Các hội đồng truyền giáo có theo Kinh Thánh không?

Trong hành trình đức tin và sự vâng lời Đại Mạng Lệnh của Chúa Giê-xu Christ, Hội Thánh qua các thời đại luôn tìm kiếm những phương cách hiệu quả nhất để đem Phúc Âm đến với muôn dân. Một trong những mô hình nổi bật là việc thành lập các “Hội Đồng Truyền Giáo” (Mission Boards hoặc Mission Agencies). Nhưng câu hỏi then chốt đặt ra là: Mô hình tổ chức này có căn cứ Kinh Thánh không, hay đó chỉ là một sáng kiến thuần túy của con người? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát nền tảng Kinh Thánh, nguyên tắc hoạt động, và giá trị thực tiễn của các hội đồng truyền giáo dưới lăng kính của Lời Chúa.

Trước khi xét đến mô hình “hội đồng”, chúng ta phải hiểu cốt lõi của công tác truyền giáo trong Tân Ước. Đại Mạng Lệnh được Chúa Giê-xu ban ra trực tiếp cho các môn đồ Ngài: “Vậy, hãy đi dạy dỗ muôn dân, hãy nhơn danh Đức Cha, Đức Con, và Đức Thánh Linh mà làm phép báp-têm cho họ, và dạy họ giữ hết cả mọi điều mà ta đã truyền cho các ngươi” (Ma-thi-ơ 28:19-20). Công vụ các Sứ đồ cho thấy Hội Thánh đầu tiên tại Giê-ru-sa-lem đã thực hiện mạng lệnh này một cách hữu cơ và năng động.

Một phân đoạn then chốt để hiểu về sự “tổ chức” trong truyền giáo là Công vụ 13:1-3:

“Trong Hội thánh tại thành An-ti-ốt có mấy người tiên tri và mấy thầy giáo sư... Đương khi môn đồ thờ phượng Chúa và kiêng ăn, thì Đức Thánh Linh phán rằng: Hãy để riêng Ba-na-ba và Sau-lơ cho ta, đặng làm công việc ta đã gọi làm. Đương khi kiêng ăn và cầu nguyện, Hội thánh bèn đặt tay trên hai người, rồi để cho đi.”

Tại đây, chúng ta thấy một mô hình căn bản: 1. Bối cảnh Hội Thánh địa phương: Công tác xuất phát từ trong lòng một Hội Thánh địa phương (An-ti-ốt). 2. Sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh: Chính Đức Thánh Linh là Đấng kêu gọi và chỉ định (phán rằng). 3. Sự nhận biết và ủy nhiệm của Hội Thánh: Hội Thánh nhận biết sự kêu gọi đó, cầu nguyện, kiêng ăn, và đặt tay ủy nhiệm (bèn đặt tay trên hai người). 4. Hỗ trợ và sai phái: Hội Thánh là nơi xuất phát và có lẽ cũng là nơi hỗ trợ (xem thêm Công vụ 14:26-27).

Điều này cho thấy, trong Kinh Thánh, Hội Thánh địa phương đóng vai trò trung tâm, trực tiếp trong việc sai phái và hỗ trợ những người được kêu gọi. Không có một tổ chức trung gian, độc lập nào được đề cập trong việc sai phái Ba-na-ba và Phao-lô lần đầu tiên này.

Từ ngữ “Hội đồng truyền giáo” không tìm thấy trong Kinh Thánh. Tuy nhiên, Kinh Thánh có đề cập đến các hình thức “hội đồng” hay “sự họp lại” để bàn luận và quyết định những vấn đề hệ trọng của đức tin và công việc Chúa.

Ví dụ điển hình nhất là Hội đồng Giê-ru-sa-lem được ghi lại trong Công vụ chương 15. Khi nảy sinh giáo lý quan trọng về sự cứu rỗi của người ngoại bang (có cần phải chịu cắt bì và giữ luật Môi-se không?), các sứ đồ và trưởng lão đã nhóm họp để xem xét. Hội đồng này bao gồm các lãnh đạo từ Hội Thánh địa phương (Giê-ru-sa-lem) và những người được sai đi (Phao-lô, Ba-na-ba). Họ cùng nhau thảo luận, lắng nghe Lời Chúa và kinh nghiệm từ chức vụ, và cuối cùng đưa ra một quyết định dựa trên sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh: “Ấy là Đức Thánh Linh và chúng ta đã ưng...” (Công vụ 15:28).

Từ Hy Lạp được dùng cho “hội đồng” hoặc “sự họp lại” trong ngữ cảnh này là “σύνοδος” (synodos), nghĩa là “cùng đi chung” hay “một nhóm họp lại”. Điều này cho thấy nguyên tắc Kinh Thánh là sự hiệp một, thảo luận chung, và thuận phục sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh giữa các lãnh đạo thuộc linh để giải quyết những vấn đề chung. Mô hình này nhấn mạnh tính hiệp thông (koinonia) và trách nhiệm tập thể hơn là một cơ cấu tổ chức hành chính phức tạp.

Các hội đồng truyền giáo hiện đại thường là những tổ chức chuyên biệt, đôi khi độc lập với một Hội Thánh địa phương cụ thể, được thành lập để tuyển chọn, huấn luyện, hỗ trợ tài chính, quản lý và chăm sóc các nhà truyền giáo trên khắp thế giới. Vậy, mô hình này có “theo Kinh Thánh” không?

1. Khía cạnh tích cực và phù hợp với nguyên tắc Kinh Thánh:
- Hiệu quả và Chuyên môn hóa: Trong thế giới phức tạp ngày nay, việc truyền giáo đòi hỏi kiến thức về ngôn ngữ, văn hóa, luật pháp, logistics... Một hội đồng có thể tập trung nguồn lực và chuyên môn để hỗ trợ tốt hơn cho nhà truyền giáo, giống như cách Hội Thánh An-ti-ốt đã hậu thuẫn Phao-lô và Ba-na-ba.
- Sự Hiệp Một và Hỗ Trợ Liên Hội Thánh: Nhiều hội đồng kết nối các Cơ Đốc nhân và Hội Thánh từ nhiều nơi lại để cùng chung sức cho một mục tiêu. Điều này phản ánh tinh thần hiệp một trong Thân Thể Đấng Christ (I Cô-rinh-tô 12:12-27).
- Trách nhiệm giải trình và sự khôn ngoan tập thể: Một hội đồng có thể cung cấp sự khuyên bảo, sàng lọc, và hỗ trợ tâm linh cho nhà truyền giáo, tránh tình trạng cá nhân đơn độc dễ bị tổn thương. Điều này phù hợp với nguyên tắc “Trong vô số mưu sĩ, sự bèn được thành” (Châm ngôn 15:22).

2. Những nguy cơ tiềm ẩn và chỗ có thể lệch khỏi Kinh Thánh:
- Tách rời khỏi Hội Thánh địa phương: Nếu một nhà truyền giáo chỉ đơn thuần là “nhân viên” của một hội đồng, mà không có mối liên hệ sống động, chịu sự dạy dỗ và bảo vệ của một Hội Thánh địa phương, thì đã đi chệch khỏi mô hình Tân Ước. Hội Thánh địa phương là “căn cứ địa” và là “nhà” thuộc linh.
- Cơ cấu cứng nhắc thay thế cho sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh: Khi một tổ chức trở nên quan liêu, việc sai phái có thể dựa trên tiêu chuẩn con người (bằng cấp, kinh nghiệm, khả năng gây quỹ) hơn là sự kêu gọi và xức dầu rõ ràng từ Đức Thánh Linh.
- Chuyển giao trách nhiệm: Các tín hữu có thể nghĩ rằng chỉ cần đóng góp tài chính cho hội đồng là đã làm tròn bổn phận truyền giáo, mà quên mất rằng mọi tín đồ đều là người truyền giáo ngay tại địa phương của mình.

Đây là điểm then chốt. Dù có tham gia vào bất kỳ hội đồng truyền giáo nào, thẩm quyền tối cao vẫn phải là Lời Chúa (Kinh Thánh). Hội đồng truyền giáo không có thẩm quyền đặt ra những giáo lý mới, những luật lệ ràng buộc lương tâm mà Kinh Thánh không đề cập. Vai trò của họ phải là đầy tớ (diakonos), hỗ trợ và tạo điều kiện cho công việc Chúa, chứ không phải là chủ nhân (kyrios) của các nhà truyền giáo.

Phao-lô, dù được Hội Thánh An-ti-ốt sai đi, vẫn luôn xác định thẩm quyền và sự vâng phục tối cao của mình là với chính Chúa Giê-xu Christ: “Phao-lô, làm sứ đồ của Đức Chúa Jêsus Christ, theo mạng lịnh của Đức Chúa Trời, là Cứu Chúa chúng ta, và của Đức Chúa Jêsus Christ, là sự trông cậy chúng ta” (I Ti-mô-thê 1:1). Ông cũng thường xuyên báo cáo lại cho Hội Thánh (Công vụ 14:27), thể hiện tinh thần trách nhiệm và hiệp thông.

1. Đối với cá nhân tín hữu và Hội Thánh địa phương:
- Ưu tiên Hội Thánh địa phương: Hãy xem Hội Thánh địa phương của bạn là trung tâm đầu tiên cho công tác truyền giáo. Tích cực tham gia vào các chương trình truyền giáo tại địa phương, hỗ trợ những người trong Hội Thánh được Chúa kêu gọi đi ra nước ngoài.
- Lựa chọn và đánh giá hội đồng truyền giáo dựa trên Kinh Thánh: Khi hỗ trợ một hội đồng, hãy tìm hiểu xem họ có tôn trọng thẩm quyền của Hội Thánh địa phương không? Có đề cao sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh không? Giáo lý có trong sáng và trung thành với Kinh Thánh không? Có minh bạch trong tài chính không?
- Đừng ỷ lại: Việc hỗ trợ hội đồng truyền giáo không miễn trừ bạn khỏi trách nhiệm làm chứng nhân cho Chúa ngay trong gia đình, khu phố và nơi làm việc của mình.

2. Đối với những người được kêu gọi làm nhà truyền giáo:
- Gắn bó với Hội Thánh địa phương: Sự kêu gọi của bạn cần được Hội Thánh địa phương nhận biết, xác nhận và ủy nhiệm. Đây là bước bảo vệ thuộc linh quan trọng.
- Sử dụng hội đồng truyền giáo như một phương tiện: Nếu Chúa dẫn dắt, bạn có thể hợp tác với một hội đồng như một đối tác chiến lược để được huấn luyện, hỗ trợ hành chính và kết nối. Nhưng hãy nhớ, hội đồng là “phương tiện”, còn “chủ nhân” và Đấng sai phái tối cao là Chúa.
- Giữ mối thông công hai chiều: Luôn giữ liên lạc và báo cáo với Hội Thánh địa phương đã sai phái bạn. Họ là hậu phương vững chắc cho bạn trong lời cầu nguyện và khích lệ.

Các hội đồng truyền giáo, với tư cách là mô hình tổ chức hiện đại, không phải là một giáo lý hay mệnh lệnh trực tiếp từ Kinh Thánh. Tuy nhiên, chúng có thể phù hợp với các nguyên tắc Kinh Thánh về sự hiệp một, hỗ trợ lẫn nhau, quản trị khôn ngoan và sự chuyên tâm vào công tác Chúa, nếu được vận hành cách đúng đắn.

Mối nguy hiểm lớn nhất là khi tổ chức của con người thay thế vị trí của Hội Thánh địa phương và bóp nghẹt sự dẫn dắt tự do của Đức Thánh Linh. Ngược lại, tiềm năng lớn nhất là khi các hội đồng trở thành công cụ đắc lực, khiêm nhường phục vụ cho các Hội Thánh địa phương, giúp hiện thực hóa Đại Mạng Lệnh cách hiệu quả hơn.

Cuối cùng, dù được sai đi bởi một Hội Thánh hay qua một hội đồng, mỗi chúng ta cần nhớ lời của sứ đồ Phao-lô: “Ấy vậy, đức tin là bởi sự người ta nghe, mà người ta nghe, là khi lời của Đấng Christ được rao giảng” (Rô-ma 10:17). Sứ mạng tối thượng vẫn là rao giảng Lời của Đấng Christ. Mọi hình thức tổ chức chỉ có giá trị khi chúng trung thành phục vụ cho mục đích thánh này.

Ước mong mỗi chúng ta, với tư cách là thân thể của Đấng Christ, luôn khôn ngoan sử dụng mọi phương cách, nhưng không bao giờ đánh mất sự phụ thuộc tuyệt đối vào sự dẫn dắt của Chúa Thánh Linh và thẩm quyền tối cao của Kinh Thánh trong công cuộc truyền rao Phúc Âm cứu rỗi cho muôn dân.