Tại sao Chúa Giê-su hỏi: 'Ai là mẹ và anh em ta?' trong Ma-thi-ơ 12:48?

Trong sự nghiên cứu Kinh Thánh, có những câu hỏi của Chúa Giê-su thoạt nghe có vẻ gây sốc hoặc khó hiểu, như câu hỏi được ghi lại trong Ma-thi-ơ 12:48: "Ngài đáp rằng: Ai là mẹ ta, ai là anh em ta?" (Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Câu hỏi này, đặt trong ngữ cảnh Mẹ và anh em Ngài đến tìm, dường như đi ngược lại giáo lý về lòng hiếu kính. Tuy nhiên, qua sự phân tích bối cảnh, ngôn ngữ nguyên bản và mục đích thần học, chúng ta sẽ khám phá ra đây không phải là sự chối bỏ, mà là một sự tuyên bố đầy uy quyền về bản chất của gia đình thuộc linh và tiêu chuẩn để thuộc về Ngài.

Để hiểu thấu đáo câu hỏi này, chúng ta phải xem xét toàn bộ phân đoạn từ Ma-thi-ơ 12:46-50 (và các phần song song trong Mác 3:31-35 và Lu-ca 8:19-21). Sự kiện xảy ra khi Chúa Giê-su đang giảng dạy giữa một đám đông. Mẹ Ngài và các anh em (từ "anh em" trong tiếng Hy Lạp là ἀδελφοί - adelphoi, có thể chỉ anh em ruột hoặc anh em họ) đến, đứng ở ngoài và muốn nói chuyện với Ngài.

Điều quan trọng là, bối cảnh trực tiếp trước đó (Ma-thi-ơ 12:22-45) cho thấy Chúa Giê-su vừa chữa lành một người bị quỷ ám và lại bị các thầy thông giáo, người Pha-ri-si buộc tội rằng Ngài nhờ quyền của quỷ vương Bê-ên-xê-bun mà trừ quỷ. Ngài đã đưa ra lời cảnh báo nghiêm khắc về tội phạm đến Đức Thánh Linh. Không khí lúc này rất căng thẳng, sự chống đối từ giới lãnh đạo tôn giáo đang lên đến đỉnh điểm. Do đó, việc gia đình Ngài "đến tìm" (ζητέω - zēteō, cũng có nghĩa "tìm kiếm, đòi hỏi") có thể xuất phát từ mối lo lắng cho sự an toàn của Ngài (Mác 3:21 ghi nhận họ nói "Người mất trí rồi"), hoặc muốn can thiệp vào chức vụ của Ngài.

Cử chỉ của Chúa Giê-su chứa đựng ý nghĩa sâu sắc: "Ngài giơ tay chỉ các môn đồ mà rằng: Nầy là mẹ và anh em ta!" (Ma-thi-ơ 12:49). Trong văn hóa Do Thái, việc "giơ tay chỉ" (ἐκτείνας τὴν χεῖρα - ekteinas tēn cheira) là một hành động long trọng, mang tính công bố và xác nhận. Ngài không chỉ đang trả lời câu hỏi, mà đang tái định nghĩa khái niệm gia đình.

Chúa Giê-su không hề phủ nhận hay xúc phạm mẹ Ngài. Trên thập tự giá, Ngài đã giao phó Mẹ mình cho sứ đồ Giăng, thể hiện lòng hiếu thảo trọn vẹn (Giăng 19:26-27). Ở đây, Ngài đang nhấn mạnh một nguyên tắc thuộc linh cao hơn: Mối quan hệ thuộc linh ưu tiên hơn mối quan hệ huyết thống tự nhiên khi nói đến việc thuộc về vương quốc Đức Chúa Trời.

Từ then chốt trong câu trả lời của Ngài là "làm theo" (câu 50). Trong tiếng Hy Lạp, từ này là ποιέω (poieō), nghĩa là "thực hành, thực hiện, tuân giữ". Nó không chỉ là sự nghe suông, mà là sự vâng phục tích cực, liên tục. Tiêu chuẩn để trở nên anh em, chị em, mẹ của Ngài là ποιῶν τὸ θέλημα τοῦ πατρός μου (poiōn to thelēma tou patros mou) - "kẻ làm theo ý muốn của Cha ta ở trên trời".

Vậy, "ý muốn của Cha" mà Chúa Giê-su nói đến là gì? Cả Kinh Thánh Tân Ước làm sáng tỏ điều này. Trước hết, đó là đức tin nơi Chính Con Đức Chúa Trời. "Vả, ý muốn của Đấng đã sai ta đến, là hễ sự gì Ngài đã ban cho ta, thì ta chớ làm mất, nhưng ta phải làm cho sống lại nơi ngày sau rốt. Đây là ý muốn của Cha ta: Phàm ai nhìn Con và tin Con, thì được sự sống đời đời; và ta, ta sẽ làm cho kẻ ấy sống lại nơi ngày sau rốt." (Giăng 6:39-40).

Thứ hai, đó là sự vâng phục Lời Ngài và biến đổi đời sống. "Chớ làm theo đời nầy, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm thần mình, để thử cho biết ý muốn tốt lành, đẹp lòng và trọn vẹn của Đức Chúa Trời là thể nào." (Rô-ma 12:2). Ý muốn của Đức Chúa Trời được bày tỏ đầy đủ trong Lời Ngài, và được tóm gọn trong điều răn yêu thương (Ma-thi-ơ 22:37-40).

Như vậy, khi Chúa Giê-su tuyên bố những người làm theo ý muốn Cha Ngài là gia đình Ngài, Ngài đang mở rộng cánh cửa cho tất cả mọi người – không phân biệt chủng tộc, giới tính, địa vị xã hội hay dòng dõi – có cơ hội trở thành phần tử trong gia đình thiêng liêng của Đức Chúa Trời. Điều này ứng nghiệm lời tiên tri trong Cựu Ước về một dân tộc thuộc linh (Ô-sê 2:23, Rô-ma 9:25-26).

Lời tuyên bố này không đứng riêng lẻ, mà là một mắt xích quan trọng trong sự dạy dỗ của Chúa Giê-su về Nước Đức Chúa Trời. Nó:

1. Phá Vỡ Các Rào Cản Tự Nhiên: Trong xã hội Do Thái thời đó, dòng dõi và quan hệ huyết thống là cực kỳ quan trọng. Chúa Giê-su cho thấy điều kiện để vào Nước Trời không dựa trên nòi giống (Giăng 8:39), mà dựa trên đức tin và sự vâng phục.

2. Thiết Lập Nền Tảng Cho Hội Thánh: Hội Thánh (ἐκκλησία - ekklēsia) chính là gia đình thuộc linh này. Phao-lô sau này viết: "Anh em thảy đều là con cái của Đức Chúa Trời bởi đức tin trong Đức Chúa Jêsus Christ... tại đây không còn chia ra người Giu-đa hoặc người Gờ-réc; không còn người tôi mọi hoặc người tự chủ; không còn đờm ông hoặc đờm bà; vì trong Đức Chúa Jêsus Christ, anh em thảy đều làm một." (Ga-la-ti 3:26,28).

3. Làm Sáng Tỏ Danh Hiệu "Con Đức Chúa Trời": Chúa Giê-su là Con Đức Chúa Trời theo bản thể và địa vị độc nhất. Qua Ngài, chúng ta được nhận làm con (Giăng 1:12). Khi chúng ta tin và vâng lời, chúng ta được quyền trở nên con cái Đức Chúa Trời (Rô-ma 8:14-17), và do đó trở nên anh em với chính Chúa Giê-su (Hê-bơ-rơ 2:11-12).

Lẽ thật này không chỉ là giáo lý, mà phải biến đổi cách chúng ta sống và liên hệ với nhau trong Hội Thánh.

1. Ưu Tiên Cho Mối Quan Hệ Với Chúa: Câu hỏi của Chúa Giê-su nhắc nhở chúng ta rằng mối quan hệ với Ngài phải là ưu tiên tối cao, vượt trên cả những ràng buộc gia đình ruột thịt thân yêu nhất. Ngài phán: "Ai yêu cha mẹ hơn ta thì không đáng cho ta; ai yêu con trai hay là con gái hơn ta thì cũng không đáng cho ta." (Ma-thi-ơ 10:37). Điều này không dạy chúng ta bất hiếu, nhưng dạy chúng ta đặt Chúa vào vị trí tối thượng.

2. Xây Dựng Và Đầu Tư Vào Gia Đình Thuộc Linh - Hội Thánh: Chúng ta được kêu gọi yêu thương, chăm sóc và gánh vác gánh nặng cho nhau trong Hội Thánh như cho chính gia đình mình (Ga-la-ti 6:10). Các mối quan hệ trong Chúa là vĩnh cửu, vượt xa đời này.

3. Sống Với Lòng Vâng Phục Trọn Vẹn: Đức tin thật không dừng lại ở sự tán thành trí óc, mà phải thể hiện qua sự vâng phục ý muốn Đức Chúa Trời mỗi ngày. Chúng ta cần kiểm tra: Tôi có đang "làm theo" Lời Chúa không, hay chỉ đơn thuần là nghe và biết?

4. Mở Rộng Vòng Tay Đón Nhận Mọi Người: Trong Chúa, không có ai là "người ngoài". Chúng ta phải có cái nhìn thuộc linh để nhận biết và yêu thương anh chị em mình trong Đấng Christ, bất kể nguồn gốc hay quá khứ của họ.

5. An Ủi Cho Những Ai Cô Đơn: Lời hứa này là niềm an ủi lớn lao cho những ai cảm thấy cô đơn, bị bỏ rơi, hoặc có những đổ vỡ trong gia đình tự nhiên. Trong Chúa, họ tìm được một gia đình rộng lớn, yêu thương và vĩnh cửu.

Câu hỏi "Ai là mẹ và anh em ta?" cuối cùng không phải là một câu hỏi đóng, mà là một lời mời gọi mở rộng. Nó là lời mời cho mỗi chúng ta: Bạn có muốn thuộc về gia đình của Đức Chúa Trời không? Con đường không phải là qua dòng dõi, nghi lễ hay công đức, mà là qua đức tin nơi Con Ngài và sự vâng phục ý muốn Ngài.

Lời tuyên bố này của Chúa Giê-su trong Ma-thi-ơ 12 đã đặt nền móng cho đặc tính của Hội Thánh – một cộng đồng được xây dựng trên mối liên hệ thuộc linh với Đấng Christ, chứ không trên bất kỳ tiêu chuẩn trần gian nào. Ngày nay, khi chúng ta tin nhận Chúa Giê-su, chúng ta bước vào mối tương giao đó. Chúng ta không còn là khách lạ, nhưng "là người nhà của Đức Chúa Trời" (Ê-phê-sô 2:19). Ước mong mỗi chúng ta không chỉ nghe Lời Chúa, nhưng sốt sắng "làm theo" ý muốn Cha trên trời, để ngày càng kinh nghiệm sâu nhiệm hơn địa vị làm con và tình anh em diệu kỳ trong gia đình của Đức Chúa Trời.