Cha mẹ Cơ Đốc có nên tin tưởng giáo dục con cái vào trường công?

Là cha mẹ Cơ Đốc, một trong những quyết định quan trọng và đầy trăn trở là việc lựa chọn môi trường giáo dục cho con cái. Câu hỏi “Có nên tin tưởng giáo dục con cái vào trường công?” không đơn thuần là một lựa chọn thực tiễn, mà là một vấn đề thuộc linh sâu sắc, đụng chạm đến trách nhiệm giao ước, sự rèn luyện đức tin và sự khôn ngoan trong việc chuẩn bị cho con trẻ bước vào thế giới. Bài viết này sẽ nghiên cứu chuyên sâu vấn đề dưới ánh sáng của Kinh Thánh, phân tích các nguyên tắc nền tảng và đưa ra những ứng dụng thực tiễn cho gia đình Tin Lành.

Trước khi xem xét thể chế trường học, chúng ta phải quay về nền tảng không thể thay đổi: trách nhiệm tối thượng trong việc giáo dục con cái thuộc về cha mẹ, chứ không phải nhà nước hay bất kỳ tổ chức nào. Đây là mệnh lệnh thiêng liêng.

“Hãy ghi tạc những lời nầy trong lòng và trong trí con, buộc nó trên tay con như một dấu, và nó sẽ như ấn chí giữa hai con mắt con. Hãy dạy cho con cái con hết lòng về điều đó, nói đến những điều ấy lúc con ngồi trong nhà, lúc đi ngoài đường, lúc nằm xuống, và lúc chổi dậy.” (Phục Truyền Luật Lệ Ký 6:6-7, Kinh Thánh Truyền Thống 1925)

Từ ngữ Hê-bơ-rơ được dịch là “dạy” trong câu này là “shanan” (שָׁנַן), mang nghĩa “mài sắc, khắc ghi, lặp đi lặp lại”. Giáo dục không phải là một môn học tách biệt, mà là một tiến trình thẩm thấu liên tục, trong mọi hoàn cảnh của đời sống. Bối cảnh của câu Kinh Thánh này là việc truyền dạy “Shema” (Nghe, hỡi Y-sơ-ra-ên) – tức là chân lý căn bản về một Đức Chúa Trời duy nhất. Điều này cho thấy nền tảng của mọi sự giáo dục chính là nhận thức và mối quan hệ với Đức Chúa Trời.

Tân Ước cũng tái xác nhận trách nhiệm này:

“Hỡi những người làm cha, chớ chọc cho con cái mình giận dữ, hãy dùng sự sửa phạt khuyên bảo của Chúa mà nuôi nấng chúng nó.” (Ê-phê-sô 6:4) Từ Hy Lạp “paideia” (παιδεία) được dịch là “sự sửa phạt khuyên bảo” mang ý nghĩa rộng hơn nhiều, bao gồm toàn bộ quá trình đào tạo, giáo dục, rèn luyện tâm trí và đạo đức, kỷ luật và khích lệ. Cha mẹ là người thực hiện “paideia” của Chúa, tức là hệ thống giáo dục và rèn luyện theo tiêu chuẩn của Ngài. Điều này đặt cha mẹ vào vị trí người quản lý (steward) toàn bộ hành trình giáo dục của con, chứ không phải là người ủy thác hoàn toàn.

Để đưa ra quyết định, chúng ta phải hiểu mục đích tối hậu của việc giáo dục theo quan điểm Kinh Thánh. Sách Châm Ngôn mở đầu bằng một tuyên bố then chốt:

“Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu sự tri thức.” (Châm Ngôn 1:7) Từ Hê-bơ-rơ “yir’ah” (יִרְאָה) không chỉ là sợ hãi, mà là sự tôn kính, kính sợ, thờ phượng. Tri thức (“da’at” - דַּעַת) thật sự bắt nguồn từ mối tương gọi đúng đắn với Đấng Tạo Hóa. Trong khi đó, nền giáo dục thế tục thường đặt niềm tin tối thượng vào lý trí con người, thuyết tiến hóa, và chủ nghĩa nhân bản (humanism), tức là con người là trung tâm và thước đo của mọi giá trị.

Sứ đồ Phao-lô cảnh báo: “Hãy giữ chặt lấy lời hằng sống… ấy là lời có thể cứu linh hồn anh em. Hãy lấy lòng mềm mại mà nhận lấy” (Gia-cơ 1:21). Đồng thời, ngài cũng cảnh báo: “Hãy giữ cho mình, kẻo có kẻ bắt anh em bằng triết học và lời hư không, theo truyền thống của loài người, sơ học của thế gian, không theo Đấng Christ” (Cô-lô-se 2:8). Từ “sơ học” trong tiếng Hy Lạp là “stoicheia” (στοιχεῖα), chỉ về những nguyên lý căn bản, nền tảng của thế gian. Giáo dục thế tục, dù có xuất sắc về mặt học thuật, vẫn dựa trên một nền tảng (stoicheia) khác với nền tảng của Đấng Christ.

Trường công lập là một thực thể của xã hội. Việc gửi con vào đó cần được xem xét dưới hai góc độ Kinh Thánh: sự gọi là “muối và ánh sáng” và sự cảnh giác trước những ảnh hưởng xấu.

1. Góc Độ Truyền Giáo Và Thực Thi Đức Tin: Chúa Giê-xu phán: “Các ngươi là muối của đất… các ngươi là sự sáng của thế gian” (Ma-thi-ơ 5:13-14). Con cái Cơ Đốc được đặt vào trường công có thể trở thành chứng nhân sống động. Chúng học cách sống đức tin trong môi trường đa nguyên, học cách đối đáp với các quan điểm khác biệt, và thể hiện tình yêu thương của Christ. Đây là một phần của sự “gây dựng” đức tin thực tiễn.

2. Thách Thức Và Những Hiểm Nguy Thuộc Linh: Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng rõ ràng về những hiểm nguy:

• Ảnh hưởng của bạn bè: “Hãy ra khỏi giữa chúng nó, hãy phân rẽ ra… chớ đụng đến đồ ô uế” (II Cô-rinh-tô 6:17). Sách Châm Ngôn đầy rẫy những cảnh báo về bạn bè xấu (Châm Ngôn 1:10-16; 13:20).
• Tư tưởng đối nghịch: Con trẻ có thể tiếp xúc hàng ngày với các giá trị về giới tính, đạo đức, nguồn gốc sự sống trái ngược với Kinh Thánh. Đây là cuộc chiến thuộc linh cho tâm trí (II Cô-rinh-tô 10:5).
• Áp lực đồng hóa: “Chớ yêu thế gian, cũng đừng yêu các vật ở thế gian… vì mọi sự trong thế gian… đều chẳng từ Cha mà đến” (I Giăng 2:15-16). Trường học là một trong những “hiện trường” chính của “thế gian”.

Không có câu trả lời “một cỡ cho tất cả”. Sự khôn ngoan từ Đức Chúa Trời (Gia-cơ 1:5) là cần thiết để đánh giá các yếu tố sau:

1. Tình Trạng Thuộc Linh & Độ Tuổi Của Con: Một đứa trẻ đã có nền tảng đức tin vững vàng, được trang bị Lời Chúa (như “thuộc linh binh giáp” – Ê-phê-sô 6:10-18), có thể có khả năng chống chọi tốt hơn một đứa trẻ non nớt. Tuổi teen với những khủng hoảng bản sắc lại càng cần sự đồng hành sát sao.

2. Môi Trường Cụ Thể Của Trường & Địa Phương: Chất lượng giáo viên, văn hóa học đường, mức độ cực đoan của chương trình giảng dạy… là những điều cần tìm hiểu kỹ (xin sự khôn ngoan để “xem xét mọi việc” – I Tê-sa-lô-ni-ca 5:21).

3. Năng Lực & Sự Tham Gia Của Cha Mẹ: Quyết định gửi con vào trường công không có nghĩa là ủy thác. Ngược lại, nó đòi hỏi sự đầu tư thời gian, tâm trí và thuộc linh gấp nhiều lần để bù đắp, giải thích, và củng cố. Nếu cha mẹ quá bận rộn, không thể làm được điều này, thì đây có thể là một lựa chọn rủi ro.

4. Hoàn Cảnh Kinh Tế & Lựa Chọn Thay Thế: Trường tư Cơ Đốc là một lựa chọn tuyệt vời nếu có điều kiện, nhưng không phải gia đình nào cũng đủ khả năng. Đức Chúa Trời biết hoàn cảnh của từng gia đình.

Dù quyết định thế nào, các nguyên tắc sau là bắt buộc:

1. Làm Giáo Viên Chính Tại Gia (Homeschooling Tâm Linh): Dù con học ở đâu, “trường học tại gia” vẫn là nơi giáo dục chính yếu. Hãy thiết lập thời gian thờ phượng gia đình, nghiên cứu Kinh Thánh cùng nhau, cầu nguyện cho những thách thức ở trường. Hãy chủ động dạy con về thế giới quan Cơ Đốc trước khi con nghe thế giới quan khác ở trường.

2. Trang Bị & Đối Đáp (Apologetics Căn Bản): Đừng để con thụ động. Dạy con tại sao chúng ta tin Chúa tạo dựng, tin Lời Chúa là thật, tin các giá trị đạo đức của Kinh Thánh là tốt lành. Biến mỗi câu hỏi từ trường học thành cơ hội học hỏi Lời Chúa sâu hơn.

3. Gắn Kết Với Hội Thánh Địa Phương: Hội Thánh là “người nâng đỡ” (Ê-xơ-tê 4:14). Các nhóm bạn Cơ Đốc cùng trang lứa, các hoạt động thanh thiếu niên lành mạnh là môi trường “an toàn” để con được khích lệ, xây dựng và có bạn bẻ đồng đức tin.

4. Cầu Nguyện Không Ngừng & Giao Phó Cho Chúa: Cuối cùng, hãy nhớ rằng con cái là cơ nghiệp bởi Đức Giê-hô-va mà được (Thi Thiên 127:3). Cha mẹ là người quản lý trung tín, nhưng Đức Chúa Trời mới là Đấng bảo vệ và dẫn dắt tối cao. Hãy cầu nguyện bao phủ con mỗi ngày, giao phó chúng cho sự che chở của Ngài.

Việc chọn trường công hay không không phải là thước đo đức tin của một gia đình Cơ Đốc. Một gia đình chọn trường công với sự tỉnh thức, đầu tư thuộc linh cao độ có thể vâng lời Chúa cách trọn vẹn. Một gia đình chọn trường tư hoặc dạy tại nhà (homeschool) cũng vậy. Điều then chốt là lòng của cha mẹ hướng về đâu: có tìm kiếm ý Chúa, có thi hành trách nhiệm giáo dục thuộc linh cách chủ động, và có đặt tương lai con cái trong tay Chúa hay không.

“Phước cho người nào chẳng theo mưu kế của kẻ dữ… nhưng lấy làm vui vẻ về luật pháp của Đức Giê-hô-va.” (Thi Thiên 1:1-2) Mục tiêu cuối cùng không phải là tạo ra một “bong bóng” bảo vệ con khỏi thế giới, mà là đào tạo nên những chiến sĩ đức tin trưởng thành, có khả năng sống vì Chúa và làm chứng cho Ngài trong bất kỳ môi trường nào. Hãy bước đi trong sự khôn ngoan Chúa ban, với tấm lòng tin cậy và bình an đến từ Ngài.