Có Điều Kiện Nào Để Lời Cầu Nguyện Được Nhậm Không?
Trong hành trình đức tin, có lẽ không câu hỏi nào khiến Cơ Đốc nhân trăn trở nhiều hơn là: "Tại sao lời cầu nguyện của tôi dường như không được Chúa đáp lời?". Sự thắc mắc này có thể dẫn đến nỗi thất vọng, nghi ngờ lòng nhân từ của Đức Chúa Trời, hoặc thậm chí là nghi ngờ chính hiệu quả của sự cầu nguyện. Kinh Thánh, tuy nhiên, không hề im lặng về vấn đề này. Trái lại, Lời Chúa trình bày một cách rõ ràng, sâu sắc và đầy yêu thương về bản chất của sự cầu nguyện được nhậm. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá các điều kiện Kinh Thánh đề cập, không phải như một công thức máy móc để “thao túng” quyền tối thượng của Đức Chúa Trời, mà như những phương diện của một tấm lòng, một đời sống được sắp đặt đúng chỗ để thông công trọn vẹn với Ngài.
I. Bản Chất của Sự Cầu Nguyện: Không Phải Giao Dịch, Mà Là Mối Quan Hệ
Trước khi đi vào các “điều kiện”, chúng ta phải hiểu cốt lõi: Cầu nguyện, trước hết và trên hết, là sự thông công trong một mối quan hệ giữa con cái với Cha Thiên Thượng (Ma-thi-ơ 6:9). Đức Chúa Jesus dạy: “Vậy, các ngươi hãy cầu như vầy: Lạy Cha chúng tôi ở trên trời…” (Ma-thi-ơ 6:9). Từ “Cha” (tiếng Hy Lạp: Πατήρ, Patēr) khẳng định mối liên hệ thân tộc. Do đó, sự đáp lời của Đức Chúa Trời luôn nằm trong bối cảnh của tình yêu thương, sự khôn ngoan, và mục đích tốt lành của một người Cha dành cho con cái Ngài (Ma-thi-ơ 7:9-11). Các “điều kiện” được Kinh Thánh nêu ra thực chất là những mô tả về một tấm lòng và đời sống phù hợp để duy trì và thụ hưởng mối quan hệ thân tộc đó cách trọn vẹn.
II. Các Điều Kiện Kinh Thánh Cho Sự Cầu Nguyện Được Nhậm
1. Cầu Nguyện Nhân Danh Chúa Giê-xu Christ
Đây là nền tảng không thể thiếu. Chính Chúa Giê-xu phán: “Các ngươi nhân danh ta mà cầu xin điều chi mặc dầu, ta sẽ làm cho, để Cha được sáng danh nơi Con. Nếu các ngươi nhân danh ta mà cầu xin điều chi, ta sẽ làm cho.” (Giăng 14:13-14). “Nhân danh” (tiếng Hy Lạp: εἰς τὸ ὄνομα, eis to onoma) không đơn thuần là một câu “bùa chú” kết thúc lời cầu nguyện. Nó mang nghĩa thẩm quyền, đại diện, và sự đồng nhất. Cầu nguyện nhân danh Chúa Giê-xu có nghĩa là chúng ta đến với Đức Chúa Trời dựa trên công lao, sự chết chuộc tội và địa vị Trung Bảo của Đấng Christ, chứ không dựa trên sự công bình hay công đức của chính mình. Nó cũng có nghĩa là chúng ta cầu xin những điều phù hợp với bản tính, ý muốn và vinh quang của Chúa Giê-xu.
2. Cầu Nguyện Theo Ý Muốn của Đức Chúa Trời
Sứ đồ Giăng viết: “Này là điều chúng ta dạn dĩ ở trước mặt Chúa, nếu chúng ta theo ý muốn Ngài mà cầu xin việc gì, thì Ngài nghe chúng ta. Nếu chúng ta biết Ngài nghe chúng ta về điều gì chúng ta xin, thì chúng ta biết điều mình xin đã được.” (1 Giăng 5:14-15). Chìa khóa ở đây là “theo ý muốn Ngài”. Ý muốn Đức Chúa Trời (θέλημα, thelēma) được bày tỏ qua Lời Ngài (Kinh Thánh). Một lời cầu nguyện chống lại những nguyên tắc đạo đức hay lẽ thật được Kinh Thánh bày tỏ chắc chắn không phải là theo ý muốn Ngài. Điều này đòi hỏi chúng ta phải biến đổi bởi sự đổi mới của tâm thần, “hầu cho anh em được nghiệm biết ý muốn tốt lành, đẹp lòng và trọn vẹn của Đức Chúa Trời là thể nào.” (Rô-ma 12:2).
3. Cầu Nguyện Với Đức Tin Chân Thật
Chúa Giê-xu nhấn mạnh: “Bởi vậy, ta nói cùng các ngươi: Mọi điều các ngươi xin trong lúc cầu nguyện, hãy tin đã được, tất điều đó sẽ ban cho các ngươi.” (Mác 11:24). Đức tin (πίστις, pistis) ở đây không phải là một sự “tự kỷ ám thị” rằng mình sẽ nhận được đúng thứ mình muốn, mà là sự tin cậy vững chắc vào chính Đức Chúa Trời – Đấng thành tín, yêu thương và toàn năng. Gia-cơ cảnh báo về sự cầu nguyện thiếu đức tin: “Nhưng phải lấy đức tin mà cầu xin, chớ nghi ngờ; vì kẻ hay nghi ngờ giống như sóng biển, bị gió động và đưa đi đây đi đó. Người như thể ấy chớ nên tưởng mình lãnh được vật chi từ nơi Chúa.” (Gia-cơ 1:6-7). Đức tin đặt nền tảng trên Lời hứa và bản tính của Chúa, không phải trên cảm xúc hay hoàn cảnh.
4. Ở Trong Chúa Và Lời Ngài Ở Trong Mình
Đây là một “điều kiện” mang tính sống còn cho đời sống cầu nguyện hiệu quả: “Ví bằng các ngươi cứ ở trong ta, và những lời ta ở trong các ngươi, hãy cầu xin mọi điều mình muốn, thì sẽ được điều đó.” (Giăng 15:7). Động từ “ở trong” (tiếng Hy Lạp: μένω, menō) diễn tả sự ở lại, kết hợp, hiệp một cách liên tục và sống động. Sự “ở trong” Chúa Christ nói đến mối liên hệ sống động, vâng phục và tùy thuộc, như nhánh nho gắn liền với gốc nho. Khi chúng ta “ở trong” Ngài, tâm trí, ước muốn và ý chí của chúng ta dần được uốn nắn theo Ngài. Và khi Lời Ngài (ῥήματά, rhēmata – những lời được phán) cư ngụ trong lòng chúng ta, nó trở thành tiêu chuẩn và nguồn cảm hứng cho mọi lời cầu xin, khiến chúng ta tự nhiên cầu xin những điều phù hợp với ý muốn Ngài.
5. Sự Xưng Tội và Lòng Ăn Năn
Tội lỗi không xưng ra và không từ bỏ sẽ tạo ra một bức ngăn cách trong mối tương giao. Châm ngôn viết: “Kẻ giả điếc tiếng kêu la của người nghèo khổ, chính mình về sau cũng sẽ kêu la mà chẳng ai đáp lại.” (Châm-ngôn 21:13). Thi thiên 66:18 tuyên bố rõ ràng: “Nếu lòng tôi có chú về tội ác, ắt Chúa chẳng nghe tôi.” Tiên tri Ê-sai cũng xác nhận: “Nầy, tay Đức Giê-hô-va chẳng trở nên ngắn mà không cứu được; tai Ngài chẳng nặng nề mà không nghe được. Nhưng ấy là sự gian ác các ngươi làm xa cách mình với Đức Chúa Trời; và tội lỗi các ngươi đã che khuất mặt Ngài khỏi các ngươi, đến nỗi Ngài không nghe các ngươi nữa.” (Ê-sai 59:1-2). Sự xưng tội (ὁμολογέω, homologeō – đồng nói, đồng ý với Chúa về tội của mình) và ăn năn (μετάνοια, metanoia – thay đổi tâm trí, quay đầu lại) mở lại con đường thông công. “Ví bằng chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta, và làm cho chúng ta sạch mọi điều gian ác.” (1 Giăng 1:9).
6. Lòng Bền Đỗ và Kiên Trì
Chúa Giê-xu dạy chúng ta phải cầu nguyện luôn, chớ thôi (Lu-ca 18:1). Ngài kể ẩn dụ về bà góa và quan án bất nghĩa để dạy rằng “hãy cầu nguyện luôn, đừng ngã lòng.” (Lu-ca 18:1-8). Sự bền đỗ (προσκαρτέρησις, proskarterēsis) không phải là việc lặp đi lặp lại cách vô thức cho đến khi Chúa mệt mỏi phải nhượng bộ. Đó là sự kiên trì trong đức tin, biểu lộ lòng khao khát thật, sự phó thác, và sự tin cậy rằng Chúa biết thời điểm tốt nhất để đáp lời (Truyền-đạo 3:11). Nó cũng là thời gian Chúa làm việc trong lòng chúng ta, uốn nắn những ước muốn của chúng ta cho phù hợp với ý Ngài.
7. Tấm Lòng Khiêm Nhường, Vâng Phục và Động Cơ Trong Sạch
Gia-cơ chỉ ra một nguyên nhân quan trọng khiến lời cầu nguyện không được nhậm: “Anh em cầu xin mà không nhận được, vì anh em cầu xin trái lý, để dùng trong tư dục mình.” (Gia-cơ 4:3). Động cơ ích kỷ, khoe khoang (như người Pha-ri-si trong Ma-thi-ơ 6:5), hoặc chỉ để thỏa mãn dục vọng xác thịt sẽ không được Chúa đáp lời. Thay vào đó, chúng ta được kêu gọi đến với Chúa trong sự khiêm nhường (ταπεινός, tapeinos): “Đức Chúa Trời chống cự kẻ kiêu ngạo, nhưng ban ơn cho kẻ khiêm nhường.” (Gia-cơ 4:6). Sự vâng phục cũng là một nhân tố then chốt: “Lại chúng ta xin đều gì mặc dầu, thì nhận được, vì chúng ta vâng giữ các điều răn của Ngài và làm những điều đẹp ý Ngài.” (1 Giăng 3:22).
III. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cầu Nguyện Hằng Ngày
- Kiểm Tra Lòng Mình Trước Khi Cầu Xin: Dành thì giờ tĩnh lặng trước Chúa, xin Ngài soi sáng để thấy rõ động cơ (tư dục hay vinh quang Chúa?), tình trạng tội lỗi (có điều gì cần xưng ra và từ bỏ không?), và đức tin (có thật sự tin cậy Ngài không?).
- Gắn Chặt Đời Sống Với Chúa và Lời Ngài: Không thể “ở trong Chúa” nếu không có thì giờ tĩnh nguyện, suy gẫm Lời Chúa và vâng lời mỗi ngày. Hãy để Lời Chúa định hình những ưu tiên và ước muốn của bạn.
- Cầu Nguyện Dựa Trên Các Lời Hứa Trong Kinh Thánh: Khi biết một lời hứa của Chúa liên quan đến nhu cầu của mình (ví dụ: sự bình an trong Phi-líp 4:6-7, sự khôn ngoan trong Gia-cơ 1:5), hãy dùng lời hứa đó làm nền tảng cho lời cầu xin của bạn. Đây là cách cầu nguyện “theo ý muốn Ngài”.
- Nuôi Dưỡng Đức Tin Qua Mối Quan Hệ, Không Qua Cảm Xúc: Đức tin lớn lên nhờ nghe và học biết về Chúa (Rô-ma 10:17). Ghi nhớ lại những lần Chúa đã đáp lời và thành tín trong quá khứ của bạn và của các thánh đồ khác.
- Kiên Trì Trong Sự Hy Vọng: Khi cầu xin một điều gì đó lâu dài mà chưa thấy đáp lời, hãy tiếp tục trong sự phó thác. Hãy cầu nguyện như Chúa Jesus tại Ghết-sê-ma-nê: “Song, không theo ý con, mà theo ý Cha.” (Lu-ca 22:42). Tin rằng Chúa có thể đáp lời bằng “Có”, “Không”, hoặc “Hãy chờ đợi”, và cả ba đều xuất phát từ tình yêu và sự khôn ngoan trọn vẹn của Ngài.
Kết Luận: Sự Đáp Lời Trong Quyền Tối Thượng và Tình Yêu Thương của Đức Chúa Trời
Cuối cùng, chúng ta phải luôn ghi nhớ rằng Đức Chúa Trời là Đấng Tối Thượng. Ngài không phải là một cỗ máy tự động phải nhậm lời khi ta nhấn đúng “nút bấm” thuộc linh. Các điều kiện Kinh Thánh đưa ra là để uốn nắn chúng ta trở nên giống Đấng Christ hơn, để lời cầu nguyện trở thành phương tiện hiệp một với ý muốn Ngài. Ngay cả khi chúng ta cầu xin với đức tin, theo ý muốn Ngài, nhân danh Chúa Giê-xu… thì thời điểm và cách thức đáp lời vẫn thuộc về sự khôn ngoan hoàn hảo của Ngài. Thánh Đa-vít đã kinh nghiệm: “Ta đã cầu khẩn Đức Giê-hô-va, Ngài đã nhậm lời ta, và giải cứu ta khỏi các điều sợ hãi.” (Thi-thiên 34:4). Lời hứa đó vẫn còn nguyên giá trị cho mỗi chúng ta hôm nay. Hãy đến gần Chúa với lòng chân thật, tin cậy, và để sự cầu nguyện trở thành hơi thở của linh hồn trong mối tương giao sống động với Cha Thiên Thượng.