Phục truyền Luật lệ Ký 10:12 cho biết Chúa đòi hỏi gì nơi chúng ta?

Trong hành trình thuộc linh của mỗi Cơ Đốc nhân, có những câu Kinh Thánh đóng vai trò như những trụ cột, những lời tuyên bố nền tảng định hình nên mối quan hệ của chúng ta với Đấng Tạo Hóa. Phục truyền Luật lệ Ký 10:12 chính là một cột trụ như vậy. Câu Kinh Thánh này không chỉ là trung tâm của sách Phục truyền – lời nhắc nhủ cuối cùng của Môi-se với dân Y-sơ-ra-ên – mà còn là bản tóm tắt cô đọng và đầy đủ về giao ước giữa Đức Chúa Trời với dân sự Ngài. Nó trả lời cho câu hỏi căn cốt: “Sau tất cả, Chúa thực sự muốn gì nơi tôi?”

Chúng ta hãy cùng đọc nguyên văn từ bản Truyền Thống 1925: "Hỡi Y-sơ-ra-ên, bây giờ Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đòi ngươi điều chi? Há chẳng phải đòi ngươi kính sợ Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, đi trong các đường lối Ngài, hết lòng hết ý kính mến và phục sự Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi." (Phục truyền 10:12).

Bối cảnh của lời tuyên bố này vô cùng quan trọng. Dân Y-sơ-ra-ên đã trải qua sự thất bại thảm hại với tội thờ con bò vàng (Phục truyền 9), và Môi-se đã cầu thay cho họ. Giờ đây, sau khi Đức Chúa Trời viết lại Mười Điều Răn trên hai bảng đá mới (Phục truyền 10:1-5) – một dấu hiệu của ân điển và sự tha thứ – Môi-se đặt ra câu hỏi tu từ và tự trả lời, chỉ ra đáp án cho một mối quan hệ đúng đắn với Chúa. Nó không phải là một danh sách dài các nghi lễ phức tạp, mà là bốn yêu cầu thâm sâu về thái độ tấm lòng và hành động.

Cụm từ mở đầu "bây giờ... đòi ngươi điều chi?" trong tiếng Hê-bơ-rơ sử dụng từ "שָׁאַל" (sha'al), có nghĩa là đòi hỏi, yêu cầu, chất vấn. Đây không phải một lời gợi ý, mà là một yêu cầu có thẩm quyền từ Đấng lập Giao Ước. Sau những biến cố thăng trầm, Chúa tái lập những điều kiện căn bản của giao ước. Câu trả lời được cấu trúc thành bốn mệnh đề động từ, mỗi mệnh đề đều quan trọng và liên kết chặt chẽ với nhau:

1. Kính sợ Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi.
2. Đi trong các đường lối Ngài.
3. Hết lòng hết ý kính mến Ngài.
4. Phục sự Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi.

Điều đáng chú ý là đối tượng là "Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi", nhấn mạnh mối quan hệ cá nhân và giao ước. Đây không phải là một vị thần xa lạ, mà là Đức Chúa Trời đã cứu chuộc họ, dẫn dắt họ và thiết lập giao ước với họ.

Từ "יָרֵא" (yare) trong tiếng Hê-bơ-rơ được dịch là "kính sợ". Nó bao hàm hai khía cạnh không thể tách rời:

a) Sự Kính Úy (Awe và Reverence): Đây là sự nhận thức thẳm sâu về sự thánh khiết, quyền năng vô hạn, và uy nghiêm tuyệt đối của Đức Chúa Trời. Nó là cảm xúc khi Ê-sai thấy Chúa ngự trong đền thờ và kêu lên: "Khốn nạn cho tôi! Xong đời tôi rồi!" (Ê-sai 6:5). Sự kính sợ này loại bỏ thái độ suồng sã, coi thường với Đấng Tạo Hóa. "Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu sự khôn ngoan" (Châm ngôn 9:10).

b) Sự Khiếp Sợ (Fear): Đây là sự nhận thức về hậu quả nghiêm trọng của tội lỗi trước Đấng Thánh khiết, Đấng Thẩm Phán công bình. Nó là động lực để tránh điều ác (Châm ngôn 16:6). Tuy nhiên, trong mối quan hệ giao ước, sự sợ hãi này được bao bọc bởi lòng tin cậy vào ân điển Ngài.

Sự "kính sợ" này là nền tảng đầu tiên. Không có nó, các hành động tiếp theo sẽ dễ trở thành hình thức hoặc lệch lạc.

"Đường lối" (tiếng Hê-bơ-rơ: דֶּרֶךְ - derek) chỉ về lối sống, cách cư xử, các nguyên tắc và tiêu chuẩn đạo đức. "Đi trong" mang ý nghĩa một cuộc hành trình liên tục, một sự vâng lời thực tiễn. Điều này đòi hỏi:

- Sự Hiểu Biết Lời Chúa: Không thể đi trong đường lối Ngài nếu không biết đường lối ấy là gì. Luật pháp, điều răn, và sự dạy dỗ của Ngài chính là bản đồ (Thi thiên 119:105).

- Sự Vâng Phục Cụ Thể: Đây là việc áp dụng các nguyên tắc thánh vào từng chi tiết của đời sống: công việc, gia đình, tài chính, lời nói (Gia-cơ 1:22). Trong bối cảnh Phục truyền, đó là việc giữ các điều răn, mạng lịnh và luật lệ Ngài (xem Phục truyền 10:13).

- Sự Bắt Chước Đức Chúa Trời: "Đường lối Ngài" là đường lối của công bình, yêu thương, trung tín và thánh khiết (Mica 6:8). Đi trong đường lối Ngài là học theo tính cách Ngài.

Đây là trung tâm cảm xúc và ý chí của mối quan hệ. Từ "אָהַב" (ahav) - "kính mến/yêu thương" - trong văn hóa giao ước không chỉ là cảm xúc, mà là một sự cam kết, lòng trung tín (hesed), và sự gắn bó bằng hành động. Mệnh lệnh này được nhấn mạnh bởi cụm từ "hết lòng hết ý" (trong tiếng Hê-bơ-rơ: בְּכָל־לְבָבְךָ וּבְכָל־נַפְשֶׁךָ - bechol levavcha uvechol nafshecha).

- Hết Lòng (Levav): "Lòng" trong Kinh Thánh chỉ trung tâm của trí tuệ, ý chí, và cảm xúc. Yêu Chúa hết lòng là dâng lên Ngài sự suy nghĩ, các quyết định, và tình cảm sâu kín nhất của chúng ta. Không có sự chia đôi lòng (Mathiơ 6:24).

- Hết Ý (Nephesh): Thường dịch là "linh hồn", nhưng nghĩa rộng hơn là cả con người, sinh mạng, sức lực, khát vọng. Yêu Chúa hết ý là dâng toàn bộ sinh lực, ước mơ, và sự tồn tại của mình cho Ngài.

Chúa Giê-xu đã xác nhận đây là điều răn lớn nhất và đầu tiên (Mathiơ 22:37-38). Tình yêu này vừa là đáp ứng lại tình yêu của Ngài (I Giăng 4:19), vừa là nguồn động lực cho mọi sự vâng phục (Giăng 14:15).

Từ "עָבַד" (abad) có nghĩa là "phục vụ, làm việc, thờ phượng". Trong Cựu Ước, nó được dùng cho cả việc lao động lẫn việc thờ phượng trong đền thờ. Điều này cho thấy:

- Toàn Bộ Đời Sống Là Sự Thờ Phượng: Không có sự tách biệt giữa "thánh" và "tục". Mọi công việc, từ việc nhà đến việc xã hội, đều có thể và nên trở thành sự phục vụ Chúa khi được làm với thái độ và mục đích đúng (Cô-lô-se 3:23-24).

- Phục Vụ Là Hệ Quả Của Tình Yêu: Ba điều trước (kính sợ, vâng lời, yêu mến) đương nhiên dẫn đến điều thứ tư này. Chúng ta phục vụ Đấng mà chúng ta yêu kính và tôn trọng.

- Phục Vụ Có Chủ Đích: Đây là việc dùng thì giờ, tài năng, của cải Chúa ban để làm vinh hiển Ngài và gây dựng vương quốc Ngài. Nó bao gồm việc phục vụ Hội Thánh và phục vụ người lân cận (Ga-la-ti 5:13).

Sự đòi hỏi trong Phục truyền 10:12 không bị bãi bỏ trong Tân Ước, nhưng được làm trọn và đưa lên một bình diện mới trong Chúa Giê-xu Christ.

- Chúa Giê-xu là Hiện Thân của Sự Đáp Ứng Hoàn Hảo: Ngài kính sợ Chúa Cha cách trọn vẹn (Hê-bơ-rơ 5:7), đi trọn vẹn trong đường lối Ngài (Giăng 8:29), yêu mến Chúa Cha trọn vẹn (Giăng 14:31), và phục vụ đến nỗi hy sinh mạng sống (Phi-líp 2:7-8).

- Ân Điển Làm Cho Sự Đáp Ứng Trở Nên Khả Thi: Luật pháp cho thấy tiêu chuẩn, nhưng chỉ ra sự bất lực của chúng ta. Chúa Giê-xu, qua sự chết và sống lại, ban Thánh Linh để chúng ta có thể thật sự kính sợ Chúa (Rô-ma 8:15), có sức để vâng theo luật pháp của Đấng Christ (Rô-ma 8:4), đổ tình yêu của Đức Chúa Trời vào lòng chúng ta (Rô-ma 5:5), và trở nên tôi tớ của sự công bình (Rô-ma 6:18).

- Trọng Tâm Vẫn Là Mối Quan Hệ: Đức Chúa Trời trong Chúa Giê-xu Christ vẫn đòi hỏi chúng ta chính những điều này, nhưng không còn trên nền tảng luật pháp khô cứng, mà trên nền tảng của ân điển và mối liên hệ Cha-con.

Làm thế nào để sống theo Phục truyền 10:12 trong thế kỷ 21?

1. Nuôi Dưỡng Sự Kính Sợ Chúa:

• Dành thời gian tĩnh lặng suy ngẫm về sự vĩ đại của Chúa qua thiên nhiên và Lời Ngài (Thi thiên 8).
• Trong sự thờ phượng, tập trung vào việc tôn cao sự thánh khiết của Chúa, không chỉ tìm kiếm cảm xúc.
• Ăn năn nghiêm túc khi phạm tội, nhận biết rằng tội lỗi làm buồn lòng Đấng Thánh.

• Học Kinh Thánh có hệ thống để biết rõ đường lối Chúa, không chỉ đọc để lấy cảm xúc.
• Đặt ra những câu hỏi cụ thể: "Việc này có làm vinh hiển Chúa không?", "Lựa chọn này có phù hợp với tính cách của Chúa không?" trước các quyết định.
• Tìm kiếm sự khôn ngoan từ Chúa (Gia-cơ 1:5) cho những tình huống phức tạp.

• Duy trì sự thông công mật thiết với Chúa qua sự cầu nguyện thân mật, như nói chuyện với một người Cha yêu thương.
• Để Chúa kiểm soát mọi lĩnh vực đời sống: tài chính, các mối quan hệ, giải trí, ước mơ.
• Yêu mến Chúa bằng cách yêu thương những người Ngài yêu (I Giăng 4:20-21).

• Xác định ân tứ thuộc linh và sử dụng chúng cách trung tín trong Hội Thánh địa phương.
• Xem công việc hằng ngày là nơi phục vụ Chúa, làm với sự xuất sắc và lương tâm.
• Sẵn sàng đáp ứng các nhu cầu thực tế của anh chị em trong Chúa và người hư mất.

Phục truyền Luật lệ Ký 10:12 không phải là một gánh nặng pháp lý đáng sợ, mà là một lời mời gọi đầy ân điển vào một mối quan hệ trọn vẹn với Đức Chúa Trời. Nó vẽ nên bức tranh về một đời sống được định hình bởi sự tôn cao Chúa (kính sợ), sự vâng phục Ngài (đi trong đường lối), sự gắn bó với Ngài (yêu mến), và sự cống hiến cho Ngài (phục sự). Bốn yếu tố này liên kết chặt chẽ với nhau, tạo thành một vòng tròn trọn vẹn.

Ngày nay, dưới giao ước mới trong huyết Chúa Giê-xu, sự đòi hỏi này vẫn nguyên vẹn, nhưng chúng ta có một Đấng Trung Bảo đã hoàn thành mọi sự, và có Đức Thánh Linh ở trong lòng để ban năng lực cho chúng ta đáp lại. Ước mong mỗi chúng ta, khi được hỏi "Chúa đòi hỏi gì nơi bạn?", có thể với lòng khiêm nhường và tin cậy, bắt đầu hành trình đáp ứng lại bốn điều căn bản nhưng vĩ đại này, không bởi sức riêng, mà bởi ân điển và quyền năng của Đức Chúa Trời Ba Ngôi.