“Ngài có trước muôn vật” trong Cô-lô-se 1:17
Trong hành trình khám phá vẻ đẹp và chiều sâu của Chúa Cứu Thế Giê-xu, thư của Sứ đồ Phao-lô gửi cho Hội Thánh Cô-lô-se đứng như một đỉnh cao thần học, trình bày một Đấng Christ vinh hiển, trọn vẹn và đầy đủ. Giữa bối cảnh Hội Thánh non trẻ đối diện với những giáo lý sai lầm, Phao-lô nêu cao chân lý tuyệt đối về thần tính, quyền tể trị và công trình cứu chuộc trọn vẹn nơi Con Đức Chúa Trời. Trong đó, câu 17 của chương 1 là một viên ngọc quý, chứa đựng một lẽ thật nền tảng: **“Ngài có trước muôn vật, và muôn vật đứng vững trong Ngài.”** (Cô-lô-se 1:17, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa thần học phong phú và những áp dụng thiết thực của lẽ thật này cho đời sống đức tin của chúng ta ngày nay.
I. Ngữ Cảnh và Vị Trí của Cô-lô-se 1:17
Để hiểu trọn vẹn một câu Kinh Thánh, chúng ta phải đặt nó trong dòng chảy của phân đoạn. Cô-lô-se 1:17 không đứng riêng lẻ, mà là đỉnh điểm của một bản tán mỹ (doxology) về Đấng Christ, bắt đầu từ câu 15. Phao-lô mô tả Chúa Giê-xu:
- Là hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được (câu 15a).
- Là Đấng sanh ra đầu hết thảy mọi vật dựng nên (câu 15b).
- Là Đấng tạo dựng muôn vật (câu 16).
- Là Đấng có trước muôn vật và muôn vật đứng vững trong Ngài (câu 17).
- Là Đầu của thân thể, tức là Hội Thánh (câu 18a).
- Là Đấng sanh ra đầu tiên từ trong kẻ chết (câu 18b).
- Là Đấng làm cho mọi vật được hòa thuận (câu 20).
Mạch văn này cho thấy một sự chuyển tiếp từ quyền tể trị của Đấng Christ trên sự sáng tạo (câu 15-17) sang quyền tể trị của Ngài trên sự cứu chuộc (câu 18-20). Câu 17 đóng vai trò then chốt, kết nối hai phương diện vĩ đại này.
II. Giải Nghĩa “Ngài có trước muôn vật” (καὶ αὐτός ἐστιν πρὸ πάντων)
Cụm từ then chốt trong nguyên văn Hy Lạp là “πρὸ πάντων” (prò pantōn). Chúng ta cần phân tích hai phương diện: thời gian và địa vị/thẩm quyền.
1. Nghĩa Thời Gian – Sự Tiên Tồn Vĩnh Cửu của Đấng Christ
Giới từ “πρὸ” (prò) trước hết mang nghĩa “trước” về mặt thời gian. Điều này khẳng định một cách mạnh mẽ sự tiên tồn vĩnh cửu của Chúa Giê-xu Christ. Ngài không phải là một thọ tạo được dựng nên đầu tiên, như một số giáo lý sai lầm sau này (như của Arius) đã dạy. Trái lại, Ngài hiện hữu trước mọi thọ tạo. Lẽ thật này đồng nhất với lời chứng của Giăng: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời… Muôn vật bởi Người làm nên, chẳng vật chi đã làm nên mà không bởi Người.” (Giăng 1:1, 3). Chúa Giê-xu chính là Ngôi Lời (Logos) đời đời.
Chúa phán trong Khải Huyền 22:13: “Ta là An-pha và Ô-mê-ga, thứ nhất và là sau chót, đầu và là rốt.” Sự tiên tồn của Đấng Christ phá vỡ mọi khái niệm thời gian của con người. Ngài không chỉ “có trước” muôn vật, mà Ngài là Đấng Hiện Có, Đã Có Và Còn Đến (Khải Huyền 1:8).
2. Nghĩa Thẩm Quyền – Sự Tối Cao Tuyệt Đối của Đấng Christ
Trong ngữ cảnh Hy Lạp, “πρὸ” (prò) cũng có thể mang sắc thái ưu thế, ưu tiên, hoặc địa vị tối cao. “Có trước” ở đây cũng có nghĩa là “ở trên hết”. Đấng Christ không chỉ tồn tại trước, mà Ngài còn có địa vị tối thượng, quyền ưu tiên tuyệt đối trên mọi sự. Điều này được làm rõ trong câu 18: “Ấy chính Ngài là đầu của thân thể, tức là Hội thánh; Ngài là ban đầu, sanh trước nhứt từ trong kẻ chết, hầu cho trong mọi vật, Ngài đứng đầu hàng.” (Cô-lô-se 1:18).
Từ Hy Lạp “πρωτεύων” (prōteuōn) trong câu 18, dịch là “đứng đầu hàng”, nhấn mạnh quyền tể trị tối cao. Vì vậy, “có trước muôn vật” khẳng định: Trong mọi lĩnh vực – sáng tạo, lịch sử, Hội Thánh, sự cứu rỗi – Chúa Giê-xu Christ giữ vị trí số một, không ai và không gì có thể so sánh hay tranh giành.
III. “Và muôn vật đứng vững trong Ngài” (καὶ τὰ πάντα ἐν αὐτῷ συνέστηκεν)
Phần thứ hai của câu 17 hé mở phương diện năng quyền duy trì và chống đỡ của Đấng Christ. Động từ Hy Lạp “συνέστηκεν” (synestēken) có nghĩa là “đứng cùng nhau”, “kết hợp với nhau”, “được thiết lập”, “được giữ vững”. Nó diễn tả một trạng thái tiếp diễn và hiện tại: muôn vật tiếp tục được giữ vững, được kết dính với nhau, và tìm thấy sự tồn tại bền vững trong chính Ngài.
Đây là một đòn chí mạng vào thuyết ngộ đạo (Gnosticism) đang len lỏi vào Hội Thánh Cô-lô-se, vốn cho rằng vật chất là xấu xa và thế giới này được tạo dựng bởi một thần thể thấp kém. Phao-lô tuyên bố: Chính Con yêu dấu của Đức Chúa Trời là Đấng Sáng Tạo (câu 16) và cũng là Đấng duy trì sự tồn tại của vũ trụ. Không có nguyên tử, phân tử, định luật vật lý, hay sự sống nào có thể tiếp tục mà không ở trong sự chống đỡ liên tục của quyền năng Ngài.
Thư Hê-bơ-rơ cũng đồng thanh: “Con… là Đấng gìn giữ muôn vật bởi lời quyền năng của mình” (Hê-bơ-rơ 1:3). Sự “đứng vững” này không phải là một trạng thái tĩnh, mà là một sự nâng đỡ năng động, liên tục, có mục đích hướng về sự hòa thuận cuối cùng trong Đấng Christ (câu 20). Mọi sự tồn tại đều tìm thấy ý nghĩa, trật tự và mục đích tối hậu của nó trong Ngài.
IV. Áp Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc
Lẽ thật cao sâu này không chỉ dành cho các nhà thần học, mà phải trở thành nền tảng sống động cho đời sống hằng ngày của mỗi tín hữu.
1. Nền Tảng cho Sự Thờ Phượng Chân Thật
Khi chúng ta hiểu Chúa Giê-xu không phải chỉ là một nhà đạo đức, một giáo sư vĩ đại, hay thậm chí chỉ là Đấng Cứu Rỗi cá nhân, mà là Đấng Tạo Hóa và Đấng Gìn Giữ vũ trụ, có trước muôn vật, lòng chúng ta phải tràn ngập sự kính sợ, thờ phượng và tôn cao Ngài. Sự thờ phượng của chúng ta phải vượt trên cảm xúc và nhu cầu, để hướng về chính Con Người Vĩ Đại của Ngài. Chúng ta thờ phượng vì Ngài xứng đáng.
2. Sự Bình An và Tin Cậy Trong Mọi Hoàn Cảnh
Nếu muôn vật “đứng vững trong Ngài”, thì cuộc đời tôi, gia đình tôi, công việc tôi, tương lai tôi cũng đang được chính quyền năng vĩ đại ấy nâng đỡ. Khi đối diện với khủng hoảng, bệnh tật, bất an về kinh tế hay tương lai, tôi có thể tin cậy rằng Đấng giữ các tinh tú trên quỹ đạo cũng đang giữ cuộc đời tôi trong tay Ngài. “Sự bình an của Đức Chúa Trời vượt quá mọi sự hiểu biết, sẽ giữ gìn lòng và ý tưởng anh em trong Đức Chúa Jêsus Christ.” (Phi-líp 4:7).
3. Tìm Kiếm Ý Nghĩa và Mục Đích Đời Sống trong Ngài
Thế giới tìm kiếm ý nghĩa trong thành tích, của cải, danh vọng hay khoái lạc. Nhưng Cơ Đốc nhân biết rằng, vì muôn vật đứng vững trong Ngài, nên ý nghĩa đích thực của đời sống chỉ có thể tìm thấy khi chúng ta được kết nối và sống phù hợp với Đấng Christ. Mục đích của tôi là làm vinh hiển Ngài (1 Cô-rinh-tô 10:31), sống dưới sự tể trị của Ngài, và nhận biết Ngài trong mọi đường lối mình (Châm Ngôn 3:6).
4. Sống với Tầm Nhìn Vĩnh Cửu
Biết rằng Chúa tôi “có trước muôn vật” giúp tôi thoát khỏi sự tầm thường hóa và tính chất tạm bợ của những điều thuộc về thế gian này. Nó cho tôi một viễn cảnh vĩnh cửu. Những thử thách hôm nay, dù lớn đến đâu, cũng không thể làm lung lay Đấng là nền tảng của muôn vật. Tôi có thể sống với lòng trông cậy về trời mới đất mới, nơi mọi sự được hòa thuận trong Ngài (Cô-lô-se 1:20, Khải Huyền 21:5).
V. Kết Luận
Câu Kinh Thánh Cô-lô-se 1:17 là một trụ cột vững chắc của đức tin Cơ Đốc. “Ngài có trước muôn vật” tuyên bố về thần tính vĩnh cửu và địa vị tối cao tuyệt đối của Chúa Giê-xu Christ. “Muôn vật đứng vững trong Ngài” mặc khải về quyền năng duy trì và chủ quyền hiện tại của Ngài trên mọi sự sáng tạo. Lẽ thật này đập tan mọi thuyết giả, an ủi mọi nỗi sợ, và đặt để Chúa Giê-xu vào đúng vị trí là trung tâm của vũ trụ và lịch sử.
Ước mong mỗi chúng ta, khi suy ngẫm lẽ thật này, không chỉ dừng lại ở sự hiểu biết trí thức, mà để cho nó định hình lại cách chúng ta thờ phượng, tin cậy, sống và hy vọng. Hãy để đời sống chúng ta được xây dựng vững vàng trên nền tảng là Chính Đấng Christ – Đấng có trước muôn vật và trong Ngài, muôn vật của chúng ta được đứng vững. A-men.
“Hỡi Đức Chúa Jêsus Christ, là Chúa chúng tôi, Chúa đáng được vinh hiển, quyền phép, tôn quí, và sức mạnh, từ đời đời vô cùng cho đến đời đời vô cùng! A-men.” (Khải Huyền 1:6, 5:13).