Vật chứa sự thạnh nộ là gì (Rô-ma 9:22)?

Trong hành trình nghiên cứu Lời Chúa, có những phân đoạn đặt ra cho chúng ta những câu hỏi thần học sâu sắc, thách thức sự hiểu biết và đức tin của chúng ta. Rô-ma chương 9 là một trong những chương như vậy, và cụm từ “vật chứa sự thạnh nộ” trong câu 22 thường gây ra nhiều thắc mắc và đôi khi là hiểu lầm. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào bối cảnh, ngôn ngữ gốc, và ý nghĩa thần học của khái niệm này, với mong muốn làm sáng tỏ lẽ thật về quyền tể trị của Đức Chúa Trời và lòng thương xót vô hạn của Ngài.

Sứ đồ Phao-lô viết thư Rô-ma để trình bày một cách có hệ thống về Tin Lành của ân điển Đức Chúa Trời. Từ chương 1 đến 8, ông luận giải về tình trạng tội lỗi của nhân loại, sự xưng công bình bởi đức tin, và sự sống trong Đấng Christ. Đến chương 9, ông chuyển sang một vấn đề nan giải: Nếu Tin Lành của Đấng Christ là sự ứng nghiệm lời hứa của Đức Chúa Trời, tại sao dân Y-sơ-ra-ên, là dân được hứa, phần đông lại không chịu tin nhận Đấng Mê-si của họ? Điều này có nghĩa là lời hứa của Đức Chúa Trời đã thất bại chăng?

Phao-lô khẳng định mạnh mẽ: “Chẳng hề như vậy” (Rô-ma 9:6a). Ông giải thích rằng không phải mọi người sinh ra trong dòng dõi Y-sơ-ra-ên theo xác thịt đều là “Y-sơ-ra-ên thật” (Rô-ma 9:6b). Ơn gọi và lời hứa của Đức Chúa Trời luôn dựa trên sự lựa chọn chủ quyền (sovereign election) của Ngài, chứ không dựa trên công đức hay dòng dõi của con người (Rô-ma 9:7-13). Đây là nền tảng để hiểu câu 22.

Chúng ta hãy đọc nguyên văn phân đoạn then chốt:
“Vậy nếu Đức Chúa Trời muốn tỏ ra cơn thạnh nộ và làm cho biết quyền phép Ngài, đã lấy lòng khoan nhẫn lớn chịu những bình đáng giận sắm sẵn cho sự hư mất, thì có nghĩa gì chăng?” (Rô-ma 9:22, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).

Một số bản dịch khác dùng “vật đáng giận”, “bình chứa cơn thịnh nộ” hay “vật đáng bị phá hủy”. Trong nguyên văn Hy Lạp, cụm từ này là σκεύη ὀργῆς (đọc là skeuē orgēs). Chúng ta cần phân tích từng từ:

• Σκεύη (Skeuē): Số nhiều của σκεῦος (skeuos). Từ này có nghĩa rộng là “vật dụng”, “dụng cụ”, “bình chứa”, hoặc “đồ vật”. Nó được dùng để chỉ những chiếc bình bằng đất sét (2 Cô-rinh-tô 4:7), công cụ trong nhà (2 Ti-mô-thê 2:20), hay thậm chí là một người như “vật dụng” được chọn lựa (Công vụ 9:15). Hình ảnh này gợi nhớ đến quyền của người thợ gốm đối với đất sét, một ẩn dụ được Phao-lô sử dụng trực tiếp trước đó trong Rô-ma 9:20-21.
• Ὀργῆς (Orgēs): Là danh từ ở thể sở hữu cách (genitive), có nghĩa là “của sự thạnh nộ” hoặc “dành cho sự thạnh nộ”. Orgē chỉ về cơn thịnh nộ công bình của Đức Chúa Trời đối với tội lỗi, là một khái niệm nghiêm túc xuyên suốt Kinh Thánh.

Vậy, σκεύη ὀργῆς (skeuē orgēs) có thể hiểu là “những bình chứa/vật dụng dành cho (hoặc chịu đựng) cơn thạnh nộ”. Điều quan trọng cần lưu ý là Phao-lô không nói Đức Chúa Trời “tạo ra” những bình này cho sự thạnh nộ, nhưng Ngài “chịu đựng” (ἤνεγκεν - ênegken, nghĩa là mang, chịu đựng, bày tỏ lòng khoan nhẫn) chúng với sự nhịn nhục lớn, trong khi chúng đang được “sắm sẵn cho sự hư mất”.

Ý nghĩa của “vật chứa sự thạnh nộ” trở nên rõ ràng hơn khi được đặt trong sự tương phản với “vật sáng láng” ở câu 23:
“Hầu cho Ngài cũng tỏ ra sự giàu có của vinh hiển Ngài trên các bình thương xót mà Ngài đã sắm sẵn cho sự vinh hiển” (Rô-ma 9:23).

Ở đây, Phao-lô trình bày hai nhóm:

1. Vật chứa sự thạnh nộ (σκέυη ὀργῆς): Những cá nhân chọn lựa sống trong sự nổi loạn chống lại Đức Chúa Trời, cứng lòng không chịu ăn năn, và do đó tích trữ cho mình sự thạnh nộ trong ngày phán xét (Rô-ma 2:5). Họ đang được “sắm sẵn” (κατηρτισμένα - katērtismena, nghĩa là được chuẩn bị, sắp đặt) cho sự hư mất bởi chính sự lựa chọn tội lỗi và cứng lòng của họ.
2. Vật sáng láng, bình thương xót (σκεύη ἐλέους): Những cá nhân được Đức Chúa Trời biết trước, định sẵn, kêu gọi, xưng công bình và làm vinh hiển (Rô-ma 8:29-30). Họ là đối tượng của lòng thương xót chủ động và ân điển tái tạo của Ngài.

Điểm nhấn mạnh đáng chú ý trong câu 22 không phải là sự định sẵn cho sự hư mất, mà là “lòng khoan nhẫn lớn” (πολλῇ μακροθυμίᾳ - pollē makrothymia) của Đức Chúa Trời. Ngài không vội vàng trút cơn thạnh nộ. Thay vào đó, Ngài kiên nhẫn chịu đựng, trì hoãn sự phán xét, để qua đó:

• Tỏ ra quyền năng Ngài (như trong việc làm cứng lòng Pha-ra-ôn – Xuất Ê-díp-tô ký 9:16, được trích dẫn trong Rô-ma 9:17).
• Ban cho mọi người cơ hội ăn năn (2 Phi-e-rơ 3:9).
• Làm cho sự giàu có của vinh hiển Ngài trên các bình thương xót càng thêm rực rỡ (Rô-ma 9:23).

Phân đoạn này đưa chúng ta vào một trong những mầu nhiệm sâu nhiệm nhất của thần học: sự tương tác giữa chủ quyền tuyệt đối của Đức Chúa Trời và trách nhiệm đạo đức đầy đủ của con người. Kinh Thánh dạy cả hai chân lý song song:

Về phía Đức Chúa Trời: Ngài là Đấng Tạo Hóa có quyền tối cao. “Ngài có quyền trên đất sét, cùng trong một đống mà làm ra hạng bình để dùng việc sang trọng, hạng khác để dùng việc hèn hạ chăng?” (Rô-ma 9:21). Mọi sự xảy ra đều trong sự cho phép hoặc chủ ý tể trị của Ngài, và mục đích tối thượng là cho sự vinh hiển của Ngài (Châm ngôn 16:4).

Về phía con người: Mỗi người phải chịu trách nhiệm về sự lựa chọn đáp ứng hoặc khước từ Tin Lành của mình. Sự “hư mất” là kết quả của tội lỗi và sự không tin (Giăng 3:18, 36). Đức Chúa Trời “muốn mọi người được cứu” (1 Ti-mô-thê 2:4) và Ngài kiên nhẫn, không muốn ai chết mất (2 Phi-e-rơ 3:9).

Phao-lô không cố gắng giải thích đầy đủ mầu nhiệm này; thay vào đó, ông kết thúc phần thảo luận với lời tôn thờ về sự khôn ngoan không thể dò xét của Đức Chúa Trời (Rô-ma 11:33-36). “Vật chứa sự thạnh nộ” tồn tại trong kế hoạch cho phép của Đức Chúa Trời, nhưng không phải là sản phẩm của một sự định sẵn độc đoán khiến con người mất đi trách nhiệm. Họ là những người, trong sự tự do đã bị tội lỗi trói buộc, tiếp tục khước từ ân điển, và Đức Chúa Trời, trong sự công bình và khôn ngoan của Ngài, cuối cùng sẽ phán xét họ.

Giáo lý sâu sắc này không chỉ dành cho tranh luận thần học, mà phải dẫn đến sự biến đổi trong đời sống và thái độ của chúng ta.

1. Thúc Đẩy Lòng Khiêm Nhường và Kính Sợ: Khi suy ngẫm về quyền tể trị của Đức Chúa Trời và tình trạng tội lỗi của chúng ta, không chỗ nào cho sự kiêu ngạo. “Vật sáng láng” mà chúng ta là, hoàn toàn là do ân điển, không do việc làm (Ê-phê-sô 2:8-9). Sự hiểu biết này dập tắt mọi sự khoe mình và đổ đầy lòng chúng ta bằng sự kinh sợ thánh khiết và lòng biết ơn sâu xa.

2. Thúc Đẩy Sự Nhiệt Thành Truyền Giáo: Sự kiên nhẫn của Đức Chúa Trời đối với “các bình đáng giận” là cơ hội để rao truyền Tin Lành. Chúng ta không biết ai là “bình thương xót” được chuẩn bị cho vinh hiển. Nhiệm vụ của chúng ta là trung tín rao giảng sự ăn năn và đức tin nơi Đấng Christ cho mọi người (Ma-thi-ơ 28:19-20). Sự kiên nhẫn của Chúa là cơ hội cho sự cứu rỗi (2 Phi-e-rơ 3:15).

3. Nuôi Dưỡng Lòng Nhẫn Nại và Cầu Thay: Khi chúng ta thấy người thân, bạn bè cứng lòng, thay vì thất vọng hay phán xét, hãy nhớ đến “lòng khoan nhẫn lớn” của Đức Chúa Trời. Hãy bắt chước Ngài trong sự nhịn nhục và kiên trì cầu nguyện cho họ, tin rằng Ngài đang kiên nhẫn kêu gọi họ.

4. An Nghỉ Trong Sự Công Bình và Khôn Ngoan Của Đức Chúa Trời: Có những thảm kịch và sự dữ trên đời khiến chúng ta chất vấn “Tại sao?”. Rô-ma 9 dạy chúng ta tin cậy rằng Đức Chúa Trời chí thánh vẫn đang cai trị, và ngay cả trong sự cho phép của Ngài đối với sự cứng lòng và sự dữ (mà không phải là nguồn gốc của chúng), Ngài vẫn đang hành động để thực hiện mục đích tốt lành và vinh hiển của Ngài – cho dù đôi khi chúng ta không thể thấu hiểu trong hiện tại.

5. Tập Trung Vào Đấng Christ Là Nền Tảng Cứu Rỗi: Toàn bộ phân đoạn này chỉ về Chúa Giê-xu Christ. “Vật sáng láng” chỉ trở nên như vậy vì họ được ở “trong Christ”. Sự thạnh nộ mà “các bình đáng giận” phải đối mặt, đã được Đấng Christ gánh chịu thay cho những ai tin cậy Ngài (Rô-ma 5:9). Do đó, lời kêu gọi cuối cùng không phải là giải mã sự tiền định, mà là chạy đến với Đấng Christ để tìm nơi ẩn náu khỏi cơn thạnh nộ đang đến (1 Tê-sa-lô-ni-ca 1:10).

Khái niệm “vật chứa sự thạnh nộ” trong Rô-ma 9:22 là một lời nhắc mạnh mẽ về tính nghiêm trọng của tội lỗi, tính chính đáng của sự phán xét thánh khiết của Đức Chúa Trời, và chiều sâu đáng kinh ngạc của lòng kiên nhẫn Ngài. Nó đặt chúng ta vào vị trí thích hợp – là những thọ tạo trước mặt Đấng Tạo Hóa – và làm bừng sáng giá trị của ân điển mà chúng ta đã lãnh nhận. Thay vì dùng đoạn này để suy đoán về số phận của người khác, chúng ta hãy khiêm nhường xem xét chính mình, chạy đến với thập tự giá, và sốt sắng chia sẻ Tin Lành trong thời kỳ khoan nhẫn mà Đức Chúa Trời đang ban. Cuối cùng, mọi sự đều quy về sự vinh hiển của Ngài: sự công bình được bày tỏ trên những kẻ chối bỏ Ngài, và lòng thương xót dư dật được bày tỏ trên những kẻ tin cậy Con Ngài, Chúa Giê-xu Christ. A-men.