Tại Sao Có Những Lúc Tôi Cảm Thấy Khó Tìm Thấy Chúa Trong Đời?
Trong hành trình đức tin, hầu như mọi Cơ Đốc nhân chân chính đều từng trải qua những khoảng thời gian mà cảm nhận về sự hiện diện của Đức Chúa Trời dường như mờ nhạt, thậm chí biến mất. Lời cầu nguyện như vọng vào khoảng không, Kinh Thánh có vẻ khô khan, và tâm hồn cảm thấy trống rỗng, cô đơn. Đây không phải là dấu hiệu của đức tin yếu kém hay sự thất bại thuộc linh, mà thường là một phần của tiến trình tăng trưởng và thử thách đức tin sâu sắc hơn. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào nguyên nhân Kinh Thánh, khám phá những gương mẫu trong Kinh Thánh, và đưa ra những ứng dụng thực tiễn để vượt qua “đêm tối của linh hồn” này.
Trước hết, chúng ta cần đặt nền tảng trên lẽ thật: Sự hiện diện của Chúa không phụ thuộc vào cảm xúc của chúng ta. Lời hứa của Chúa Giê-xu trong Ma-thi-ơ 28:20 là: “Và nầy, ta thường ở cùng các ngươi luôn cho đến tận thế”. Động từ “ở cùng” trong tiếng Hy Lạp là “eimi”, diễn tả một trạng thái hiện hữu liên tục, không gián đoạn. Sự thành tín của Đức Chúa Trời (pistis) là nền tảng của thế giới (Hê-bơ-rơ 11:3), không hề thay đổi dù cảm xúc chúng ta có dao động. Đức tin (pistis) chân chính là sự tin cậy vào lẽ thật khách quan của Lời Chúa, vượt lên trên những cảm giác chủ quan nhất thời. Tiên tri Ha-ba-cúc đã tuyên bố trong cảnh khốn cùng: “Dầu vậy, tôi sẽ vui mừng trong Đức Giê-hô-va, tôi hớn hở trong Đức Chúa Trời của sự cứu rỗi tôi” (Ha-ba-cúc 3:18). Ông chọn lẽ thật làm nền tảng, không phải hoàn cảnh hay cảm xúc.
Kinh Thánh không lảng tránh thực tế này và chỉ ra nhiều nguyên nhân:
1. Tội Lỗi Không Xưng Nhận (Sự Ngăn Cách): Đây là nguyên nhân thường thấy nhất. Ê-sai 59:2 cảnh báo: “Nhưng ấy là sự gian ác các ngươi làm xa cách mình với Đức Chúa Trời, và tội lỗi các ngươi đã che khuất mặt Ngài khỏi các ngươi, đến nỗi Ngài không nghe các ngươi nữa.” Tội lỗi không được xưng ra và từ bỏ tạo ra một bức tường ngăn cách (machokeq trong tiếng Hê-bơ-rơ, nghĩa là sự chia rẽ). Thánh Linh là Đấng Thánh, Ngài sẽ buồn rầu (Ê-phê-sô 4:30) khi chúng ta cố tình sống trong điều mà Kinh Thánh gọi là tội. Cảm giác xa cách lúc này là một ân điển, như một cơn đau thể xác báo hiệu bệnh tật, thúc giục chúng ta ăn năn.
2. Sự Thử Thách và Rèn Luyện Đức Tin: Đức Chúa Trời thường dùng những giai đoạn “im lặng” để rèn luyện và làm sâu sắc đức tin của chúng ta. Điều này được minh họa rõ trong cuộc đời Gióp, Áp-ra-ham, và chính Chúa Giê-xu trên thập tự giá. Gióp kêu lên: “Ôi! Chớ chi tôi biết tìm Ngài ở đâu! Hầu cho tôi đi đến trước Ngài!” (Gióp 23:3). Thử thách lớn nhất không phải là sự mất mát về vật chất, mà là cảm giác Chúa vắng mặt. Tuy nhiên, mục đích của Đức Chúa Trời là để đức tin được tinh luyện, như vàng thử qua lửa (I Phi-e-rơ 1:7). Từ ngữ Hy Lạp “dokimion” (sự thử thách) trong câu này hàm ý quá trình thử nghiệm để chứng minh giá trị thật.
3. Sự Dạy Dỗ Về Sự Nhờ Cậy Tuyệt Đối: Đôi khi Chúa cố tình rút lui cảm nhận về sự hiện diện của Ngài để dạy chúng ta bước đi bởi đức tin, chứ không bởi mắt thấy (hay cảm nhận) (II Cô-rinh-tô 5:7). Giai đoạn này buộc chúng ta phải nhờ cậy vào Lời hứa của Ngài hơn là cảm xúc. Đây là bài học cao cấp trong đời sống thuộc linh. Tiên tri Ô-sê đã nói tiếng lòng của Chúa: “Ta sẽ dẫn nó vào đồng vắng, và nói cách thân tình với nó” (Ô-sê 2:14). Đồng vắng là nơi khô khan, cô đơn, nhưng chính ở đó, sự thân tình (diber al leb trong tiếng Hê-bơ-rơ, “phán vào lòng”) thật sự xảy ra.
4. Sự Tấn Công Thuộc Linh và Sự Buồn Bã: Ma quỷ (kẻ cáo buộc) thường lợi dụng những lúc chúng ta yếu đuối để bơm vào tâm trí những lời nói dối rằng Chúa đã bỏ rơi chúng ta. Ngoài ra, trạng thái buồn bã (lupe trong tiếng Hy Lạp) nặng nề, thậm chí trầm cảm, có thể làm tê liệt khả năng cảm nhận thuộc linh. Ê-li, sau chiến thắng vĩ đại trên núi Cạt-mên, đã chạy trốn và cầu xin được chết, cảm thấy cô độc tuyệt đối (I Các Vua 19). Chúa không quở trách ông, mà cung cấp thức ăn, giấc ngủ và cuối cùng là tiếng nói êm dịu nhỏ nhẹ.
5. Lối Sống Vội Vã và Thiếu Kỷ Luật Thuộc Linh: Đôi khi không phải Chúa đi đâu xa, mà chính chúng ta đã rời xa Ngài bởi sự bận rộn, lo lắng về đời này, và thiếu kỷ luật trong sự tĩnh nguyện, học Kinh Thánh. Chúa Giê-xu cảnh báo về “sự lo lắng về đời nầy, sự mê đắm về giàu sang, và các sự tham muốn khác thấu vào lòng anh em” làm cho đạo bị nghẹt ngòi (Mác 4:19). Tiếng Hy Lạp “sumpnigo” (nghẹt ngòi) có nghĩa là bóp nghẹt. Một đời sống không có không gian tĩnh lặng sẽ làm nghẹt đi tiếng nói của Chúa.
Chính Chúa Giê-xu, Con Đức Chúa Trời, đã trải nghiệm cảm giác bị Chúa Cha lìa bỏ ở mức độ kinh khiếp nhất. Trên thập tự giá, Ngài kêu lên: “Ê-lô-i, Ê-lô-i, lam-ma-sa-bách-ta-ni? nghĩa là: Đức Chúa Trời tôi ơi, Đức Chúa Trời tôi ơi, sao Ngài lìa bỏ tôi?” (Mác 15:34). Lời này trích từ Thi thiên 22:1. Đây là sự “xa cách” thật sự vì tội lỗi của nhân loại đổ trên Ngài. Sự kiện này xác nhận rằng ngay cả những người trọn vẹn nhất cũng có thể trải qua cảm giác này, và nó không nhất thiết phản ánh sự thật về mối quan hệ với Đức Chúa Trời. Chúa Giê-xu vẫn hoàn toàn vâng phục và tin cậy.
Vua Đa-vít, người được mệnh danh là theo lòng Đức Chúa Trời, cũng thường xuyên viết về cảm giác này trong Thi Thiên: “Hỡi Đức Chúa Trời tôi, ban ngày tôi kêu cầu, mà Chúa không đáp lại; ban đêm cũng vậy, tôi không được yên lặng” (Thi thiên 22:2). Tuy nhiên, đặc điểm trong các bài Thi Thiên của Đa-vít là ông luôn kết thúc bằng sự nhờ cậy và ngợi khen (xem Thi thiên 13, 42, 43). Ông ra lệnh cho linh hồn mình: “Hỡi linh hồn ta, cớ sao ngươi sờn ngã? Cớ sao ngươi bồn chồn trong ta? Hãy trông cậy nơi Đức Chúa Trời; vì ta sẽ còn ngợi khen Ngài, Là sự cứu rỗi của mặt ta và là Đức Chúa Trời ta” (Thi thiên 42:11).
Khi trải qua “sa mạc thuộc linh”, chúng ta không nên thụ động. Dưới đây là những bước thực tiễn dựa trên Kinh Thánh:
1. Kiểm Tra Lòng Mình Cách Thành Thật: Như Đa-vít đã cầu nguyện: “Hỡi Đức Chúa Trời, xin hãy dò xét tôi, và biết lòng tôi; hãy thử thách tôi, và biết tư tưởng tôi” (Thi thiên 139:23-24). Hãy hỏi Chúa và tự vấn: Có tội lỗi nào tôi đang giữ lại không? Có mối quan hệ nào cần được hòa giải không? Có lời hứa nào với Chúa tôi đã thất bại?
2. Kiên Trì và Thành Thật Trong Sự Cầu Nguyện: Đừng ngừng cầu nguyện dù lời cầu nguyện có vẻ vô vọng. Hãy noi gương Chúa Giê-xu tại Ghết-sê-ma-nê. Cầu nguyện bằng Thi Thiên, đặc biệt những bài diễn tả nỗi đau và sau đó là sự tin cậy. Cầu nguyện không phải để thay đổi Chúa, mà để sắp đặt tấm lòng chúng ta trước mặt Ngài.
3. Bám Lấy Lời Hứa Của Chúa (Lẽ Thật Khách Quan): Đây là vũ khí mạnh nhất. Hãy học thuộc và tuyên xưng những câu Kinh Thánh về bản tính thành tín của Chúa: Giê-rê-mi 29:13 (“Các ngươi sẽ tìm ta, và gặp được, khi các ngươi tìm kiếm ta hết lòng”), Hê-bơ-rơ 13:5 (“Ta sẽ chẳng lìa ngươi đâu, chẳng bỏ ngươi đâu”), Phục truyền 31:6. Đức tin đến bởi sự nghe, mà sự nghe đến bởi Lời của Đức Chúa Trời (Rô-ma 10:17).
4. Tiếp Tục Vâng Phục Trong Những Điều Nhỏ: Đức tin được thể hiện qua hành động vâng phục. Hãy tiếp tục làm những điều bạn biết là đúng: đi nhà thờ, hầu việc, bác ái, sống thánh khiết. Vâng phục trong sự “im lặng” là bằng chứng mạnh mẽ nhất của đức tin thuần khiết. Chúa Giê-xu phán: “Nếu các ngươi yêu mến ta, thì giữ gìn các điều răn ta” (Giăng 14:15).
5. Tìm Kiếm Sự Nâng Đỡ Của Hội Thánh: Đừng cô lập mình. Hãy chia sẻ (một cách khôn ngoan) với một tín hữu trưởng thành, đáng tin cậy. Truyền thông sự cảm thông của các thánh đồ (Thi thiên 133:1; Truyền đạo 4:9-12). Đôi khi Chúa dùng sự khích lệ từ anh em để nâng đỡ chúng ta.
6. Chờ Đợi Cách Kiên Nhẫn và Hy Vọng: Thi thiên 130:5-6 dạy: “Tôi trông đợi Đức Giê-hô-va, linh hồn tôi trông đợi Ngài; tôi trông cậy nơi lời Ngài. Linh hồn tôi trông đợi Chúa, Hơn kẻ canh đợi hừng đông.” Người canh đêm biết chắc mặt trời sẽ mọc, dù đêm có tối đen đến đâu. Hãy học tập thái độ chờ đợi tích cực này.
Cảm giác khó tìm thấy Chúa là một thử thách chung của mọi đời sống đức tin chân chính. Nó không phải là dấu hiệu của sự thất bại, mà thường là dấu hiệu của sự trưởng thành sâu sắc hơn. Đức Chúa Trời sử dụng những giai đoạn này để dạy chúng ta nhờ cậy vào chính Ngài – chứ không phải vào những ân tứ, cảm xúc hay trải nghiệm về Ngài. Ngài muốn chúng ta yêu mến Đấng Ban Phước hơn là các phước lành. Như Gióp sau cơn thử thách đã tuyên bố: “Tôi chỉ nghe nói về Chúa bởi tai, nhưng bây giờ, chính mắt tôi đã thấy Ngài.” (Gióp 42:5). Sự “thấy” thuộc linh này – sự hiểu biết thâm sâu về Đức Chúa Trời – thường là kết quả sau những đêm dài của linh hồn.
Hãy giữ vững. Hãy tiếp tục. Ánh sáng bình minh thuộc linh chắc chắn sẽ đến. Bạn không cô đơn; Chúa của bạn, Đấng đã đi qua thập tự giá, hiểu rõ nỗi đau của bạn. Ngài đang rèn luyện bạn để bạn có thể trở nên giống Con Ngài hơn, và để đức tin quý giá hơn vàng của bạn được tìm thấy đáng khen ngợi, vinh hiển và tôn trọng khi Chúa Giê-xu Christ hiện ra (I Phi-e-rơ 1:7).