Có các nhà tiên tri trong Hội Thánh ngày nay không?

Chủ đề về các nhà tiên tri trong Hội Thánh đương đại là một chủ đề gây nhiều tranh luận và cũng đầy dẫy những hiểu lầm trong thế giới Tin Lành ngày nay. Một số người cho rằng chức vụ tiên tri đã chấm dứt với các sứ đồ, trong khi số khác tin rằng Đức Chúa Trời vẫn đang tích cực ban lời tiên tri cho dân sự Ngài. Để có cái nhìn chính xác, chúng ta phải quay về nền tảng duy nhất và không thể sai lầm: Kinh Thánh. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát chức vụ tiên tri theo mặc khải Kinh Thánh, phân tích những đoạn then chốt, và tìm kiếm sự ứng dụng cân bằng, lành mạnh cho Hội Thánh và đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

I. Định Nghĩa Kinh Thánh Về "Nhà Tiên Tri" Và "Lời Tiên Tri"

Trước khi trả lời câu hỏi "có hay không", chúng ta phải hiểu "nhà tiên tri" theo Kinh Thánh là gì. Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước), từ chính cho "tiên tri" là nāḇî (נָבִיא), mang ý nghĩa cốt lõi là "người được gọi" hoặc "người phát ngôn". Một tiên tri, trước hết, là **người phát ngôn cho Đức Chúa Trời**, là kênh truyền đạt sứ điệp từ Ngài đến cho con người (Xuất Ê-díp-tô Ký 7:1).

Trong Tân Ước, từ Hy Lạp là prophētēs (προφήτης), kết hợp từ pro (thay cho/trước) và phēmi

Kinh Thánh phân biệt rõ giữa:
1. Các Tiên Tri Lập Nền (Foundational Prophets): Như Môi-se, Ê-sai, Giê-rê-mi, các Tiểu Tiên Tri, Giăng Báp-tít, và các Sứ Đồ. Họ nhận lấy mặc khải trực tiếp từ Đức Chúa Trời để lập nên hoặc xác lập giao ước và lẽ thật cho dân Chúa. Sứ điệp của họ mang tính chất kinh điển, có thẩm quyền tuyệt đối và được ghi chép thành Lời Chúa (Kinh Thánh).
2. Các Tiên Tri/Tiên Tri Giả trong Lịch Sử Ít-ra-en: Họ hoạt động trong khuôn khổ của giao ước và luật pháp đã được lập, công bố sứ điệp của Đức Chúa Trời cho dân sự trong bối cảnh đương thời.
3. Ân Tứ Tiên Tri Trong Hội Thánh Tân Ước: Đây là chức vụ/ân tứ được Đức Thánh Linh ban cho để gây dựng Hội Thánh.

II. Sự Tiếp Tục Của Ân Tứ Tiên Tri Trong Thời Đại Tân Ước

Khi bước sang Tân Ước, chúng ta thấy một bức tranh rõ ràng về sự tiếp tục của ân tứ tiên tri, nhưng với một trọng tâm và bản chất mới trong Đấng Christ.

A. Lời Tiên Tri Trong Sách Công Vụ: Sách Công Vụ ghi lại nhiều trường hợp lời tiên tri được ban cho Hội Thánh ban sơ. A-ga-bút là một "nhà tiên tri" (prophētēs) đã báo trước về cơn đói kém (Công vụ 11:27-28) và sự bị tù của Phao-lô (Công vụ 21:10-11). Các con gái của Phi-líp "làm nghề tiên tri" (Công vụ 21:9). Quan trọng hơn, Phierơ trích dẫn sách tiên tri Giô-ên để giải thích hiện tượng Ngũ Tuần: "Ấy là trong những ngày sau rốt, Đức Chúa Trời phán: Ta sẽ đổ Thần ta khắp trên mọi xác thịt; Con trai và con gái các ngươi đều sẽ nói lời tiên tri" (Công vụ 2:17). Điều này chỉ ra rằng ân tứ tiên tri là một phần của công tác Đức Thánh Linh trong thời đại Hội Thánh.

B. Lời Tiên Tri Trong Các Thư Tín: Sứ đồ Phao-lô dành cả một chương, I Cô-rinh-tô 14, để quy định việc sử dụng ân tứ tiên tri trong sự nhóm lại của Hội Thánh. Ông khuyến khích: "Hãy ước ao cho được những ơn thiêng liêng, nhất là ước ao được nói tiên tri" (I Cô-rinh-tô 14:1). Ông mô tả lời tiên tri trong Hội Thánh là để "giảng dạy, khuyên bảo, an ủi" (câu 3), và "khiến kẻ chưa tin... thổ lộ tội mình, thờ lạy Đức Chúa Trời và nói rằng: Thật có Đức Chúa Trời ở giữa anh em" (câu 24-25). Rõ ràng, ân tứ này được mong đợi sẽ hoạt động để gây dựng Hội Thánh.

Trong Ê-phê-sô 4:11-12, Phao-lô liệt kê các chức vụ Chúa ban cho Hội Thánh: "Ấy chính Ngài đã cho người nầy làm sứ đồ, kẻ kia làm tiên tri, người khác làm thầy giảng Tin Lành, kẻ khác nữa làm mục sư và giáo sư". Mục đích là "để các thánh đồ được trọn vẹn về công việc của chức dịch và sự gây dựng thân thể Đấng Christ". Chức vụ "tiên tri" ở đây được đặt ngang hàng với các chức vụ khác như mục sư, giáo sư, và được ban cho "cho đến chừng chúng ta thảy đều hiệp một trong đức tin và trong sự hiểu biết Con Đức Chúa Trời" (câu 13). Điều này gợi ý về sự tiếp tục của chức vụ này trong suốt thời kỳ Hội Thánh.

III. Sự Khác Biệt Căn Bản: Tiên Tri Kinh Điển và Tiên Tri Gây Dựng Hội Thánh

Đây là điểm mấu chốt để tránh sự lạm dụng và lầm lạc. Có một sự khác biệt về thẩm quyền và chức năng giữa lời tiên tri trong Kinh Thánh và lời tiên tri được ban trong Hội Thánh ngày nay.

• Lời Tiên Tri Kinh Điển (Của các Sứ Đồ và Tiên Tri Lập Nền): Là Lời Đức Chúa Trời được mặc khải trực tiếp, có thẩm quyền tuyệt đối, không sai lầm, và là tiêu chuẩn cuối cùng cho đức tin và nếp sống (II Ti-mô-thê 3:16-17). Nó có mục đích mặc khải lẽ thật cứu rỗi và ý chỉ của Đức Chúa Trời một cách trọn vẹn cho Hội Thánh mọi thời đại.
• Lời Tiên Tri Gây Dựng Hội Thánh (Ân Tứ Đương Đại): Là sự thúc giục, khải thị, hoặc sứ điệp cụ thể từ Đức Thánh Linh, được ban cho một cá nhân hay Hội Thánh trong một bối cảnh cụ thể. Nó không có thẩm quyền ngang với Kinh Thánh, không được thêm vào Kinh Thánh, và phải hoàn toàn phù hợp với Kinh Thánh. Mục đích chính của nó là áp dụng lẽ thật của Kinh Thánh một cách sống động, kịp thời để khích lệ, cảnh cáo, an ủi, và hướng dẫn cụ thể (I Cô-rinh-tô 14:3, 31).

Sứ đồ Phao-lô, một người nhận lời tiên tri trực tiếp từ Chúa (Ga-la-ti 1:12), vẫn khuyên các tín hữu tại Tê-sa-lô-ni-ca: "Chớ khinh dể các lời tiên tri" (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:20). Nhưng ngay câu sau, ông đưa ra nguyên tắc kiểm tra tối quan trọng: "Hãy thử cho hết thảy mọi sự, điều chi lành thì giữ lấy" (câu 21). Mọi lời tiên tri đều phải được "thử" hay "xem xét" (dokimazō) dựa trên tiêu chuẩn không đổi là Lời Đức Chúa Trời đã được mặc khải.

IV. Những Nguyên Tắc Kiểm Tra và Ứng Dụng Lành Mạnh

Để tránh sự lừa dối và lạm dụng, Kinh Thánh đặt ra những nguyên tắc rõ ràng:

1. Phải Phù Hợp Với Sự Dạy Dỗ Của Các Sứ Đồ (Kinh Thánh): "Dầu chúng tôi hay là thiên sứ trên trời truyền cho anh em một Tin Lành nào khác với Tin Lành chúng tôi đã truyền cho anh em, thì người ấy đáng bị a-na-them!" (Ga-la-ti 1:8). Mọi lời tiên tri phải tôn cao Chúa Giê-xu Christ và phù hợp với lẽ thật Phúc Âm đã được mặc khải trọn vẹn (I Giăng 4:1-3).

2. Đời Sống và Hoa Quả Của Người Nói Tiên Tri: Chúa Giê-xu cảnh báo về tiên tri giả mang lốt chiên nhưng bên trong là muông sói hay mồ mả tô trắng (Ma-thi-ơ 7:15-23). Đời sống thánh khiết, vâng phục Lời Chúa, và tình yêu thương là những dấu hiệu quan trọng.

3. Lời Tiên Tri Phải Gây Dựng, Khích Lệ và An Ủi: Mục đích chính là xây dựng Hội Thánh (I Cô-rinh-tô 14:4, 26). Những lời gây chia rẽ, sợ hãi, hoặc tập trung vào cá nhân cần được xem xét rất cẩn thận.

4. Phải Được Hội Thánh (Cộng Đồng Trưởng Thành) Xem Xét: Không có "tiên tri độc lập". Phao-lô dạy trong I Cô-rinh-tô 14:29: "Vả, các tiên tri cũng chỉ nên có hai hoặc ba người nói, còn những kẻ khác thì suy xét". Việc "suy xét" (diakrinō) này là trách nhiệm của cả Hội Thánh, đặc biệt là những người lãnh đạo thuộc linh trưởng thành.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân Ngày Nay

1. Thái Độ Của Chúng Ta: Chúng ta không nên "khinh dể" (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:20) hay đam mê tìm kiếm những điều lạ lùng, nhưng cũng không nên đóng cửa lòng trước công việc đa dạng của Đức Thánh Linh. Thái độ đúng đắn là **khao khát được gây dựng** (I Cô-rinh-tô 14:1) và **sẵn sàng kiểm tra mọi sự** (I Giăng 4:1).

2. Trọng Tâm Vẫn Là Chúa Giê-xu Và Kinh Thánh: Ân tứ tiên tri không bao giờ thay thế việc đọc, suy gẫm và vâng theo Lời Chúa mỗi ngày. Nó phải luôn đưa chúng ta quay về với Chúa Cứu Thế và Lẽ Thật đã được viết ra. Lời tiên tri đương đại giống như "đèn soi trong chốn tối tăm" (II Phi-e-rơ 1:19), nhưng ánh sáng thật là chính Lời tiên tri chắc chắn hơn - Kinh Thánh.

3. Trong Đời Sống Cá Nhân: Mỗi tín hữu có thể kinh nghiệm sự "phán" của Đức Thánh Linh qua lương tâm được Lời Chúa tể trị, qua sự thúc giục yêu thương, qua sự khôn ngoan được ban để quyết định. Đây có thể là một dạng "tiên tri" cá nhân, khi chúng ta nhận được sự hướng dẫn cụ thể từ Chúa qua Thánh Linh Ngài, luôn phù hợp với Kinh Thánh.

4. Trong Đời Sống Hội Thánh: Hội Thánh cần tạo môi trường lành mạnh nơi các ân tứ được thực hành theo trật tự và yêu thương (I Cô-rinh-tô 14:40). Các lãnh đạo cần dạy dỗ con dân Chúa biết phân biệt, và mọi sự phải nhằm mục đích gây dựng, khích lệ lẫn nhau hướng về Chúa.

Kết Luận

Có các nhà tiên tri trong Hội Thánh ngày nay không? Dựa trên sự dạy dỗ của Tân Ước, câu trả lời là **có**, nhưng với những hiểu biết quan trọng và giới hạn rõ ràng. Ân tứ tiên tri và chức vụ tiên tri (theo nghĩa là người được ban ân tứ đó cách đặc biệt) vẫn tiếp tục là một phần trong kế hoạch của Đức Chúa Trời để gây dựng Hội Thánh Ngài. Tuy nhiên, nó không còn mang tính chất mặc khải kinh điển, thêm vào Kinh Thánh, hay có thẩm quyền tuyệt đối.

Ân tứ này phải luôn luôn được kiểm tra kỹ lưỡng dưới ánh sáng của Kinh Thánh - Lời Mặc Khải trọn vẹn và đầy đủ của Đức Chúa Trời. Trọng tâm của đời sống Cơ Đốc không phải là săn đuổi các khải tượng hay lời tiên tri mới lạ, mà là **gắn bó với Chúa Giê-xu Christ, Đấng là sự mặc khải trọn vẹn của Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 1:1-3), và vâng theo Lời Ngài đã được chép lại.**

Hãy khao khát những ơn ban của Thánh Linh để phục vụ và gây dựng Hội Thánh, nhưng hãy luôn giữ tấm lòng khiêm nhường, tỉnh thức và trung tín với Lẽ Thật đã được ban cho chúng ta một lần đủ cả (Giu-đe 1:3). Ước mong Hội Thánh của Chúa luôn là nơi Thánh Linh tự do hành động qua Lời Ngài, để mọi sự đều được làm cho vinh hiển của Đức Chúa Trời.