Kinh Thánh Đóng Lại—Những Hệ Luỵ Là Gì?
Trong thế giới tôn giáo đa dạng ngày nay, một câu hỏi thần học căn bản và hệ trọng thường được đặt ra: “Sự mặc khải của Đức Chúa Trời cho loài người đã hoàn toàn kết thúc chưa?” Đối với Cơ Đốc nhân Tin Lành, câu trả lời dứt khoát là Có, thông qua giáo lý về “Kinh Thánh đóng lại” (The Closed Canon). Đây không phải là một khái niệm tùy tiện hay một quyết định của giáo hội, mà là một hệ quả tất yếu từ chính bản chất của sự mặc khải và sự hoàn tất công trình cứu chuộc trong Chúa Cứu Thế Giê-xu. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát ý nghĩa, nền tảng Kinh Thánh, những hệ luỵ thần học trọng đại và ứng dụng thực tiễn của chân lý nền tảng này.
Thuật ngữ “Kinh Thánh đóng lại” hay “Chính Kinh đóng lại” (Closed Canon) đề cập đến niềm tin rằng 66 sách trong Cựu Ước và Tân Ước đã hình thành nên toàn bộ Lời Đức Chúa Trời được linh cảm cho Hội Thánh, và không có thêm sách nào, lời tiên tri nào, hay sự mặc khải nào mới có thẩm quyền ngang hàng hoặc bổ sung vào đó. Từ “Canon” (Chính Kinh) bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp kanōn (κανών), nghĩa là “cây sậy đo,” “tiêu chuẩn,” hay “quy tắc.” Do đó, Kinh Thánh là thước đo, là tiêu chuẩn tối hậu và đầy đủ cho đức tin và nếp sống Cơ Đốc.
Quá trình “đóng lại” diễn ra theo hai giai đoạn:
- Cựu Ước đóng lại từ lâu trước thời Chúa Giê-xu. Chính Chúa Giê-xu và các sứ đồ đã công nhận bộ Kinh điển Do Thái giáo (Luật Pháp, Tiên Tri, và Văn Thơ) là Lời Đức Chúa Trời (Lu-ca 24:44).
- Tân Ước đóng lại khi sứ đồ cuối cùng qua đời và những bản văn được linh cảm cuối cùng được hoàn tất, được Hội Thánh đầu tiên công nhận dựa trên các tiêu chuẩn khắt khe: tác giả là sứ đồ hoặc người gần gũi với sứ đồ, phù hợp với giáo lý đã được lập, và được Hội Thánh phổ thông tiếp nhận.
Sự đóng lại của Kinh Thánh không dựa trên nghị quyết của một hội đồng, mà dựa trên chính lời chứng nội tại của Kinh Thánh về tính chất hoàn chỉnh và đầy đủ của sự mặc khải.
1. Lời Cảnh Cáo Cuối Cùng Trong Khải Huyền:
Phân đoạn then chốt thường được viện dẫn là Khải Huyền 22:18-19: “Tôi ngỏ cho kẻ nào nghe lời tiên tri trong sách nầy: Nếu ai thêm vào sách tiên tri nầy điều gì, thì Đức Chúa Trời sẽ thêm cho người ấy tai nạn đã ghi trong sách nầy. Và nếu ai bớt điều gì trong những lời ở sách tiên tri nầy, thì Đức Chúa Trời sẽ cất lấy phần họ về cây sự sống và thành thánh, đã chép trong sách nầy.” Mặc dù cảnh báo trực tiếp này áp dụng cho sách Khải Huyền, nó thiết lập một nguyên tắc thần học quan trọng: Sự mặc khải bằng văn tự từ Đức Chúa Trời, một khi đã được hoàn tất và công bố, là bất khả xâm phạm. Việc “thêm vào” hoặc “bớt đi” không chỉ là hành động văn bản, mà là sự kiêu ngạo cho rằng sự mặc khải của Đức Chúa Trời chưa đủ hoặc cần sửa chữa.
2. Sự Mặc Khải Đã Được Bày Tỏ Trọn Vẹn Nơi Đấng Christ:
Trọng tâm của toàn bộ Kinh Thánh là Chúa Giê-xu Christ. Sứ đồ Phao-lô khẳng định: “Đức Chúa Trời... trong những ngày sau rốt nầy, Ngài phán dạy chúng ta bởi Con Ngài” (Hê-bơ-rơ 1:1-2). Chúa Giê-xu là Lời (Logos - Λόγος) thành người (Giăng 1:1, 14). Ngài là sự mặc khải tối hậu và trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Do đó, Tân Ước, là lời chứng về Đấng Christ và công trình cứu chuộc hoàn tất của Ngài, chính là phần kết luận của toàn bộ sự mặc khải. Sau khi Ngài đã phán: “Mọi sự đã được trọn” (Giăng 19:30) trên thập tự giá, và sau khi sứ đồ cuối cùng đã ghi chép lại lời chứng đầy đủ về Ngài, thì không còn nhu cầu cho một sự mặc khải mới nào nữa.
3. Đức Tin Đã Được Truyền Cho Các Thánh Đồ Một Lần Đủ Cả:
Giu-đe câu 3 viết: “Hỡi kẻ rất yêu dấu, tôi vẫn luôn luôn muốn viết cho anh em về sự cứu rỗi chung của chúng ta, nhưng hiện nay tôi thấy cần phải viết mà khuyên anh em, tranh chiến vì đức tin đã truyền cho các thánh đồ một lần đủ cả.” Cụm từ Hy Lạp hapax paradotheise tē pistēi (ἅπαξ παραδοθείσῃ τῇ πίστει) nhấn mạnh tính chất một lần, dứt khoát và hoàn thành của “đức tin” – ở đây chỉ toàn bộ nội dung chân lý Cơ Đốc giáo. Nó đã được “truyền lại” (trao phó) một lần đủ cả. Nhiệm vụ của Hội Thánh không phải là khám phá thêm chân lý mới, mà là “tranh chiến” để bảo vệ, gìn giữ và vâng theo chân lý đã được mặc khải trọn vẹn ấy.
Giáo lý về Kinh Thánh đóng lại mang lại những hệ luỵ sâu sắc, định hình toàn bộ đức tin và thực hành của Tin Lành.
1. Xác Lập “Sola Scriptura” (Duy Kinh Thánh) Cách Tuyệt Đối:
Nếu Kinh Thánh là Lời Đức Chúa Trời đã được mặc khải đầy đủ và hoàn tất, thì nó trở thành thẩm quyền tối cao, đầy đủ và rõ ràng cho mọi vấn đề về đức tin và nếp sống (2 Ti-mô-thê 3:16-17). Không có truyền thống, lời tiên tri mới, hay khải tượng cá nhân nào có thể được đặt ngang hàng hoặc vượt trên thẩm quyền của Kinh Thánh. Hệ luỵ này giải phóng Hội Thánh khỏi sự lệ thuộc vào các thẩm quyền loài người luôn thay đổi và có thể sai lầm, đồng thời đặt mỗi tín hữu vào trách nhiệm cá nhân trước Lời Chúa.
2. Bảo Vệ Sự Trong Sáng và Đầy Đủ của Phúc Âm:
Sự đóng lại là một bức tường thành bảo vệ Phúc Âm thuần khiết khỏi mọi sự thêm thắt, bóp méo hoặc pha trộn. Phao-lô nghiêm khắc cảnh báo: “Nhưng nếu ai, hoặc chính chúng tôi, hoặc thiên sứ trên trời, truyền cho anh em một tin lành nào khác với tin lành chúng tôi đã truyền cho anh em, thì người ấy đáng bị a-na-thema!” (Ga-la-ti 1:8). Một “Kinh Thánh mở” sẽ khiến Phúc Âm về ân điển duy nhất bởi đức tin duy nhất nơi Đấng Christ duy nhất (Ê-phê-sô 2:8-9) liên tục bị đe dọa bởi những giáo lý lạ.
3. Phân Định Rõ Ràng Giữa Mặc Khải Đặc Biệt và Sự Dẫn Dắt Chung:
Kinh Thánh đóng lại không có nghĩa là Đức Chúa Trời ngưng hành động hay phán dạy trong đời sống con dân Ngài. Ngài vẫn dẫn dắt bằng Thánh Linh, ban sự khôn ngoan, và an ủi lòng chúng ta. Tuy nhiên, đây là sự dẫn dắt chung (providential guidance), luôn luôn phải phù hợp và quy phục Lời Kinh Thánh đã được mặc khải. Không có sự “mặc khải đặc biệt” nào mâu thuẫn hay vượt trên Kinh Thánh. Thánh Linh, Đấng linh cảm Kinh Thánh, sẽ không tự mâu thuẫn với chính Lời của Ngài (Giăng 16:13-14).
4. Ngăn Ngừa Sự Mê Tín và Chủ Nghĩa Cá Nhân Trong Đức Tin:
Một khi thẩm quyền tối hậu không còn là bản văn khách quan, có thể kiểm chứng của Kinh Thánh, thì đức tin sẽ dễ dàng biến thành một trải nghiệm chủ quan, dẫn đến tình trạng “mỗi người làm theo ý mình” (Các Quan Xét 21:25). Kinh Thánh đóng lại đặt niềm tin Cơ Đốc trên nền tảng lịch sử và khách quan (“Lời đã trở nên xác thịt” – Giăng 1:14), chứ không phải trên cảm xúc, khải tượng hay tiếng nói chủ quan dễ bị lừa dối (Giê-rê-mi 17:9).
Chân lý này không chỉ là học thuyết, mà phải định hình cách chúng ta sống và lớn lên trong Chúa.
1. Cam Kết Học Hỏi và Vâng Giữ Toàn Bộ Kinh Thánh:
Vì đây là toàn bộ Lời Đức Chúa Trời cho chúng ta, chúng ta phải có thái độ nghiêm túc, siêng năng học hỏi cả Kinh Thánh. Điều này đòi hỏi sự đọc, suy ngẫm, học hỏi có hệ thống (Công vụ 17:11), và quyết tâm vâng theo (Gia-cơ 1:22). Chúng ta không được “nhảy cóc” chỉ tìm những câu mình thích, mà phải tìm hiểu “cả ý muốn Đức Chúa Trời” (Công vụ 20:27).
2. Sử Dụng Kinh Thánh Làm Tiêu Chuẩn Để Thẩm Định Mọi Sự:
Trước mọi giáo lý, lời dạy, xu hướng thần học hay kinh nghiệm thuộc linh, câu hỏi đầu tiên và cuối cùng phải là: “Điều này có phù hợp với Lời Kinh Thánh đã được mặc khải không?” (Công vụ 17:11; Ê-sai 8:20). Chúng ta được kêu gọi để “thử cho biết những thần có phải đến từ Đức Chúa Trời chăng” (1 Giăng 4:1), và thanh gươm của Thánh Linh chính là Lời Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 6:17).
3. Tìm Kiếm Sự Dẫn Dắt Trong Đời Sống Trong Khuôn Khổ Kinh Thánh:
Khi cầu nguyện tìm kiếm sự dẫn dắt của Chúa trong các quyết định (công việc, hôn nhân, tài chính...), chúng ta tìm kiếm sự khôn ngoan mà Ngài hứa ban (Gia-cơ 1:5), sự bình an để cai quản lòng (Cô-lô-se 3:15), và sự mở cửa/cửa đóng từ Chúa. Tuy nhiên, mọi sự phải được kiểm nghiệm bởi các nguyên tắc rõ ràng trong Kinh Thánh. Chúa sẽ không dẫn chúng ta làm điều trái với đức tin khiêm nhường, thánh khiết, yêu thương hay trung tín mà Kinh Thánh dạy.
4. Truyền Đạt Đức Tin “Được Truyền Lại Một Lần Đủ Cả” Cho Thế Hệ Sau:
Sứ mạng của chúng ta không phải là sáng tạo ra điều gì mới, mà là trung thành truyền lại chân lý vĩnh cửu cho con cháu và thế hệ tiếp theo. Phao-lô căn dặn Ti-mô-thê: “Những điều con đã nghe nơi ta... hãy giao phó cho mấy người trung thành, cũng có tài dạy dỗ kẻ khác” (2 Ti-mô-thê 2:2). Chúng ta là những người quản lý trung tín của “kho tàng” Lời Đức Chúa Trời (1 Cô-rinh-tô 4:1-2).
Giáo lý về Kinh Thánh đóng lại không phải là một hạn chế, mà là một đặc ân vĩ đại và sự bảo đảm quý báu. Nó bảo đảm rằng chúng ta, những người sống ở thời đại cuối cùng, không bị thiệt thòi so với các sứ đồ. Chúng ta có cùng một Phúc Âm, cùng một Đấng Christ, và cùng một Lời Đức Chúa Trời đầy đủ và trọn vẹn để dẫn chúng ta đến sự cứu rỗi và nên thánh. Đây là nền tảng cho sự hiệp nhất, sự vững vàng và sự tăng trưởng lành mạnh của Hội Thánh.
Hãy tiếp cận Kinh Thánh với lòng biết ơn, tin quyết rằng “Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi” (Thi thiên 119:105) – một ngọn đèn đã được thắp sáng trọn vẹn, không cần thêm dầu từ bất kỳ nguồn nào khác của loài người, để dẫn chúng ta an toàn qua mọi bóng tối của thế gian này, cho đến ngày gặp mặt Đấng Christ, Lời Hằng Sống của Đức Chúa Trời.