Giá Trị Của Việc Kiểm Tra và Kiểm Kê Ân Tứ Thuộc Linh
Trong hành trình thuộc linh của Cơ Đốc nhân, một câu hỏi thường trực và thiết thực được đặt ra: “Làm thế nào để tôi biết được ân tứ thuộc linh (spiritual gifts) Chúa ban cho mình?”. Xuất phát từ câu hỏi đó, nhiều Hội Thánh và các tổ chức Cơ Đốc đã phát triển những bài kiểm tra, bảng kiểm kê, hoặc công cụ đánh giá ân tứ. Nhưng những công cụ này có thực sự có giá trị theo tiêu chuẩn Kinh Thánh không? Chúng là phương tiện hữu ích hay có nguy cơ dẫn đến sự hiểu lầm và chủ nghĩa cá nhân? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát nền tảng Kinh Thánh về ân tứ, phân tích giá trị và giới hạn của các công cụ đánh giá, và đưa ra hướng dẫn thực tiễn để mỗi tín hữu có thể nhận biết và sử dụng ân tứ cách hiệu quả trong Thân Thể Đấng Christ.
Trước khi đánh giá các công cụ, chúng ta phải hiểu rõ Kinh Thánh dạy gì về ân tứ. Từ Hy Lạp được sử dụng phổ biến nhất là “charisma” (σχάρισμα), bắt nguồn từ “charis” (χάρις) có nghĩa là “ân điển”. Vậy, ân tứ thuộc linh thực chất là “món quá của ân điển” (Rô-ma 12:6). Nó không phải là tài năng tự nhiên, mặc dù Đức Chúa Trời có thể sử dụng tài năng tự nhiên, nhưng là một khả năng siêu nhiên được Đức Thánh Linh ban cho để gây dựng Hội Thánh.
Kinh Thánh liệt kê các danh sách ân tứ ở ba phân đoạn chính:
- Rô-ma 12:6-8: Nói tiên tri, phục vụ, dạy dỗ, khuyên bảo, ban cho, cai trị, thương xót.
- 1 Cô-rinh-tô 12:8-10, 28-30: Lời nói khôn ngoan, lời nói tri thức, đức tin, ơn chữa bệnh, làm phép lạ, nói tiên tri, phân biệt các thần, nói các thứ tiếng, thông giải tiếng lạ, sứ đồ, tiên tri, giáo sư, kẻ làm phép lạ, ơn chữa bệnh, cứu giúp, cai trị, nói tiếng lạ.
- Ê-phê-sô 4:11: Sứ đồ, tiên tri, nhà giảng Tin Lành, mục sư và giáo sư.
Điều quan trọng cần lưu ý là các danh sách này có vẻ không đầy đủ và có phần khác biệt, cho thấy chúng mang tính minh họa chứ không phải danh mục đóng. Mục đích tối thượng của ân tứ được Phao-lô tuyên bố rõ: “Ngài ban các ơn đó cho người nầy kẻ kia, để các thánh đồ được trọn vẹn về công việc của chức dịch và sự gây dựng thân thể Đấng Christ” (Ê-phê-sô 4:12). Và: “Ân tứ nào ban cho anh em cũng vậy, Ấy là vì sự làm ích chung” (1 Cô-rinh-tô 12:7). Ân tứ không bao giờ được ban cho để tôn vinh cá nhân, nhưng để phục vụ và gây dựng cộng đồng đức tin.
“Mỗi người trong anh em hãy lấy ơn mình đã được mà giúp lẫn nhau, khác nào người quản lý trung tín giữ các thứ ơn của Đức Chúa Trời.” (1 Phi-e-rơ 4:10)
Các bài kiểm kê ân tứ thường là bảng câu hỏi với nhiều tình huống hoặc câu mô tả, yêu cầu người làm đánh giá mức độ phù hợp của bản thân. Kết quả sẽ đưa ra một vài ân tứ “nổi bật” nhất.
Mặt Tích Cực và Giá Trị Có Thể Có:
- Khởi Điểm cho Sự Tự Nhận Thức: Đối với tân tín hữu hoặc người chưa bao giờ suy nghĩ về việc phục vụ, công cụ này có thể như một “tấm gương” đầu tiên, khơi gợi suy nghĩ: “Có lẽ mình có khả năng trong lĩnh vực này?”.
- Khích Lệ Sự Dự Phần: Nhiều người nhút nhát, khi nhận kết quả có “ơn khuyên bảo” hay “ơn thương xót”, có thể được khích lệ để bước ra phục vụ trong các mục vụ tư vấn hoặc chăm sóc.
- Cung Cấp Ngôn Ngữ và Khung Hiểu Biết: Các bài kiểm tra giúp định danh các loại ân tứ khác nhau, giúp tín hữu hiểu rằng có nhiều cách để phục vụ Chúa, không chỉ là giảng đạo hay ca hát.
Những Giới Hạn và Nguy Cơ Tiềm Ẩn:
- Nguy Cơ “Hộp Hóa” Công Việc của Đức Thánh Linh: Đức Thánh Linh hành động tự do và chủ quyền (“Ấy là cùng một Đức Thánh Linh, làm ra mọi điều đó, theo ý mình mà phân phát sự ban cho riêng cho mỗi người.” - 1 Cô-rinh-tô 12:11). Một bài kiểm tra trên giấy không thể nào nắm bắt hết sự năng động và đa dạng vô hạn của Ngài. Ân tứ có thể được ban tùy theo nhu cầu cụ thể của Hội Thánh tại một thời điểm nhất định.
- Dựa Trên Sự Tự Đánh Giá Chủ Quan: Kết quả phụ thuộc hoàn toàn vào cái nhìn của cá nhân về chính mình, vốn có thể thiếu chính xác do tính kiêu ngạo (“Vì tôi nói, bởi ơn đã ban cho tôi, cho mỗi một người trong anh em chớ có tư tưởng cao quá lẽ…” - Rô-ma 12:3) hoặc sự tự ti.
- Thiếu Bối Cảnh Cộng Đồng: Kinh Thánh nhấn mạnh việc nhận biết ân tứ trong và qua cộng đồng Hội Thánh. Ân tứ thực sự thường được xác nhận bởi những người khác khi họ nhìn thấy hiệu quả và được gây dựng từ sự phục vụ đó. Một bài kiểm tra cá nhân bỏ qua yếu tố sống còn này.
- Nguy Cơ Tạo Ra Tinh Thần Tiêu Cực: Người nhận kết quả “không có” ân tứ nổi trội nào có thể cảm thấy thấp kém. Ngược lại, người có kết quả “ấn tượng” có thể rơi vào sự kiêu hãnh, xem thường những ân tứ “khiêm tốn” hơn như phục vụ hay thương xót.
- Có Thể Làm Lu Mờ Sự Vâng Phục và Sẵn Lòng: Đôi khi Chúa kêu gọi chúng ta phục vụ trong lĩnh vực mà chúng ta cảm thấy không có “ân tứ” tự nhiên, để chúng ta hoàn toàn nương cậy vào quyền năng Ngài. Nếu chỉ dựa vào kết quả kiểm tra, chúng ta có thể từ chối những cơ hội phục vụ quan trọng.
Thay vì chỉ dựa vào một bài kiểm tra tĩnh, Kinh Thánh mô tả một quá trình động đậy, mang tính quan hệ và hướng đến sự vâng phục để nhận biết ân tứ.
1. Ước Muốn và Lòng Sốt Sắng (1 Cô-rinh-tô 14:1): Phao-lô khích lệ: “Hãy nôn nả tìm kiếm các ân tứ thuộc linh.” Sự thôi thúc nội tâm, ước muốn được đóng góp theo một cách cụ thể nào đó, có thể là dấu chỉ đầu tiên của Đức Thánh Linh. Bạn có khao khát được dạy dỗ, được chăm sóc người đau yếu, được tổ chức công việc không?
2. Sự Xác Nhận của Hội Thánh: Đây là yếu tố then chốt. Ân tứ của bạn có đem lại kết quả và sự gây dựng cho người khác không? Các trưởng lão, mục sư và anh chị em tín hữu trưởng thành có nhìn thấy hiệu quả và khẳng định khả năng đó trong bạn không? Sự công nhận của cộng đồng là thước đo quan trọng.
3. Hiệu Quả và Kết Quả (1 Cô-rinh-tô 12:7): Khi bạn phục vụ trong một lĩnh vực nào đó, bạn có thấy Chúa dùng mình để đem lại ích lợi thực sự không? Có người được khích lệ, được chữa lành, được nghe Lời Chúa rõ ràng hơn, công việc Chúa được tiến triển trật tự hơn không? “Bằng trái nó, các ngươi sẽ nhận biết được.” (Ma-thi-ơ 7:20).
4. Sự Bình An và Niềm Vui trong Sự Phục Vụ: Trong sự vâng phục và phục vụ, bạn có kinh nghiệm được sự bình an sâu xa và niềm vui siêu nhiên, ngay cả khi có khó khăn? Điều này không có nghĩa là luôn dễ dàng, nhưng là một sự thỏa nguyện sâu sắc khi được ở trong ý muốn Chúa.
5. Sự Tăng Trưởng và Phát Triển: Ân tứ không phải là một hộp quà đóng gói sẵn, mà như một hạt giống cần được sử dụng để phát triển. Phao-lô khuyên Ti-mô-thê: “Hãy phiếm lấy (kindle, stir up – σενδύω) ân tứ của Đức Chúa Trời” (2 Ti-mô-thê 1:6). Càng phục vụ trong sự vâng phục, ân tứ càng được mài giũa và lớn mạnh.
1. Thái Độ Đúng Đắn: Hãy xem bất kỳ bài kiểm kê nào như một công cụ tham khảo khởi đầu, chứ không phải là lời tuyên bố cuối cùng từ Đức Chúa Trời. Giữ thái độ mềm mại, sẵn sàng để Đức Thánh Linh hướng dẫn và sửa đổi.
2. Hành Động: “Hãy Thử” và “Hãy Phục Vụ”: Thay vì chỉ làm bài kiểm tra, hãy bắt tay vào phục vụ trong nhiều lĩnh vực khác nhau của Hội Thánh. Tham gia nhóm thăm viếng, giúp đỡ tổ chức sự kiện, dạy một lớp Trường Chúa Nhật nhỏ, viết thư khích lệ… Qua đó, bạn và Hội Thánh sẽ cùng nhau khám phá ra nơi Chúa đặt để và ban quyền năng cho bạn.
3. Tìm Kiếm Người Cố Vấn Thuộc Linh: Hãy chia sẻ với mục sư, trưởng lão hoặc một Cơ Đốc nhân trưởng thành mà bạn tin cậy về những ước muốn phục vụ của bạn. Nhờ họ quan sát, đánh giá và cho bạn lời khuyên. “Trong vòng không có sự chỉ vẽ, dân sự phải sa ngã; Song nếu có nhiều mưu sĩ bèn được cứu vớt.” (Châm-ngôn 11:14).
4. Ưu Tiên Tình Yêu Thương và Tấm Lòng Đầy Tớ: Dù bạn có ân tứ gì đi nữa, nếu không có tình yêu thương (agapē - ἀγάπη), thì cũng trở nên vô ích (1 Cô-rinh-tô 13:1-3). Hãy tìm kiếm để phục vụ với tấm lòng của đầy tớ, như Chúa Giê-xu đã rửa chân cho môn đồ. Mục tiêu là sự gây dựng, chứ không phải sự nổi bật.
5. Luôn Linh Hoạt và Vâng Phục: Hãy sẵn sàng để Đức Thánh Linh dùng bạn theo cách Ngài muốn, có thể ngoài “khu vực” bạn nghĩ. Đôi khi, ân tứ lớn nhất được bày tỏ trong sự vâng phục trung tín trong những việc nhỏ bé nhất.
Các bài kiểm tra, kiểm kê ân tứ thuộc linh có thể mang một giá trị tương đối và hạn chế như một công cụ gợi ý ban đầu, giúp khơi mào cho hành trình khám phá. Tuy nhiên, chúng không bao giờ được thay thế cho tiến trình Kinh Thánh mang tính cộng đồng, năng động và vâng phục. Giá trị thật của việc “kiểm kê” không nằm ở tờ giấy kết quả, mà nằm ở chính cuộc hành trình: bước ra phục vụ trong sự khiêm nhường, mở lòng đón nhận sự xác nhận từ Thân Thể Đấng Christ, và luôn hướng mắt về Chúa Giê-xu, là Đấng ban ân tứ và là gương mẫu tối cao của mọi sự phục vụ.
Cuối cùng, hãy nhớ lời Phao-lô: “Hãy khao khát những ân tứ lớn hơn. Nhưng bây giờ tôi chỉ bảo cho anh em con đường tốt lành hơn.” (1 Cô-rinh-tô 12:31). Con đường tốt lành hơn đó chính là tình yêu thương. Hãy sống và phục vụ trong tình yêu thương, và bạn sẽ thấy Đức Thánh Linh khai triển và sử dụng những ân tứ Ngài đã đặt để trong bạn cách kỳ diệu, đúng thời điểm và vì sự vinh hiển của Đức Chúa Trời.