Thánh hóa là gì? Định nghĩa về sự thánh hóa trong Cơ Đốc giáo

Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, “thánh hóa” là một khái niệm nền tảng, thường được nhắc đến nhưng không phải lúc nào cũng được hiểu một cách trọn vẹn. Không chỉ là một thuật ngữ thần học, thánh hóa chính là trọng tâm của sự biến đổi mà Đức Chúa Trời thực hiện trong đời sống người tin Ngài. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát định nghĩa, nền tảng Kinh Thánh, tiến trình và ứng dụng thực tiễn của sự thánh hóa, dựa trên lăng kính của Kinh Thánh Tin Lành.

Để hiểu sâu sắc về thánh hóa, trước hết chúng ta cần trở về với ngôn ngữ gốc của Kinh Thánh. Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước), từ “thánh” là qadosh (קָדוֹשׁ), mang nghĩa căn bản là “được biệt riêng ra”, “được tách ra cho mục đích đặc biệt”. Trong tiếng Hy Lạp (Tân Ước), từ tương đương là hagios (ἅγιος), cũng mang ý nghĩa tương tự: được biệt riêng cho Đức Chúa Trời, thuộc về Ngài, và do đó phải thanh sạch, tinh tuyền.

Động từ “thánh hóa” trong tiếng Hy Lạp là hagiazo (ἁγιάζω), có nghĩa là “làm cho thánh”, “biệt riêng ra”, “làm cho tinh sạch” hoặc “cung hiến”. Như vậy, thánh hóa hiểu một cách đầy đủ là tiến trình Đức Chúa Trời dùng quyền năng và ân điển của Ngài để biến đổi một con người tội lỗi trở nên thánh khiết, được biệt riêng cho Ngài và mỗi ngày càng trở nên giống với hình ảnh của Chúa Giê-xu Christ.

Kinh Thánh trình bày sự thánh hóa như một công tác ba mặt của Đức Chúa Trời Ba Ngôi, được thiết lập vững chắc trên sự chết chuộc tội của Chúa Giê-xu Christ.

1. Thánh Hóa Vị Trí (Positional Sanctification): Đây là sự thánh hóa tức thì và hoàn toàn xảy ra vào thời điểm một người tin nhận Chúa Giê-xu. Bởi huyết của Chúa Giê-xu, chúng ta được kể là thánh khiết trước mặt Đức Chúa Trời.

"Ấy là trong ý định đó, chúng ta được nên thánh nhờ sự dâng thân thể của Đức Chúa Jêsus Christ một lần đủ cả." (Hê-bơ-rơ 10:10) Câu Kinh Thánh này dùng thì quá khứ (aorist tense trong tiếng Hy Lạp), chỉ một hành động hoàn tất. Sứ đồ Phao-lô cũng khẳng định điều này khi viết cho các tín hữu tại Cô-rinh-tô, những người còn nhiều vấn đề: "... cho những kẻ được nên thánh trong Đức Chúa Jêsus Christ, được gọi là thánh đồ..." (1 Cô-rinh-tô 1:2). Họ được gọi là thánh đồ (danh xưng vị trí) ngay cả khi đời sống họ chưa hoàn toàn phản ánh điều đó.

2. Thánh Hóa Tiến Trình (Progressive Sanctification): Đây là khía cạnh thực tiễn và liên tục, là sự biến đổi từng ngày trong đời sống Cơ Đốc nhân. Đây là tiến trình "nên thánh" mà chúng ta phải cộng tác với Chúa Thánh Linh.

"Vả, ấy là ý muốn của Đức Chúa Trời, tức là sự nên thánh của anh em..." (1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:3a) Động từ "nên thánh" ở đây mang tính liên tục. Phao-lô cũng mô tả tiến trình này như một sự biến hóa: "Chúng ta ai nấy đều để mặt trần mà nhìn xem vinh hiển Chúa như trong gương, thì hóa nên cũng một ảnh tượng Ngài, từ vinh hiển qua vinh hiển, như bởi Chúa, là Thánh Linh." (2 Cô-rinh-tô 3:18) Sự biến đổi này "từ vinh hiển qua vinh hiển" là công việc của Chúa Thánh Linh.

3. Thánh Hóa Hoàn Thành (Ultimate/Glorification Sanctification): Đây là sự nên thánh trọn vẹn sẽ được hoàn tất khi chúng ta gặp Chúa, thân thể hay hồn đều được cứu chuộc và hoàn toàn vô tội, vinh hiển như Ngài.

"Hỡi kẻ rất yêu dấu, hiện nay chúng ta là con cái Đức Chúa Trời, còn sự chúng ta sẽ ra thể nào, thì điều đó chưa được bày tỏ. Chúng ta biết rằng khi Ngài hiện đến, chúng ta sẽ giống như Ngài, vì sẽ thấy Ngài như vốn có thật vậy." (1 Giăng 3:2)

Kinh Thánh cho thấy cả Ba Ngôi Đức Chúa Trời đều tích cực trong công tác thánh hóa đời sống tín hữu:

• Đức Chúa Cha là Đấng kêu gọi và định chỉ chúng ta nên thánh: "Vì Đức Chúa Trời chẳng kêu gọi chúng ta đến sự ô uế, bèn là sự nên thánh vậy." (1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:7)
• Đức Chúa Con, Chúa Giê-xu Christ, là nguồn cội và nền tảng của sự thánh hóa. Huyết Ngài rửa sạch chúng ta, và sự chết, sống lại của Ngài ban cho chúng ta quyền năng để sống đời sống mới (Rô-ma 6:4-11).
• Đức Thánh Linh là Đấng thực thi quyền năng thánh hóa trong chúng ta mỗi ngày. Ngài chính là "Thánh Linh của sự nên thánh" (Rô-ma 1:4). Chúng ta được "nên thánh bởi Đức Thánh Linh" (Rô-ma 15:16).

Sự Cộng Tác Của Con Người: Thánh hóa không phải là thuyết định mệnh thụ động. Kinh Thánh kêu gọi chúng ta phải chủ động "làm nên sự cứu chuộc mình" (Phi-líp 2:12) trong sự kính sợ, với sự hiểu biết rằng chính Đức Chúa Trời hành động trong chúng ta. Đây là sự cộng tác thần-nhân. Chúng ta có bổn phận "tẩy sạch mình khỏi mọi sự ô uế phần xác thịt và phần tâm thần, làm cho trọn sự thánh sạch trong sự kính sợ Đức Chúa Trời" (2 Cô-rinh-tô 7:1).

Sự thánh hóa tiến trình được nuôi dưỡng qua những phương tiện cụ thể mà Đức Chúa Trời đã ban:

1. Lời Đức Chúa Trời (Kinh Thánh): Đây là công cụ chính yếu. Chúa Giê-xu cầu nguyện: "Xin lấy lẽ thật khiến họ nên thánh; lời Chúa tức là lẽ thật." (Giăng 17:17). Lời Chúa như nước rửa sạch (Ê-phê-sô 5:26), như gương soi (Gia-cơ 1:23-25), và như gươm sắc để phân biệt tư tưởng, ý định trong lòng (Hê-bơ-rơ 4:12). Việc đọc, suy ngẫm, học thuộc và vâng theo Lời Chúa là then chốt.

2. Sự Cầu Nguyện: Cầu nguyện là hơi thở của linh hồn được thánh hóa. Qua cầu nguyện, chúng ta thú tội (1 Giăng 1:9), nhận lãnh sức mới, và đầu phục ý muốn Chúa.

3. Sự Thông Công Với Hội Thánh: Chúng ta không được nên thánh trong sự cô lập. Sự khích lệ, nâng đỡ, sửa dạy và thậm chí quở trách trong tình yêu thương từ Hội Thánh là phương tiện Chúa dùng để mài giũa chúng ta (Châm Ngôn 27:17, Hê-bơ-rơ 10:24-25).

4. Sự Thử Thách Và Hoạn Nạn: Nghịch cảnh là "trường lớp" đặc biệt của sự thánh hóa. Nó lộ ra những phần tối tăm trong lòng chúng ta và rèn luyện đức tin, đức nhịn nhục, đức trông cậy (Gia-cơ 1:2-4, Rô-ma 5:3-5).

5. Sự Tỉnh Thức Và Chiến Trận Thuộc Linh: Thánh hóa là một cuộc chiến chống lại tội lỗi, thế gian và ma quỷ. Chúng ta phải tỉnh thức, mang lấy mọi khí giới của Đức Chúa Trời để đứng vững (Ê-phê-sô 6:10-18).

Làm thế nào để áp dụng những lẽ thật này vào đời sống thường nhật?

1. Bắt đầu từ Tâm Trí: Hãy làm mới tâm thần mình (Rô-ma 12:2). Hãy tích cực suy nghĩ đến những điều chân thật, đáng tôn, công bình, thanh sạch, đáng yêu chuộng (Phi-líp 4:8). Thay thế những tư tưởng tội lỗi bằng Lời Chúa.
2. Xét Đoán Tội Lỗi Cách Triệt Để: Đừng dung dưỡng tội. Hãy chạy trốn khỏi sự gian dâm (1 Cô-rinh-tô 6:18) và "giết chết" những việc làm của xác thịt (Cô-lô-se 3:5). Sự ăn năn phải cụ thể và kịp thời.
3. Sống Bởi Thánh Linh Mỗi Ngày: Hãy bước đi theo Thánh Linh (Ga-la-ti 5:16). Điều này bao gồm việc nhạy bén với sự cáo trách, hướng dẫn của Ngài và đầu phục. Hãy cầu xin Chúa Thánh Linh làm đầy dẫy, kiểm soát mọi lĩnh vực đời sống (Ê-phê-sô 5:18).
4. Phục Vụ Trong Tình Yêu Thương: Sự thánh hóa không chỉ là tránh điều ác, mà còn là làm điều lành. Tình yêu thương là đỉnh cao của sự nên thánh (1 Tê-sa-lô-ni-ca 3:12-13). Hãy tìm cơ hội để phục vụ người khác như Chúa đã phục vụ chúng ta.
5. Giữ Mối Liên Hệ Mật Thiết Với Cội Nguồn: Hãy "ở trong" Chúa Giê-xu như nhánh nho gắn liền với gốc nho (Giăng 15:4-5). Mọi sự thánh hóa thật đều bắt nguồn từ mối liên hệ sống động với Đấng Christ.

Sự thánh hóa, xét cho cùng, là câu chuyện của ân điển. Chúng ta được xưng công bình bởi ân điển qua đức tin (sự công chính hóa), và chúng ta cũng sống cuộc đời công chính bởi ân điển qua đức tin (sự thánh hóa). Nó không phải là nỗ lực của con người để được Chúa chấp nhận, mà là sự đáp ứng của con người đối với tình yêu và ân điển đã được ban cho một cách nhưng không trong Đấng Christ.

Hãy bước đi trong sự tự do này: Bạn đã được Đức Chúa Trời tuyên bố là thánh khiết trong Đấng Christ (thánh hóa vị trí). Giờ đây, hãy để Ngài, bằng quyền năng Thánh Linh, biến sự thánh khiết đó thành hiện thực trong từng chi tiết của đời sống bạn (thánh hóa tiến trình). Với niềm hy vọng vững chắc rằng một ngày kia, công việc Ngài sẽ được hoàn tất cách vinh hiển (thánh hóa hoàn thành). "Đấng đã khởi làm việc lành trong anh em, sẽ làm trọn hết cho đến ngày của Đức Chúa Jêsus Christ." (Phi-líp 1:6).

Ân điển dẫn đến sự vâng phục, và sự vâng phục trong đức tin là con đường dẫn chúng ta đến sự giống Chúa mỗi ngày hơn. Đó chính là bản chất của sự thánh hóa.