Chức vụ chuyên biệt là gì?

Trong thân thể của Đấng Christ, mỗi tín hữu đều là một chi thể quan trọng, được Chúa ban cho những ân tứ và sự kêu gọi riêng biệt để gây dựng Hội Thánh. Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng nói rõ về một số chức vụ chuyên biệt (special offices) được Đức Chúa Trời thiết lập một cách đặc biệt để lãnh đạo, dạy dỗ, chăm sóc và dẫn dắt dân sự Ngài. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào khái niệm, nền tảng Kinh Thánh, mục đích và ứng dụng thực tiễn của các chức vụ chuyên biệt trong Hội Thánh ngày nay.

Thuật ngữ "chức vụ chuyên biệt" thường được dùng để chỉ những chức vụ được Chúa thiết lập có tính cách chính thức và công nhận trong Hội Thánh, với trách nhiệm và thẩm quyền đặc biệt. Nền tảng then chốt cho giáo lý này nằm trong phân đoạn Ê-phê-sô 4:11-12: "Ấy chính Ngài đã cho người nầy làm sứ đồ, kẻ kia làm tiên tri, người khác làm thầy giảng tin lành, kẻ khác nữa làm mục sư và giáo sư, để các thánh đồ được trọn vẹn về công việc của chức dịch và sự gây dựng thân thể Đấng Christ."

Ở đây, sứ đồ Phao-lô liệt kê năm chức vụ mà chính Đấng Christ, sau khi thăng thiên, đã ban cho Hội Thánh. Từ "cho" trong tiếng Hy Lạp là "edōken" (ἔδωκεν), mang ý nghĩa ban tặng một cách có chủ ý và có chủ quyền. Các chức vụ này không phải do con người bầu lên hay tự phong, mà là quà tặng ân điển (charismata) từ Đấng Christ cho Hội Thánh của Ngài. Mục đích tối thượng của các chức vụ này không phải là địa vị, mà là để "chuẩn bị" (câu 12, tiếng Hy Lạp: katartismon - καρτισμόν, nghĩa là trang bị, sửa soạn, làm cho trọn vẹn) các thánh đồ cho công việc chức vụ.

Hãy cùng nhau khảo sát từng chức vụ được liệt kê trong Ê-phê-sô 4:11, cùng với các phân đoạn Kinh Thánh bổ trợ khác.

Trong Tân Ước, từ "sứ đồ" (apostolos) có nghĩa đen là "người được sai đi", một sứ giả được ủy quyền. Chức vụ này có hai phạm trù chính:

• Sứ Đồ Trực Tiếp của Đấng Christ: Đây là nhóm Mười Hai Sứ Đồ (bao gồm Ma-thi-ơ sau khi thay thế Giu-đa) và Phao-lô, là những người đã trực tiếp thấy Chúa phục sinh và được Ngài sai đi cách đặc biệt (Công vụ 1:21-22, I Cô-rinh-tô 9:1, Ga-la-ti 1:1). Họ có thẩm quyền nền tảng để đặt nền móng cho Hội Thánh (Ê-phê-sô 2:20) và các sách họ viết trở thành Kinh Thánh Tân Ước.
• Sứ Đồ Theo Nghĩa Rộng: Đôi khi từ này cũng được dùng cho những nhà truyền giáo tiên phong, những người được sai đến những vùng đất mới (như Bạt-na-ba trong Công vụ 14:14). Tuy nhiên, chức vụ sứ đồ với tư cách là nền móng thì đã hoàn tất.

Dấu hiệu của một sứ đồ thật là những công việc quyền năng, dấu kỳ phép lạ (II Cô-rinh-tô 12:12).

Chức vụ tiên tri trong Tân Ước không chỉ là nói tiên tri về tương lai, mà chủ yếu là rao giảng Lời Chúa một cách mạnh mẽ, thuyết phục, để khiến lòng người nghe cảm biết tội lỗi và hướng về sự công bình. Từ tiếng Hy Lạp prophētēs nghĩa là "người nói thay", "người công bố".

Trong thời Hội Thánh sơ khai, các tiên tri đóng vai trò quan trọng trong việc khải thị, khuyên bảo và an ủi (Công vụ 11:27-28, 13:1, I Cô-rinh-tô 14:3). Họ nhận được sự mặc khải trực tiếp từ Đức Thánh Linh khi Kinh Thánh Tân Ước chưa được hoàn tất. Ngày nay, chức năng chính của "tiên tri" được thể hiện qua sự giảng dạy Lời Chúa một cách trung thực, mạnh mẽ và ứng dụng, giúp Hội Thánh nghe và vâng theo tiếng Chúa.

Đây là những người có ân tứ và đam mê đặc biệt trong việc rao truyền phúc âm cho người chưa tin. Từ này xuất phát từ euaggelion (tin lành) và euaggelizō (rao báo tin lành). Phi-líp là một mẫu mực rõ ràng, được gọi là "Phi-líp, người truyền giảng tin lành" (Công vụ 21:8). Ông đã rao giảng tại Sa-ma-ri (Công vụ 8:5-12) và cho quan hoạn Ê-thi-ô-bi (Công vụ 8:26-40).

Nhà truyền giảng tập trung vào "cánh đồng truyền giáo", rao giảng sự chết và phục sinh của Đấng Christ để đưa người hư mất đến với đức tin cứu rỗi. Họ là những người tiên phong mở mang Hội Thánh.

Trong nguyên văn Hy Lạp, cụm từ "mục sư và giáo sư" có thể chỉ một chức vụ kép với hai chức năng chính: chăn bầy và dạy đạo.

• Mục Sư (Người Chăn): Từ poimēn nhấn mạnh đến hình ảnh người chăn chiên. Chức vụ này tập trung vào sự chăm sóc, bảo vệ, dẫn dắt và yêu thương bầy chiên của Đức Chúa Trời (I Phi-e-rơ 5:2-4). Mục sư là người ở lại với bầy, hiểu biết từng con chiên, và sẵn sàng hy sinh vì họ, noi gương Chúa Giê-xu là Đấng Chăn Chiên Lành (Giăng 10:11).
• Giáo Sư (Người Dạy): Từ didaskalos nhấn mạnh đến khả năng giải thích, trình bày và áp dụng Lời Chúa một cách rõ ràng, chính xác để các tín hữu lớn lên trong sự hiểu biết và đức tin (II Ti-mô-thê 2:15). Đây là công tác dạy giáo lý, huấn luyện và giải kinh.

Hai chức năng này thường gắn liền với nhau trong chức vụ của một trưởng lão/giám mục (Tít 1:9).

Ê-phê-sô 4:12-16 cho thấy mục đích rõ ràng của các chức vụ chuyên biệt:

1. Để Chuẩn Bị Các Thánh Đồ: Các chức vụ này tồn tại là để "trang bị" (katartismon) cho mọi tín hữu, chứ không phải làm thay họ. Mục sư, giáo sư không phải là những người làm mọi việc, mà là những người huấn luyện, trang bị để mỗi Cơ Đốc nhân đều có thể thi hành chức vụ của mình.
2. Cho Công Việc Chức Dịch: Mục tiêu là để mọi tín hữu tham gia vào công việc phục vụ (diakonia), gây dựng thân thể Đấng Christ.
3. Đưa Đến Sự Trưởng Thành Thuộc Linh: Kết quả cuối cùng là chúng ta "đều hiệp một trong đức tin và trong sự hiểu biết Con Đức Chúa Trời, mà nên bậc thành nhân" (câu 13), không còn như trẻ con dễ bị lừa dối bởi mọi giáo lý sai lầm.
4. Xây Dựng Tình Yêu Thương và Hiệp Nhất: Khi mỗi phần làm việc cách lành mạnh, thân thể lớn lên trong tình yêu thương (câu 16).

Hiểu về các chức vụ chuyên biệt giúp chúng ta có cái nhìn lành mạnh và Kinh Thánh về Hội Thánh và sự phục vụ:

• Tôn Trọng và Vâng Phục: Hãy nhận biết và quý trọng những người Chúa đặt để trong các chức vụ này (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:12-13). Hãy vâng phục và nghe theo sự dạy dỗ chân chính của họ (Hê-bơ-rơ 13:17).
• Được Trang Bị và Tham Gia: Mục đích của họ là trang bị cho bạn. Đừng chỉ ngồi nghe thụ động, hãy tích cực học hỏi, đặt câu hỏi và sẵn sàng nhận lãnh trách nhiệm phục vụ trong Hội Thánh địa phương.
• Cầu Nguyện Cho Các Nhà Lãnh Đạo: Chức vụ của họ đầy thử thách và trách nhiệm. Hãy trung tín cầu thay cho họ (Ê-phê-sô 6:19-20).

• Xác Định Sự Kêu Gọi: Sự kêu gọi vào chức vụ chuyên biệt bao gồm: (a) Tiếng gọi bên trong từ Chúa qua Đức Thánh Linh; (b) Sự xác nhận của Hội Thánh qua các trưởng lão; (c) Sự phù hợp về nhân cách và đời sống theo các tiêu chuẩn Kinh Thánh (I Ti-mô-thê 3:1-13, Tít 1:5-9); (d) Sự thôi thúc và ân tứ phục vụ.
• Sống Mẫu Mực và Khiêm Nhường: Những người lãnh đạo phải là tấm gương cho bầy, không lấy quyền thống trị, nhưng nêu gương sáng (I Phi-e-rơ 5:3).
• Trung Tín Giảng và Dạy Lời Chúa: Trọng tâm của mọi chức vụ là Lời của Đức Chúa Trời. Hãy "giảng đạo, cố khuyên, bất luận gặp thời hay không gặp thời" (II Ti-mô-thê 4:2).

• Nhận Biết và Công Nhận Các Chức Vụ: Hội Thánh cần cẩn trọng, cầu nguyện để nhận biết ai là người Chúa thực sự kêu gọi và ban cho ân tứ để đặt vào các chức vụ này.
• Không Tôn Sùng Cá Nhân: Tránh tạo ra sự tôn sùng lãnh đạo. Mọi vinh quang đều thuộc về Đấng Christ. Các chức vụ là đầy tớ của Đức Chúa Trời và của Hội Thánh.
• Tạo Môi Trường Để Ân Tứ Được Phát Triển: Khuyến khích, tạo cơ hội và huấn luyện cho những người trẻ có tiềm năng và sự kêu gọi để họ được phát triển và sẵn sàng cho chức vụ tương lai (II Ti-mô-thê 2:2).

Các chức vụ chuyên biệt là món quà quý giá mà Đấng Christ đã ban cho Hội Thánh Ngài. Chúng không phải để tạo nên một tầng lớp tôn giáo đặc quyền, mà là những "người đầy tớ" được trang bị để phục vụ và trang bị lại cho các thánh đồ. Mục đích cuối cùng là để mỗi chúng ta, với ân tứ và chức vụ riêng của mình, cùng nhau góp phần vào sự tăng trưởng và gây dựng thân thể Đấng Christ trong tình yêu thương và sự hiệp một.

Hãy sống với thái độ biết ơn Chúa về những người lãnh đạo thuộc linh Ngài ban cho, tích cực hợp tác với họ, và quan trọng nhất, luôn hướng mắt về Đấng Christ – là Đầu của Hội Thánh – Đấng duy nhất đáng nhận mọi sự vinh hiển, tôn quyền đời đời. A-men.