Ý Nghĩa Của Sự Tàn Ác Giữa Con Người Với Nhau
Trong một thế giới đầy rẫy những tin tức về chiến tranh, bạo lực, bất công và lạm dụng, câu hỏi về nguồn gốc và ý nghĩa của sự tàn ác giữa con người với nhau là một vấn đề nhức nhối và sâu sắc. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta không thể nhìn hiện tượng này chỉ qua lăng kính xã hội học hay tâm lý học thuần túy, mà phải tìm kiếm câu trả lời thấu đáo từ Lời Đức Chúa Trời—Kinh Thánh. Bài viết này sẽ đi sâu khảo sát nguồn gốc, bản chất, mục đích trong cái nhìn chủ quan của ma quỷ, và quan trọng hơn hết, ý nghĩa cứu chuộc của sự tàn ác dưới ánh sáng của kế hoạch cứu rỗi qua Chúa Cứu Thế Giê-xu.
Sự tàn ác không phải là một phần trong ý định nguyên thủy "rất tốt lành" của Đức Chúa Trời khi Ngài sáng tạo nên loài người (Sáng Thế Ký 1:31). Nguồn gốc của nó bắt nguồn từ biến cố thảm khốc: Sự Sa Ngã. Khi A-đam và Ê-va bất tuân Đức Chúa Trời, tội lỗi đã bước vào thế gian, và cùng với tội lỗi là sự chết (Rô-ma 5:12). Bản chất tội lỗi này đã làm hư hoại hoàn toàn bản tính con người.
Ngay sau sự sa ngã, chúng ta chứng kiến hành động tàn ác đầu tiên được ghi lại: Ca-in giết A-bên (Sáng Thế Ký 4:8). Phân đoạn này vén màn cho thấy cơ chế nội tại của sự tàn ác. Ca-in giết em mình vì "công việc của nó là dữ, còn công việc của em nó là công bình" (I Giăng 3:12). Từ ngữ Hê-bơ-rơ được dùng cho "dữ" ở đây là רַע (ra), diễn tả sự xấu xa, độc ác về mặt đạo đức. Sự tàn ác bắt nguồn từ lòng ghen tị, tức giận khi thấy người khác sống công bình và được Đức Chúa Trời đoái nhận, trong khi chính mình lại ở trong sự bất tuân. Đức Chúa Trời đã cảnh báo Ca-in: "Tội lỗi thèm muốn ngươi, nhưng ngươi phải quản trị nó" (Sáng Thế Ký 4:7). Tuy nhiên, Ca-in đã để cho tội lỗi (חַטָּאת - chatta'th) cai trị mình, dẫn đến hành động giết người.
Sứ đồ Phao-lô mô tả trạng thái hư hoại của nhân loại sau sự sa ngã trong Rô-ma 1:28-32: "Vả, họ không thử nghiệm biết Đức Chúa Trời, nên Đức Chúa Trời đã phó họ cho lòng hư xấu, đặng phạm những sự chẳng xứng đáng... họ đầy dẫy mọi sự không công bình, độc ác, tham lam, hung dữ... Những người như vậy đáng chết". Từ "độc ác" trong câu 29 bản tiếng Hy Lạp là πονηρία (ponēria), chỉ sự gian ác có chủ ý, sự xấu xa chủ động. Sự tàn ác, vì vậy, là biểu hiện rõ ràng nhất của một tấm lòng và tâm trí đã bị Đức Chúa Trời "phó mặc" cho sự hư hoại vì cớ họ khước từ Ngài.
Con người được tạo dựng theo hình ảnh Đức Chúa Trời (Imago Dei - Sáng Thế Ký 1:27). Hình ảnh này bao gồm khả năng sáng tạo, lý trí, cảm xúc, ý chí tự do, và trên hết là khả năng có mối tương giao thánh thiện với Đấng Tạo Hóa và yêu thương người lân cận. Sự tàn ác là hành động phá hoại và làm biến dạng chính hình ảnh thiêng liêng đó. Khi con người hành động tàn ác với đồng loại, họ đang chà đạp lên hình ảnh Đức Chúa Trời trong chính mình và trong người khác.
Trong Cựu Ước, luật pháp Môi-se nghiêm cấm giết người (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:13) và kêu gọi công lý, vì lý do căn bản: "Ai làm đổ máu người nào, thì sẽ bị người ta làm đổ máu lại; vì Đức Chúa Trời làm nên người như hình ảnh Ngài" (Sáng Thế Ký 9:6). Hành vi tàn ác là một sự xúc phạm trực tiếp đến Đấng Tạo Hóa.
Chúa Giê-xu đã đi sâu hơn vào luật pháp, phơi bày gốc rễ của sự tàn ác nằm trong tấm lòng: "Các ngươi có nghe lời phán cho người xưa rằng: Ngươi chớ giết ai... Nhưng ta phán cho các ngươi biết: Hễ ai giận anh em mình thì đáng bị tội rồi" (Ma-thi-ơ 5:21-22). Từ Hy Lạp cho "giận" ở đây là ὀργίζω (orgizō), chỉ cơn thịnh nộ sâu sắc, lâu dài. Ngài chỉ ra rằng sự tàn ác thể xác (giết người) bắt nguồn từ sự tàn ác trong tâm hồn (sự giận dữ, khinh bỉ, lòng thù hận). Gia-cơ cũng đặt câu hỏi: "bởi đâu có chiến tranh, bởi đâu có sự tranh cạnh trong anh em? Há chẳng phải bởi những dục vọng tranh chiến trong chi thể của anh em sao?" (Gia-cơ 4:1). "Dục vọng" (ἡδονή - hēdonē) chính là lòng ham muốn ích kỷ, tìm kiếm sự thỏa mãn cho bản ngã bằng mọi giá, kể cả việc chà đạp người khác.
Đằng sau hiện tượng tàn ác của con người, Kinh Thánh cho thấy có một thế lực thuộc linh độc ác và có tổ chức. Chúa Giê-xu gọi ma quỷ là "kẻ giết người từ ban đầu" (Giăng 8:44). Từ "giết người" trong tiếng Hy Lạp là ἀνθρωποκτόνος (anthrōpoktonos) - kẻ sát nhân. Ma quỷ không sáng tạo được sự sống, nên mục đích của nó là phá hủy sự sống mà Đức Chúa Trời đã tạo dựng. Sự tàn ác của con người, trong nhiều trường hợp, là công cụ để ma quỷ thực hiện mục đích hủy diệt đó, gieo rắc sự sợ hãi, đau khổ, tuyệt vọng và cắt đứt mối tương giao giữa người với người và với Đức Chúa Trời.
Hành động tàn ác cũng là một hình thức nô lệ hóa. Kẻ gây ra tàn ác trở thành nô lệ cho tội lỗi (Giăng 8:34), và nạn nhân của sự tàn ác có thể bị trói buộc trong đau đớn thể xác lẫn tâm lý, thậm chí nghi ngờ tình yêu và quyền năng của Đức Chúa Trời. Đây chính là chiến thuật của kẻ thù.
Đây là phần trọng tâm và đem lại hy vọng cho vấn đề bi thảm này. Sự tàn ác của con người không nằm ngoài sự cho phép và chủ quyền của Đức Chúa Trời. Trong sự khôn ngoan nhiệm mầu của Ngài, Ngài cho phép sự dữ tồn tại tạm thời, nhưng Ngài đã dùng chính hành động tàn ác tột cùng của nhân loại để hoàn thành kế hoạch cứu chuộc vĩ đại nhất.
Hành vi tàn ác đỉnh điểm trong lịch sử chính là việc những con người (cả lãnh đạo tôn giáo lẫn chính quyền ngoại bang) kết án và đóng đinh Con Đức Chúa Trời vô tội trên thập tự giá. Sứ đồ Phi-e-rơ tuyên bố: "Người nầy bị nộp theo ý định trước và sự biết trước của Đức Chúa Trời, các ngươi đã mượn tay độc ác mà đóng đinh Người trên thập tự giá và giết đi" (Công vụ 2:23). Lưu ý cụm từ "tay độc ác" (χειρὸς ἀνόμων - cheiros anomōn - bàn tay của những kẻ vô luật pháp). Sự độc ác của con người đã đạt đến đỉnh điểm khi giết chính Đấng Tạo Hóa.
Tuy nhiên, đây chính là chiến thắng của Đức Chúa Trời. Thập tự giá là nơi:
1. Sự Tàn Ác Bị Phơi Bày và Lên Án: Tất cả tội lỗi, sự gian ác, lòng giết người của nhân loại được chất lên thân thể Chúa Giê-xu. Ngài trở nên tội lỗi vì chúng ta (II Cô-rinh-tô 5:21).
2. Sự Công Bình Được Thỏa Mãn: Sự trừng phạt mà tội tàn ác đáng phải nhận đã đổ trên Chúa Giê-xu. "Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương; sự sửa phạt bình an của chúng ta đã chất trên Người, và bởi lằn roi Người mà chúng ta được lành bịnh" (Ê-sai 53:5).
3. Tình Yêu Chiến Thắng: Trên thập tự giá, Chúa Giê-xu đã cầu nguyện: "Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết mình làm điều gì" (Lu-ca 23:34). Đây là lời đáp trả hoàn toàn trái ngược với bản chất tàn ác: tha thứ thay vì trả thù, tình yêu thay cho thù hận.
4. Sự Phục Sinh Tuyên Bố Sự Bại Trận Của Sự Chết và Độc Ác: Sự sống lại của Chúa Giê-xu là bằng chứng cuối cùng rằng sự độc ác và cái chết không phải là lời cuối cùng. Ngài đã đạp nát đầu con rắn (Sáng Thế Ký 3:15) và giải phóng những kẻ bị ma quỷ cầm giữ bởi sự sợ hãi sự chết (Hê-bơ-rơ 2:14-15).
Vì vậy, ý nghĩa sâu xa nhất của sự tàn ác, dưới ánh sáng của thập tự giá, là nó trở thành phông nền tối để tình yêu và ân điển của Đức Chúa Trời trong Đấng Christ tỏa sáng rực rỡ hơn bao giờ hết (Rô-ma 5:20). Nó cho thấy tội lỗi con người thật khốc liệt và đáng sợ đến mức nào, và đồng thời cho thấy tình yêu và quyền năng cứu chuộc của Đức Chúa Trời còn vĩ đại hơn bội phần.
Là những người đã nhận được sự tha thứ và được biến đổi bởi tình yêu của Đấng Christ, chúng ta được kêu gọi sống và đối diện với sự tàn ác theo những cách sau:
1. Nhận Biết và Xưng Nhận Tội Lỗi Trong Chính Mình: Trước khi lên án sự tàn ác "ngoài kia", chúng ta phải khiêm nhường xét lòng mình. Có phải chúng ta cũng nuôi dưỡng sự giận dữ, lòng ghen ghét, lời nói độc ác làm tổn thương người khác không? (Ê-phê-sô 4:31). Chúng ta cần liên tục đến với thập tự giá để được thanh tẩy.
2. Trả Ác Bằng Thiện - Chiến Thắng Sự Ác Bằng Điều Lành: Đây là mạng lệnh rõ ràng: "Đừng để điều ác thắng mình, nhưng hãy lấy điều thiện thắng điều ác" (Rô-ma 12:21). Khi bị đối xử tệ, đáp trả bằng sự nhân từ. Khi bị nguyền rủa, chúc phước. Đây không phải là sự yếu đuối, mà là sức mạnh của Thánh Linh bày tỏ tấm lòng của Đấng Christ qua chúng ta.
3. Theo Đuổi Công Lý và Bênh Vực Kẻ Bị Ức Hiếp: Châm ngôn 31:8-9 kêu gọi: "Hãy mở miệng mình binh vực kẻ câm, phò kẻ bị bỏ bê... Hãy mở miệng mình, xét đoán công bình, và bênh vực quyền lợi của kẻ nghèo nàn, thiếu thốn". Cơ Đốc nhân phải là tiếng nói cho người không có tiếng nói, hoạt động tích cực trong xã hội để chống lại bất công, nhưng luôn với tinh thần của Đấng Christ.
4. Cầu Nguyện Cho Kẻ Hành Ác và Người Bị Áp Bức: Chúa Giê-xu dạy chúng ta cầu nguyện cho kẻ thù (Ma-thi-ơ 5:44). Chúng ta cầu xin Đức Chúa Trời hoặc là biến đổi lòng kẻ độc ác để họ ăn năn (như Phao-lô), hoặc ngăn chặn và phán xét họ. Đồng thời, cầu nguyện cho nạn nhân được chữa lành, an ủi và tìm thấy sự công bình trong Chúa.
5. Rao Truyền Phúc Âm - Giải Pháp Căn Cốt Duy Nhất: Sự tàn ác chỉ có thể được giải quyết tận gốc khi tấm lòng con người được thay đổi bởi quyền năng của Phúc Âm. Một xã hội có nhiều cá nhân được tái sinh bởi Thánh Linh sẽ là một xã hội giảm thiểu sự tàn ác. Chúng ta là sứ giả của sự hòa giải (II Cô-rinh-tô 5:18-20).
6. Hướng Về Sự Công Bình Cuối Cùng: Chúng ta an ủi và kiên trì với niềm tin rằng Đức Chúa Trời sẽ không bỏ qua sự độc ác. Ngài là Quan Án công bình. "Vì chúng ta biết Đấng đã phán rằng: Sự trả thù thuộc về ta; ta sẽ báo ứng, ấy là lời Chúa phán" (Hê-bơ-rơ 10:30). Ngày Chúa trở lại, mọi sự bất công sẽ được phán xét, mọi nước mắt sẽ được lau sạch, và sự tàn ác sẽ bị đày đời đời nơi hỏa ngục (Khải Huyền 21:4).
Sự tàn ác giữa con người với nhau là hậu quả thảm khốc của tội lỗi, bắt nguồn từ sự sa ngã và một tấm lòng hư hoại phản nghịch lại Đức Chúa Trời. Nó là công cụ của ma quỷ để hủy diệt và nô lệ. Tuy nhiên, trong kế hoạch nhiệm mầu của Đức Chúa Trời, chính sự tàn ác tột cùng của con người—việc giết chết Con Ngài—đã trở thành phương tiện để Ngài bày tỏ tình yêu cứu chuộc vĩ đại nhất, phán xét tội lỗi, và cung cấp con đường tha thứ và biến đổi. Thập tự giá của Đấng Christ là câu trả lời cuối cùng và đầy đủ cho vấn đề sự ác. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi sống trong ánh sáng của sự tha thứ đó, chiến đấu chống lại sự ác bằng điều thiện, theo đuổi công lý, và trung tín rao truyền Phúc Âm—tin cậy rằng ngày sau rốt, sự công bình và hòa bình vĩnh cửu của Đức Chúa Trời sẽ ngự trị trọn vẹn.