Làm thế nào Chúa mở lối thoát khỏi sự cám dỗ (1 Cô-rinh-tô 10:13)?

Trong hành trình đức tin, sự cám dỗ là một thực tại không thể tránh khỏi mà mỗi Cơ Đốc nhân đều phải đối diện. Nó như những ngọn sóng dữ dội vỗ vào con thuyền đời sống chúng ta, đe dọa làm chúng ta chệch hướng hoặc thậm chí chìm đắm. Tuy nhiên, Lời Chúa không để chúng ta bơ vơ trong cuộc chiến này. Trong thư tín gửi cho Hội Thánh đang đối mặt với muôn vàn thử thách thuộc linh và đạo đức tại Cô-rinh-tô, Sứ đồ Phao-lô đã ban cho một lời hứa đầy quyền năng và an ủi, trở thành cột trụ vững chắc cho niềm tin của chúng ta: “Chưa hề có sự cám dỗ nào đến cùng anh em mà là sự cám dỗ thường tình. Đức Chúa Trời là thành tín, Ngài chẳng hề cho anh em bị cám dỗ quá sức mình đâu, nhưng trong sự cám dỗ, Ngài cũng mở đường cho ra khỏi, để anh em có thể chịu được.” (1 Cô-rinh-tô 10:13). Câu Kinh Thánh này không chỉ là một lời an ủi thụ động; nó là một công cụ chiến đấu tích cực, mặc khải bản tính của Đức Chúa Trời và chiến lược của Ngài cho sự chiến thắng của chúng ta.

Để hiểu trọn vẹn lời hứa trong câu 13, chúng ta phải đặt nó vào dòng chảy của phân đoạn. Từ đầu chương 10, Phao-lô nhắc lại lịch sử của dân Y-sơ-ra-ên trong đồng vắng như một “gương cho chúng ta” (1 Cô-rinh-tô 10:6, 11). Dù được hưởng mọi phước hạnh thuộc linh – được giải phóng, ăn ma-na, uống nước từ vầng đá (là Đấng Christ) – họ vẫn sa ngã vì những tội lỗi nghiêm trọng: thờ hình tượng, tà dâm, thử Chúa, và lằm bằm (1 Cô-rinh-tô 10:7-10). Phao-lô nhấn mạnh rằng những điều này “xảy ra để làm gương, và đã chép để răn bảo chúng ta là kẻ ở gần cuối cùng các đời.” (1 Cô-rinh-tô 10:11).

Ý nghĩa then chốt ở đây: Những cám dỗ mà tín hữu Cô-rinh-tô (và chúng ta ngày nay) đối mặt không phải là mới lạ hay độc nhất. Bản chất của tội lỗi và cám dỗ là “thường tình” – nguyên văn Hy Lạp là “anthropinos” (ἀνθρώπινος), nghĩa là “thuộc về loài người”, “phù hợp với kinh nghiệm con người”. Nói cách khác, không có cám dỗ nào bạn đang trải qua mà chưa từng xảy ra trong lịch sử nhân loại. Sa-tan không sáng tạo ra nhiều cám dỗ mới; hắn chỉ đánh bóng và tái đóng gói những cám dỗ cũ cho phù hợp với thời đại. Sự nhận biết này phá vỡ sự cô lập và xấu hổ mà cám dỗ thường gây ra, giúp chúng ta thấy rằng mình không đơn độc, và quan trọng hơn, đã có những bài học từ quá khứ.

Lời hứa về lối thoát được xây dựng trên nền tảng vững chắc là bản tính của chính Đức Chúa Trời. Phao-lô trình bày ba khía cạnh then chốt:

1. “Đức Chúa Trời là thành tín” (Hoặc “Đức Chúa Trời là đáng tin cậy”): Từ “thành tín” trong nguyên văn Hy Lạp là “pistos” (πιστός), mang nghĩa đáng tin cậy, trung tín, giữ lời hứa. Đây không phải là một đức tính tùy ý của Chúa; đó là chính bản chất Ngài. Như Phao-lô viết trong 2 Ti-mô-thê 2:13: “Nếu chúng ta không thành tín, Ngài vẫn thành tín, vì Ngài không thể chối bỏ chính mình Ngài.” Trong cơn cám dỗ, chúng ta có thể nghi ngờ chính mình, nhưng chúng ta có thể hoàn toàn tin cậy vào sự trung tín không hề thay đổi của Đức Chúa Trời. Lời hứa của Ngài về lối thoát là chắc chắn như chính Danh Ngài.

2. “Ngài chẳng hề cho anh em bị cám dỗ quá sức mình đâu”: Động từ “cho” (Hy Lạp: “eaō”) ở đây hàm ý sự cho phép, chủ quyền của Đức Chúa Trời. Điều này không có nghĩa Ngài là nguồn gốc của sự cám dỗ (Gia-cơ 1:13-14 khẳng định rõ điều đó), nhưng Ngài có quyền tể trị để giới hạn và kiểm soát mức độ và cường độ của cám dỗ mà chúng ta đối diện. “Quá sức” (Hy Lạp: “huper ho dunasthe”) nghĩa là “vượt quá điều các ngươi có khả năng chịu đựng”. Chúa biết rõ giới hạn của chúng ta, và với tư cách là Người Thợ Gốm khôn ngoan, Ngài không bao giờ cho phép áp lực vượt quá điểm mà sản phẩm của Ngài (chúng ta) có thể chịu được mà không bị vỡ. Sự chịu đựng của chúng ta được đo lường bởi sức mạnh mà Ngài ban cho (Ê-phê-sô 3:16).

3. “Trong sự cám dỗ, Ngài cũng mở đường cho ra khỏi”: Đây là trọng tâm của lời hứa. Từ “mở đường” trong tiếng Hy Lạp là “poieō” (làm ra, tạo nên), và “đường ra” là “ekbasis” (ἔκβασις). Ekbasis là một từ rất sống động, thường chỉ lối thoát ra khỏi một hẻm núi hẹp hoặc một tình huống bế tắc. Nó không có nghĩa là Chúa dọn sạch cám dỗ khỏi đường đi của chúng ta, mà Ngài tạo ra một lối đi ngang qua nó. Lối thoát này tồn tại ngay trong (“en”) chính cơn cám dỗ, không phải sau khi nó kết thúc. Điều này cho thấy sự hiện diện và hành động can thiệp của Chúa ngay giữa cuộc chiến.

Vậy, “lối thoát” cụ thể đó là gì? Kinh Thánh không để chúng ta trong sự mơ hồ. Lối thoát không phải là một phép lạ kỳ bí tự động xảy ra, mà thường được Chúa cung ứng thông qua những phương tiện thuộc linh mà Ngài đã ban.

1. Lời Hứa và Mạng Lệnh trong Lời Chúa: Chính Lời Chúa là công cụ đầu tiên. Chúa Giê-xu, khi bị ma quỷ cám dỗ trong đồng vắng, đã ba lần đáp lại bằng câu: “Có lời chép rằng…” (Ma-thi-ơ 4:4, 7, 10). Lời Chúa là “thanh gươm của Đức Thánh Linh” (Ê-phê-sô 6:17). Lối thoát thường xuất hiện khi chúng ta nhớ lại, đọc lên và áp dụng một câu Kinh Thánh cụ thể đối nghịch lại với sự dối trá của cám dỗ. Ví dụ, cám dỗ về sự tham lam được mở lối thoát bởi lời hứa: “Đức Chúa Trời tôi sẽ làm cho đầy đủ mọi sự cần dùng của anh em y theo sự giàu có trong vinh hiển của Ngài ở trong Đức Chúa Giê-xu Christ.” (Phi-líp 4:19).