Chúa Giê-su Là Ai? Khám Phá Cuộc Đời và Di Sản Của Ngài
Trong dòng chảy của lịch sử, không có nhân vật nào vừa gây tranh cãi, vừa được tôn kính, vừa biến đổi hàng tỷ cuộc đời như Chúa Giê-su Christ. Ngài không chỉ là một nhà đạo đức, một giáo sư, hay một nhà cách mạng; Ngài là trung tâm của lịch sử cứu rỗi. Câu hỏi “Chúa Giê-su là ai?” chính là câu hỏi quan trọng nhất mà mỗi người phải đối diện, như chính Ngài đã hỏi các môn đồ: “Còn các ngươi thì nói ta là ai?” (Ma-thi-ơ 16:15). Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá thân vị, cuộc đời, sứ mệnh và di sản đời đời của Chúa Giê-su Christ dưới ánh sáng của Kinh Thánh, với những giải nghĩa từ nguyên ngữ để làm sáng tỏ chân lý.
I. Danh Tính Thiên Thượng: Ngôi Lời Trở Nên Xác Thịt
Kinh Thánh mặc khải Chúa Giê-su không phải bắt đầu sự hiện hữu tại Bết-lê-hem, nhưng Ngài là Đức Chúa Trời vĩnh hằng. Sứ đồ Giăng mở đầu sách Phúc Âm với một tuyên bố chấn động: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta” (Giăng 1:1, 14). Từ “Ngôi Lời” trong tiếng Hy Lạp là “Logos” (Λόγος), hàm chứa ý niệm về Lý Trí, Lời Phán Sáng Tạo, và Sự Bày Tỏ trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Chúa Giê-su chính là Lời Sáng Thế (Sáng-thế Ký 1:3) trở nên con người để bày tỏ Cha cho chúng ta.
Trong thư tín Cô-lô-se, Phao-lô xác nhận: “Ngài là hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được... vì muôn vật đã được dựng nên trong Ngài... và muôn vật đều được nhờ Ngài mà hợp lại” (Cô-lô-se 1:15-17). Danh hiệu “Con Đức Chúa Trời” không nói đến sự thụ tạo, mà nói đến mối quan hệ độc nhất vô nhị, đồng bản thể với Chúa Cha. Tiếng Hê-bơ-rơ trong Cựu Ước cũng báo trước thần tánh của Đấng Mê-si qua danh xưng “Con” (Thi-thiên 2:7) và “Đức Chúa Trời Quyền Năng” (Ê-sai 9:5).
II. Cuộc Đời Trên Đất: Sự Nhập Thể và Chức Vụ
Chúa Giê-su được sinh ra bởi nữ đồng trinh Ma-ri, ứng nghiệm lời tiên tri Ê-sai 7:14: “Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai, và sanh một con trai, rồi người ta sẽ đặt tên con trai đó là Em-ma-nu-ên” (nghĩa là “Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta”). Sự giáng sinh này là sự khiêm hạ tột độ của Đấng Tạo Hóa (Phi-líp 2:6-7).
Chức vụ công khai của Ngài bắt đầu với phép báp-tem và sự chịu cám dỗ, xác nhận Ngài là Con yêu dấu của Đức Chúa Trời (Ma-thi-ơ 3:17) và là A-đam thứ hai vâng phục trọn vẹn. Sứ điệp trọng tâm của Ngài là: “Kỳ đã trọn, nước Đức Chúa Trời đã đến gần; các ngươi hãy ăn năn và tin đạo Tin Lành” (Mác 1:15). Từ “Nước Đức Chúa Trời” (“Basileia tou Theou”) chỉ về quyền tể trị tối cao của Đức Chúa Trời đang hiện diện và hành động qua chính Chúa Giê-su.
Các phép lạ Ngài làm—chữa bệnh, đuổi quỷ, dẹp yên sóng gió, khiến kẻ chết sống lại—không chỉ là hành động nhân từ, mà là những “dấu lạ” (“Semeia”). Trong tiếng Hy Lạp, từ này có nghĩa là những dấu chỉ nhằm xác nhận thẩm quyền và thân vị của Ngài, bày tỏ quyền năng sáng tạo và cứu chuộc của Đấng Mê-si (Giăng 20:30-31).
III. Giáo Lý Cách Mạng và Tuyên Bố Độc Nhất
Chúa Giê-su dạy dỗ với thẩm quyền riêng của mình, không như các thầy thông giáo (Mác 1:22). Ngài tuyên bố: “Ta là sự sáng của thế gian... Ta là con đường, chân lý và sự sống; chẳng bởi ta thì không ai được đến cùng Cha” (Giăng 8:12; 14:6). Cụm “Ta Là” (“Egō Eimi”) mà Ngài sử dụng nhiều lần trong sách Giăng chính là cách nói gợi nhớ đến danh xưng thiên thượng của Đức Giê-hô-va trong Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14 (“Ta là Đấng Tự Hữu Hằng Hữu”).
Ngài cũng tuyên bố có quyền tha tội—một đặc quyền chỉ thuộc về Đức Chúa Trời (Mác 2:5-7). Qua các ẩn dụ về Nước Trời, Ngài mặc khải bản chất của vương quốc Ngài: khởi đầu nhỏ bé, lớn lên âm thầm, nhưng cuối cùng sẽ viên mãn (Ma-thi-ơ 13). Luận về đạo đức, Ngài đào sâu đến tận gốc rễ của tội lỗi là lòng người (Ma-thi-ơ 5:21-28), và đưa ra điều răn mới: “Hãy yêu nhau như ta đã yêu các ngươi” (Giăng 13:34).
IV. Sự Chết Chuộc Tội: Cây Thập Tự và Sự Đền Tội
Đỉnh điểm của chức vụ Chúa Giê-su là sự chết tự nguyện của Ngài trên thập tự giá. Đây không phải là một tai nạn lịch sử, nhưng là mục đích chính yếu Ngài đến thế gian: “Con người đã đến... phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (Mác 10:45). Từ “giá chuộc” (“Lutron”) trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là giá tiền để chuộc một nô lệ được tự do. Sự chết của Ngài là của lễ chuộc tội trọn vẹn và đủ cho cả nhân loại.
Tiên tri Ê-sai đã báo trước rõ ràng về sự đau khổ thay thế của Đầy Tớ của Đức Giê-hô-va: “Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết... Sự hình phạt ngươi bình an của chúng ta đã chất trên Người” (Ê-sai 53:5). Trên thập tự giá, Chúa Giê-su gánh lấy sự thạnh nộ của Đức Chúa Trời đáng lẽ thuộc về chúng ta. Lời tuyên bố “Mọi sự đã được trọn” (Giăng 19:30) trong tiếng Hy Lạp là “Tetelestai”, một thuật ngữ thương mại có nghĩa “đã thanh toán trọn vẹn”, xác nhận công trình cứu chuộc đã hoàn tất.
V. Sự Sống Lại Vinh Hiển: Chiến Thắng Tối Hậu
Sự sống lại của Chúa Giê-su từ kẻ chết vào ngày thứ ba là bằng chứng tối hậu xác nhận thần tánh của Ngài và sự chấp nhận của Cha về của lễ chuộc tội (Rô-ma 1:4). Sự kiện lịch sử này không thể phủ nhận được, được chứng kiến bởi hơn 500 nhân chứng (1 Cô-rinh-tô 15:3-8). Sự sống lại là nền tảng của đức tin Cơ Đốc: “Nếu Đấng Christ chẳng từ kẻ chết sống lại, thì đạo chúng ta là vô ích” (1 Cô-rinh-tô 15:17).
Chúa Giê-su Phục Sinh đã hiện ra với các môn đồ, xác nhận Ngài có thân thể thật, nhưng vinh hiển và siêu nhiên (Lu-ca 24:36-43). Sau 40 ngày, Ngài thăng thiên về với Cha, và hiện đang ngồi bên hữu Đức Chúa Trời, cầu thay cho chúng ta (Hê-bơ-rơ 7:25) và quản trị mọi sự.
VI. Di Sản Đời Đời: Hội Thánh và Sự Trở Lại Vinh Quang
Di sản Chúa Giê-su để lại không phải là một tổ chức tôn giáo khô khan, mà là Hội Thánh (“Ekklēsia”)—tức là cộng đồng những người được kêu gọi ra khỏi thế gian, được cứu chuộc bằng huyết Ngài. Ngài phán: “Ta sẽ lập Hội thánh ta trên đá nầy, các cửa âm phủ chẳng thắng được hội đó” (Ma-thi-ơ 16:18). Hội Thánh là thân thể Ngài trên đất (Ê-phê-sô 1:22-23).
Di sản thứ hai là Đức Thánh Linh. Trước khi về trời, Chúa Giê-su hứa ban Đấng Yên Ủi khác (“Paraklētos”—Đấng Cố Vấn, Đấng Bênh Vực) để ở cùng, dạy dỗ và ban quyền năng cho các môn đồ (Giăng 14:16-17; Công vụ 1:8).
Di sản tương lai là lời hứa Ngài sẽ trở lại. Chúa Giê-su phán: “Ta đi để sắm sẵn cho các ngươi một chỗ... Ta lại sẽ đến, đặng đưa các ngươi đi với ta” (Giăng 14:2-3). Sự tái lâm của Ngài sẽ là sự hoàn tất mọi lời hứa, sự phán xét cuối cùng, và sự thiết lập trời mới đất mới nơi sự hiện diện của Ngài sẽ ở cùng dân sự đời đời (Khải-huyền 21:1-4).
VII. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Hiểu biết về Chúa Giê-su không chỉ là kiến thức thần học, mà phải biến đổi toàn bộ đời sống chúng ta.
- Trong Mối Quan Hệ Cá Nhân với Chúa: Chúa Giê-su không phải là một nhân vật lịch sử xa vời, nhưng là Chúa đang sống. Chúng ta cần tiếp nhận Ngài làm Cứu Chúa và Chủ Tể đời mình qua đức tin (Giăng 1:12). Sự cầu nguyện hằng ngày là trò chuyện với Đấng đang sống và lắng nghe.
- Trong Sự Thờ Phượng: Hiểu biết Ngài là Đức Chúa Trời đáng tôn thờ khiến sự thờ phượng của chúng ta tràn đầy lòng kính sợ, biết ơn và yêu mến, không chỉ vì những gì Ngài làm, mà vì chính Con Người Ngài.
- Trong Đời Sống Môn Đồ: Mục đích của chúng ta là trở nên giống như Thầy mình (Rô-ma 8:29). Chúng ta học tập sự khiêm nhường, yêu thương, thánh khiết và vâng lời Cha từ chính gương mẫu của Chúa Giê-su (Phi-líp 2:5).
- Trong Sự Phục Vụ và Chứng Đạo: Hiểu rằng Chúa Giê-su là Con Đường duy nhất cứu rỗi thúc đẩy chúng ta sốt sắng chia sẻ Tin Lành với tình yêu và sự khẩn thiết (Công vụ 4:12).
- Trong Sự Hy Vọng: Sự sống lại của Chúa Giê-su đảm bảo cho sự sống lại và sự sống đời đời của chúng ta. Mọi sự đau khổ, bất công trên đời này là tạm thời. Hy vọng về sự trở lại của Ngài giúp chúng ta sống kiên trì, thánh khiết và hướng về cõi đời đời (Tít 2:13).
Kết Luận
Chúa Giê-su Christ là Ai? Ngài là Đức Chúa Trời vĩnh hằng trong xác thịt con người, là Đấng Mê-si chịu chết chuộc tội, là Chúa Phục Sinh đắc thắng tử thần, và là Vua đang cai trị và sẽ trở lại trong vinh quang. Câu trả lời của Phi-e-rơ vẫn là nền tảng: “Chúa là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16). Việc khám phá về Ngài không bao giờ kết thúc, vì sự cao trọng của Ngài vô tận. Mỗi chúng ta được mời gọi không chỉ biết về Ngài, mà biết chính Ngài một cách mật thiết, để cuộc đời được biến đổi bởi quyền năng của Phúc Âm và sống cho vinh hiển của Danh Ngài, trong khi trông đợi ngày hạnh phước được thấy mặt Ngài.
“Ấy vậy, nếu miệng ngươi xưng Đức Chúa Jêsus ra và lòng ngươi tin rằng Đức Chúa Trời đã khiến Ngài từ kẻ chết sống lại, thì ngươi sẽ được cứu.” – Rô-ma 10:9