"Chúng Ta Được Dựng Nên Cách Đáng Sợ Lạ Lùng" Trong Thi Thiên 139:14
Trong hành trình thuộc linh của mỗi Cơ Đốc nhân, có những câu Kinh Thánh chạm đến tận cốt lõi của nhận thức về bản thân và Đấng Tạo Hóa. Thi Thiên 139 là một bản đại hợp xướng về sự toàn tri, hiện diện khắp nơi, và quyền năng sáng tạo siêu việt của Đức Chúa Trời. Ở trung tâm của bài ca này, câu 14 vang lên như một điểm nhấn đầy cảm xúc: "Tôi cảm tạ Chúa, vì tôi được dựng nên cách đáng sợ lạ lùng. Công việc Chúa thật lạ lùng, lòng tôi biết rõ lắm." (Thi Thiên 139:14). Cụm từ "đáng sợ lạ lùng" thường gây ra sự tò mò, thậm chí hiểu lầm. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khai quật ý nghĩa phong phú của phân đoạn này qua lăng kính ngôn ngữ gốc, bối cảnh Thánh Kinh, và những áp dụng thiết thực cho đời sống đức tin.
Chìa khóa để hiểu trọn vẹn ý nghĩa của cụm từ này nằm ở ngôn ngữ gốc. Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ được dịch là "đáng sợ lạ lùng" là "נוֹרָאוֹת" (nora'ot). Từ này xuất phát từ gốc "יָרֵא" (yare'), có nghĩa chính là "kính sợ", "tôn kính", hoặc "kinh hãi". Tuy nhiên, trong bối cảnh của Thi Thiên 139, ý nghĩa nghiêng nhiều về sự "kính sợ đầy kinh ngạc" hay "sự kỳ diệu đáng tôn kính".
"Nora'ot" không chỉ đơn thuần diễn tả nỗi sợ hãi thông thường, mà là một cảm xúc pha trộn giữa sự kinh ngạc tột độ, lòng tôn kính sâu sắc, và sự thẩm phục trước một điều gì đó quá vĩ đại, quá mỹ diệu, quá thánh khiết vượt xa tầm hiểu biết của con người. Đó là cảm giác của một người đứng trước vực sâu thăm thẳm, ngắm nhìn dải ngân hà, hoặc chứng kiến một phép lạ—một sự choáng ngợp đầy thán phục. Vì vậy, "được dựng nên cách đáng sợ lạ lùng" có nghĩa là chúng ta là một kiệt tác kỳ diệu, một công trình phức tạp và tuyệt mỹ đến mức đáng kinh ngạc, khiến cho chính tác giả (Đa-vít) phải thốt lên trong sự tôn kính và ngỡ ngàng.
Động từ "dựng nên" trong câu này là "עָשָׂה" (asah), nghĩa là "làm ra", "tạo tác", "hoàn thành". Nó nhấn mạnh vào hành động thực tiễn, có chủ ý và khéo léo của Đấng Tạo Hóa. Sự tạo dựng nên con người không phải là một sự ngẫu nhiên hay sản phẩm của dây chuyền, mà là một tác phẩm nghệ thuật được thực hiện bởi một Đấng Thợ Khéo Lành.
Để hiểu trọn vẹn câu 14, chúng ta phải đặt nó trong dòng chảy của toàn bộ Thi Thiên 139. Đa-vít bắt đầu bằng sự nhận biết về sự toàn tri của Đức Chúa Trời: Ngài biết rõ mọi sự về chúng ta, từ hành động, lời nói, đến tư tưởng thầm kín nhất (câu 1-6). Tiếp theo, ông kinh ngạc về sự hiện diện khắp nơi của Đức Chúa Trời: dù lên trời, xuống âm phủ, hay ở nơi xa xôi nhất, ông đều không thoát khỏi Thần của Chúa (câu 7-12).
Sau khi suy ngẫm về hai thuộc tính đáng kinh ngạc đó, Đa-vít mới đi đến nguồn gốc: sự tạo dựng kỳ diệu của chính bản thân ông (câu 13-16). Ông viết: "Vì chính Chúa nắn nên tâm thần tôi, Dệt thành tôi trong lòng mẹ tôi." (Thi Thiên 139:13). Đây là một hình ảnh đầy thi vị và thân mật về sự hình thành thai nhi. Động từ "dệt" ("רָקַם" (raqam)) gợi lên hình ảnh một người thợ dệt lành nghề, cẩn thận đan từng sợi chỉ để tạo nên một tấm vải phức tạp và đẹp đẽ. Hành động này diễn ra trong nơi kín đáo nhất ("trong lòng mẹ tôi"), nhưng không hề khuất mắt Đấng Tạo Hóa.
Chính từ sự nhận thức thâm sâu này—rằng Đức Chúa Trời biết ông tường tận, ở với ông mọi nơi, và chính tay Ngài dệt nên ông một cách cẩn thận—mới dẫn Đa-vít đến lời tuyên bố đầy cảm xúc trong câu 14. Sự "lạ lùng" ("פָּלָא" (pala') - điều kỳ diệu, siêu nhiên) của công việc Chúa không phải là một kiến thức trừu tượng, mà là điều "lòng tôi biết rõ lắm". Đó là một sự xác nhận cá nhân và thân mật.
Thi Thiên 139:14 không đứng riêng lẻ. Nó vang vọng lại câu chuyện sáng tạo trong Sáng Thế Ký 1:27: "Đức Chúa Trời dựng nên loài người như hình Ngài; Ngài dựng nên loài người giống như hình Đức Chúa Trời; Ngài dựng nên người nam cùng người nữ." Đây là điểm then chốt khiến con người trở nên "đáng sợ lạ lùng". Chúng ta không chỉ là một cỗ máy sinh học phức tạp; chúng ta mang trong mình hình ảnh của Đức Chúa Trời (Imago Dei). Điều này bao gồm khả năng sáng tạo, lý trí, cảm xúc, ý chí tự do, lương tâm, và trên hết, khả năng để có mối tương giao với Đấng Tạo Hóa.
Sự phức tạp của cơ thể con người—từ bộ gen, hệ thần kinh, đến khả năng tư duy trừu tượng—là minh chứng cho sự "lạ lùng" ấy. Tác giả Thi Thiên 139 đã nhìn thấy điều này dù không có kính hiển vi hay kiến thức sinh học hiện đại. Ông nhìn thấy bằng con mắt của đức tin và sự mặc khải. Sứ đồ Phao-lô cũng xác nhận điều này khi rao giảng tại Athens: "Ấy là trong Ngài chúng ta được sống, động, và có, như xưa kia một vài thi nhân của các ngươi có nói rằng: Chúng ta cũng là dòng dõi của Ngài." (Công Vụ 17:28). Sự sống của chúng ta bắt nguồn và được duy trì trong Ngài.
Chân lý "chúng ta được dựng nên cách đáng sợ lạ lùng" không chỉ là một tín lý để suy gẫm, mà phải biến đổi cách chúng ta sống và nhìn nhận bản thân cùng người khác.
1. Nền Tảng Cho Lòng Tự Trọng và Giá Trị Đích Thực: Trong một thế giới thường đánh giá con người qua thành tích, ngoại hình, tài sản, hay địa vị, Kinh Thánh dạy chúng ta rằng giá trị cốt lõi của mỗi người nằm ở việc họ là tác phẩm được dựng nên bởi chính Đức Chúa Trời và mang hình ảnh Ngài. Điều này giải phóng chúng ta khỏi sự so sánh, mặc cảm tự ti, hay kiêu ngạo. Bạn có giá trị vô hạn không phải vì bạn làm được gì, mà vì bạn là ai trong Đấng Tạo Hóa. Như Ê-sai 43:1 chép: "Đức Giê-hô-va, là Đấng đã dựng nên ngươi, hỡi Gia-cốp, Và đã nắn nên ngươi, hỡi Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: Đừng sợ, vì ta đã chuộc ngươi; Ta đã gọi ngươi bằng chính tên ngươi; ngươi thuộc về ta."
2. Cơ Sở Để Cảm Tạ và Thờ Phượng: Phản ứng đầu tiên của Đa-vít khi nhận ra sự kỳ diệu này là: "Tôi cảm tạ Chúa...". Nhận thức về sự tạo dựng kỳ diệu của Chúa trên đời sống mình phải dẫn chúng ta đến sự biết ơn sâu sắc, không chỉ vì sự cứu rỗi, mà còn vì chính sự sống và thân thể Ngài ban. Sự thờ phượng chân thật bắt nguồn từ sự kinh ngạc thánh về Đấng Tạo Hóa và công việc của Ngài.
3. Thái Độ Tôn Trọng Sự Sống và Thân Thể: Nếu thân thể chúng ta là "đáng sợ lạ lùng", là đền thờ của Đức Thánh Linh (1 Cô-rinh-tô 6:19), chúng ta có trách nhiệm quý trọng và chăm sóc nó cách khôn ngoan. Điều này ảnh hưởng đến cách chúng ta ăn uống, nghỉ ngơi, giải trí, và giữ gìn sự thanh sạch. Đồng thời, chân lý này củng cố lập trường tôn trọng sự sống con người từ lúc thai nhi cho đến lúc tuổi già, vì mỗi giai đoạn đều là công trình quý giá của Đức Chúa Trời.
4. Động Lực Để Phục Vụ và Sử Dụng Ân Tứ: Đức Chúa Trời không tạo dựng chúng ta một cách ngẫu nhiên. Ngài có một mục đích và chương trình cho mỗi đời sống (Ê-phê-sô 2:10). Sự phức tạp và độc đáo của bạn—tính cách, kinh nghiệm, tài năng, thậm chí những nỗi đau—đều có thể được Ngài sử dụng cho vinh hiển của Ngài và ích lợi cho Vương Quốc Đức Chúa Trời. Hiểu rằng mình là tác phẩm kỳ diệu của Chúa giúp chúng ta bước đi trong đức tin, tin rằng Ngài trang bị đủ cho sự kêu gọi Ngài dành cho chúng ta.
5. Cách Nhìn Về Người Khác: Nếu chúng ta nhìn mình bằng ánh mắt này, chúng ta cũng phải nhìn người khác—dù họ là ai, thuộc chủng tộc, địa vị nào—cũng là những tạo vật "đáng sợ lạ lùng" của Đức Chúa Trời. Điều này diệt trừ sự kỳ thị, khinh thường, và thúc đẩy tình yêu thương, sự tôn trọng, và lòng nhân từ. Gia-cơ đã cảnh báo về sự mâu thuẫn khi vừa chúc tụng Đức Chúa Trời vừa nguyền rủa loài người được dựng nên theo hình ảnh Ngài (Gia-cơ 3:9-10).
Câu "chúng ta được dựng nên cách đáng sợ lạ lùng" là một lời tuyên xưng đức tin mạnh mẽ vào Đấng Tạo Hóa nhân từ và khôn ngoan. Nó mời gọi chúng ta bước ra khỏi sự tầm thường hóa bản thân và người khác, để nhìn thấy công việc kỳ diệu của Đức Chúa Trời trong từng chi tiết của sự sống. Khi chúng ta đối diện với những nghi ngờ về giá trị bản thân, những thất bại, hay sự yếu đuối của thân thể, hãy quay về với lẽ thật này: Bạn là một kiệt tác có chủ ý, được dệt nên bởi bàn tay của Đấng yêu thương bạn vô điều kiện.
Cuối cùng, sự "lạ lùng" vĩ đại nhất không dừng lại ở sự tạo dựng ban đầu, mà nằm ở sự tái tạo trong Đấng Christ. Như Phao-lô viết: "Vì chúng ta là việc Ngài làm ra, đã được dựng nên trong Đức Chúa Jêsus Christ để làm việc lành mà Đức Chúa Trời đã sắm sẵn trước cho chúng ta làm theo." (Ê-phê-sô 2:10). Chúng ta không chỉ được dựng nên cách lạ lùng, mà trong Đấng Christ, chúng ta còn được dựng nên mới (2 Cô-rinh-tô 5:17) cho những mục đích cao trọng hơn. Hãy sống mỗi ngày với lòng cảm tạ và sự kinh ngạc thánh về ân điển này.