Ngôi lời trở nên xác thịt nghĩa là gì (Giăng 1:14)?

Trong vườn hoa Kinh Thánh, có những câu mang hương thơm thần học sâu sắc, và Giăng 1:14 chính là một đóa hoa tuyệt mỹ như thế. Câu Kinh Thánh này không chỉ là cánh cửa mở vào Phúc Âm Giăng, mà còn là nền tảng của toàn bộ đức tin Cơ Đốc: “Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta, đầy ơn và lẽ thật; chúng ta đã ngắm xem sự vinh hiển của Ngài, thật như vinh hiển của Con một đến từ nơi Cha” (Giăng 1:14, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Sự kiện “Ngôi Lời trở nên xác thịt” – hay còn gọi là sự Nhập Thể (Incarnation) – là một mầu nhiệm vừa siêu việt vừa thực tế, đòi hỏi chúng ta phải nghiên cứu với tấm lòng kính sợ và trí óc được Chúa Thánh Linh soi dẫn.

Để hiểu “trở nên xác thịt”, trước hết phải hiểu “Ngôi Lời” là ai. Tác giả Phúc Âm, sứ đồ Giăng, đã mở đầu sách bằng một lời tuyên bố vang dội, có chủ ý văn chương và thần học rõ ràng: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời” (Giăng 1:1). Từ “Ngôi Lời” trong nguyên văn Hy Lạp là “Logos” (Λόγος). Từ này mang một bối cảnh triết học và tôn giáo phong phú:

• Trong triết lý Hy Lạp: Logos là nguyên lý lý tính, trật tự sáng tạo và điều khiển vũ trụ.
• Trong tư tưởng Do Thái (Cựu Ước): Khái niệm gần gũi nhất là “Lời của Đức Giê-hô-va” (Davar Yahweh). Lời Chúa không chỉ là âm thanh, mà là quyền năng sáng tạo và hành động (Sáng thế ký 1:3, Thi Thiên 33:6,9). Đây là biểu hiện thần tính của chính Đức Chúa Trời trong công cuộc sáng tạo và mặc khải.

Giăng đã mượn từ ngữ quen thuộc với cả người Hy Lạp lẫn người Do Thái, nhưng ban cho nó một ý nghĩa hoàn toàn mới và cá nhân: Logos không phải là một nguyên lý trừu tượng, mà là một Ngôi Vị. Ngôi Vị đó vốn có từ ban đầu (tiền hiện hữu), đồng bản thể với Đức Chúa Trời (ở cùng Đức Chúa Trời và là Đức Chúa Trời), và là Đấng sáng tạo muôn vật (Giăng 1:3). Vì thế, “Ngôi Lời” chính là Con đời đời của Đức Chúa Trời, Ngôi Hai trong Ba Ngôi Đức Chúa Trời.

Cụm từ then chốt là “trở nên xác thịt”. Trong tiếng Hy Lạp, động từ được dùng là “egeneto” (ἐγένετο) từ gốc “ginomai”, nghĩa là “trở nên”, “xảy ra”, mang tính lịch sử cụ thể. “Xác thịt” (sarx, σάρξ) chỉ đến bản chất con người trong toàn bộ sự yếu đuối, hữu hạn và có thể chết của nó. Vậy, câu Kinh Thánh này tuyên bố một sự kiện lịch sử không thể đảo ngược: Ngôi Lời thần thượng, vĩnh hằng, toàn năng đã tự nguyện mặc lấy bản chất con người hoàn toàn.

Điều này không có nghĩa Ngài ngừng là Đức Chúa Trời, nhưng Ngài đã thêm vào thần tính của mình một nhân tính trọn vẹn. Sứ đồ Giăng nhấn mạnh tính hiện thực của nhân tính Chúa Giê-xu: Ngài có thân thể vật lý, biết mệt mỏi (Giăng 4:6), biết khóc (Giăng 11:35), biết đói khát, và cuối cùng, Ngài chịu đau đớn, chết và đổ huyết thật trên thập tự giá. Thần học Tin Lành gọi đây là “sự hiệp nhất của hai bản thể” (thần tính và nhân tính) trong một Ngôi Vị duy nhất là Chúa Cứu Thế Giê-xu.

Các phân đoạn khác xác nhận chân lý này:
“Ấy vì anh em mà Ngài đã trở nên nghèo, để bởi sự nghèo của Ngài, anh em được giàu có” (2 Cô-rinh-tô 8:9).
“Đức Chúa Jêsus Christ vốn có hình Đức Chúa Trời… đã tự làm nên không, lấy hình tôi tớ và trở nên giống như loài người” (Phi-líp 2:6-7).
“Bởi vì con trẻ ấy được sanh cho chúng ta, tức là con trai được ban cho chúng ta… danh hiệu Ngài là Emmanuel, nghĩa là Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta” (Ê-sai 9:6, Ma-thi-ơ 1:23).

Giăng 1:14 không chỉ nói về “cái gì” đã xảy ra, mà còn nói “tại sao” và “như thế nào”.

1. “Ở giữa chúng ta”: Cụm từ “ở giữa” (eskenosen, ἐσκήνωσεν) có nghĩa đen là “dựng lều trại”, “cư ngụ”. Nó gợi nhớ đến Đền Tạm (Tabernacle) trong Cựu Ước, nơi sự hiện diện vinh hiển của Đức Chúa Trời ngự giữa dân Y-sơ-ra-ên (Xuất Ê-díp-tô 40:34-38). Chúa Giê-xu Christ chính là Đền Tạm mới, nơi sự hiện diện đầy đủ của Đức Chúa Trời cư ngụ giữa loài người. Ngài không đứng từ xa, nhưng bước vào không gian, thời gian và mọi hoàn cảnh nhân sinh.

2. “Đầy ơn và lẽ thật”: Đây là hai đặc tính nổi bật của đời sống Chúa Giê-xu. “Ơn” (charis, χάρις) là ân huệ nhưng không, là tình yêu thương và sự nhân từ mà con người tội lỗi không đáng được. “Lẽ thật” (aletheia, ἀλήθεια) là thực tại thần thượng, là sự mặc khải trọn vẹn và chân thật về Đức Chúa Trời. Trong Chúa Giê-xu, ân điển cứu rỗi và chân lý về Đức Chúa Trời được bày tỏ trọn vẹn. Luật pháp Môi-se chỉ phô bày tội lỗi, nhưng “ân điển và lẽ thật bởi Đức Chúa Jêsus Christ mà đến” (Giăng 1:17).

Giăng và các sứ đồ khác không phải tin vào một giáo lý trừu tượng. Họ là nhân chứng tận mắt. Động từ “ngắm xem” (theaomai, θεάομαι) hàm ý sự quan sát chăm chú, chiêm ngưỡng. Họ đã thấy “sự vinh hiển” (doxa, δόξa) của Ngôi Lời nhập thể. Vinh hiển này không phải lúc nào cũng tỏa sáng rực rỡ như trên núi Hóa Hình (Ma-thi-ơ 17:2), nhưng thường được bày tỏ qua những hành động đầy quyền năng và yêu thương: phép lạ, lời dạy dỗ đầy thẩm quyền, và đặc biệt là tình yêu hy sinh đến cùng (Giăng 13:1). Vinh hiển tối thượng được bày tỏ chính trên thập tự giá, nơi tình yêu và sự công bình của Đức Chúa Trời gặp nhau (Giăng 12:23-24, 13:31-32).

Và sự vinh hiển đó “thật như vinh hiển của Con một đến từ nơi Cha”. Danh hiệu “Con một” (monogenes, μονογενής) nhấn mạnh mối quan hệ độc nhất, không ai sánh bằng giữa Chúa Cha và Chúa Con. Vinh hiển Chúa Giê-xu tỏ ra chính là vinh hiển của Đức Chúa Trời Cha. Như Chúa Giê-xu phán: “Ai đã thấy ta, tức là đã thấy Cha” (Giăng 14:9).

Chân lý về Ngôi Lời nhập thể không phải chỉ để tranh luận thần học, mà phải biến đổi đời sống chúng ta.

1. Một Đấng Cứu Rỗi Thông Cảm: Vì Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, chúng ta có một Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm thông cảm mọi sự yếu đuối chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:15). Bạn có đang đau khổ, cô đơn, bị cám dỗ? Hãy đến với Chúa Giê-xu, Đấng đã trải qua và chiến thắng. Ngài thấu hiểu bạn hoàn toàn.

2. Nền Tảng Cho Mối Quan Hệ Thân Mật Với Đức Chúa Trời: Đức Chúa Trời không còn xa cách. Qua Chúa Giê-xu, chúng ta được làm con cái Ngài (Giăng 1:12). Sự nhập thể mở đường cho chúng ta đến gần Ngài với lòng tin quyết và thân tình.

3. Đời Sống Được Biến Đổi Bởi Ân Điển và Lẽ Thật: Chúng ta được kêu gọi sống trong sự cân bằng của ân điển và lẽ thật. Đón nhận ân điển tha thứ, nhưng cũng sống trong lẽ thật thánh khiết của Ngài. Đời sống chúng ta phải phản chiếu ân điển và chân lý mà chúng ta đã lãnh nhận từ Chúa Cứu Thế.

4. Sứ Mạng Cá Nhân: Cũng như Ngôi Lời đến thế gian, chúng ta được sai vào thế gian (Giăng 17:18). Cách chúng ta yêu thương, phục vụ và làm chứng phải mang tính “nhập thể” – cụ thể, gần gũi, và liên quan đến những nhu cầu thực tế của người xung quanh.

Giăng 1:14 là một viên ngọc quý của lẽ thật Cơ Đốc. “Ngôi Lời trở nên xác thịt” là lời tuyên bố rằng Đức Chúa Trời vĩ đại, thánh khiết đã bước vào lịch sử nhân loại trong con người Giê-xu Christ tại Na-xa-rét. Ngài không phải là một ý tưởng tốt, một nhà đạo đức, hay một tiên tri. Ngài là Đức Chúa Trời mặc lấy xác thịt, Emmanuel – Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta. Tại đây, ân điển cứu rỗi được ban cho, chân lý tối hậu được bày tỏ, và vinh hiển của Đức Chúa Trời được chiếu sáng cho mọi người tin.

Hôm nay, lời mời gọi vẫn còn đó: Hãy nhìn xem, chiêm ngưỡng và tin cậy nơi Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, Đấng đã chịu chết và sống lại để ban cho chúng ta quyền phép trở nên con cái Đức Chúa Trời. Mầu nhiệm nhập thể dẫn chúng ta đến sự thờ phượng, sự vâng phục và niềm hy vọng vững chắc về sự trở lại đầy vinh hiển của Ngài.