Làm sao Chúa cho tôi biết được giới hạn ngày đời mình (Thi Thiên 39:4)?

Trong hành trình đức tin, một trong những câu hỏi sâu sắc và đầy trăn trở nhất mà Cơ Đốc nhân có thể đặt ra là về chiều dài và ý nghĩa của cuộc đời mình. Chúng ta khao khát hiểu biết về tương lai, về “hạn kỳ” của sự hiện hữu phàm trần. Lời cầu nguyện chân thành của Vua Đa-vít trong Thi Thiên 39:4 chạm đến tận cùng của khao khát này: “Hỡi Đức Giê-hô-va, xin cho tôi biết cuối cùng tôi, Và số các ngày tôi là thể nào, Để tôi biết mình hư yếu bao nhiêu.” Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá ý nghĩa thần học, bối cảnh Kinh Thánh và những ứng dụng thiết thực từ phân đoạn quan trọng này, giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn về thời gian, sự hư không và mục đích đời sống dưới ánh sáng của Lời Chúa.

Thi Thiên 39 là một bài ca sám hối và suy ngẫm, được viết trong bối cảnh Đa-vít đang đối diện với sự đau đớn và nhận thức sâu sắc về tội lỗi (câu 8-11). Ông quyết định “giữ miệng mình” (câu 1) nhưng rồi sự dằn vặt bên trong khiến ông phải cất tiếng với Chúa. Câu 4 là đỉnh điểm của sự tự ý thức về kiếp phù sinh.

Chúng ta hãy phân tích từng phần của câu Kinh Thánh này:

1. “Xin cho tôi biết cuối cùng tôi” (tiếng Hê-bơ-rơ: הוֹדִיעֵנִי יְהוָה, קִצִּי - Hodieni Adonai, qitzi):
Từ “qetz” (קֵץ) có nghĩa là “sự kết thúc, giới hạn, điểm cuối”. Đa-vít không chỉ hỏi về cái chết, mà về sự hoàn tất, điểm dừng của đời mình. Đây là lời cầu xin sự mặc khải từ Đấng Toàn Tri về một điều vốn bị che khuất với con người (Phục Truyền 29:29).

2. “Và số các ngày tôi là thể nào” (וּמִדַּת יָמַי מַה-הִיא - umedat yamay mah hi):
Từ “medah” (מִדָּה) nghĩa là “số đo, kích thước, số lượng”. Đa-vít muốn biết phạm vi, độ dài của cuộc đời mình. Điều này nhắc chúng ta nhớ đến lời của Môi-se trong Thi Thiên 90:12: “Xin dạy chúng tôi biết đếm các ngày chúng tôi, Hầu cho chúng tôi được lòng khôn ngoan.”

3. “Để tôi biết mình hư yếu bao nhiêu” (אֵדְעָה, מֶה-חָדֵל אָנִי - Edeah, mah chadel ani):
Đây là mục đích thật sự của lời cầu nguyện. Từ “chadel” (חָדֵל) mang nghĩa “tạm bợ, hư không, ngừng lại, không còn nữa”. Đa-vít không tìm kiếm kiến thức để thỏa mãn sự tò mò hay kiểm soát tương lai, mà để có được một nhận thức đúng đắn, khiêm nhường về bản chất hư không và lệ thuộc của kiếp người. Ông muốn ý thức đó định hình cách ông sống.

Kinh Thánh nhất quán trong việc dạy rằng sự hiểu biết về thời gian và cuộc đời thuộc về Chúa. Việc Ngài giấu đi “ngày và giờ” cuối cùng không phải là sự độc đoán, mà là một phần của ân điển và sự khôn ngoan thánh khiết của Ngài.

A. Sự Tạm Bợ Của Kiếp Người:
Thi Thiên 39:5-6 miêu tả: “Kìa, Chúa khiến các ngày tôi như bàn tay, Và đời tôi như hư không ở trước mặt Chúa; Phàm loài người hiện ra, dẫu ở thạnh vượng, chỉ là hư không.” Từ “hư không” ở đây trong tiếng Hê-bơ-rơ là “hevel” (הֶבֶל), cùng một từ được dùng trong sách Truyền Đạo để chỉ hơi thở thoáng qua, phù du. Gióp cũng than thở: “Loài người sanh ra bởi đàn bà, sống tạm ít ngày, bị đầy đau đớn… đời người giống như bóng câu; nó chẳng còn ở lại” (Gióp 14:1-2). Sự nhận thức về tính tạm thời này không nhằm đưa đến sự bi quan, mà là sự khôn ngoan.

B. Chúa Nắm Giữ Toàn Quyền Tể Trị:
Sách Gióp 14:5 tuyên bố: “Vì các ngày loài người đã định, Và số tháng người ở nơi Chúa; Chúa đã định giới hạn người, người không thể vượt qua.” Chúa không chỉ biết trước, mà Ngài định (tiếng Hê-bơ-rơ: charats - quyết định, ấn định) giới hạn ấy. Công vụ 17:26 khẳng định Đức Chúa Trời “đã định trước thì giờ đời người ta và giới hạn chỗ ở của họ.” Sự tể trị tuyệt đối này là nền tảng cho niềm tin và sự bình an của chúng ta.

C. Sự Khôn Ngoan Của Việc Không Biết Trước:
Chúa Giê-xu phán rõ: “Vậy, các ngươi hãy tỉnh thức, vì không biết ngày nào Chúa mình sẽ đến… Vì Con người sẽ đến trong giờ các ngươi không ngờ” (Ma-thi-ơ 24:42, 44). Trong ẩn dụ về người giàu ngu dại (Lu-ca 12:20), Chúa phán: “Hỡi kẻ dại! Chính đêm nay linh hồn ngươi sẽ bị đòi lại; vậy những của cải ngươi đã sắm sẵn sẽ thuộc về ai?” Việc không biết trước “đêm nay” buộc chúng ta phải sống trong tinh thần tỉnh thức, quản lý đời sống cách khôn ngoan và luôn sẵn sàng.

Vậy, Chúa có trả lời lời cầu xin “xin cho biết cuối cùng tôi” của chúng ta không? Ngài trả lời, nhưng không phải bằng cách tiết lộ một ngày trên lịch, mà bằng cách ban cho chúng ta sự khôn ngoan để sống với nhận thức về giới hạn ấy.

1. Để Nhận Biết Sự Hư Yếu (Humility - Sự Khiêm Nhường):
Như chính Đa-vít nói, mục đích là “để tôi biết mình hư yếu bao nhiêu”. Kiến thức về sự hư không dẫn đến sự khiêm nhường thật sự trước mặt Đức Chúa Trời. Chúng ta nhận ra mình chỉ là bụi đất (Sáng Thế Ký 3:19), hoàn toàn lệ thuộc vào hơi thở và sự ban cho của Ngài. Thánh Linh dùng sự nhận thức này để cắt tỉa tính kiêu ngạo, sự tự lực và những tham vọng trần tục vô ích.

2. Để Có Được Lòng Khôn Ngoan (Wisdom - Sự Khôn Ngoan):
Lời cầu nguyện của Môi-se trong Thi Thiên 90:12 là câu trả lời hoàn hảo: “Xin dạy chúng tôi biết đếm các ngày chúng tôi, Hầu cho chúng tôi được lòng khôn ngoan.” “Biết đếm” nghĩa là nhận ra giá trị của từng ngày, không xem chúng là vô hạn. Sự khôn ngoan (tiếng Hê-bơ-rơ: chokmah) là khả năng sống đời sống trần thế theo quan điểm vĩnh cửu của Đức Chúa Trời. Nó hướng dẫn chúng ta ưu tiên những gì thật sự quan trọng.

3. Để Hướng Lòng Về Những Điều Vĩnh Cửu (Eternity - Sự Vĩnh Cửu):
Khi nhận biết đời này tạm bợ, lòng chúng ta tự nhiên tìm kiếm điều gì đó vĩnh cửu. Truyền Đạo 3:11 nói Đức Chúa Trời “đã đặt sự đời đời trong lòng người.” Sự thôi thúc này được làm trọn trong Chúa Giê-xu Christ. Phao-lô nói: “Vì chúng ta chú mắt về những sự thấy được, nhưng về những sự không thấy được; vì những sự thấy được chỉ là tạm thời, mà những sự không thấy được là đời đời.” (2 Cô-rinh-tô 4:18).

Làm thế nào để nguyên tắc thần học này biến thành thực hành sống động trong đời sống Cơ Đốc nhân hằng ngày?

1. Sống Mỗi Ngày Như Một Sự Quản Lý Trung Tín (Stewardship - Sự Quản Lý):
Nếu thời gian là một tài nguyên có giới hạn và được ban cho, chúng ta phải trở nên những quản gia trung tín (1 Phi-e-rơ 4:10). Điều này có nghĩa là:
- Ưu tiên thuộc linh: Dành thời gian thứ nhất cho sự thông công với Chúa qua cầu nguyện và Lời Ngài.
- Đầu tư vào mối quan hệ: Hòa giải, yêu thương gia đình, xây dựng tình bạn Cơ Đốc chân thật.
- Phục vụ theo ân tứ: Dùng thì giờ, tài năng để gây dựng Hội Thánh và phục vụ người khác (Ê-phê-sô 5:16).

2. Sống Trong Tinh Thần Tỉnh Thức & Sẵn Sàng (Readiness - Sự Sẵn Sàng):
Ma-thi-ơ 24:44 dạy: “Vậy thì các ngươi cũng hãy chực cho sẵn.” Sống sẵn sàng không phải là sống trong sợ hãi, mà là sống trong sự vâng phục và trông đợi. Nó bao gồm:
- Giữ mối quan hệ được hòa thuận với Chúa (1 Giăng 1:9).
- Sống hòa bình với mọi người chừng nào có thể (Rô-ma 12:18).
- Làm trọn sứ mệnh Chúa giao (Công vụ 20:24).

3. Tập Trung Vào Những Đầu Tư Vĩnh Cửu (Investment - Sự Đầu Tư):
Chúa Giê-xu khuyên: “Các ngươi chớ chứa của cải ở dưới đất… nhưng phải chứa của cải ở trên trời…” (Ma-thi-ơ 6:19-20). “Của cải trên trời” là những con người được dẫn đến với Đấng Christ, tính cách được biến đổi theo hình ảnh Ngài, và những việc lành xuất phát từ đức tin. Mỗi ngày là một cơ hội để đầu tư vào kho báu không hư mất.

4. Nuôi Dưỡng Lòng Biết Ơn Và Vui Mừng (Gratitude - Lòng Biết Ơn):
Nhận biết mỗi ngày là món quà (Thi Thiên 118:24) giúp chúng ta thoát khỏi sự oán trách và thất vọng. 1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:16-18 dạy: “Hãy vui mừng mãi mãi… Hãy cảm ơn trong mọi hoàn cảnh.” Ngay cả trong khó khăn, chúng ta có thể biết ơn vì sự hiện diện, ân điển và lời hứa đời đời của Chúa.

Cuối cùng, câu trả lời trọn vẹn cho câu hỏi về “cuối cùng” và “số các ngày” không nằm ở một con số, mà nằm ở một Con Người: Chúa Giê-xu Christ. Ngài là Đấng “đã bãi bỏ sự chết, và đã dùng Tin Lành làm cho sự sống và sự không hề chết được sáng ra.” (2 Ti-mô-thê 1:10).

Đối với người tin Chúa, “cuối cùng” của đời này chỉ là cánh cửa bước vào sự sống đời đời không còn giới hạn. Chúa Giê-xu phán: “Ta là sự sống lại và sự sống; kẻ nào tin ta thì sẽ chết, mà cũng còn sống. Bất cứ ai sống và tin ta thì không hề chết.” (Giăng 11:25-26). Vì vậy, thay vì lo lắng về độ dài của cuộc đời, chúng ta được mời gọi đặt niềm tin nơi Đấng làm chủ cả sự sống lẫn sự chết, và tập trung vào chiều sâu, chiều rộng và chiều cao của đời sống trong Ngài.

Lời cầu nguyện của chúng ta hôm nay có thể không còn là “Xin cho con biết chính xác bao nhiêu ngày,” mà là: “Lạy Chúa, xin dạy con biết đếm từng ngày Ngài ban, sống nó cách trọn vẹn cho vinh hiển Ngài, và phó thác ‘cuối cùng’ của con vào tay nhân từ của Ngài, là Đấng nắm giữ chìa khóa của sự sống đời đời.” Trong sự phó thác đó, chúng ta tìm thấy sự bình an vượt trên mọi sự hiểu biết.