáo: Khi thảo luận với tín đồ Hồi giáo, thái độ của chúng ta phải là sự tôn trọng, khiêm nhường và yêu thương (1 Phi-e-rơ 3:15). Tuy nhiên, yêu thương không có nghĩa là thỏa hiệp chân lý. Chúng ta có thể trình bày rõ ràng niềm tin của mình vào Chúa Giê-xu là Con Đức Chúa Trời và là Cứu Chúa, bằng cách làm chứng về sự biến đổi Ngài mang lại trong đời sống mình. Hãy tập trung vào Tin Lành về Chúa Giê-xu Christ, hơn là chỉ tranh luận về sách vở.

4. Cầu Nguyện Cho Sự Mở Mắt Thuộc Linh: Sự hiểu biết và tiếp nhận chân lý cứu rỗi là công việc của Đức Thánh Linh (Giăng 16:8-11; 1 Cô-rinh-tô 2:14). Chúng ta phải sốt sắng cầu nguyện cho chính mình được vững vàng trong lẽ thật, và cho những người chưa biết Chúa được Ngài mở mắt để thấy sự vinh hiển của Đấng Christ trong Tin Lành (2 Cô-rinh-tô 4:4-6).

Kết luận từ sự khảo sát Kinh Thánh là rõ ràng: Kinh Cô-ran không thể và không thay thế được Kinh Thánh. Lý do căn bản không phải từ sự so sánh văn hóa hay lịch sử, mà từ chính nội dung thần học và những tuyên bố mâu thuẫn nhau. Kinh Cô-ran phủ định những giáo lý nền tảng mà Kinh Thánh tuyên bố là cốt yếu cho sự cứu rỗi: thần tính của Chúa Giê-xu, sự chết chuộc tội và sự sống lại của Ngài. Một thông điệp như vậy, theo tiêu chuẩn của chính Tân Ước, là một “tin lành khác” – thực chất không phải là Tin Lành chút nào (Ga-la-ti 1:6-7).

Kinh Thánh đứng vững như sự mặc khải đầy đủ, trọn vẹn và dứt khoát của Đức Chúa Trời cho nhân loại. Nó đã được “giao cho các thánh một lần đủ cả” (Giu-đe 3). Vai trò của chúng ta là tin cậy, rao giảng, vâng theo và bảo vệ Lời quý báu này, trong khi rao truyền tình yêu và lẽ thật của Đức Chúa Giê-xu Christ cho mọi dân tộc, bao gồm cả những người lân cận theo Hồi giáo của chúng ta.

Cuối cùng, câu hỏi này dẫn chúng ta trở về với trung tâm của đức tin: “Lạy Chúa, bỏ ai chúng tôi theo? Chúa có những lời của sự sống đời đời” (Giăng 6:68). Chúng ta tìm thấy sự sống đời đời, sự đầy đủ và hy vọng trọn vẹn chỉ trong Chúa Giê-xu Christ, Đấng được bày tỏ cho chúng ta qua Lời thành văn đáng tin cậy – Kinh Thánh.