Đức Chúa Trời Bày Tỏ Những Điều Bí Ẩn: Ý Nghĩa Thần Học Từ Đa-ni-ên 2:22 và 28
Trong hành trình đức tin, một trong những đặc quyền lớn nhất của con cái Chúa là được bước vào mối tương giao mật thiết với Đấng Tạo Hóa, là Đấng không giấu kín nhưng bằng lòng bày tỏ những điều sâu nhiệm, bí ẩn của Ngài. Lời tuyên bố trong sách Đa-ni-ên, đặc biệt ở chương 2 câu 22 và 28, không chỉ là chìa khóa giải mã một giấc mơ của vua Nê-bu-cát-nết-sa, mà còn là nền tảng cho sự hiểu biết về bản tính mặc khải của Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai thác ý nghĩa thần học, bối cảnh lịch sử, và ứng dụng thực tiễn của chân lý trọng đại này.
Sách Đa-ni-ên được đặt trong thời kỳ lưu đày ở Ba-by-lôn, khi dân sự Đức Chúa Trời sống dưới quyền cai trị của một đế quốc ngoại giáo. Trong chương 2, vua Nê-bu-cát-nết-sa có một giấc mơ khiến lòng ông bối rối, nhưng ông không nhớ được nội dung. Các thuật sĩ, pháp sư, thầy bói của triều đình tỏ ra bất lực, vì không ai có thể nói lại cho vua giấc mơ và giải nghĩa nó. Điều này dẫn đến lệnh tử hình cho tất cả các bậc trí giả, bao gồm Đa-ni-ên và các bạn ông. Trong cơn nguy cấp đó, Đa-ni-ên đã tìm kiếm Đức Chúa Trời, và Ngài đã đáp lời.
Hai câu Kinh Thánh trọng tâm của chúng ta được thốt lên trong lời cầu nguyện tạ ơn và tuyên bố của Đa-ni-ên:
"Chính Ngài tỏ ra những sự sâu xa kín nhiệm; Ngài biết những sự ở trong tối tăm, và sự sáng ở với Ngài." (Đa-ni-ên 2:22, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)
"Nhưng có một Đức Chúa Trời ở trên trời tỏ ra những điều kín nhiệm; Ngài đã cho vua Nê-bu-cát-nết-sa biết điều sẽ xảy đến trong những ngày sau rốt." (Đa-ni-ên 2:28, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)
Để thấu hiểu trọn vẹn ý nghĩa, chúng ta cần quay về ngôn ngữ gốc. Từ "điều kín nhiệm" hay "điều bí ẩn" trong tiếng Hê-bơ-rơ là רָז (raz). Từ này xuất hiện nhiều lần trong sách Đa-ni-ên (2:18-19, 27-30, 47; 4:9) và có nghĩa là một bí mật, một điều huyền nhiệm được giấu kín, chỉ có thể được biết đến khi có sự tiết lộ từ phía Đấng nắm giữ nó. Trong bối cảnh Hy Lạp của Tân Ước, từ tương đương là μυστήριον (mystērion), không phải là điều không thể hiểu được, mà là một chân lý thần thánh vốn bị giấu kín nhưng nay đã được Đức Chúa Trời tự ý bày tỏ cho những người Ngài chọn (xem Ma-thi-ơ 13:11, Rô-ma 16:25, Ê-phê-sô 3:3-6).
Động từ "tỏ ra" trong tiếng Hê-bơ-rơ là גָּלָה (galah), có nghĩa là lột trần, bóc mở, tiết lộ, làm cho thấy rõ. Hành động này hoàn toàn chủ động từ phía Đức Chúa Trời. Ngài là Chủ Thể của sự mặc khải. Điều này khẳng định rằng sự hiểu biết thuộc linh không phải là kết quả của trí tuệ con người tra cứu lên (thăng thiên), mà là ân điển của Đức Chúa Trời mặc khải xuống (giáng thế).
Từ hai câu Kinh Thánh này, chúng ta rút ra được những đặc tính quan trọng về Đức Chúa Trời:
1. Đức Chúa Trời Toàn Tri và Chủ Tể: Câu 22 khẳng định Ngài "biết những sự ở trong tối tăm". Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ "biết" (yada) mang ý nghĩa thâm sâu của sự hiểu biết mật thiết, trọn vẹn. Không có điều gì – dù ẩn giấu trong bóng tối của tương lai, âm mưu của con người, hay sự phức tạp của vũ trụ – là ở ngoài tầm hiểu biết của Ngài. Điều này an ủi chúng ta rằng Đức Chúa Trời của chúng ta không bao giờ ngạc nhiên, bối rối. Ngài nắm quyền tể trị tuyệt đối.
2. Đức Chúa Trời Là Nguồn Sáng: "Và sự sáng ở với Ngài". Đây không chỉ nói về ánh sáng vật lý. Trong Kinh Thánh, ánh sáng thường tượng trưng cho sự thánh khiết, chân lý, sự hiện diện và sự cứu rỗi của Ngài (Thi thiên 27:1, Ê-sai 60:19, Giăng 1:4-5). Đức Chúa Trời là nguồn duy nhất của mọi sự sáng thuộc linh. Mọi sự hiểu biết chân chính, mọi sự mặc khải, đều bắt nguồn từ Ngài.
3. Đức Chúa Trời Là Đấng Mặc Khải: Câu 28 bắt đầu với "Nhưng có một Đức Chúa Trời ở trên trời tỏ ra...". Cụm từ "ở trên trời" (bishemayin) trong ngữ cảnh này không chỉ chỉ vị trí địa lý, mà khẳng định uy quyền tối cao, địa vị siêu việt và sự khác biệt căn bản của Ngài so với các thần của Ba-by-lôn (vốn bất lực). Ngài không im lặng. Ngài là Đức Chúa Trời phán, Đức Chúa Trời bày tỏ ý chỉ và chương trình của Ngài trong lịch sử.
Sách Đa-ni-ên chỉ ra rằng Đức Chúa Trời tỏ những điều bí ẩn về tương lai (các đế quốc thế gian và sự thiết lập vương quốc đời đời của Đấng Mết-si-a – Đa-ni-ên 2:44-45). Tuy nhiên, Tân Ước mở ra cho chúng ta thấy rằng sự mặc khải trọn vẹn và cuối cùng của Đức Chúa Trời chính là Con Ngài, Chúa Cứu Thế Giê-xu.
"Đời xưa, Đức Chúa Trời đã dùng các đấng tiên tri phán dạy tổ phụ chúng ta nhiều lần nhiều cách, rồi đến những ngày sau rốt nầy, Ngài phán dạy chúng ta bởi Con Ngài." (Hê-bơ-rơ 1:1-2a)
Chúa Giê-xu chính là mystērion của Đức Chúa Trời được bày tỏ (Cô-lô-se 2:2). Trong Ngài, "mọi sự dư dật của Đức Chúa Trời" đều ngự trị (Cô-lô-se 1:19). Sự mặc khải về giấc mơ của vua Nê-bu-cát-nết-sa chỉ là một phần nhỏ trong kế hoạch vĩ đại của Đức Chúa Trời, nhưng nó chỉ về Đấng Christ, là "hòn đá" bị người xây nhà loại ra, nhưng trở nên đá góc nhà, lập nên một vương quốc không hề bị hủy diệt (Đa-ni-ên 2:34-35, 44-45; so sánh với Ma-thi-ơ 21:42, 1 Phi-e-rơ 2:4-7).
Lẽ thật về Đức Chúa Trời bày tỏ điều bí ẩn không phải chỉ để thỏa mãn tri thức, mà phải biến đổi đời sống chúng ta.
1. Nền Tảng cho Sự Cầu Nguyện Tín Thác: Giống như Đa-ni-ên, khi đối diện với những nan đề không lời giải (khủng hoảng cá nhân, tương lai mờ mịt, những quyết định khó khăn), thái độ đầu tiên của chúng ta không phải là hoảng loạn hay cố gắng dựa vào trí khôn phàm. Hãy chạy đến với Đức Chúa Trời, là Đấng biết điều ở trong tối tăm. Hãy cầu xin sự khôn ngoan từ Ngài (Gia-cơ 1:5) với đức tin rằng Ngài có thể và bằng lòng dẫn dắt những bước chân chúng ta.
2. Động Lực cho Sự Học Hỏi và Vâng Theo Lời Chúa: Đức Chúa Trời đã bày tỏ ý muốn và chân lý của Ngài một cách đầy đủ trong Kinh Thánh, là Lời được soi dẫn (2 Ti-mô-thê 3:16). Nếu chúng ta tin rằng đây là sự mặc khải từ Đấng Toàn Tri, chúng ta phải có lòng khao khát nghiên cứu, đào sâu, và quan trọng hơn hết là vâng lời. Sự hiểu biết thuộc linh thật sự luôn đi đôi với sự vâng phục (Giăng 7:17).
3. Sự An Nghỉ trong Chủ Quyền của Đức Chúa Trời: Nhìn vào thế giới đầy biến động, chính trị bất ổn, và tương lai bất định, lòng chúng ta dễ bị lo sợ. Nhưng Đa-ni-ên 2:28 nhắc nhở chúng ta rằng Đức Chúa Trời "ở trên trời". Ngài thấy rõ toàn cảnh lịch sử. Các đế quốc hùng mạnh như vàng, bạc, đồng, sắt trong giấc mơ rồi cũng sẽ qua đi, nhưng vương quốc của Đấng Christ sẽ đời đời bền vững. Chúng ta được mời gọi tin cậy vào sự cai trị tối thượng của Ngài.
4. Thái độ Khiêm Nhường trong Sự Hiểu Biết: Nếu mọi sự sáng đều đến từ Chúa, thì chúng ta không có gì để khoe mình. Đa-ni-ên, dù là người nhận được sự mặc khải, đã nói gì? "Chẳng phải bởi sự khôn ngoan nào trong tôi hơn mọi người sống mà sự kín nhiệm ấy đã tỏ ra cho tôi" (Đa-ni-ên 2:30). Mọi ân tứ, sự hiểu biết thuộc linh, khả năng giảng dạy hay khuyên bảo đều là ân điển. Điều này loại bỏ sự kiêu ngạo và nuôi dưỡng lòng biết ơn.
5. Truyền Thông Sự Mặc Khải với Tình Yêu Thương: Đức Chúa Trời bày tỏ điều bí ẩn cho Đa-ni-ên không chỉ để cứu mạng ông, mà còn để ông trình bày lại cho vua Nê-bu-cát-nết-sa và cả triều đình, dẫn đến sự tôn vinh Đức Chúa Trời chân thật (Đa-ni-ên 2:46-47). Tương tự, chúng ta, những người đã nhận biết mystērion lớn nhất – đó là Phúc Âm cứu rỗi trong Đấng Christ (Ê-phê-sô 6:19) – có trách nhiệm và đặc ân chia sẻ sự mặc khải đó cho người khác bằng lòng nhu mì và kính sợ (1 Phi-e-rơ 3:15).
Đa-ni-ên 2:22 và 28 dựng lên trước mắt chúng ta hình ảnh về một Đức Chúa Trời vĩ đại, thánh khiết, toàn tri, nhưng cũng đầy lòng thương xót. Ngài không phải là một thần linh xa cách, im lặng, mà là Cha Thiên Thượng bằng lòng mở kho tàng chân lý của Ngài cho những ai kính sợ và tìm cầu Ngài. Sự mặc khải đỉnh cao trong Chúa Giê-xu Christ mời gọi chúng ta đáp ứng bằng đức tin, sự vâng lời, và lòng biết ơn sâu xa.
Hôm nay, bạn có đang đối diện với một "điều bí ẩn" trong cuộc sống – một nan đề, một giai đoạn tối tăm, một sự hoang mang về tương lai? Hãy nhớ đến Đức Chúa Trời của Đa-ni-ên. Hãy đến với Ngài trong sự cầu nguyện chân thành. Hãy đào sâu vào Lời Ngài, nơi chứa đựng mọi sự khôn ngoan cần thiết cho đời sống và sự tin kính. Và hãy an nghỉ trong chân lý rằng Đấng nắm giữ mọi điều bí ẩn cũng chính là Đấng yêu thương bạn bằng tình yêu vĩnh cửu, đã bày tỏ trọn vẹn nơi thập tự giá của Chúa Cứu Thế Giê-xu.
“Ôi! Sự giàu có, khôn ngoan và thông biết của Đức Chúa Trời thay! Sự phán xét của Ngài nào ai thấu được, đường nẻo của Ngài nào ai hiểu được!” (Rô-ma 11:33)