Làm sao tôi biết lời hứa nào của Chúa là dành cho tôi?

Một trong những câu hỏi thực tế và thiết thực nhất trong hành trình đức tin của mỗi Cơ Đốc nhân chính là: **Làm sao tôi biết lời hứa nào của Chúa là dành cho tôi?** Giữa hàng ngàn câu Kinh Thánh chứa đựng những lời hứa quý báu, làm thế nào để phân biệt giữa một lời hứa phổ quát cho mọi tín đồ và một lời hứa cá nhân, đặc thù? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào nguyên tắc giải kinh (hermeneutics) và thần học để giúp chúng ta hiểu rõ cách thức tiếp nhận và áp dụng những lời hứa của Đức Chúa Trời một cách chính xác và đầy đức tin.

Trước khi tìm hiểu lời hứa nào dành cho mình, chúng ta cần định nghĩa "lời hứa" (promise) trong Kinh Thánh. Trong tiếng Hy Lạp, từ được dùng là **ἐπαγγελία (epangelia)**, mang nghĩa "sự công bố, lời tuyên bố, sự hứa hẹn" với ý nghĩa cam kết mạnh mẽ. Lời hứa của Đức Chúa Trời không phải là những lời nói suông hay hy vọng mong manh, mà là những tuyên bố đáng tin cậy dựa trên bản tính thành tín của Ngài.

“Vì mọi lời hứa của Đức Chúa Trời đều là phải trong Ngài, và đều là a-men trong Ngài, hầu cho Đức Chúa Trời được sáng danh bởi chúng tôi nhờ Đấng Christ.” (2 Cô-rinh-tô 1:20)

Câu Kinh Thánh then chốt này khẳng định: (1) Mọi lời hứa đều được **"phải" (yes)** – tức là xác định, khẳng định; và (2) chúng được hoàn thành **"trong Ngài" (in Him)** – tức là trong Đấng Christ. Đấng Christ chính là trung tâm và là sự ứng nghiệm tối hậu của mọi lời hứa (Lu-ca 24:44). Do đó, tiêu chuẩn đầu tiên để xem xét một lời hứa là: **Lời hứa ấy có phù hợp với bản tính của Đức Chúa Trời và được bày tỏ qua Đấng Christ không?**

Để trả lời câu hỏi chính, chúng ta cần phân loại các lời hứa trong Kinh Thánh. Có thể chia thành ba phạm trù chính:

1. Lời Hứa Phổ Quát (Universal Promises): Đây là những lời hứa dành cho tất cả những ai thuộc về Đấng Christ, không phân biệt thời đại, chủng tộc, hoàn cảnh. Chúng thường đi kèm với những điều kiện đức tin căn bản.

- **Lời hứa về sự cứu rỗi:** “Hễ ai tin Con ấy thì được sự sống đời đời” (Giăng 3:16). Đây là lời hứa cho "hễ ai".
- **Lời hứa về sự hiện diện của Ngài:** “Ta sẽ chẳng lìa ngươi, chẳng bỏ ngươi đâu” (Hê-bơ-rơ 13:5, trích từ Phục truyền 31:6). Lời hứa này được lặp lại nhiều lần cho dân sự Ngài.
- **Lời hứa về sự tha thứ:** “Nếu chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta” (1 Giăng 1:9).

2. Lời Hứa Có Điều Kiện (Conditional Promises): Những lời hứa này được ban với những điều kiện rõ ràng cần được đáp ứng. Chúng không phải là "món quà" vô điều kiện, mà là phần thưởng cho sự vâng lời, trung tín.

- **Lời hứa về sự bình an:** “Sự bình an của Đức Chúa Trời vượt quá mọi sự hiểu biết, sẽ gìn giữ lòng và trí anh em trong Đức Chúa Jêsus Christ” (Phi-líp 4:7). Điều kiện đi trước là: “Chớ lo phiền chi hết... hãy cầu xin...” (câu 6).
- **Lời hứa về sự dẫn dắt:** “Hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va, chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con; Hãy nhận biết Ngài trong mọi đường lối của con, Thì Ngài sẽ dẫn dắt các nẻo của con” (Châm ngôn 3:5-6). Điều kiện là "hết lòng tin cậy", "nhận biết Ngài".
- **Lời hứa trong Giê-rê-mi 29:11:** “Vì ta biết ý tưởng ta nghĩ đối cùng các ngươi, là ý tưởng bình an, không phải tai họa, để cho các ngươi được sự trông cậy trong lúc cuối cùng.” Lời hứa này được ban trong bối cảnh dân sự bị lưu đày, với điều kiện họ kêu cầu, tìm kiếm và cầu nguyện với Chúa (câu 12-13).

3. Lời Hứa Cá Nhân hoặc Theo Bối Cảnh (Personal/Contextual Promises): Đây là những lời hứa Đức Chúa Trời trực tiếp ban cho một cá nhân hoặc một nhóm người cụ thể trong một hoàn cảnh lịch sử cụ thể. **Chúng ta không thể tự ý "chiếm hữu" những lời hứa này cho mình một cách máy móc.** Ví dụ:

- Lời hứa cho Giô-suê: “Chẳng hề một ai chống lại ngươi được trọn đời ngươi” (Giô-suê 1:5). Đây là lời hứa đặc biệt cho Giô-suê với tư cách là lãnh đạo dân Y-sơ-ra-ên.
- Lời hứa cho Đa-vít về ngôi nước đời đời (2 Sa-mu-ên 7:11-16). Lời hứa này được ứng nghiệm tối hậu trong Đấng Christ, chứ không phải cho mỗi người tin Chúa ngày nay có một vương quốc vật chất.
- Lời hứa cho Phao-lô: “Đức Chúa Trời ta... sẽ giải thoát ta khỏi hầm sư tử” (2 Ti-mô-thê 4:17-18). Đây là kinh nghiệm cá nhân của sứ đồ.

Để tránh sự lạm dụng Kinh Thánh (taking verses out of context) và thất vọng vì những "lời hứa" không thành, chúng ta cần áp dụng các nguyên tắc giải kinh lành mạnh:

1. Xem Xét Bối Cảnh Trực Tiếp (Immediate Context): Đọc cả phân đoạn, cả chương để hiểu lời hứa đó được nói với ai, trong hoàn cảnh nào, và với mục đích gì. Một câu Kinh Thánh tách rời khỏi bối cảnh có thể trở thành "lời ngụy biện".

2. Xem Xét Bối Cảnh Rộng Lớn Hơn (Broader Biblical Context): Lời hứa đó có phù hợp với toàn bộ sứ điệp của Kinh Thánh không? Có hài hòa với bản tính thánh khiết, yêu thương và công bình của Đức Chúa Trời không? Một lời hứa về sự giàu có vật chất được hiểu một cách thô thiển có thể mâu thuẫn với lời dạy của Chúa Giê-xu về sự nguy hiểm của của cải (Mác 10:23-25).

3. Xem Xét Qua Lăng Kính Của Đấng Christ (Christological Lens): Như đã nói, mọi lời hứa được "phải" trong Đấng Christ. Lời hứa đó có dẫn tôi đến gần Chúa Giê-xu hơn, làm tôi giống Ngài hơn, và tôn vinh Cha không? Hay nó chỉ nhằm thỏa mãn dục vọng cá nhân (Gia-cơ 4:3)?

4. Phân Biệt Giữa Nguyên Tắc Và Lời Hứa Cụ Thể (Principle vs. Specific Promise): Nhiều khi, từ một lời hứa cá nhân, chúng ta có thể rút ra một **nguyên tắc thuộc linh** phổ quát. Ví dụ, từ lời hứa của Chúa với Giô-suê “Hãy vững lòng bền chí” (Giô-suê 1:6-7), chúng ta rút ra nguyên tắc: **Đức Chúa Trời ban sức lực và sự can đảm cho con cái Ngài khi họ vâng lời và bước đi trong sự kêu gọi của Ngài.** Nguyên tắc này thì áp dụng cho mọi tín đồ.

Nhận biết lời hứa của Chúa không chỉ là một bài tập trí óc, mà còn là một kinh nghiệm thuộc linh. Đức Thánh Linh – **Πνεῦμα τὸ Ἅγιον (Pneuma to Hagion)** – Đấng linh cảm Kinh Thánh, cũng chính là Đấng dạy dỗ và soi sáng chúng ta.

“Nhưng Đấng Yên ủi, tức là Đức Thánh Linh mà Cha sẽ nhân danh ta sai xuống, Đấng ấy sẽ dạy dỗ các ngươi mọi sự, nhắc lại cho các ngươi nhớ mọi điều ta đã phán cùng các ngươi.” (Giăng 14:26)

Ngài có thể làm sống động một phân đoạn Kinh Thánh, áp dụng một nguyên tắc chung vào hoàn cảnh riêng tư của chúng ta một cách đầy quyền năng và đúng lúc. Sự **"sự bình an của Đức Chúa Trời"** (Phi-líp 4:7) cai trị trong lòng chúng ta cũng là một dấu chỉ quan trọng khi chúng ta đứng trên một lời hứa và cầu xin.

Ngoài ra, **sự khôn ngoan thuộc linh** (spiritual wisdom) mà Gia-cơ khuyên chúng ta cầu xin (Gia-cơ 1:5) rất cần thiết. Đôi khi, lời hứa của Chúa dành cho chúng ta không phải là thay đổi hoàn cảnh khó khăn ngay lập tức, mà là ban cho ân điển để đứng vững và trưởng thành trong hoàn cảnh đó (2 Cô-rinh-tô 12:9 – “Ân điển ta đủ cho ngươi rồi”).

Vậy, làm thế nào để chúng ta thực hành điều này một cách cụ thể?

1. Học Kinh Thánh Có Hệ Thống: Đừng chỉ "bói Kinh Thánh" bằng cách mở ngẫu nhiên một trang để tìm lời hứa. Hãy đọc và nghiên cứu Kinh Thánh theo từng sách, hiểu dòng chảy lịch sử cứu chuộc. Càng hiểu toàn bộ ý muốn của Đức Chúa Trời, bạn càng dễ nhận ra tiếng Ngài.

2. Cầu Nguyện Với Thái Độ Mở Lòng: Khi đọc Kinh Thánh, hãy cầu nguyện: “Lạy Chúa, xin Thánh Linh Ngài dạy con. Lời hứa này có dành cho con không? Con cần đáp ứng điều kiện gì? Ngài muốn con học nguyên tắc nào từ đây?”

3. Kiểm Chứng Qua Hội Thánh: Chia sẻ về sự soi dẫn hay lời hứa bạn nhận được với những anh chị em trưởng thành, chín chắn trong đức tin. **"Trong miệng hai hoặc ba người làm chứng, mọi việc đều được đứng vững"** (2 Cô-rinh-tô 13:1). Hội Thánh là tuyến phòng thủ quan trọng chống lại sự giải nghĩa chủ quan, sai lạc.

4. Nhận Biết Sự Dẫn Dắt Qua Hoàn Cảnh: Đức Chúa Trời thường dùng hoàn cảnh, những cánh cửa mở ra hay đóng lại, cùng với Lời Ngài và sự bình an trong lòng để xác nhận đường lối Ngài (Công vụ 16:6-10).

5. Ghi Nhớ Các Lời Hứa Phổ Quát Làm Nền Tảng: Trước khi đi tìm những lời hứa đặc biệt, hãy đứng vững trên nền tảng của những lời hứa phổ quát vững chắc: Bạn được tha thội, bạn là con cái Đức Chúa Trời, Ngài chẳng bao giờ lìa bỏ bạn, Ngài đang khiến mọi sự hiệp lại làm ích cho bạn (Rô-ma 8:28). **Những lời hứa này LUÔN LUÔN dành cho bạn.**

Cuối cùng, chìa khóa không nằm ở việc chúng ta "nắm bắt" được lời hứa nào, mà nằm ở việc chúng ta **tín nhiệm hoàn toàn vào Đấng đã hứa.** Đức Chúa Trời của chúng ta là Đấng thành tín (πιστὸς, *pistos*). Ngài không phải là loài người mà nói dối (Dân số 23:19). Sự trung tín của Ngài là nền tảng cho mọi lời hứa.

“Đức Chúa Jêsus Christ hôm qua, ngày nay, và cho đến đời đời không hề thay đổi.” (Hê-bơ-rơ 13:8)

Hãy bước đi trong mối tương giao mật thiết với Ngài mỗi ngày qua Lời Ngài và sự cầu nguyện. Khi ấy, bạn sẽ học được cách nhận biết tiếng Ngài (Giăng 10:27). Bạn sẽ kinh nghiệm rằng những lời hứa của Ngài, dù là phổ quát hay đặc biệt, đều là “những lời hứa rất quí rất lớn” (2 Phi-e-rơ 1:4) nhằm biến đổi bạn trở nên giống hình ảnh Con Ngài và khiến bạn trở nên phương tiện ban phước cho người khác. Hãy cứ tin cậy nơi Ngài, vì Đấng đã hứa là thành tín.