Cơ Đốc giáo là gì? Niềm tin của người Cơ Đốc là gì?

Trong một thế giới đa dạng về tín ngưỡng, thuật ngữ “Cơ Đốc giáo” thường được hiểu theo nhiều cách khác nhau, đôi khi bị pha trộn với văn hóa, truyền thống, hay các hệ thống tôn giáo khác. Vậy, cốt lõi thực sự của Cơ Đốc giáo là gì? Và điều gì làm nên niềm tin đặc trưng của một người Cơ Đốc? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ dẫn dắt chúng ta quay về nền tảng duy nhất và đầy đủ thẩm quyền: Kinh Thánh, Lời được linh cảm của Đức Chúa Trời, để khám phá bản chất của mối quan hệ cứu rỗi giữa Đấng Tạo Hóa và con người.

Trước hết, cần làm rõ một sự khác biệt căn bản. Cơ Đốc giáo đích thực, theo sự dạy dỗ của Kinh Thánh, không phải trước hết là một hệ thống tôn giáo với các nghi lễ và luật lệ, mà là mối quan hệ giao ước được Đức Chúa Trời thiết lập qua công lao cứu chuộc của Con Ngài là Chúa Cứu Thế Giê-xu. Từ “Cơ Đốc” (Christian) xuất hiện lần đầu trong sách Công vụ 11:26: “Ấy tại thành An-ti-ốt, người ta bắt đầu gọi môn đồ là Cơ-rê-ti-an [Christian].” Danh xưng này có nghĩa là “người thuộc về Đấng Christ” (Χριστιανός - *Christianós*). Như vậy, bản chất của người Cơ Đốc là thuộc về Chúa Cứu Thế Giê-xu.

Nền tảng của mối quan hệ này được tóm lược trong lời tuyên xưng của Sứ đồ Phi-e-rơ khi Chúa Giê-xu hỏi các môn đồ: “Còn các ngươi thì nói ta là ai?” Phi-e-rơ thưa rằng: “Thầy là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:15-16). Niềm tin vào nhân vật và công việc của Giê-xu Christ – là Đấng Mết-si-a (Μεσσίας - *Messias*, từ Hê-bơ-rơ *Mashiach* - Đấng được xức dầu) và là Con Đức Chúa Trời – chính là tảng đá của Cơ Đốc giáo.

Niềm tin Cơ Đốc được xây dựng trên một số giáo lý nền tảng, mỗi giáo lý đều có cơ sở vững chắc trong Kinh Thánh.

1. Đức Chúa Trời Duy Nhất và Ba Ngôi

Người Cơ Đốc tin thờ một Đức Chúa Trời duy nhất (Phục truyền 6:4: “Hỡi Y-sơ-ra-ên! hãy nghe: Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta là Giê-hô-va có một không hai”), nhưng Ngài mặc khải chính mình trong ba thân vị: Cha, Con (Ngôi Lời), và Thánh Linh. Đây là mầu nhiệm Ba Ngôi (Trinity). Kinh Thánh cho thấy cả ba thân vị cùng hiện diện và hoạt động trong công cuộc sáng tạo và cứu chuộc (Sáng thế 1:26; Ma-thi-ơ 28:19; 2 Cô-rinh-tô 13:14). Chúa Giê-xu phán: “Ta với Cha là một” (Giăng 10:30).

2. Tình Trạng Tội Lỗi Của Con Người và Sự Phán Xét

Kinh Thánh dạy rằng mọi người đều phạm tội và thiếu mất sự vinh hiển của Đức Chúa Trời (Rô-ma 3:23). Tội lỗi không chỉ là hành vi xấu, mà là bản chất hư hoại từ khi A-đam sa ngã (Rô-ma 5:12). Từ ngữ Hê-bơ-rơ cho “tội” là chata (חָטָא), nghĩa là “trật mục tiêu.” Hậu quả của tội lỗi là sự chết đời đôi, tức là sự phân cách khỏi Đức Chúa Trời (Rô-ma 6:23; Ê-sai 59:2).

3. Chúa Giê-xu Christ: Con Đức Chúa Trời Nhập Thể và Công Việc Cứu Chuộc

Đây là trung tâm điểm của niềm tin Cơ Đốc. Chúa Giê-xu Christ là Ngôi Lời (Λόγος - *Logos*) đã trở nên xác thịt (Giăng 1:1,14). Ngài hoàn toàn là Đức Chúa Trời và hoàn toàn là người. Ngài sống một đời sống vô tội, hoàn toàn vâng phục Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 4:15). Công việc cứu chuộc của Ngài gồm:

• Chết thế: Trên thập tự giá, Ngài gánh thay hình phạt tội lỗi của nhân loại. “Đấng Christ đã vì chúng ta chịu lấy sự rủa sả trong thân thể Ngài trên cây gỗ” (Ga-la-ti 3:13). Từ Hy Lạp cho “chuộc tội” là hilastērion (ἱλαστήριον), có nghĩa là “của lễ chuộc tội,” nơi cơn thịnh nộ của Đức Chúa Trời được làm nguôi (Rô-ma 3:25).
• Sống lại: Sự phục sinh của Ngài xác nhận chiến thắng của Ngài trên tội lỗi và sự chết, và bảo đảm sự sống lại của những kẻ tin (1 Cô-rinh-tô 15:20-22).
• Thăng thiên và Tái lâm: Ngài đã về trời và sẽ trở lại trong vinh hiển để phán xét thế gian và hoàn tất vương quốc đời đời của Ngài (Công vụ 1:11; Khải huyền 22:12).

4. Sự Cứu Rỗi Bởi Ân Điển Qua Đức Tin

Đây là nguyên lý cốt yếu phân biệt đức tin Tin Lành. Con người không thể tự cứu mình bằng việc lành, nghi lễ hay công đức. Sự cứu rỗi là món quà nhưng không của Đức Chúa Trời (ân điển - χάρις - *charis*), chỉ có thể nhận lãnh bởi đức tin (πίστις - *pistis*) nơi Chúa Giê-xu Christ. “Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời” (Ê-phê-sô 2:8). Đức tin chân thật không chỉ là sự đồng ý về trí thức, mà là sự tin cậy, nương dựa và đầu phục trọn vẹn vào Chúa Cứu Thế.

5. Thẩm Quyền Tối Thượng Của Kinh Thánh

Người Cơ Đốc tin rằng Kinh Thánh (Cựu Ước và Tân Ước) là Lời được Đức Chúa Trời linh cảm (2 Ti-mô-thê 3:16), là tiêu chuẩn tối cao cho đức tin và đời sống. Kinh Thánh là “lời hà hơi” (θεόπνευστος - *theopneustos*) của Đức Chúa Trời, đủ để khiến người tin “được trọn vẹn và sắm sẵn để làm mọi việc lành.”

6. Công Việc Của Đức Thánh Linh và Sự Nên Thánh

Đức Thánh Linh là Đấng áp dụng công việc cứu chuộc của Chúa Christ vào lòng người tin. Ngài khiến chúng ta nhận biết tội lỗi (Giăng 16:8), tái sinh chúng ta (Giăng 3:5-8), ngự vào lòng chúng ta làm ấn chứng của sự cứu rỗi (Ê-phê-sô 1:13-14), và ban năng lực để chúng ta sống một đời sống mới và nên thánh (Rô-ma 8:9-14; Ga-la-ti 5:22-23).

7. Hội Thánh và Đời Sống Vĩnh Cửu

Hội Thánh (ἐκκλησία - *ekklēsia*, nghĩa là “những người được gọi ra”) là thân thể của Đấng Christ, gồm tất cả những người thật lòng tin nhận Ngài. Hội Thánh không phải là tòa nhà, mà là cộng đồng của các thánh đồ được kêu gọi ra khỏi thế gian để thờ phượng, gây dựng và làm chứng. Người Cơ Đốc trông đợi sự sống lại của thân thể và sự sống đời đời trong sự hiện diện của Đức Chúa Trời (1 Cô-rinh-tô 15:42-44; Khải huyền 21:3-4).

Niềm tin không phải chỉ là một hệ tư tưởng, mà phải biến đổi toàn bộ đời sống. Dưới đây là một số áp dụng thiết thực:

1. Đời Sống Cầu Nguyện và Thờ Phượng: Cầu nguyện là hơi thở của linh hồn, là sự giao tiếp thân mật với Cha Thiên Thượng. Người Cơ Đốc được kêu gọi “hãy cầu nguyện không thôi” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:17). Thờ phượng không bị giới hạn trong nhà thờ, mà là lối sống dâng hiến cả con người cho Đức Chúa Trời (Rô-ma 12:1).

2. Sự Gắn Bó Với Lời Chúa: Học, suy ngẫm và vâng giữ Lời Chúa là lương thực thiêng liêng. Như Chúa Giê-xu phán: “Người ta sống chẳng phải chỉ nhờ bánh mà thôi, song nhờ mọi lời nói ra từ miệng Đức Chúa Trời” (Ma-thi-ơ 4:4). Việc đọc Kinh Thánh hằng ngày giúp chúng ta được “rửa bằng nước” (Ê-phê-sô 5:26) và được hướng dẫn.

3. Sống Trong Cộng Đồng và Quan Tâm: Đời sống Cơ Đốc không thể cô lập. Chúng ta cần gắn kết với Hội Thánh địa phương để được gây dựng, khích lệ và sửa trị (Hê-bơ-rơ 10:24-25). Tình yêu thương (agapē - ἀγάπη) là dấu hiệu đặc trưng của môn đồ Chúa (Giăng 13:35), được bày tỏ qua sự phục vụ, tha thứ và quan tâm đến người lân cận.

4. Làm Chứng và Truyền Giáo: Mệnh lệnh sau cùng của Chúa Giê-xu là “hãy đi… làm cho muôn dân trở nên môn đồ” (Ma-thi-ơ 28:19). Mỗi Cơ Đốc nhân đều là đại sứ cho Đấng Christ (2 Cô-rinh-tô 5:20), làm chứng về ân điển Ngài bằng lời nói và đời sống.

5. Chiến Đấu Thuộc Linh và Nên Thánh: Đời sống tin Chúa là một cuộc chiến đấu chống lại tội lỗi, thế gian và ma quỷ. Chúng ta phải mặc lấy mọi khí giới của Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 6:10-18) và để Đức Thánh Linh cai quản, hầu cho bông trái Thánh Linh – yêu thương, vui mừng, bình an… – ngày càng trở nên trọn vẹn trong chúng ta (Ga-la-ti 5:22-25).

Cơ Đốc giáo, xét cho cùng, không phải là việc tuân thủ một bộ luật hay gia nhập một tổ chức. Đó là lời đáp lại tiếng gọi yêu thương của Đức Chúa Trời, Đấng đã ban Con Một của Ngài để ai tin Con ấy sẽ không bị hư mất mà được sự sống đời đời (Giăng 3:16). Niềm tin của người Cơ Đốc xoay quanh nhân vật vĩ đại Giê-xu Christ – Đấng đã chết, đã sống lại và đang sống. Ngài phán: “Nầy, ta đứng ngoài cửa mà gõ; nếu ai nghe tiếng ta mà mở cửa cho, thì ta sẽ vào cùng người ấy, ăn bữa tối với người, và người với ta” (Khải huyền 3:20).

Đây là lời mời cá nhân dành cho mỗi người: hãy ăn năn tội lỗi, tin cậy hoàn toàn vào Chúa Giê-xu Christ, và bước vào mối quan hệ sống động, biến đổi với Đấng Tạo Hóa. Từ đó, cả đời sống sẽ được định hình lại dưới sự chủ tể của Ngài, với hy vọng vững chắc về một tương lai vinh hiển trong cõi đời đời. “Vả, sự sống đời đời là nhìn biết Cha, tức là Đức Chúa Trời có một và thật, cùng Giê-xu Christ, là Đấng Cha đã sai đến” (Giăng 17:3).