Maltheism là gì?
Trong hành trình đức tin, đôi khi Cơ Đốc nhân chúng ta phải đối diện với những câu hỏi hóc búa và những tư tưởng thách thức đến từ thế giới quan khác. Một trong những quan điểm gây sốc và đi ngược lại hoàn toàn với nền tảng Kinh Thánh chính là Maltheism. Bài viết nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát kỹ lưỡng học thuyết này dưới ánh sáng của Lời Đức Chúa Trời, phân tích nguồn gốc, sự sai lầm của nó, và quan trọng hơn hết, khẳng định lại chân lý về bản tính thánh khiết, yêu thương và tốt lành của Đức Chúa Trời chúng ta.
Maltheism (còn được gọi là dystheism) là một quan điểm triết học hoặc thần học cho rằng một vị thần (God) tồn tại, nhưng vị thần đó là độc ác, tàn bạo, hoặc ít nhất là không toàn thiện. Từ này bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp: mal- (μαλ-) có nghĩa là "xấu, ác" và theos (θεός) có nghĩa là "thần, chúa". Người theo thuyết Maltheism tin rằng những đau khổ, bất công, và cái ác hiện hữu trong thế giới là bằng chứng trực tiếp cho thấy Đấng Tạo Hóa (nếu có) là một thế lực gian ác, thờ ơ, hoặc có ác ý.
Khái niệm này thường xuất hiện như một lập luận phản biện chống lại thần học truyền thống về một Đức Chúa Trời toàn năng (omnipotent), toàn tri (omniscient), và toàn thiện (omnibenevolent). Nó đặt ra câu hỏi nổi tiếng, thường được gọi là "Vấn nạn về sự dữ": Nếu Đức Chúa Trời toàn năng và toàn thiện, tại sao Ngài lại cho phép sự dữ và đau khổ tồn tại? Trong khi thần học Cơ Đốc chân chính cung cấp nhiều câu trả lời thỏa đáng (như sự sa ngã của con người, ý chí tự do, sự hiện diện của Ma quỷ), thì Maltheism đi đến kết luận cực đoan: Đức Chúa Trời chính là nguồn cơn của cái ác.
Để bác bỏ hoàn toàn Maltheism, chúng ta phải quay về với Lời mặc khải khách quan và đáng tin cậy duy nhất: Kinh Thánh. Kinh Thánh không hề để ngỏ khả năng về một Đức Chúa Trời độc ác. Trái lại, Kinh Thánh liên tục và nhất quán khẳng định bản tính thánh khiết, yêu thương và tốt lành của Ngài.
1. Đức Chúa Trời là Thánh Khiết và Tách Biệt Khỏi Điều Ác:
Danh hiệu phổ biến nhất cho Đức Chúa Trời trong Cựu Ước là "Đấng Thánh" (Ha-Qadosh, הַקָּדוֹשׁ). Từ Hê-bơ-rơ qadosh mang nghĩa "được biệt riêng ra, tinh sạch, thánh khiết". Ê-sai đã thấy khải tượng về sự thánh khiết tuyệt đối của Đức Giê-hô-va: "Các Sê-ra-phin... kêu lên rằng: Thánh thay, Thánh thay, Thánh thay là Đức Giê-hô-va vạn quân" (Ê-sai 6:3). Sự lặp lại ba lần nhấn mạnh sự thánh khiết trọn vẹn của Ba Ngôi Đức Chúa Trời. Sự thánh khiết này không dung hòa với tội lỗi: "Mắt Chúa thánh sạch chẳng nhìn sự dữ, chẳng có thể nhìn được sự trái ngược" (Ha-ba-cúc 1:13a).
2. Đức Chúa Trời là Tình Yêu:
Đây là chân lý trọng tâm của Tân Ước. Sứ đồ Giăng tuyên bố: "Đức Chúa Trời là sự yêu thương" (1 Giăng 4:8b). Từ Hy Lạp được dùng ở đây là agapē (ἀγάπη), chỉ về tình yêu hy sinh, vị tha, và trọn vẹn. Bản chất của Đức Chúa Trời không phải là sự căm ghét hay độc ác, mà là tình yêu. Sự biểu hiện tối thượng của tình yêu đó là Chúa Giê-xu Christ: "Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài, hầu cho hễ ai tin Con ấy không bị hư mất mà được sự sống đời đời" (Giăng 3:16). Một Đức Chúa Trời độc ác sẽ không bao giờ hy sinh Con Một của mình để cứu chuộc kẻ thù nghịch (Rô-ma 5:8, 10).
3. Đức Chúa Trời là Tốt Lành và Nhân Từ:
Khi Đức Chúa Trời bày tỏ danh Ngài cho Môi-se, Ngài tuyên bố: "Đức Giê-hô-va! Đức Giê-hô-va! là Đức Chúa Trời nhân từ, thương xót, chậm giận, đầy dẫy ơn và thành thực" (Xuất Ê-díp-tô Ký 34:6). Vua Đa-vít cũng xưng nhận: "Đức Giê-hô-va là thiện" (Thi Thiên 100:5a). Chữ "thiện" (tov, טוֹב) trong tiếng Hê-bơ-rơ bao hàm ý nghĩa về sự tốt lành, đẹp đẽ, và đem lại lợi ích. Mọi ân tứ hoàn hảo đều đến từ Ngài (Gia-cơ 1:17).
Vậy, nếu Đức Chúa Trời là tốt lành, tại sao có điều ác? Maltheism nhảy đến kết luận sai lầm vì đã hiểu sai nguồn gốc của sự dữ.
1. Sự Sa Ngã và Tội Lỗi Của Con Người:
Kinh Thánh dạy rằng Đức Chúa Trời dựng nên mọi sự "rất tốt lành" (Sáng Thế Ký 1:31). Sự dữ không phải là một thực thể tự thân được Đức Chúa Trời tạo dựng, mà là sự vắng mặt hoặc sự bóp méo điều tốt lành. Sự dữ đã xâm nhập vào thế giới thông qua sự nổi loạn của Sa-tan (Ê-xê-chi-ên 28:12-17, Ê-sai 14:12-14) và sự bất tuân của loài người (Sáng Thế Ký 3). Thế gian ngày nay đang "bị cầm buộc trong sự hư không" và "tình trạng nô lệ của sự hư nát" vì cớ tội lỗi (Rô-ma 8:20-21). Đau khổ và sự chết là hậu quả của tội lỗi, không phải ý muốn nguyên thủy của Đức Chúa Trời (Rô-ma 5:12, 6:23).
2. Ý Chí Tự Do và Trách Nhiệm Cá Nhân:
Đức Chúa Trời đã ban cho con người và các thiên sứ ý chí tự do thật sự, vì tình yêu đích thực không thể tồn tại nếu không có sự tự do lựa chọn. A-đam và Ê-va đã tự do lựa chọn bất tuân, mang hậu quả vào cho cả nhân loại. Sự dữ trong thế giới phần lớn là kết quả của những lựa chọn tội lỗi của con người chống lại Đức Chúa Trời và chống lại nhau.
3. Sự Quan Phương và Mục Đích Tối Thượng:
Kinh Thánh không dạy rằng Đức Chúa Trời là tác giả của sự dữ, nhưng Ngài có quyền tể trị để cho phép nó xảy ra trong sự quan phương của Ngài và để hoàn thành mục đích tốt lành tối thượng. Ví dụ rõ ràng nhất là sự chết của Chúa Giê-xu. Hành động độc ác nhất trong lịch sử—việc giết Con Đức Chúa Trời—đã được Đức Chúa Trời dùng để thực hiện kế hoạch cứu rỗi vĩ đại nhất (Công vụ 2:23-24). Giô-sép đã tóm tắt nguyên tắc này: "Các anh toan hại tôi, nhưng Đức Chúa Trời lại toan làm điều ích cho tôi" (Sáng Thế Ký 50:20).
1. Sự Nhập Thể và Thập Tự Giá:
Nếu Đức Chúa Trời là ác, tại sao Ngài lại trở nên người phàm trong Chúa Giê-xu Christ? Tại sao Ngài lại chịu đói khát, mệt mỏi, bị phản bội, tra tấn, và chịu chết một cách nhục nhã trên thập tự giá? Thập tự giá là bằng chứng hùng hồn nhất chống lại Maltheism. Nó cho thấy Đức Chúa Trời không đứng từ xa để gây ra đau khổ, mà Ngài đã bước vào chính đau khổ của chúng ta, gánh lấy tội lỗi và hậu quả của nó thay cho chúng ta. "Người đã mang sự đau ốm của chúng ta, đã gánh sự buồn bực của chúng ta... Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương" (Ê-sai 53:4-5). Một vị thần độc ác sẽ không làm điều này.
2. Lời Hứa Về Sự Phán Xét Cuối Cùng:
Một lập luận của Maltheism là Đức Chúa Trời thờ ơ trước bất công. Nhưng Kinh Thánh hứa chắc chắn rằng Ngài sẽ phán xét mọi sự: "Vì Ngài đã chỉ định một ngày, khi Ngài sẽ lấy sự công bình đoán xét thế gian" (Công vụ 17:31a). Mọi điều ác, bất công sẽ được giải quyết một cách công bình. Sự chậm trễ của Ngài là vì lòng nhịn nhục, muốn cho mọi người ăn năn (2 Phi-e-rơ 3:9).
3. Sự Biến Đổi Cá Nhân:
Hàng triệu tín đồ Cơ Đốc qua mọi thời đại có thể làm chứng về sự biến đổi quyền năng của Đức Chúa Trời. Ngài biến đổi những tấm lòng thù ghét thành yêu thương, những cuộc đời hư hỏng thành hữu ích (2 Cô-rinh-tô 5:17). Đây không phải là công việc của một thế lực độc ác, mà của một Đấng yêu thương và phục hồi.
Là Cơ Đốc nhân, làm thế nào chúng ta có thể đứng vững trước những câu hỏi về sự dữ và tránh rơi vào tư tưởng nghi ngờ bản tính của Đức Chúa Trời?
1. Xây Dựng Nền Tảng Trên Lời Chúa, Không Trên Cảm Xúc hay Hoàn Cảnh:
Cảm xúc của chúng ta về Đức Chúa Trời có thể thay đổi khi gặp khổ đau, nhưng lẽ thật về Ngài trong Kinh Thánh thì không hề thay đổi. Hãy như Gióp, người trong cơn đau đớn cùng cực vẫn tuyên xưng: "Tuy Chúa giết tôi, tôi cũng còn nhờ cậy nơi Ngài" (Gióp 13:15a). Hãy học thuộc lòng những câu Kinh Thánh khẳng định bản tính Ngài (như Thi Thiên 23, 103; Rô-ma 8:28-39).
2. Phân Biệt Giữa Chủ Quyền của Đức Chúa Trời và Trách Nhiệm của Con Người:
Chúng ta tin vào sự quan phương tối cao của Đức Chúa Trời, nhưng đồng thời phải nhận thức rõ rằng rất nhiều đau khổ trên đời là do tội lỗi và sự lựa chọn sai trái của con người gây ra. Thay vì đổ lỗi cho Đức Chúa Trời, chúng ta được kêu gọi trở nên tác nhân của sự tốt lành và công lý trong thế giới này (Mi-chê 6:8).
3. Hướng Mắt Về Thập Tự Giá và Sự Phục Sinh:
Khi nghi ngờ về tình yêu của Đức Chúa Trời, hãy nhìn lên thập tự giá. Đó là thước đo cuối cùng cho tình yêu của Ngài (Rô-ma 5:8). Và hãy nhớ đến ngôi mộ trống. Sự phục sinh của Chúa Giê-xu là lời hứa rằng sự dữ, đau khổ và sự chết đã bị đánh bại. Một ngày mới đang đến khi "Ngài sẽ lau hết nước mắt khỏi mắt chúng, sẽ không có sự chết, cũng không có than khóc, kêu ca, hay là đau đớn nữa" (Khải Huyền 21:4).
4. Cầu Nguyện Cách Thành Thật Và Kiên Trì:
Đừng ngại mang những sự hoài nghi, đau đớn và câu hỏi của bạn đến với Chúa. Đa-vít đã làm điều này nhiều lần trong Thi Thiên (ví dụ Thi Thiên 13, 22). Đức Chúa Trời đủ lớn để lắng nghe những lời chất vấn của chúng ta. Qua sự cầu nguyện, Thánh Linh sẽ an ủi và đổi mới tâm trí chúng ta (Rô-ma 8:26-27).
Maltheism là một hệ tư tưởng nguy hiểm, xuất phát từ sự hiểu biết sai lệch về nguồn gốc của sự dữ và sự phản loạn của tấm lòng con người chống lại Đấng Tạo Hóa. Nó là một hình thức tà giáo (heresy) cực đoan, phủ nhận trực tiếp chính bản tính của Đức Chúa Trời như đã được mặc khải trong Kinh Thánh.
Là những người nghiên cứu và tin theo Lời Chúa, chúng ta khẳng định với đức tin vững vàng rằng: Đức Chúa Trời của Kinh Thánh—Đức Chúa Cha, Đức Chúa Con và Đức Thánh Linh—là Đấng hoàn toàn thánh khiết, yêu thương và tốt lành. Mọi đường lối Ngài là công bình và ngay thẳng (Phục truyền 32:4). Sự dữ trong thế gian là hậu quả của tội lỗi và sự nổi loạn, nhưng ngay trong đó, Ngài vẫn đang hành động cách nhiệm mầu để hoàn thành ý chỉ tốt lành của Ngài và đem lại sự cứu rỗi vĩ đại cho những ai tin cậy nơi Chúa Giê-xu Christ.
Hãy giữ vững đức tin. Hãy rao truyền lẽ thật về một Đức Chúa Trời yêu thương. Và trong mọi hoàn cảnh, hãy tuyên xưng như tác giả Thi Thiên: "Hãy cảm tạ Đức Giê-hô-va, vì Ngài là thiện; sự nhân từ Ngài còn đến đời đời" (Thi Thiên 136:1).