Ý Nghĩa Của Massah Trong Kinh Thánh
Trong cuộc hành trình của dân Y-sơ-ra-ên từ ách nô lệ tại Ai Cập đến Đất Hứa, có những địa danh đã trở thành những cột mốc quan trọng về mặt thuộc linh, ghi lại cả chiến thắng đức tin lẫn những thất bại cay đắng của con dân Chúa. Một trong những địa danh đó là Massah, một cái tên mang ý nghĩa cảnh cáo sâu sắc xuyên suốt Kinh Thánh. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào phân tích ý nghĩa, bối cảnh lịch sử, và những bài học thuộc linh vĩnh cửu từ sự kiện tại Massah, nhằm giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản tính của đức tin thật và sự nguy hiểm của việc thử thách Đức Chúa Trời.
I. Từ Nguyên Và Định Nghĩa: "Massah" Là Gì?
Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ "Massah" (מַסָּה) bắt nguồn từ động từ "nasah" (נָסָה), có nghĩa cơ bản là "thử, thử thách, cám dỗ, chứng minh". Do đó, "Massah" có thể được hiểu là "nơi thử thách" hay "sự cám dỗ". Tên gọi này được đặt trực tiếp bởi Môi-se theo lệnh của Đức Giê-hô-va, như một kỷ niệm về sự kiện dân Y-sơ-ra-ên đã thử Chúa một cách vô ơn và thiếu đức tin (Xuất Ê-díp-tô Ký 17:7).
Điều quan trọng cần lưu ý là trong phân đoạn Kinh Thánh đầu tiên nhắc đến, Massah luôn được nhắc đi đôi với một địa danh khác: Meriba (nghĩa là "sự cãi lẫy, tranh chấp"). Sự kết hợp này cho thấy một thực tế: hành động tranh cãi, oán trách với người lãnh đạo (Môi-se) và với Đức Chúa Trời (Meriba) luôn dẫn đến tội thử thách chính Ngài (Massah).
II. Bối Cảnh Lịch Sử: Sự Kiện Tại Rê-phi-đim (Xuất Ê-díp-tô Ký 17:1-7)
Để thấu hiểu trọn vẹn ý nghĩa của Massah, chúng ta cần quay trở lại bối cảnh lịch sử được ghi chép trong Xuất Ê-díp-tô Ký chương 17.
1. Hoàn Cảnh Khó Khăn (câu 1): Sau khi rời khỏi đồng vắng Sin, cả hội chúng Y-sơ-ra-ên đi đến Rê-phi-đim theo mạng lệnh của Đức Giê-hô-va. Tại đây, một vấn đề nghiêm trọng nảy sinh: "trong trại quân không có nước cho dân sự uống". Đây không phải là lần đầu tiên họ đối diện với sự thiếu thốn về nước uống (xem chương 15:22-27 tại Ma-ra), nhưng phản ứng của họ lần này càng trở nên trầm trọng hơn.
2. Phản Ứng Của Dân Chúng - Tinh Thần "Meriba" (câu 2-3): Thay vì tìm đến Đức Giê-hô-va trong sự cầu nguyện và tin cậy, dân chúng kiếm cớ cãi lộn (Meriba) với Môi-se. Họ oán trách và chất vấn ông một cách đầy giận dữ: "Hãy cho chúng tôi nước uống!" (câu 2). Thậm chí, lời lẽ của họ trở nên cay độc và vô ơn: "Sao người đem chúng tôi ra xứ Ê-díp-tô, làm cho chúng tôi, con cái cùng súc vật chúng tôi đều phải chịu khát?" (câu 3). Họ gần như quên hết mọi phép lạ giải cứu khỏi Ai Cập và sự chu cấp ma-na từ trời. Sự thiếu thốn trước mắt đã che mắt họ khỏi những ơn phước trong quá khứ.
3. Lời Cầu Xin Của Môi-se Và Sự Đáp Lời Của Đức Chúa Trời (câu 4-6): Môi-se, trong tình thế nguy cấp, đã kêu cầu cùng Đức Giê-hô-va: "Tôi phải xử thế nào cùng dân nầy? Thiếu nỗi họ ném đá tôi!" (câu 4). Đức Chúa Trời không lập tức trừng phạt dân sự, nhưng ra lệnh cho Môi-se cầm gậy (cây gậy đã được dùng để làm các phép lạ trước mặt Pha-ra-ôn) và đi đến hòn đá tại Hô-rếp trước sự chứng kiến của các trưởng lão. Ngài phán: "Nầy, ta sẽ đứng trước mặt ngươi tại trên hòn đá ở Hô-rếp; ngươi sẽ đập hòn đá, thì nước từ đó chảy ra cho dân uống" (câu 6). Hành động "đập hòn đá" là một hình ảnh đầy biểu tượng, mà sau này Sứ đồ Phao-lô giải thích là biểu tượng về Đấng Christ bị đóng đinh để ban nước sự sống cho chúng ta (1 Cô-rinh-tô 10:4).
4. Đặt Tên "Massah Và Meriba" - Một Lời Cảnh Cáo Đời Đời (câu 7): Sau phép lạ, Môi-se đặt tên nơi đó là Massah và Meriba, vì cớ dân Y-sơ-ra-ên đã gây sự và thử Đức Giê-hô-va bằng câu hỏi đầy nghi ngờ: "Đức Giê-hô-va có ở giữa chúng ta hay chăng?" (Xuất Ê-díp-tô Ký 17:7). Câu hỏi này là đỉnh điểm của tội lỗi họ. Sau mọi dấu kỳ, phép lạ họ chứng kiến – trụ mây, trụ lửa, Biển Đỏ rẽ ra, ma-na từ trời – họ vẫn nghi ngờ sự hiện diện và sự chu cấp của Đức Chúa Trời. Đây chính là cốt lõi của tội "thử" Chúa.
III. Phân Tích Thần Học: Bản Chất Của Tội "Thử" Đức Chúa Trời
Tội tại Massah không đơn thuần là tội thiếu kiên nhẫn hay than vãn. Đó là một tội có chiều sâu thần học nghiêm trọng. Trong tiếng Hê-bơ-rơ, "thử" (nasah) ở đây mang sắc thái của việc đòi hỏi Chúa phải chứng minh Ngài là Đấng Ngài đã phán, ép Ngài phải hành động theo ý mình, trong thời gian và cách thức của mình. Nó xuất phát từ:
- Sự Vô Tín: Không tin lời hứa và sự thành tín của Đức Chúa Trời dù đã có bằng chứng lịch sử rõ ràng.
- Sự Kiêu Ngạo: Đặt bản thân lên vị trí thẩm phán, đòi hỏi Đức Chúa Trời phải đáp ứng các tiêu chuẩn của mình.
- Sự Thiếu Kiên Nhẫn Thuộc Linh: Từ chối chờ đợi thời điểm và phương cách của Chúa.
Chính vì vậy, sự kiện Massah đã trở thành một ví dụ điển hình được nhắc lại nhiều lần trong Kinh Thánh như một lời cảnh tỉnh:
- Phục truyền Luật lệ Ký 6:16: "Các ngươi chớ thử Đức Giê-hô-va, như đã thử Ngài tại Massah". Đây là một điều răn trực tiếp trong bối cảnh dặn dò dân chúng phải hết lòng kính mến và phụng sự Chúa.
- Thi Thiên 95:8-9: "Ngày nay, ước gì các ngươi nghe tiếng Ngài! Chớ cứng lòng như tại Meriba, Như trong ngày tại Massah ở đồng vắng, Là nơi tổ phụ các ngươi thử ta, dò ta, Dầu đã thấy việc ta làm trong bốn mươi năm." Đoạn này cho thấy việc thử Chúa bắt nguồn từ một tấm lòng cứng cỏi (hardened heart).
- Hê-bơ-rơ 3:7-9 (trích dẫn Thi 95): Tác giả sử dụng Massah như một hình ảnh để cảnh cáo các tín hữu Tân Ước đừng có lòng ác tin mà lìa bỏ Đức Chúa Trời hằng sống.
IV. Sự Tương Phản Trong Tân Ước: Chúa Giê-xu Và Sự Cám Dỗ Tại Đồng Vắng
Một phân đoạn làm sáng tỏ tuyệt vời ý nghĩa của Massah là sự kiện Chúa Giê-xu bị ma quỉ cám dỗ trong đồng vắng (Ma-thi-ơ 4:1-11, Lu-ca 4:1-13). Trong cám dỗ thứ hai (theo thứ tự của Ma-thi-ơ), ma quỉ đưa Chúa Giê-xu lên nóc đền thờ và nói: "Nếu ngươi phải là Con Đức Chúa Trời, thì hãy gieo mình xuống đi; vì có lời chép rằng: Chúa sẽ truyền thiên sứ gìn giữ ngươi, thì các đấng ấy sẽ nâng ngươi trong tay, kẻo chân ngươi vấp nhằm đá chăng" (Ma-thi-ơ 4:6). Bản chất của cám dỗ này chính là: "Hãy thử thách Đức Chúa Trời xem Ngài có giữ lời hứa bảo vệ Con Ngài không".
Chúa Giê-xu đã đáp lại bằng chính câu Kinh Thánh từ Phục truyền 6:16: "Ngươi chớ thử Chúa là Đức Chúa Trời ngươi" (Ma-thi-ơ 4:7). Ở đây, Chúa Giê-xu, là Y-sơ-ra-ên thật, đã làm điều mà dân Y-sơ-ra-ên xưa không làm: Ngài tuyệt đối tin cậy vào Cha và lời Ngài, mà không đòi hỏi một phép lạ nào để thỏa mãn sự nghi ngờ hay nhu cầu cá nhân. Ngài từ chối "nhảy xuống" để chứng minh thân phận của mình. Đức tin thật không cần phải "thử" Chúa; nó tin cậy và vâng phục ngay cả khi không thấy phép lạ tức thời.
V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Ngày Nay
Lịch sử tại Massah không chỉ là một câu chuyện xa xưa, mà là tấm gương phản chiếu tấm lòng của mỗi chúng ta ngày nay (1 Cô-rinh-tô 10:11). Dưới đây là những bài học và ứng dụng thực tế:
1. Nhận Diện Tinh Thần "Meriba" Và "Massah" Trong Đời Sống Chúng Ta:
Chúng ta có đang "cãi lẫy" với Chúa qua những lời oán trách trong lòng khi gặp hoàn cảnh khó khăn? Khi tài chính eo hẹp, sức khỏe suy giảm, các mối quan hệ rạn nứt, chúng ta có chất vấn Chúa: "Sao Ngài để con rơi vào cảnh này? Ngài có thật sự yêu thương và chăm sóc con không?" Đó chính là tinh thần của Meriba dẫn đến Massah.
2. Phân Biệt Giữa "Thử Chúa" Và "Tin Cậy Chúa Trong Lời Cầu Nguyện":
Cầu xin Chúa chu cấp nhu cầu với lòng tin cậy và sự phó thác (Phi-líp 4:6) là đúng đắn. Nhưng "thử Chúa" là đặt ra những điều kiện cho Ngài ("Nếu Chúa làm điều này, con sẽ tin Ngài"), hoặc hành động liều lĩnh rồi mong Chúa can thiệp để cứu mình khỏi hậu quả. Đức tin vâng theo Lời Chúa; sự thử thách đòi hỏi Chúa vâng theo ý mình.
3. Ghi Nhớ Các Ơn Phước Trong Quá Khứ Để Vững Lòng Trong Hiện Tại:
Dân Y-sơ-ra-ên tại Rê-phi-đim đã nhanh chóng quên Biển Đỏ và ma-na. Chúng ta cần thường xuyên "dựng đá kỷ niệm" thuộc linh bằng cách ghi nhớ, ghi chép lại những lần Chúa đã thành tín giải cứu, chữa lành, và chu cấp cho mình. Sự nhớ ơn là liều thuốc giải cho sự oán trách.
4. Tìm Kiếm "Nước Sự Sống" Từ "Hòn Đá" Là Đấng Christ:
Giải pháp cho cơn khát thuộc linh và vật chất của chúng ta không đến từ những nỗ lực than vãn hay tranh cãi, mà đến từ nơi Đấng Christ. Như nước tuôn ra từ hòn đá bị đập vỡ, mọi sự chu cấp thật sự và lâu bền đều đến từ thập tự giá của Chúa Giê-xu. Hãy chạy đến với Ngài đầu tiên trong mọi sự thiếu thốn.
5. Cảnh Giác Với Câu Hỏi: "Chúa Có Ở Cùng Tôi Không?":
Đây là câu hỏi của sự nghi ngờ tột độ. Thay vì hỏi điều đó, chúng ta được quyền tuyên bố lời hứa của Ngài: "Ta sẽ chẳng lìa ngươi, chẳng bỏ ngươi đâu" (Hê-bơ-rơ 13:5). Đức tin nắm giữ lời hứa, dù cảm xúc và hoàn cảnh có thế nào đi nữa.
Kết Luận
Massah mãi mãi là một địa danh cảnh cáo trong hành trình thuộc linh của mỗi Cơ Đốc nhân. Nó nhắc nhở chúng ta rằng Đức Chúa Trời chúng ta thờ phượng là Đấng Thánh Khiết, thành tín và đáng tin cậy trọn vẹn. Tội lớn nhất không phải là sự yếu đuối hay nhu cầu, mà là sự cứng lòng, vô tín, và thái độ muốn thử nghiệm sự hiện diện và quyền năng của Ngài. Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời, đã chiến thắng sự cám dỗ này thay cho chúng ta. Nhờ ân điển Ngài, chúng ta có thể học tập sống bằng đức tin chứ không bởi mắt thấy, bằng sự phó thác chứ không bởi sự đòi hỏi. Ước gì đời sống chúng ta không phải là một chuỗi những "Massah và Meriba" mới, mà là một hành trình của sự tin cậy, biết ơn và vâng phục, cho dù có đang bước đi trong "đồng vắng" của cuộc đời.
"Vả, đức tin là sự biết chắc vững vàng của những điều mình đang trông mong, là bằng cớ của những điều mình chẳng xem thấy" (Hê-bơ-rơ 11:1). Đó là lời đáp lại cho câu hỏi tại Massah.