Tại sao Chúa để điều ác tồn tại?

Trong hành trình đức tin, có lẽ không có câu hỏi nào làm đau đầu và thách thức tấm lòng của người tin Chúa cho bằng: Nếu Đức Chúa Trời là toàn năng (omnipotent) và toàn thiện (omnibenevolent), tại sao Ngài lại cho phép điều ác và đau khổ tồn tại? Câu hỏi này, trong thần học được gọi là Vấn nạn về điều ác (The Problem of Evil), không phải là mới, nhưng là một cơ hội sâu sắc để chúng ta đào sâu vào Lời Chúa, hiểu hơn về bản tính Ngài, kế hoạch cứu chuộc và sự tự do ý chí mà Ngài ban cho con người. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá vấn đề này dưới ánh sáng của Kinh Thánh, với tư cách là một Cơ Đốc nhân Tin Lành, tin cậy nơi sự khôn ngoan và tình yêu của Đức Chúa Trời được mặc khải trọn vẹn trong Chúa Cứu Thế Giê-xu.

Trước khi đối diện với điều ác, chúng ta phải đặt nền tảng trên những gì Kinh Thánh mặc khải về chính Đức Chúa Trời. Ngài là Đấng Tạo Hóa toàn năng (Sáng-thế-ký 1:1), là tình yêu (1 Giăng 4:8), và là ánh sáng, trong Ngài chẳng có sự tối tăm đâu (1 Giăng 1:5). Ngài hoàn toàn thánh khiết (Ê-sai 6:3). Vì vậy, Kinh Thánh khẳng định rõ ràng: Đức Chúa Trời không phải là tác giả của điều ác hay tội lỗi. Gia-cơ 1:13-14 chép: "Chớ có ai đương bị cám dỗ nói rằng: Ấy là Đức Chúa Trời cám dỗ tôi. Vì Đức Chúa Trời chẳng bị sự ác cám dỗ được, và chính Ngài cũng không cám dỗ ai. Nhưng mỗi người bị cám dỗ khi mắc tư dục xui giục mình." Điều ác (πονηρός, ponēros) là một thực tại nghịch lại với bản chất thánh khiết của Ngài.

Vậy điều ác từ đâu đến? Kinh Thánh dẫn chúng ta trở về với câu chuyện Sáng Thế. Đức Chúa Trời dựng nên mọi sự đều "rất tốt lành" (Sáng-thế-ký 1:31). Ngài tạo dựng nên các thiên sứ và loài người với ý chí tự do (free will) – khả năng lựa chọn yêu thương, vâng phục hoặc chối bỏ, phản nghịch. Sự lựa chọn đầu tiên dẫn đến điều ác bắt nguồn từ một thiên sứ được tạo dựng hoàn hảo là Lu-xi-phe (Ê-xê-chi-ên 28:12-15), kẻ vì lòng kiêu ngạo mà muốn bằng Đức Chúa Trời (Ê-sai 14:12-14) và trở thành Sa-tan (kẻ thù nghịch). Sự sa ngã này đem tội lỗi (ἁμαρτία, hamartia) vào vũ trụ.

Tiếp theo, trong vườn Ê-đen, Sa-tan cám dỗ A-đam và Ê-va, và họ đã sử dụng ý chí tự do của mình để bất tuân mạng lệnh rõ ràng của Đức Chúa Trời (Sáng-thế-ký 3:1-6). Hậu quả của sự bất tuân này là tội lỗi và sự chết đã vào thế gian (Rô-ma 5:12). Điều ác, vì thế, không phải là một thực thể tự thân như Đức Chúa Trời, mà là sự vắng mặt của điều thiện, là sự lệch lạc và hủy hoại của những gì Ngài đã dựng nên tốt lành. Nó xâm nhập qua cửa ngõ của ý chí tự do bị lạm dụng.

Đây là trọng tâm của vấn nạn. Kinh Thánh không đưa ra một câu trả lời đơn giản, nhưng cho chúng ta nhiều mảnh ghép quan trọng để hiểu về sự cho phép tạm thời của Đức Chúa Trời.

1. Sự Tôn Trọng Ý Chí Tự Do và Tình Yêu Đích Thực: Đức Chúa Trời mong muốn có mối tương giao tình yêu thật sự với con người. Tình yêu đích thực, bởi bản chất, không thể là sự ép buộc. Nếu Đức Chúa Trời lập tức tiêu diệt mọi lựa chọn sai trái, Ngài sẽ tạo ra những cỗ máy vâng lời, chứ không phải những con người có khả năng yêu thương. Sự tự do để chọn điều thiện cũng hàm chứa khả năng (đáng buồn) chọn điều ác.

2. Để Bày Tỏ Toàn Vẹn Bản Tính của Đức Chúa Trời: Trong một thế giới không có điều ác, làm sao chúng ta biết được lòng nhân từ (χάρις, charis), sự thương xót, sự kiên nhẫn và công lý thánh khiết của Ngài? Sách Gióp là một minh họa mạnh mẽ. Gióp trải qua nỗi đau khổ cùng cực không phải vì tội lỗi mình, nhưng qua đó, đức tin chân thật của ông được tinh luyện và quyền năng, sự khôn ngoan tối thượng của Đức Chúa Trời được bày tỏ (Gióp 42:1-6). Sự nhân từ của Ngài được bày tỏ khi Ngài "cho mặt trời mọc lên soi kẻ dữ cùng kẻ lành, và làm mưa cho kẻ công bình cùng kẻ độc ác" (Ma-thi-ơ 5:45). Sự công bình của Ngài sẽ được biểu lộ trọn vẹn trong sự phán xét cuối cùng (Khải-huyền 20:11-15).

3. Để Hoàn Thành Mục Đích Cứu Chuộc Vĩ Đại: Đây là điểm then chốt của đức tin Cơ Đốc. Đức Chúa Trời không chỉ *cho phép* điều ác, nhưng trong sự thông biết toàn năng của Ngài, Ngài đã *sử dụng* chính điều ác lớn nhất – sự giết chết Con Ngài vô tội – để đánh bại điều ác và tội lỗi mãi mãi. Thập tự giá của Chúa Giê-xu Christ là câu trả lời tối hậu của Đức Chúa Trời cho vấn đề điều ác. Trên thập tự giá, Đức Chúa Trời trong thân vị Chúa Giê-xu đã tự nguyện bước vào trong đau khổ tột cùng của nhân loại, gánh lấy tội lỗi và hậu quả của điều ác. Cô-lô-se 2:15 tuyên bố: "Ngài đã truất bỏ các quyền cai trị cùng các thế lực, dùng thập tự giá chiến thắng chúng nó, và nộp ra tỏ tường giữa thiên hạ." Sự Phục Sinh của Ngài là sự đảm bảo rằng điều ác và sự chết đã bị đánh bại.

4. Sự Phán Xét Cuối Cùng và Trời Mới Đất Mới: Kinh Thánh không dạy rằng điều ác sẽ tồn tại vĩnh viễn. Sự cho phép của Đức Chúa Trời có giới hạn về thời gian. Sách Khải Huyền tiên báo về ngày Đức Chúa Trời sẽ phán xét mọi điều ác, quăng Sa-tan, sự chết và âm phủ vào hồ lửa (Khải-huyền 20:10,14). Ngài sẽ tạo dựng trời mới đất mới, "nơi sẽ không có sự chết, cũng không có than khóc, kêu ca, hay là đau đớn nữa" (Khải-huyền 21:4). Câu hỏi "Tại sao Chúa để điều ác tồn tại?" sẽ không còn được hỏi trong cõi đời đời, vì chính chúng ta sẽ thấy và hiểu rằng mọi sự Ngài đã làm là hoàn toàn công bình và khôn ngoan (xem 1 Cô-rinh-tô 13:12).

Là Cơ Đốc nhân, chúng ta không chỉ tìm kiếm câu trả lời tri thức, mà còn phải học cách sống và đáp ứng một cách đức tin giữa thực tại của điều ác.

1. Tin Cậy Nơi Sự Quan Phòng và Khôn Ngoan Tối Thượng của Đức Chúa Trời: Như Gióp, chúng ta cần học nói rằng: "Tôi biết rằng Chúa có thể làm được mọi sự, ý chỉ Ngài không ai cản trở được... Vì vậy, tôi lấy làm gớm ghê tôi, và ăn năn trong tro bụi" (Gióp 42:2,6). Sự tin cậy này không phải là sự phủ nhận nỗi đau, nhưng là gieo mình vào vòng tay của Cha Thiên Thượng, Đấng biết rõ hơn chúng ta.

2. Cầu Nguyện "Xin Cho Ý Cha Được Nên": Lời cầu nguyện Chúa dạy (Ma-thi-ơ 6:10) là kim chỉ nam. Chúng ta cầu xin vương quốc của sự công bình và bình an của Đức Chúa Trời được hiện đến, đồng thời xin Ngài ban sự khôn ngoin để chúng ta trở thành công cụ của sự lành giữa thế gian.

3. Trở Nên Tác Nhân Của Sự Lành và Sự An Ủi: Thay vì thụ động hoặc oán trách, chúng ta được kêu gọi để "chớ lấy ác trả ác", nhưng "hãy lấy thiện thắng ác" (Rô-ma 12:17,21). Chúng ta trở nên bàn tay, đôi chân và trái tim yêu thương của Chúa để xoa dịu nỗi đau, đem công lý, và rao truyền hy vọng của Phúc Âm cho người đang đau khổ.

4. Giữ Vững Niềm Hy Vọng Cánh Chung: Sự hy vọng của chúng ta không đặt nơi việc thế gian này ngày càng tốt đẹp hơn theo nghĩa thuần túy, nhưng đặt nơi sự trở lại của Chúa Giê-xu Christ và sự sáng tạo mới cuối cùng. Niềm hy vọng này cho chúng ta sự kiên nhẫn và dũng khí (Rô-ma 8:18-25).

Câu hỏi "Tại sao Chúa để điều ác tồn tại?" vẫn sẽ còn là một bí ẩn đối với trí óc hữu hạn của chúng ta. Tuy nhiên, qua sự mặc khải của Kinh Thánh, chúng ta có thể nắm bắt những đường nét lớn của bức tranh thần học: Đức Chúa Trời thánh khiết đã tạo dựng một thế giới tốt lành cùng với những sinh vật có ý chí tự do; ý chí tự do ấy đã bị lạm dụng, đem tội lỗi và điều ác vào thế gian; Đức Chúa Trời, trong sự khôn ngoan và tình yêu vô hạn, đã chọn không tiêu diệt điều ác ngay lập tức nhưng tạm thời cho phép nó trong một kế hoạch lớn hơn; và kế hoạch tối cao đó tập trung vào sự chết chuộc tội và sự phục sinh của Con Ngài là Chúa Giê-xu Christ, qua đó Ngài đánh bại điều ác tận gốc và mở ra con đường cứu rỗi cho bất cứ ai tin.

Cuối cùng, câu trả lời đầy đủ nhất không nằm trong một hệ thống triết lý, mà nằm trong một Con Người – Chúa Giê-xu Christ. Nơi Ngài, chúng ta thấy một Đức Chúa Trời không đứng từ xa nhìn xuống nỗi đau, nhưng tự nguyện bước vào trong nỗi đau ấy, gánh chịu nó và chiến thắng nó. Vì thế, giữa một thế giới đầy điều ác, chúng ta có thể tin cậy, vững lòng, và tích cực trở nên ánh sáng và muối của đất, rao báo về một Đấng Cứu Thế đã đến, đang đồng hành cùng chúng ta, và sẽ trở lại để thiết lập sự công bình vĩnh cửu.