Giô-sép Bị Giam Bao Lâu?
Chuyện đời của Giô-sép, con trai Gia-cốp, là một trong những câu chuyện đầy kịch tính và giàu ý nghĩa thuộc linh nhất trong Kinh Thánh. Từ một cậu con trai được cha yêu thương, bị các anh bán làm nô lệ, rồi bị vu oan và tống vào ngục, cuối cùng được tôn lên làm tể tướng xứ Ê-díp-tô – hành trình ấy là một bức tranh sống động về sự quan phòng, thành tín và thời điểm hoàn hảo của Đức Chúa Trời. Một câu hỏi thường được đặt ra là: Giô-sép đã trải qua bao nhiêu năm trong cảnh tù đày? Câu trả lời không chỉ là một con số, mà còn mở ra những bài học sâu sắc về sự chờ đợi, trung tín và mục đích của Đức Chúa Trời trong những mùa “tối tăm” của đời sống chúng ta.
Bối Cảnh Kinh Thánh và Dòng Thời Gian
Để hiểu được thời gian Giô-sép bị giam cầm, chúng ta cần xem xét các cột mốc tuổi tác và sự kiện được Kinh Thánh ghi lại một cách cẩn thận:
- Tuổi 17: Giô-sép bị các anh bán cho những thương gia người Ma-đi-an và bị đưa xuống Ê-díp-tô (Sáng Thế Ký 37:2, 28).
- Thời gian phục vụ trong nhà Phô-ti-pha: Sau khi bị bán, Giô-sép trở thành đầy tớ trong nhà quan thị vệ Phô-ti-pha. Kinh Thánh chép: “Ðức Giê-hô-va ở cùng Giô-sép, nên người được may mắn... Chủ giao hết cả gia tài mình tại tay Giô-sép” (Sáng Thế Ký 39:2-4). Không có ghi chép cụ thể về độ dài của khoảng thời gian này, nhưng có thể thấy đây là một giai đoạn đủ dài để Giô-sép chứng minh năng lực và sự đáng tin cậy của mình, cũng như để vợ của Phô-ti-pha để ý và dụ dỗ chàng thanh niên “đẹp trai, mặt mày tốt” (Sáng Thế Ký 39:6-7).
- Bị vu cáo và bị bỏ tù: Vì kiên quyết từ chối tội tà dâm và chạy trốn khỏi sự cám dỗ, Giô-sép bị vu oan và bị chủ tống vào ngục, là nơi giam giữ các tù nhân của vua (Sáng Thế Ký 39:7-20).
- Tuổi 30: Đây là cột mốc then chốt. Sáng Thế Ký 41:46 chép: “Giô-sép được ba mươi tuổi khi đứng trước mặt Pha-ra-ôn, vua xứ Ê-díp-tô.” Đây là thời điểm ông được đưa ra khỏi ngục, giải mộng cho Pha-ra-ôn và được lập làm tể tướng.
Từ hai cột mốc 17 và 30 tuổi, chúng ta biết tổng thời gian từ khi bị bán đến khi lên ngôi tể tướng là 13 năm. Trong 13 năm đó, một phần là thời gian làm nô lệ trong nhà Phô-ti-pha, và phần còn lại là thời gian trong ngục. Vậy, thời gian trong ngục là bao lâu?
Phân Tích Chi Tiết: Từ Ngục Tối Đến Cung Điện
Sách Sáng Thế Ký cung cấp một manh mối quan trọng khác để chúng ta ước đoán:
- Sự kiện giải mộng trong ngục: Trong ngục, Giô-sép được Đức Chúa Trời ban cho ơn giải mộng. Ông đã giải mộng cho quan tửu chánh và quan thị thiện của Pha-ra-ôn (Sáng Thế Ký chương 40). Ông nói với quan tửu chánh: “Xin quan nhớ đến tôi khi quan được lành... và xin làm ơn nói giùm cho tôi cùng Pha-ra-ôn, đặng đem tôi ra khỏi chốn nầy” (Sáng Thế Ký 40:14). Lời tiên đoán ứng nghiệm: quan tửu chánh được phục chức, còn quan thị thiện bị xử tử.
- Hai năm chờ đợi: Kinh Thánh cho biết một khoảng thời gian rất rõ ràng sau sự kiện đó: “Cách hai năm sau, Pha-ra-ôn nằm chiêm bao...” (Sáng Thế Ký 41:1). Quan tửu chánh đã quên Giô-sép trọn hai năm. Chỉ đến khi Pha-ra-ôn gặp chiêm bao và không ai giải được, quan tửu chánh mới nhớ đến Giô-sép (Sáng Thế Ký 41:9-13).
Từ dữ liệu trên, chúng ta có thể suy luận: Sau khi giải mộng cho hai viên quan, Giô-sép vẫn phải ở trong ngục thêm 2 năm nữa trước khi được đưa đến gặp Pha-ra-ôn. Điều này có nghĩa là tổng thời gian Giô-sép ở trong ngục ít nhất phải là trên 2 năm, cộng với thời gian ông đã ở trong ngục trước khi gặp hai viên quan. Nhiều nhà nghiên cứu Kinh Thánh, dựa trên bối cảnh và cách kể chuyện, ước tính rằng thời gian Giô-sép bị giam có thể kéo dài khoảng 10 đến 12 năm, trong khi thời gian phục vụ trong nhà Phô-ti-pha có thể ngắn hơn (khoảng 1-3 năm). Dù con số chính xác là bao nhiêu, điều không thể phủ nhận là Giô-sép đã trải qua một mùa dài đằng đẵng trong chốn lao tù, một nơi tăm tối cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng đối với tương lai của một chàng trai trẻ.
Ý Nghĩa Thuộc Linh Từ Những Năm Tháng Trong Ngục
Những năm tháng trong ngục không phải là sự lãng phí hay dấu hiệu về sự thất bại của Đức Chúa Trời. Ngược lại, đây chính là “trường đào tạo” của Đức Chúa Trời dành cho một nhà lãnh đạo tương lai. Chúng ta học được những bài học quý giá:
1. Sự Hiện Diện và Ân Điển của Đức Chúa Trời Trong Nơi Tối Tăm: Dù ở trong hoàn cảnh nào, Đức Chúa Trời vẫn ở cùng Giô-sép. Sáng Thế Ký 39:21 chép rõ: “Ðức Giê-hô-va ở cùng Giô-sép... Ngài làm cho người được ơn trước mặt quan cai ngục.” Từ tiếng Hê-bơ-rơ được dùng cho “ở cùng” (**עִם** - `im`) diễn tả sự hiện diện thân mật, gần gũi. Dù bị giam cầm, Giô-sép không hề cô đơn. Ân điển (**חֵן** - `chen`) của Chúa bao phủ ông, biến một nơi đáng sợ thành chỗ ông có thể phục vụ và được tin cậy. Bài học cho chúng ta: Dù chúng ta đang trong “nhà tù” của bệnh tật, khủng hoảng, thất nghiệp hay nỗi sợ hãi, Chúa vẫn hiện diện và ban ân điển đủ để chúng ta không chỉ sống sót, mà còn phát triển.
2. Sự Chuẩn Bị Cho Vai Trò Cai Trị: Trong ngục, Giô-sép không ngồi than vãn. Ông được quan cai ngục giao phó trách nhiệm quản lý tất cả tù nhân (Sáng Thế Ký 39:22-23). Đây chính là khóa huấn luyện về quản trị và lãnh đạo. Đức Chúa Trời dùng những năm tháng này để rèn giũa tính cách, sự khôn ngoan và năng lực của Giô-sép. Khi cơ hội đến (giải mộng cho Pha-ra-ôn), ông đã sẵn sàng không chỉ với ơn giải mộng, mà còn với một kế hoạch hành động khôn ngoan và tầm nhìn chiến lược (Sáng Thế Ký 41:33-36). Những thử thách hôm nay có thể chính là sự chuẩn bị cho trách nhiệm lớn hơn ngày mai.
3. Bài Học Về Sự Kiên Nhẫn và Thời Điểm Của Chúa: Hai năm chờ đợi sau khi quan tửu chánh được phục chức có lẽ là giai đoạn thử thách nhất về đức tin. Giô-sép đã đặt hy vọng vào một “đường dây” liên lạc, nhưng người ta đã quên ông. Tuy nhiên, thời điểm của Chúa là hoàn hảo. Sự can thiệp của Ngài không đến sớm hơn một giây. Chúa chờ cho đến khi Pha-ra-ôn có chiêm bao và cả triều thần bó tay, để khi Giô-sép được đưa ra, sự vinh hiển và quyền năng giải cứu thuộc trọn về Đức Chúa Trời. Chúng ta thường sốt ruột trong sự chờ đợi, nhưng Đức Chúa Trời luôn đúng giờ (**καιρός** - `kairos`, thời điểm thuận lợi, trọng đại) chứ không phải giờ của chúng ta (**χρόνος** - `chronos`, thời gian theo tuần tự).
Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân Hôm Nay
Câu chuyện của Giô-sép mời gọi chúng ta áp dụng những nguyên tắc thuộc linh vào những “nhà tù” cá nhân của mình:
1. Hãy Trung Tín Trong Điều Nhỏ: Dù bị giam cầm oan ức, Giô-sép vẫn làm việc hết lòng như thể cho Chúa (xem Cô-lô-se 3:23). Ông quản lý ngục thất cách trung tín. Sự trung tín trong hoàn cảnh khó khăn chính là chìa khóa mở ra cánh cửa lớn hơn. Dù công việc, gia đình hay chức vụ hiện tại có vẻ nhỏ bé hay bị hạn chế, hãy trung tín. Đó là thước đo lòng tin kính thật.
2. Giữ Tấm Lòng Trong Sạch và Tha Thứ: Giô-sép giữ mình thanh sạch khỏi tội lỗi (Sáng Thế Ký 39:9), và cuối cùng, ông đã tha thứ cho các anh mình cách trọn vẹn (Sáng Thế Ký 45:4-8). Những năm tháng đau khổ không khiến lòng ông chai đá hay đầy cay đắng. Trong “nhà tù” của sự tổn thương, hãy chọn tha thứ. Sự tự do thật khỏi gông cùm thuộc linh bắt đầu khi chúng ta buông bỏ sự oán giận.
3. Tin Cậy Vào Kế Hoạch Quan Phòng Của Đức Chúa Trời: Giô-sép tuyên bố với các anh: “Ấy chẳng phải các anh đã sai tôi đến đây, bèn là Ðức Chúa Trời... để dành sự sống cho các anh” (Sáng Thế Ký 45:5,7). Ông nhìn thấy bàn tay quan phòng (**השגחה** - `hashgachah`) của Đức Chúa Trời đằng sau mọi biến cố, dù đau đớn. Chúng ta cần học để nhìn cuộc đời từ góc nhìn của Đức Chúa Trời. Ngài có thể biến điều người ta lập mưu để hại chúng ta thành điều tốt lành, vì cứu rỗi nhiều người (Sáng Thế Ký 50:20).
4. Chuẩn Bị và Sẵn Sàng Cho Cơ Hội: Giô-sép luôn sẵn sàng. Khi được gọi giải mộng, ông tươi tỉnh, cạo râu, thay áo (Sáng Thế Ký 41:14). Ông không để sự chán nán làm mình tuột mất cơ hội. Trong mùa chờ đợi, hãy trau dồi kỹ năng, học Lời Chúa và giữ tấm lòng ngay thẳng. Khi tiếng gọi của Chúa đến, chúng ta sẽ sẵn sàng bước ra.
Kết Luận
Vậy, Giô-sép bị giam bao lâu? Dựa trên sự suy luận từ Kinh Thánh, có thể đó là một phần lớn trong 13 năm lưu lạc, có lẽ khoảng 10-12 năm. Nhưng ý nghĩa then chốt không nằm ở con số, mà nằm ở điều gì đã xảy ra trong trái tim và cuộc đời Giô-sép trong khoảng thời gian ấy. Đó là những năm tháng Đức Chúa Trời tôi luyện một chàng trai đầy mộng mơ trở thành một nhà lãnh đạo khôn ngoan, khiêm nhường và đầy lòng thương xót; biến một nạn nhân của sự bất công thành một công cụ cứu rỗi.
Hành trình của Giô-sép là lời hứa đầy an ủi cho mỗi chúng ta. Dù bạn đang ở trong “nhà tù” của hoàn cảnh nào, hãy nhớ rằng Chúa vẫn ở cùng bạn. Ngài đang hành động trong sự im lặng, chuẩn bị bạn cho một mục đích lớn hơn. Sự chờ đợi không vô ích, nỗi đau không là cuối cùng. Hãy trung tín, giữ lòng tin sạch và kiên nhẫn. Đúng thời điểm, Đức Chúa Trời sẽ đưa bạn ra khỏi ngục tối, không chỉ để bạn được tự do, mà để qua bạn, nhiều người khác cũng tìm thấy sự sống và hy vọng. “Vì ta biết ý tưởng ta nghĩ đối cùng các ngươi, là ý tưởng bình an, không phải tai họa, để cho các ngươi được sự trông cậy trong lúc cuối cùng của mình” (Giê-rê-mi 29:11).