Chủ nghĩa khách quan là gì?

Trong một thế giới ngày càng đề cao trải nghiệm cá nhân và cảm xúc chủ quan, Hội Thánh của Chúa được kêu gọi đứng vững trên nền tảng chân lý vĩnh cửu, khách quan và bất biến. Chủ nghĩa khách quan (Objectivism), trong bối cảnh thần học Cơ Đốc, không đơn thuần là một trường phái triết học mà là nguyên tắc nền tảng khẳng định rằng tồn tại một thực tại khách quan bên ngoài nhận thức chủ quan của chúng ta, và thực tại tối thượng ấy chính là Đức Chúa Trời cùng Lời phán của Ngài. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát nền tảng Kinh Thánh cho chân lý khách quan, đối chiếu với khuynh hướng chủ quan của thời đại, và đưa ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống đức tin.

Trong tư tưởng Cơ Đốc, chân lý khách quan chỉ đến những thực tại tồn tại độc lập với cảm xúc, ý kiến, hoặc kinh nghiệm cá nhân của chúng ta. Nó dựa trên sự kiện (fact), không dựa trên cảm nhận (feeling). Ngược lại, chủ nghĩa chủ quan (Subjectivism) đặt cảm xúc, trải nghiệm và nhận thức cá nhân lên làm tiêu chuẩn tối cao cho chân lý và thực tại.

Kinh Thánh trình bày một Đức Chúa Trời là “Đấng Hiện Có, Đã Có Và Còn Đến, là Đấng Toàn Năng” (Khải Huyền 1:8). Danh xưng Ngài là “Đấng Hiện Hữu” (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14, trong tiếng Hê-bơ-rơ: אֶהְיֶה אֲשֶׁר אֶהְיֶה – ’ehyeh ’ăšer ’ehyeh) khẳng định sự tồn tại khách quan, tự hữu và bất biến của Ngài. Ngài không phải là một ý tưởng, một cảm xúc hay một sản phẩm của tâm trí con người. Sự tồn tại và bản tính của Ngài là khách quan.

Đức tin Tin Lành không phải là một “bước nhảy vào khoảng không” dựa trên cảm xúc, mà là sự đáp ứng hợp lý và được Thánh Linh cảm động đối với những sự kiện lịch sử và lời tuyên bố khách quan được mặc khải.

1. Lời Đức Chúa Trời – Tiêu Chuẩn Khách Quan Tối Thượng:
Kinh Thánh tự giới thiệu mình không phải là lời luận giải chủ quan của con người về Đức Chúa Trời, nhưng là “Lời được Đức Chúa Trời hà hơi” (II Ti-mô-thê 3:16). Từ ngữ Hy Lạp θεόπνευστος (theopneustos) có nghĩa đen là “được Đức Chúa Trời thở ra”. Điều này khẳng định nguồn gốc khách quan và thẩm quyền tối cao của Kinh Thánh. Sứ đồ Phi-e-rơ nhấn mạnh: “Ấy chẳng phải theo ý muốn của loài người mà lời tiên tri nào đã đến, nhưng ấy bởi Đức Thánh Linh cảm động mà người ta đã nói bởi Đức Chúa Trời” (II Phi-e-rơ 1:21). Lời Chúa là thước đo khách quan để kiểm nghiệm mọi giáo lý, kinh nghiệm và tư tưởng (Ê-sai 8:20).

2. Sự Kiện Lịch Sử Khách Quan – Sự Chết và Phục Sinh của Đấng Christ:
Cốt lõi của Phúc Âm là những sự kiện lịch sử có thể kiểm chứng. Sứ đồ Phao-lô tuyên bố rõ ràng: “Đấng Christ đã chết vì tội lỗi chúng ta theo lời Kinh Thánh; Ngài đã bị chôn, đến ngày thứ ba, Ngài sống lại theo lời Kinh Thánh” (I Cô-rinh-tô 15:3-4). Ông liệt kê những nhân chứng của sự phục sinh (câu 5-8), biến sự kiện này thành một sự thật khách quan, lịch sử, không chỉ là một biểu tượng tâm linh chủ quan. Phúc Âm dựa trên sự kiện (fact) của sự phục sinh, dẫn đến đức tin (faith) và mang lại kinh nghiệm (experience). Trật tự này không thể đảo ngược.

3. Các Giáo Lý Căn Bản – Những Định Nghĩa Khách Quan:
Các tín điều của Hội Thánh (như Bài Tín Điều Các Sứ Đồ) đóng vai trò là những định nghĩa khách quan, bảo vệ đức tin chân chính khỏi sự diễn giải chủ quan và sai lạc. Chúng trả lời các câu hỏi khách quan: Đức Chúa Trời là ai? Chúa Giê-xu Christ là ai? Ngài đã làm gì? Việc tuyên xưng “Ngài… sanh bởi nữ đồng trinh Ma-ri, chịu thương khó… bị đóng đinh, chịu chết và chôn, Ngài xuống âm phủ, đến ngày thứ ba, Ngài từ kẻ chết sống lại…” là sự xác nhận vào những sự kiện khách quan của lịch sử cứu rỗi.

Khi kinh nghiệm cá nhân trở thành thẩm quyền tối cao, đức tin sẽ trở nên mong manh, dễ dao động và dễ lạc lối. Kinh Thánh cảnh báo:

• “Lòng người ta là dối trá hơn mọi vật, và rất là nan trị…” (Giê-rê-mi 17:9). Cảm xúc và tấm lòng không đáng tin cậy để làm la bàn thuộc linh.
• Lời Chúa Giê-xu cảnh báo về những tiên tri giả dựa trên phép lạ chủ quan: “Vì nhiều christ giả và tiên tri giả sẽ dấy lên, làm những dấu lớn, phép lạ, nếu có thể được thì họ cũng đến dỗ dành chính những người được chọn” (Ma-thi-ơ 24:24). Phép lạ và cảm xúc mạnh mẽ không phải là tiêu chuẩn cuối cùng của chân lý.
• Sứ đồ Giăng khuyên: “Hỡi kẻ rất yêu dấu, chớ tin cậy mọi thần, nhưng hãy thử cho biết các thần có phải đến bởi Đức Chúa Trời chăng…” (I Giăng 4:1). Tiêu chuẩn để “thử” (δοκιμάζω – dokimazō: thử nghiệm, kiểm định) là lời tuyên xưng khách quan về Đấng Christ (câu 2-3).

Làm thế nào để Cơ Đốc nhân có thể nuôi dưỡng một đời sống đức tin vừa sống động về kinh nghiệm cá nhân, vừa vững vàng trên nền tảng khách quan?

1. Lấy Kinh Thánh Làm Nền Tảng Cho Mọi Suy Nghĩ và Hành Động:
Hãy chủ động học Lời Chúa cách có hệ thống và để Lời Chúa định hình tư tưởng mình, thay vì dùng tư tưởng mình để diễn giải Lời Chúa. Như người Bê-rê “ngày nào cũng tra Kinh Thánh để xét lời giảng có thật chăng” (Công Vụ 17:11). Điều này đòi hỏi sự khiêm nhường, thừa nhận rằng tiêu chuẩn khách quan của Đức Chúa Trời cao hơn ý kiến chủ quan của chúng ta.

2. Định Hình Đời Sống Cầu Nguyện Bằng Lời Hứa Khách Quan:
Thay vì chỉ trình bày nhu cầu và cảm xúc, hãy dựa lời cầu nguyện của mình trên những lời hứa khách quan của Đức Chúa Trời trong Kinh Thánh. Như Đa-vít đã cầu nguyện: “Xin Chúa hãy làm trọn lời hứa của Ngài cho kẻ tôi tớ Ngài” (Thi Thiên 119:76). Cầu nguyện theo Lời Chúa là đem sự chủ quan của chúng ta đặt dưới sự khách quan của ý chỉ Ngài.

3. Đánh Giá Kinh Nghiệm Thuộc Linh Bằng Tiêu Chuẩn Kinh Thánh:
Mọi kinh nghiệm, cảm xúc, hay “sự chỉ dẫn” chúng ta nhận được đều phải được kiểm chứng bởi Lời Chúa. Một cảm giác bình an có phù hợp với lẽ thật của Phúc Âm không? Một “sự thúc giục” có phù hợp với bản tính thánh khiết và yêu thương của Đức Chúa Trời được bày tỏ trong Kinh Thánh không? “Vả, chúng ta có lòng tưởng tượng đó… và lấy mọi sự làm cho tôi tớ Đức Chúa Trời nên trọn vẹn, để làm việc lành” (II Ti-mô-thê 3:16-17). Mục đích tối thượng của Lời Chúa là trang bị và uốn nắn chúng ta, không chỉ cho chúng ta cảm xúc.

4. Gắn Bó Với Hội Thánh – Cộng Đồng Kiểm Chứng Khách Quan:
Đức tin Cơ Đốc không phải là hành trình cá nhân đơn độc. Hội Thánh là thân thể của Đấng Christ, nơi mà lẽ thật được giảng dạy, gìn giữ và áp dụng trong cộng đồng. Sự giao thông, khuyên bảo và khích lệ từ các anh chị em trưởng thành trong đức tin giúp chúng ta điều chỉnh những quan điểm chủ quan lệch lạc của mình (Châm Ngôn 11:14, Hê-bơ-rơ 10:24-25).

Chủ nghĩa khách quan trong đức tin Cơ Đốc không phủ nhận hay hạ thấp kinh nghiệm cá nhân sống động với Chúa. Ngược lại, nó bảo vệ và cung cấp nền tảng vững chắc cho kinh nghiệm ấy. Một ngọn lửa cần không khí (kinh nghiệm chủ quan) để cháy, nhưng nó cũng cần củi (chân lý khách quan) để duy trì. Kinh nghiệm tôn cao Chúa Giê-xu sẽ luôn phù hợp với Lời đã bày tỏ về Ngài.

Cuối cùng, chính Chúa Giê-xu Christ là hiện thân của chân lý khách quan. Ngài là “Ngôi Lời… đã trở nên xác thịt” (Giăng 1:14). Ngài không phải là một ý tưởng trừu tượng, mà là Đức Chúa Trời khách quan bước vào lịch sử khách quan. Đức tin của chúng ta đặt nơi một Nhân Vật (Chúa Giê-xu), dựa trên Sự Kiện (sự chết và phục sinh), và được bày tỏ qua Văn Bản (Kinh Thánh). Đó là nền tảng bất di dịch cho một đời sống đức tin vững vàng, phước hạnh và đẹp lòng Đức Chúa Trời.

“Đức Chúa Giê-xu Christ hôm qua, ngày nay, và cho đến đời đời không hề thay đổi.” (Hê-bơ-rơ 13:8)