Một số ví dụ trong Kinh Thánh về sự suy ngẫm là gì?

Trong dòng chảy hối hả của cuộc sống hiện đại, khái niệm “suy ngẫm” thường bị hiểu lầm là sự trầm tư mặc tưởng mang tính triết học trừu tượng. Tuy nhiên, trong Kinh Thánh, sự suy ngẫm (meditation) là một kỷ luật tâm linh năng động, cụ thể và được Đức Chúa Trời truyền lệnh. Đó không phải là việc làm trống rỗng tâm trí, mà là làm đầy tâm trí với Lời của Đức Chúa Trời, những công việc Ngài, và bản tính của Ngài, với mục đích biến đổi tâm trí, dẫn đến hành động vâng phục và đời sống kết quả. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát các ví dụ kinh điển trong Kinh Thánh về sự suy ngẫm, khám phá ý nghĩa nguyên thủy của từ ngữ, và đưa ra ứng dụng thiết thực cho Cơ Đốc nhân ngày nay.

I. Ý Nghĩa Kinh Thánh của “Suy Ngẫm”

Để hiểu đúng, chúng ta cần trở về với ngôn ngữ gốc. Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước), từ chính được dùng là “הָגָה” (hagah). Từ này mang nhiều sắc thái:

• Phát ra tiếng, lẩm bẩm, đọc nhỏ: Nó mô tả hành động phát ra âm thanh, như tiếng gầm của sư tử (Ê-sai 31:4) hay tiếng rên rỉ của chim bò câu (Ê-sai 38:14). Trong ngữ cảnh suy ngẫm Lời Chúa, nó gợi ý việc đọc nhỏ thành lời, lẩm bẩm những câu Kinh Thánh.
• Suy xét, ngẫm nghĩ: Chỉ sự tập trung sâu sắc và lặp đi lặp lại của tâm trí (Giô-suê 1:8).

Từ đồng nghĩa khác là “שִׂיחַ” (siyach), có nghĩa là “trò chuyện”, “bàn luận”, hoặc “phàn nàn”. Nó gợi ý một cuộc đối thoại nội tâm với chính mình và với Đức Chúa Trời về những điều Ngài đã phán và đã làm (Thi thiên 77:12).

Trong tiếng Hy Lạp (Tân Ước), từ liên quan là “μελετάω” (meletaō), có nghĩa là “chăm sóc”, “lưu tâm đến”, “suy xét kỹ lưỡng” hoặc “luyện tập”. Sứ đồ Phao-lô khuyên Ti-mô-thê: “Hãy suy gẫm (meletaō) những điều đó, chuyên tâm vào đó, hầu cho thiên hạ thấy sự tấn tới của con” (1 Ti-mô-thê 4:15). Rõ ràng, suy ngẫm trong Kinh Thánh là một hoạt động chủ động, có chủ đích, liên quan đến cả trí óc, môi miệng và tấm lòng.

II. Các Gương Mẫu Suy Ngẫm Trong Cựu Ước

1. Gương Mẫu Căn Bản: Người Công Bình trong Thi Thiên 1

Đây là bức tranh kinh điển nhất: “Song lấy làm vui vẻ về luật pháp Đức Giê-hô-va, và suy gẫm (hagah) luật pháp ấy ngày và đêm” (Thi thiên 1:2). Sự suy ngẫm ở đây không phải là hoạt động thỉnh thoảng, mà là thói quen “ngày và đêm” – một thái độ sống thường xuyên. Kết quả được mô tả rõ ràng: người ấy “giống như cây trồng bên dòng nước… lá nó cũng chẳng tàn héo; mọi sự người làm đều sẽ thạnh vượng” (câu 3). Suy ngẫm Lời Chúa là gốc rễ dẫn đến đời sống bền vững và kết quả.

2. Lệnh Truyền cho Giô-suê: Chìa Khóa của Thành Công

Khi Giô-suê kế nhiệm Môi-se, Đức Chúa Trời đã ban cho ông công thức duy nhất cho sự thành công và thịnh vượng: “Quyển sách luật pháp này chớ xa miệng ngươi, hãy suy gẫm (hagah) ngày và đêm, hầu cho cẩn thận làm theo mọi điều đã chép ở trong; vì như vậy ngươi mới được may mắn trong con đường mình, và mới được phước” (Giô-suê 1:8). Lưu ý rằng suy ngẫm không tách rời khỏi hành động (“làm theo”). Suy ngẫm chân chính luôn dẫn đến sự vâng phục. Đây không phải là thành công theo kiểu thế gian, mà là sự thịnh vượng thuộc linh và hoàn thành sứ mạng Chúa giao.

3. Sự Suy Ngẫm của Đa-vít: Cuộc Đối Thoại Chân Thật với Chúa

Vua Đa-vít, tác giả nhiều Thi thiên, là bậc thầy về suy ngẫm. Ông suy ngẫm về nhiều đối tượng khác nhau:

• Suy ngẫm về luật pháp Chúa: “Tôi sẽ suy gẫm (siyach) về giềng mối Chúa, chăm xem các đường lối của Chúa” (Thi thiên 119:15).
• Suy ngẫm về công việc kỳ diệu của Chúa: “Tôi sẽ suy gẫm (siyach) về mọi công việc của Chúa, và nhìn xem các việc làm của Chúa” (Thi thiên 77:12). Ông nhìn lại lịch sử để củng cố đức tin trong hiện tại.
• Suy ngẫm giữa hoạn nạn: Trong Thi thiên 63, khi ở trong đồng vắng, ông khao khát Chúa. Ban đêm trên giường, ông “suy gẫm (hagah)” về Chúa (câu 6). Suy ngẫm trở thành nguồn an ủi và sức mạnh.
• Suy ngẫm về sự hữu hạn của đời người: “Hỡi Đức Giê-hô-va, xin cho tôi biết cuối cùng tôi, Và số của các ngày tôi là thể nào, Để tôi biết mình hư-không là dường bao…” (Thi thiên 39:4-5). Suy ngẫm như vậy dẫn đến sự khôn ngoan và ưu tiên đúng đắn.

4. Sự Suy Ngẫm của Y-sác: Sự Bình An trong Tĩnh Lặng

Một ví dụ tinh tế được ghi lại trong Sáng thế ký 24:63: “Buổi chiều, Y-sác đi ra ngoài đồng để suy ngẫm (siyach)”. Trong bản dịch khác, từ này được dịch là “ngắm nghía” hoặc “trầm tư”. Bối cảnh là ngay trước khi gặp Rê-bê-ca, người vợ tương lai của ông. Có thể ông đang suy nghĩ về lời hứa của Đức Chúa Trời, về sự ra đi của mẹ mình (Sa-ra), và về tương lai. Hành động này cho thấy một tâm hồn trầm tĩnh, biết tìm kiếm sự yên tĩnh để suy xét những điều thuộc linh – một hình mẫu cho đời sống nội tâm.

III. Các Gương Mẫu Suy Ngẫm Trong Tân Ước

1. Ma-ri: Ghi Nhớ và Suy Ngẫm trong Lòng

Khi các người chăn chiên đến thuật lại lời thiên sứ về con trẻ Giê-xu, Ma-ri đã có một phản ứng đặc biệt: “Ma-ri ghi nhớ (συντηρέω – syntēreō) mọi lời ấy, và suy ngẫm (συμβάλλω – symballō) trong lòng” (Lu-ca 2:19). Từ “suy ngẫm” (symballō) ở đây nghĩa đen là “đặt lại với nhau”, “so sánh”, “cân nhắc”. Bà không vội vàng kết luận, mà giữ kỹ những sự kiện siêu nhiên ấy và liên tục đặt chúng cạnh nhau trong tâm trí để tìm ra ý nghĩa. Điều này được lặp lại sau khi tìm thấy Chúa Giê-xu trong đền thờ: “Mẹ Ngài ghi nhớ (διατηρέω – diatēreō) hết các điều đó trong lòng” (Lu-ca 2:51). Ma-ri là gương mẫu về một tấm lòng biết lưu giữ và liên tục suy đi nghĩ lại về những việc Chúa làm.

2. Sứ đồ Phao-lô: Lệnh Truyền để Suy Ngẫm

Phao-lô khuyên Hội thánh Phi-líp: “Rốt lại, hỡi anh em, phàm điều chi chân thật, điều chi đáng tôn, điều chi công bình, điều chi thanh sạch, điều chi đáng yêu chuộng, điều chi có tiếng tốt, điều chi có nhân đức, đáng khen, thì anh em phải nghĩ đến (λογίζομαι – logizomai)” (Phi-líp 4:8). Động từ logizomai có nghĩa là “tính toán”, “suy xét”, “cân nhắc kỹ lưỡng”. Đây là sự suy ngẫm có chọn lọc. Thay vì để tâm trí bị lấp đầy bởi lo lắng (câu 6), chúng ta được kêu gọi chủ động hướng sự suy nghĩ của mình vào những điều đến từ Đức Chúa Trời. Sự biến đổi bắt đầu từ tâm trí được đổi mới (Rô-ma 12:2).

IV. Ứng Dụng Thực Tế: Xây Dựng Kỷ Luật Suy Ngẫm

Dựa trên các gương mẫu Kinh Thánh, dưới đây là những bước thiết thực để phát triển đời sống suy ngẫm:

1. Chọn Một Phân Đoạn Ngắn, Không Phải Một Chương Dài: Đừng ôm đồm. Hãy bắt đầu với một câu, một phân đoạn 3-5 câu (ví dụ: Thi thiên 23, Phi-líp 4:4-7). Chất lượng quan trọng hơn số lượng.

2. Đọc Chậm và Đọc Thành Tiếng (Hagah): Hãy nhớ ý nghĩa “lẩm bẩm” của từ hagah. Đọc to câu Kinh Thánh lên vài lần. Âm thanh vật lý giúp thu hút nhiều giác quan và tăng sự tập trung.

3. Đặt Câu Hỏi (Suy Xét – Symballō): Giống Ma-ri, hãy “đặt các lời lại với nhau”. Tự hỏi:

• Đoạn này nói gì về Đức Chúa Trời (bản tính, hành động)?
• Đoạn này nói gì về con người (tội lỗi, nhu cầu, vị trí)?
• Có lời hứa nào để nhận lấy, tội lỗi nào cần xưng nhận, mạng lệnh nào cần vâng theo không?
• Câu/đoạn này liên hệ thế nào với Chúa Giê-xu và Phúc Âm?

4. Cầu Nguyện Dựa Trên Lời Đó: Biến sự suy ngẫm thành lời cầu nguyện. Nếu bạn đang suy ngẫm Thi thiên 23, hãy cầu nguyện: “Lạy Chúa là Đấng chăn giữ con, cảm ơn Ngài vì Ngài thật sự dẫn dắt con đến đồng cỏ xanh tươi. Xin giúp con nghỉ ngơi trong sự dẫn dắt ấy ngay hôm nay…”

5. Ghi Nhớ và Nhắc Lại Trong Ngày (Ngày và Đêm): Chép một câu then chốt vào thẻ nhớ, đặt làm hình nền điện thoại. Trong những lúc rảnh rỗi (chờ xe, xếp hàng), thay vì lướt điện thoại, hãy nhẩm lại câu Kinh Thánh đó và suy nghĩ về nó. Đây chính là “suy ngẫm ngày và đêm”.

6. Áp Dụng và Vâng Theo (Làm Theo – Giô-suê 1:8): Cuối cùng, hãy tự hỏi: “Lời Chúa hôm nay kêu gọi tôi làm điều cụ thể gì?”. Có thể là một thái độ cần thay đổi, một lời xin lỗi cần nói ra, một bước hành động đức tin cần thực hiện. Suy ngẫm mà không dẫn đến vâng phục thì chưa trọn vẹn.

Kết Luận

Sự suy ngẫm theo Kinh Thánh không phải là kỹ thuật bí mật dành cho các tu sĩ, mà là mệnh lệnh và đặc ân dành cho mọi tín hữu. Nó là công cụ mạnh mẽ Đức Thánh Linh dùng để biến đổi tâm trí chúng ta (Rô-ma 12:2), đem chúng ta vào sự hiệp thông sâu nhiệm hơn với Chúa, và trang bị cho chúng ta để sống và hành động theo ý muốn Ngài. Từ gương của người công bình trong Thi thiên, của Giô-suê, Đa-vít, Y-sác, Ma-ri cho đến lời dạy của Phao-lô, một sợi chỉ xuyên suốt được vẽ ra: phước hạnh, sự thành công thuộc linh, sự bình an và sự vâng phục đều có mối liên hệ mật thiết với một tâm trí chuyên chăm suy ngẫm Lời Chúa. Hãy bắt đầu từ hôm nay, với một câu Kinh Thánh nhỏ, và để hạt giống Lời Chúa được gieo sâu qua sự suy ngẫm, đâm rễ, và sinh ra bông trái dư dật trong đời sống chúng ta.

“Phước cho người nào ... lấy làm vui vẻ về luật pháp Đức Giê-hô-va, Và suy gẫm luật pháp ấy ngày và đêm.” – Thi thiên 1:1-2