Khiêu vũ trong sự thờ phượng - Kinh Thánh nói gì?

Chủ đề về khiêu vũ (hay múa, nhảy) trong bối cảnh thờ phượng là một chủ đề gây nhiều tranh luận và suy ngẫm trong cộng đồng Cơ Đốc. Một số xem đó là một sự bày tỏ tự nhiên và chân thành của niềm vui trước mặt Đức Chúa Trời, trong khi số khác lại dè dặt vì lo ngại về sự pha trộn văn hóa thế tục hoặc sự mất trật tự. Là những người tin theo nguyên tắc Sola Scriptura (chỉ duy Kinh Thánh), chúng ta phải quay về với Lời Đức Chúa Trời để tìm kiếm sự hướng dẫn, thay vì chỉ dựa trên truyền thống, cảm xúc hay văn hóa đương thời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát các phân đoạn Kinh Thánh liên quan, phân tích ngữ nghĩa từ nguyên gốc, và rút ra những nguyên tắc thuộc linh để áp dụng cho đời sống thờ phượng của Hội Thánh ngày nay.

Trong Cựu Ước, từ "khiêu vũ" hoặc "múa" thường xuất hiện trong các bối cảnh tôn giáo lẫn văn hóa. Từ Hê-bơ-rơ chính được sử dụng là "māḥôl" (מָחוֹל) và động từ "kārar" (כָּרַר) có nghĩa là nhảy múa, xoay tròn.

1. Biểu Hiện Của Sự Vui Mừng Chiến Thắng và Cảm Tạ:
Sau khi vượt qua Biển Đỏ, chị em Môi-se là Miriam đã cầm trống cơm, và "các người đàn bà đều đi ra theo người, cầm trống cơm và múa" (Xuất Ê-díp-tô Ký 15:20). Đây là một vũ điệu tự phát, biểu lộ niềm vui chiến thắng và sự cảm tạ Chúa là Đấng giải cứu. Tương tự, khi Đa-vít đánh thắng người Phi-li-tin, "những người đàn bà của các thành Y-sơ-ra-ên đều đi ra đón vua Sau-lơ, hát múa, trổi trống cơm, gõ nhịp, và reo mừng" (I Sa-mu-ên 18:6).

2. Biểu Hiện Của Sự Thờ Phượng Tận Hiến:
Cảnh tượng nổi tiếng nhất là Vua Đa-vít "nhảy múa hết sức tại trước mặt Đức Giê-hô-va" khi rương giao ước được đưa về Giê-ru-sa-lem (II Sa-mu-ên 6:14-16). Từ "nhảy múa" ở đây là "kārar", diễn tả một điệu nhảy xoay tròn với tất cả năng lực. Hành động này xuất phát từ một tấm lòng vui mừng tột độ, khiêm nhường và thánh khiết trước sự hiện diện của Đức Chúa Trời. Đa-vít đã cởi bỏ vương bào để mặc áo ê-phót vải gai (một loại áo thầy tế lễ đơn giản), cho thấy ông đã đặt địa vị vua chúa sang một bên để đến với Chúa trong tư cách một người thờ phượng bình thường. Sự chỉ trích của Michal, vợ Đa-vít, lại bị Đức Chúa Trời quở trách, và bà bị phạt không con cho đến trọn đời (II Sa-mu-ên 6:20-23). Bài học ở đây thật rõ ràng: Đức Chúa Trời trân quý sự thờ phượng chân thành, xuất phát từ tấm lòng hơn là sự tuân thủ các hình thức bên ngoài hay lo lắng về "phẩm giá" theo quan điểm thế gian.

3. Khiêu Vũ Như Một Phương Tiện Thờ Phượng Được Chỉ Định:
Các Thi Thiên nhiều lần kêu gọi dân sự ngợi khen Chúa bằng vũ điệu. "Nguyện chúng nó nhảy múa mà ngợi khen danh Ngài, đàn hát cho Ngài!" (Thi Thiên 149:3). Và, "Hãy ngợi khen Ngài theo điệu nhạc và sự múa máy" (Thi Thiên 150:4). Trong bối cảnh Do Thái, đây là một phần của sự phụng vụ tập thể, một cách thức biểu lộ niềm vui, sự biết ơn và lòng tôn kính cách sống động.

Tân Ước không ghi chép trực tiếp về việc khiêu vũ trong các buổi nhóm thờ phượng của Hội Thánh đầu tiên. Sự vắng mặt này đáng để chúng ta suy ngẫm. Có phải các sứ đồ đã bỏ qua một phần quan trọng của sự thờ phượng Do Thái truyền thống không? Câu trả lời nằm ở sự chuyển dịch thần học từ hình thức bên ngoài sang tấm lòng bên trong, và từ đền tạm bằng đá sang đền tạm bằng tâm linh.

1. Trọng Tâm Vào Tấm Lòng và Đời Sống:
Chúa Giê-xu dạy rằng "Đức Chúa Trời là thần, nên ai thờ lạy Ngài thì phải lấy tâm thần và lẽ thật mà thờ lạy" (Giăng 4:24). Sứ đồ Phao-lô khuyên: "Dầu vậy, anh em hãy hết lòng hát khen Chúa, hãy lấy thi thiên, thơ thánh, bài hát thiêng liêng mà đối đáp cùng nhau, và hết lòng hát mừng ngợi khen Chúa" (Ê-phê-sô 5:19, Cô-lô-se 3:16). Động từ "hát" trong nguyên văn Hy Lạp ("adō", ἄδω) và "ngợi khen" ("psallō", ψάλλω) bao hàm toàn bộ sự tham gia của con người, nhưng trọng tâm được đặt vào tấm lòng ("hết lòng") và lẽ thật (nội dung thánh ca). Sự thờ phượng Tân Ước nhấn mạnh vào việc Chúa Giê-xu Christ là trung tâm, được bày tỏ qua Lời Chúa, các thánh thi, lời cầu nguyện và sự dạy dỗ.

2. Nguyên Tắc "Mọi Sự Đều Có Phép...":
Khi xem xét những thực hành không được mô tả rõ ràng trong Tân Ước, chúng ta phải áp dụng các nguyên tắc giải kinh. Sứ đồ Phao-lô đưa ra nguyên tắc nền tảng: "Mọi sự tôi có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều có ích; mọi sự tôi có phép làm, nhưng chẳng để sự gì bắt phục được tôi" (I Cô-rinh-tô 6:12). Ông cũng viết: "Mọi sự đều có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều làm gương tốt; mọi sự đều có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều làm gây dựng" (I Cô-rinh-tô 10:23).

Áp dụng vào khiêu vũ, chúng ta có thể đặt câu hỏi:
Điều này có ích lợi thuộc linh không? Có đem lại vinh hiển cho Chúa không?
Điều này có gây nên sự ràng buộc (trở thành "chủ") không? Có phải là sự thể hiện của xác thịt hay sự dẫn dắt của Thánh Linh?
Điều này có gây dựng Hội Thánh không? Hay gây chia rẽ, vấp phạm hoặc làm lệch hướng khỏi Chúa Cứu Thế?
Điều này có làm sáng danh Chúa và phù hợp với đức tin, tình yêu thương và sự thánh khiết không?

Đây là điểm then chốt. Kinh Thánh lên án mạnh mẽ các điệu múa mang tính chất dục vọng, thờ lạy hình tượng, hoặc gắn liền với sự phóng đãng. Ví dụ, điệu múa của con gái Hê-rốt-đia (Ma-thi-ơ 14:6) đã dẫn đến cái chết của Giăng Báp-tít. Đó là một điệu múa trong bữa tiệc xa hoa, có tính chất mê hoặc và gợi dục. Từ Hy Lạp được dùng ở đây là "orchēomai" (ὀρχέομαι), thường chỉ một điệu múa trình diễn mang tính giải trí, khác biệt với từ ngữ trong Cựu Ước.

Nguyên tắc phân biệt:

• Mục Đích: Thờ phượng Chúa hay giải trí, thu hút sự chú ý về bản thân?
• Tâm Thể: Xuất phát từ tấm lòng kính sợ, vui mừng trong Chúa, hay từ sự đam mê xác thịt?
• Bối Cảnh và Nội Dung: Được thực hiện trong sự tôn trọng, trật tự (I Cô-rinh-tô 14:40), và gắn liền với Lời Chúa, hay tách rời khỏi sự dạy dỗ thánh?
• Ảnh Hưởng: Dẫn dắt người ta tập trung vào Chúa hay vào người trình diễn? Có gây dựng đức tin hay gây vấp phạm?

1. Tấm Lòng Thờ Phượng Là Quan Trọng Nhất:
Dù hình thức nào – hát, nâng tay, quỳ gối, hay cả khiêu vũ – điều Chúa đoái xem là tấm lòng. Sự thờ phượng chân thật phải xuất phát từ một tấm lòng được tái sinh, đầy ơn và biết ơn về sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu Christ. "Hãy dâng thân thể mình cho Đức Chúa Trời như là của lễ sống và thánh, đẹp lòng Đức Chúa Trời, ấy là sự thờ phượng phải lẽ của anh em" (Rô-ma 12:1). Cả đời sống chúng ta phải là một "vũ điệu" của sự vâng phục và thánh khiết.

2. Tôn Trọng Sự Tự Do và Lương Tâm Trong Đức Tin:
Hội Thánh bao gồm nhiều nền văn hóa và nền tảng khác nhau. Một số có thể cảm thấy tự do để bày tỏ sự thờ phượng qua cử chỉ cơ thể một cách sống động, số khác có thể bày tỏ cách trầm lắng. Chúng ta phần tôn trọng sự tự do thuộc linh của nhau, miễn là mọi sự đều được làm "cho sáng danh Đức Chúa Trời" (I Cô-rinh-tô 10:31) và "vì cớ lương tâm" của người khác (I Cô-rinh-tô 10:28-29).

3. Ưu Tiên Sự Gây Dựng và Hiệp Nhất:
Mọi thực hành trong Hội Thánh đều phải nhằm mục đích gây dựng thân thể Đấng Christ (Ê-phê-sô 4:12). Nếu một hình thức khiêu vũ nào đó gây ra sự chia rẽ, hiểu lầm, hoặc khiến tín hữu non trẻ vấp phạm, thì chúng ta nên từ bỏ quyền lợi của mình vì tình yêu thương và sự gây dựng chung. "Vậy thì, chúng ta hãy tìm cách làm nên hòa thuận và gây dựng cho nhau" (Rô-ma 14:19).

4. Tìm Kiếm Sự Dẫn Dắt Của Thánh Linh và Lời Chúa:
Cuối cùng, không có một luật lệ cứng nhắc nào. Mỗi Hội Thánh địa phương, dưới sự dẫn dắt của các trưởng lão và mục sư, cần tìm kiếm Chúa và nghiên cứu Kinh Thánh để xác định những hình thức thờ phượng phù hợp với bối cảnh và sự kêu gọi của mình, luôn giữ Chúa Giê-xu Christ làm trung tâm tuyệt đối.

Kinh Thánh, đặc biệt là Cựu Ước, có ghi lại việc khiêu vũ như một phần của sự thờ phượng tập thể, xuất phát từ tấm lòng vui mừng, cảm tạ và tôn kính. Tân Ước chuyển trọng tâm vào sự thờ phượng bằng tâm thần và lẽ thật, nơi đời sống và tấm lòng dâng lên Chúa quan trọng hơn hình thức bên ngoài. Đối với Cơ Đốc nhân ngày nay, chúng ta được tự do trong Đấng Christ, nhưng tự do đó phải được thực thi trong tình yêu thương, sự gây dựng và mục đích tối cao là tôn vinh Đức Chúa Trời.

Thay vì tập trung vào câu hỏi "Chúng ta có được phép nhảy múa trong nhà thờ không?", có lẽ câu hỏi sâu sắc hơn là: "Lòng tôi có đang 'nhảy múa' với niềm vui cứu rỗi và sự kính sợ Chúa mỗi ngày không? Toàn bộ đời sống tôi có phải là một sự thờ phượng sống động, đẹp lòng Ngài không?" Khi tấm lòng chúng ta tràn đầy Thánh Linh, sự ngợi khen sẽ tự nhiên tuôn trào ra ngoài qua nhiều hình thức chân chính, luôn luôn hướng về Chúa Giê-xu, Đấng đáng được mọi sự ngợi khen.

"Hãy ca ngợi Đức Giê-hô-va!... Hãy ngợi khen Ngài theo điệu nhạc và sự múa máy... Phàm vật thở khá ngợi khen Đức Giê-hô-va! Ha-lê-lu-gia!" (Thi Thiên 150:1, 4, 6).