Ai là tác giả của các sách trong Kinh Thánh?

Khi cầm quyển Kinh Thánh trên tay, một trong những câu hỏi căn bản và quan trọng nhất mà mỗi Cơ Đốc nhân cần thấu hiểu là: Ai đã viết nên cuốn sách này? Câu trả lời không đơn giản chỉ là một danh sách tên người, nhưng mở ra một chân lý thần học sâu sắc về bản chất của Lời Đức Chúa Trời. Trong bài nghiên cứu chuyên sâu này, chúng ta sẽ cùng khám phá câu trả lời dưới ánh sáng của chính Kinh Thánh, phân tích từng nhóm sách và rút ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống đức tin.

Trước khi đi vào từng tác giả cụ thể, chúng ta phải đặt nền tảng trên lời tuyên bố quan trọng này: "Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời hà hơi" (2 Ti-mô-thê 3:16, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Từ Hy Lạp được sử dụng ở đây là "θεόπνευστος" (theopneustos), có nghĩa đen là "được Đức Chúa Trời thở ra". Điều này khẳng định thẩm quyền tối thượng và nguồn gốc thiên thượng của toàn bộ Kinh Thánh. Đồng thời, sứ đồ Phi-e-rơ giải thích rõ cơ chế của sự hà hơi này: "Ấy chẳng phải bởi ý một người nào mà lời tiên tri đến, nhưng bởi Đức Thánh Linh cảm động mà người ta đã nói bởi Đức Chúa Trời" (2 Phi-e-rơ 1:21).

Như vậy, chúng ta có một nguyên lý song đôi: Đức Chúa Trời là Tác Giả Chính (Nguyên Nhân Đầu Tiên), và các trước giả loài người là tác giả phụ (công cụ). Đức Thánh Linh đã "cảm động" (φερόμενοι - pheromenoi, mang đi, hướng dẫn) các trước giả, sử dụng tính cách, học vấn, văn phong và hoàn cảnh lịch sử riêng biệt của họ để truyền đạt Lời chân lý một cách trọn vẹn và không sai lầm. Đây là sự hợp tác kỳ diệu giữa Thần Linh vô hạn và con người hữu hạn.

1. Ngũ Kinh (Luật Pháp - Torah): Truyền thống Do Thái giáo và chính Tân Ước đều quy cho Môi-se là tác giả chính của năm sách đầu tiên (Sáng thế ký, Xuất Ê-díp-tô ký, Lê-vi ký, Dân số ký, Phục truyền luật lệ ký). Chúa Giê-xu đã phán: "Vì nếu các ngươi tin Môi-se, thì sẽ tin ta; vì ấy về ta mà người đã chép" (Giăng 5:46). Tuy nhiên, có những đoạn mô tả về sự qua đời của Môi-se (Phục truyền 34) có thể được thêm vào bởi một trước giả kế thừa như Giô-suê, dưới sự hà hơi của Đức Thánh Linh. Môi-se đã hệ thống hóa các truyền khẩu, lịch sử và luật pháp được Đức Chúa Trời mặc khải trực tiếp cho ông.

2. Các Sách Lịch Sử:
- Giô-suê: Được đặt tên theo nhân vật chính, sách này có thể do chính Giô-suê viết phần lớn (Giô-suê 24:26).
- Các Quan Xét, Ru-tơ, 1 & 2 Sa-mu-ên: Truyền thống cho rằng tiên tri Sa-mu-ên có thể là tác giả chính của một số phần. Sử gia và tiên tri trong thời kỳ quân chủ (như Na-than, Gát - 1 Sử ký 29:29) đã ghi chép lại.
- 1 & 2 Các Vua, 1 & 2 Sử ký: Được biên soạn bởi các tiên tri-sử gia, có thể trong thời kỳ lưu đày, dựa trên các biên niên sử chính thức của vua (như "sách biên niên của các vua Giu-đa").
- Ê-xơ-ra, Nê-hê-mi: Được viết bởi chính các nhà lãnh đạo này, ký thuật lại công cuộc phục hưng sau thời lưu đày. Ê-xơ-ra, một thầy thông giáo chuyên cần (Ê-xơ-ra 7:10), đóng vai trò lớn trong việc biên soạn và phục hồi các văn bản thánh.
- Ê-xơ-tê: Tác giả không được nêu tên, nhưng có lẽ là Mạc-đô-chê hoặc một người Do Thái am hiểu về triều đình Ba Tư, viết để giải thích nguồn gốc lễ Pu-rim.

3. Các Sách Thi Ca & Văn Thơ:
- Thi Thiên: Được gọi là "Sách của Đa-vít", nhưng thực tế là một tuyển tập thơ ca thờ phượng trải dài nhiều thế kỷ. Vua Đa-vít (tác giả của khoảng 73 bài) là tác giả chính yếu, cùng với A-sáp, con cháu Cô-rê, Sa-lô-môn, Môi-se, và thậm chí là một số bài vô danh.
- Châm Ngôn, Truyền Đạo, Nhã Ca: Được quy cho Sa-lô-môn, vị vua khôn ngoan nhất (1 Các Vua 4:32). Một số phần Châm Ngôn được sao chép bởi các người của Ê-xê-chia (Châm Ngôn 25:1).
- Gióp: Là một trong những sách cổ nhất, tác giả không rõ. Có thể chính Gióp, Môi-se, hoặc một trí giả Y-sơ-ra-ên cổ đại đã ghi lại câu chuyện đức tin này.

4. Các Sách Tiên Tri: Đây là nhóm sách có tác giả rõ ràng nhất, thường được đặt tên theo chính các tiên tri mà Đức Giê-hô-va đã kêu gọi và phán dạy:
- Các Đại Tiên Tri: Ê-sai, Giê-rê-mi (cũng viết Ca Thương), Ê-xê-chi-ên, Đa-ni-ên. Sách Giê-rê-mi có thể được thư ký Ba-rúc ghi chép lại theo lời đọc của tiên tri (Giê-rê-mi 36:4).
- Mười Hai Tiểu Tiên Tri: Ô-sê, Giô-ên, A-mốt, Áp-đia, Giô-na, Mi-chê, Na-hum, Ha-ba-cúc, Sô-phô-ni, A-ghê, Xa-cha-ri, Ma-la-chi. Mỗi vị đều là người phát ngôn của Đức Chúa Trời cho dân sự Ngài trong những bối cảnh lịch sử cụ thể.

1. Các Sách Phúc Âm và Lịch Sử:
- Ma-thi-ơ: Được viết bởi Sứ đồ Ma-thi-ơ (Lê-vi), một người thu thuế, nhắm vào độc giả Do Thái để chứng minh Chúa Giê-xu là Đấng Mê-si được hứa.
- Mác: Được viết bởi Giăng Mác, một môn đồ trẻ và là cộng sự của Phi-e-rơ và Phao-lô. Phúc Âm này phản ánh những lời giảng dạy sống động của Sứ đồ Phi-e-rơ, nhắm đến độc giả La Mã.
- Lu-ca: Được viết bởi Lu-ca, bác sĩ và là bạn đồng hành của Sứ đồ Phao-lô. Ông cũng là tác giả sách Công vụ các Sứ đồ. Lu-ca là tác giả gốc Dân Ngoại duy nhất trong Kinh Thánh, đã "tra xét kỹ càng mọi sự từ đầu" để viết một bản tường thuật có trật tự và lịch sử (Lu-ca 1:3).
- Giăng: Được viết bởi Sứ đồ Giăng, "môn đồ được Chúa yêu", vào cuối đời, với mục đích thần học rõ ràng: "hầu cho các ngươi tin rằng Đức Chúa Jêsus là Đấng Christ, tức là Con Đức Chúa Trời, và hầu cho các ngươi tin mà được sự sống trong danh Ngài" (Giăng 20:31).

2. Các Thư Tín của Phao-lô: Chiếm phần lớn Tân Ước, gồm 13 thư tín, đều được viết bởi Sứ đồ Phao-lô (Sau-lơ), người được Đấng Christ phục sinh trực tiếp kêu gọi (Công vụ 9). Các thư này thường được viết cùng với các đồng lao như Sốt-then, Ti-mô-thê, Si-la (1 Tê-sa-lô-ni-ca 1:1). Thư Hê-bơ-rơ, dù không ghi tên, có văn phong và nội dung thần học phù hợp với Phao-lô hoặc một môn đồ thân cận của ông (như A-bô-lô).

3. Các Thư Tín Phổ Thông:
- Gia-cơ: Được viết bởi Gia-cơ, em ruột của Chúa Giê-xu và là lãnh đạo Hội thánh Giê-ru-sa-lem.
- 1 & 2 Phi-e-rơ: Được viết bởi Sứ đồ Phi-e-rơ, có thể với sự trợ giúp của Si-la (Silvanus) như một thư ký (1 Phi-e-rơ 5:12).
- 1, 2, 3 Giăng: Được viết bởi Sứ đồ Giăng, tác giả của Phúc Âm Giăng.
- Giu-đe: Được viết bởi Giu-đe, em ruột của Gia-cơ và cũng là em Chúa Giê-xu.

4. Sách Khải Huyền: Được viết bởi Sứ đồ Giăng khi ông bị lưu đày trên đảo Bát-mô, ghi lại những khải tượng đến trực tiếp từ Đấng Christ phục sinh (Khải Huyền 1:1-2, 9-10).

Hiểu về tác giả Kinh Thánh không phải chỉ để thỏa mãn tri thức, nhưng phải dẫn đến sự biến đổi trong cách chúng ta tiếp cận và sống với Lời Chúa.

1. Đọc Kinh Thánh Với Sự Tôn Kính và Tin Cậy: Vì biết rằng sau những dòng chữ bởi tay người là hơi thở của chính Đức Chúa Trời, chúng ta phải đọc với thái độ nghiêm cẩn, cầu nguyện và vâng phục. Mỗi lần mở Kinh Thánh là đang lắng nghe tiếng phán của Đấng Tạo Hóa.

2. Khám Phá Ý Nghĩa Trong Bối Cảnh: Biết về tác giả loài người, độc giả mục tiêu và hoàn cảnh lịch sử giúp chúng ta hiểu đúng ý nghĩa nguyên thủy của văn bản. Chẳng hạn, hiểu Phao-lô là người Pha-ri-si giúp ta thấy sự nhấn mạnh của ông về ân điển; hiểu Mác viết cho người La Mã giải thích việc ông dịch các từ A-ram. Điều này ngăn chúng ta giải kinh theo chủ quan.

3. Nhận Biết Tính Nhất Quán và Chủ Đề Cứu Rỗi: Dù được viết bởi hơn 40 tác giả trải dài 1,500 năm, từ các nền văn hóa khác nhau, Kinh Thánh kể một câu chuyện xuyên suốt: Kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời qua Chúa Giê-xu Christ. Từ lời hứa trong Sáng thế ký 3:15 đến Chiên Con bị giết trong Khải huyền, tất cả đều qui về Chúa Cứu Thế. Điều này làm chứng mạnh mẽ cho nguồn gốc thần thượng của Kinh Thánh.

4. Tin Cậy Vào Thẩm Quyền Tối Hậu: Trong một thế giới đầy biến động và quan điểm thay đổi, chúng ta có một điểm neo chắc chắn: Lời vĩnh cửu của Đức Chúa Trời (Ê-sai 40:8; 1 Phi-e-rơ 1:25). Các nguyên tắc, luật pháp và lời hứa của Ngài là nền tảng cho đức tin và đạo đức của chúng ta.

Vậy, ai là tác giả của các sách trong Kinh Thánh? Câu trả lời trọn vẹn là: Đức Chúa Trời Toàn Năng, qua sự hà hơi của Đức Thánh Linh, đã sử dụng các tôi tớ trung tín của Ngài - các tiên tri, vua, ngư phủ, bác sĩ, thầy thông giáo - để ghi chép lại Lời hằng sống cho nhân loại. Họ không phải là những người thụ động, nhưng là những "đồng tác giả" tích cực dưới sự hướng dẫn siêu nhiên. Khi chúng ta đọc Thi Thiên 23, chúng ta nghe được giọng chân thành của Đa-vít, người chăn từng trải, và đồng thời nghe được tiếng yên ủi của Đấng Chăn Hiền Lành Tối Cao.

Hãy cầm lấy quyển Kinh Thánh với lòng biết ơn và kính sợ. Đây không phải là sách của loài người, mà là Thư của Đức Chúa Trời gửi cho bạn. Hãy đọc, học, ghi nhớ và sống theo Lời ấy, vì "Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi" (Thi Thiên 119:105). Trong sự hiểu biết về nguồn gốc thần thượng của Kinh Thánh, chúng ta tìm thấy nền tảng vững chắc cho đức tin, niềm hy vọng cho tương lai, và sự khôn ngoan cho cuộc sống hôm nay.