Chúa Kitô Vũ Trụ / Chúa Kitô Phổ Quát là gì?

Trong bối cảnh thần học và tâm linh đương đại, thuật ngữ "Chúa Kitô Vũ Trụ" (Cosmic Christ) hay "Chúa Kitô Phổ Quát" (Universal Christ) thường được đề cập, đôi khi mang những sắc thái ý nghĩa khác nhau. Là những Cơ Đốc nhân Tin Lành, chúng ta cần ánh sáng của Lời Chúa để định hình và hiểu rõ khái niệm này một cách chính xác, tránh xa những suy diễn mang tính hỗn hợp tôn giáo hay triết học ngoài Kinh Thánh. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát chân dung của Chúa Giê-xu Christ qua Kinh Thánh với tư cách là Chủ Tể của vũ trụ, là trung tâm điểm của mọi kế hoạch cứu rỗi và phục hồi vạn vật của Đức Chúa Trời.

Khái niệm về Chúa Kitô Vũ Trụ không phải là một phát kiến mới, mà đã được bày tỏ rõ ràng trong chính Kinh Thánh. Sách Giăng mở đầu bằng một tuyên bố vĩ đại về bản thể và quyền năng của Chúa Giê-xu:

Từ "Ngôi Lời" trong nguyên ngữ Hy Lạp là "Logos" (Λόγος), hàm chứa ý niệm về lý trí, nguyên lý sáng tạo và sự biểu đột trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Chúa Giê-xu không chỉ là một nhân vật lịch sử, mà là Logos vĩnh cửu, nguồn gốc của mọi sự sáng tạo. Mọi vật trong vũ trụ ("panta" - πάντα) đều được tạo dựng bởi Ngài (di' autou - δι᾽ αὐτοῦ) và vì Ngài.

Sứ đồ Phao-lô đã trình bày giáo lý đỉnh cao này trong thư Cô-lô-se:

Ở đây, Phao-lô sử dụng từ Hy Lạp "pro panton" (πρὸ πάντων) - "có trước muôn vật" - để khẳng định thần tính và sự tiên hữu của Đấng Christ. Vũ trụ không "đứng vững" bởi các quy luật tự nhiên mơ hồ, mà "en auto" (ἐν αὐτῷ) - trong Ngài. Ngài là môi trường và nền tảng duy trì sự tồn tại của vạn vật. Hình ảnh này cho thấy Chúa Kitô thật sự là Chúa Tể Vũ Trụ.

Quyền tể trị của Chúa Kitô không chỉ dừng lại ở công trình sáng tạo, mà còn bao trùm trên công cuộc cứu chuộc và tái lập mọi sự. Đây là khía cạnh "phổ quát" của chức vụ Ngài.

Cụm từ "muôn vật" (ta panta - τὰ πάντα) được lặp lại, cho thấy phạm vi của sự "hòa thuận" hay "giảng hòa" (apokatallaxai - ἀποκαταλλάξαι) không chỉ giới hạn ở con người, mà bao gồm toàn bộ cõi sáng tạo đã bị rối loạn vì tội lỗi (xem Rô-ma 8:19-22). Huyết của thập tự giá có quyền năng phục hồi mọi quan hệ: giữa con người với Đức Chúa Trời, giữa con người với nhau, và giữa con người với cả cõi sáng tạo.

Trong thư Ê-phê-sô, Đức Chúa Trời bày tỏ "sự nhiệm mầu của ý muốn Ngài" là:

Động từ Hy Lạp "anakephalaiosasthai" (ἀνακεφαλαιώσασθαι) có nghĩa là "tóm lại dưới một đầu", "hợp nhất dưới một quyền lãnh đạo". Kế hoạch tối hậu của Đức Chúa Trời là đặt mọi sự—mọi thực thể, mọi quyền lực, mọi lãnh vực—dưới sự cai trị và làm cho chúng hòa hợp trong Chúa Giê-xu Christ. Ngài là điểm hội tụ và là Chúa của mọi sự.

Khi nói về "Chúa Kitô Vũ Trụ", chúng ta cần phân biệt rõ ràng với một số quan điểm sai lạc:

• Thuyết Phiếm Thần (Pantheism): Quan niệm cho rằng Đức Chúa Trời đồng nhất với vũ trụ, mọi sự đều là thần. Kinh Thánh dạy Chúa Kitô là siêu việt trên vũ trụ (Ngài tạo dựng nó) và hiện diện trong vũ trụ (duy trì nó), nhưng Ngài không đồng nhất với vũ trụ. Ngài là Đấng Tạo Hóa, không phải là sự sáng tạo.
• Chủ Nghĩa Duy Tâm Thần Bí: Một số tư tưởng huyền bí coi "Chúa Kitô" như một nguyên lý tâm linh, một ý thức vũ trụ tách rời khỏi con người lịch sử Giê-xu của Na-xa-rét. Kinh Thánh luôn gắn liền Đấng Christ vũ trụ với Chúa Giê-xu lịch sử, Đấng đã chết và sống lại bằng xương bằng thịt (1 Giăng 4:2-3).
• Thuyết Phổ Quát Cứu Rỗi (Universalism): Quan điểm cho rằng mọi người cuối cùng đều sẽ được cứu, bất kể đức tin nơi Christ. Dù phạm vi công việc của Chúa Kitô là phổ quát (cho mọi người, mọi dân tộc), thì sự cứu rỗi chỉ được áp dụng cho những ai tin nhận Ngài cách cá nhân (Giăng 3:16, 36; Công vụ 4:12). "Chúa Kitô Phổ Quát" không đồng nghĩa với "sự cứu rỗi phổ quát".

Chân lý Kinh Thánh nằm ở sự cân bằng: Đấng Christ có địa vị tối cao trên muôn vật, và sự cứu rỗi duy nhất chỉ có trong Danh Ngài.

Lẽ thật về Chúa Kitô Vũ Trụ / Phổ Quát không phải chỉ là một giáo lý trừu tượng, mà có sức biến đổi đời sống chúng ta một cách cụ thể:

1. Củng Cố Đức Tin và Sự Thờ Phượng: Khi hiểu rằng Chúa Giê-xu chúng ta thờ phượng không chỉ là Đấng Cứu Rỗi cá nhân, mà còn là Chủ Tể của mọi thiên hà, mọi quyền lực vô hình và hữu hình, lòng tôn kính và sự phó thác của chúng ta sẽ sâu nhiệm hơn. Chúng ta thờ phượng Đấng mà "muôn vật trên trời, dưới đất, bên dưới đất, biển, và muôn vật ở đó đều nói: Chúc cho Đấng ngồi trên ngôi cùng Chiên Con được ngợi khen, tôn quý, vinh hiển và quyền phép cho đến đời đời!" (Khải Huyền 5:13).

2. Sống Với Tầm Nhìn Vượt Trên Hoàn Cảnh: Giữa những khó khăn, bệnh tật, hay sự bất công, niềm tin vào Chúa Kitô Vũ Trụ cho chúng ta xác tín rằng Ngài đang cai trị. Không một thế lực nào—dù là chính trị, kinh tế hay thuộc linh—nằm ngoài quyền tể trị tối cao của Ngài. Chúng ta có thể "làm mọi việc" trong Đấng ban thêm sức cho mình (Phi-líp 4:13), vì Ngài là Chúa của mọi lãnh vực đời sống.

3. Thúc Đẩy Sứ Mạng Truyền Giáo Phổ Quát: Nếu Đấng Christ là Chúa của mọi dân tộc, thì sứ mạng rao truyền Phúc Âm cho "muôn dân" (Ma-thi-ơ 28:19) trở nên cấp thiết. Chúng ta rao giảng không phải để đưa một "vị thần địa phương" đến với các nền văn hóa, mà để công bố quyền tể trị của Chúa Tể đang cai trị trên họ, và kêu gọi họ ăn năn, tin nhận để được hòa thuận với Ngài.

4. Nuôi Dưỡng Sự Hi Vọng Về Tương Lai: Kế hoạch "tóm thâu mọi sự lại trong Đấng Christ" chưa được hoàn tất, nhưng chắc chắn sẽ thành tựu. Điều này cho chúng ta niềm hy vọng trọn vẹn về Trời Mới Đất Mới, nơi sự hiện diện đầy đủ của Chúa Kitô sẽ phục hồi mọi sự trọn vẹn (Khải Huyền 21:1-5). Mọi tiếng khóc, bất công, và sự rủa sả sẽ chấm dứt dưới sự cai trị của Vua Vũ Trụ.

Khái niệm "Chúa Kitô Vũ Trụ / Chúa Kitô Phổ Quát" theo Kinh Thánh là một chân lý vĩ đại và an ủi. Nó giới thiệu Chúa Giê-xu Christ của chúng ta không phải là một nhân vật tôn giáo nhỏ bé, mà là Ngôi Lời Vĩnh Cửu, Đấng Sáng Tạo, Đấng Duy Trì, Chủ Tể Tối Cao, Đấng Giảng Hòa và Đấng Sẽ Quy Tụ Mọi Sự. Lẽ thật này đặt Chúa Giê-xu vào đúng vị trí trung tâm của mọi sự, và đặt đời sống chúng ta vào trong câu chuyện lớn của Ngài—câu chuyện cứu chuộc và phục hồi cả vũ trụ.

Hãy để lẽ thật này định hình lại nhận thức, củng cố đức tin, và thúc giục chúng ta sống, thờ phượng, và phục vụ với một tầm nhìn lớn hơn—một tầm nhìn xứng hợp với sự cao cả của Chúa chúng ta, Đấng "có trên hết, dưới hết, trong hết và ở trong mọi loài" (Ê-phê-sô 4:6 BDY).

"Vì ấy chính Ngài là sự sống của chúng ta, và sự sống ấy đã bày tỏ ra." (Cô-lô-se 3:4)