Có phải Kinh Thánh là truyện cổ tích không?

Trong một thời đại mà chủ nghĩa duy lý và thuyết hoài nghi thường thống trị các cuộc đối thoại về tôn giáo, câu hỏi “Có phải Kinh Thánh là truyện cổ tích không?” không chỉ là một sự tò mò trí thức, mà còn là một nan đề then chốt liên quan đến nền tảng của đức tin Cơ Đốc. Là những người nghiên cứu Kinh Thánh Tin Lành, chúng ta không thể tránh né câu hỏi này, nhưng phải đối diện với nó bằng sự nghiêm túc, khiêm nhường và dựa trên những bằng chứng xác đáng từ chính Kinh Thánh, lịch sử và khảo cổ. Bài viết này sẽ cùng bạn khám phá bản chất độc nhất của Kinh Thánh, so sánh nó với khái niệm “truyện cổ tích,” và rút ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống đức tin.

Trước khi đi vào phân tích, chúng ta cần làm rõ hai khái niệm:

• Truyện Cổ Tích (Fairy Tale/Folklore): Thường là những câu chuyện dân gian được truyền miệng, có yếu tố kỳ ảo, phép thuật, và các sinh vật huyền bí (như tiên, rồng, yêu tinh). Mục đích chính của chúng thường là giải trí, dạy dỗ một bài học đạo đức đơn giản, hoặc giải thích các hiện tượng tự nhiên theo cách huyền thoại. Chúng không đòi hỏi niềm tin vào tính lịch sử hay sự thật tuyệt đối của các chi tiết trong câu chuyện.
• Kinh Thánh (The Bible - Βίβλος/Biblos): Từ Hy Lạp Biblos có nghĩa là “sách.” Đây là một bộ sưu tập 66 sách, được viết bởi hơn 40 tác giả trong khoảng 1.500 năm, trên ba châu lục, bằng ba ngôn ngữ (Hê-bơ-rơ, Aram, và Hy Lạp). Kinh Thánh tự khẳng định mình không phải là sản phẩm hư cấu của trí tưởng tượng con người, mà là “Lời Đức Chúa Trời” (Λόγος τοῦ Θεοῦ/Logos tou Theou).

Nền tảng giáo lý Tin Lành về Kinh Thánh được tóm gọn trong câu kinh điển: “Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn (θεόπνευστος/theopneustos – được Đức Chúa Trời hà hơi), có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình” (2 Ti-mô-thê 3:16). Từ Hy Lạp theopneustos là một từ ghép mạnh mẽ: Theos (Đức Chúa Trời) + pneō (thở, hà hơi). Điều này không có nghĩa Đức Chúa Trời đọc chính tả, nhưng Ngài đã siêu nhiên soi dẫn các trước giả, sử dụng tính cách, văn phong và bối cảnh lịch sử của họ để truyền đạt thông điệp chính xác và không sai lầm của Ngài.

Sứ đồ Phi-e-rơ xác nhận điều này: “Vì chẳng hề có lời tiên tri nào là bởi ý một người nào mà ra, nhưng ấy là bởi Đức Thánh Linh cảm động mà người ta đã nói bởi Đức Chúa Trời” (2 Phi-e-rơ 1:21). Các trước giả Kinh Thánh ý thức rõ ràng rằng họ đang truyền đạt thông điệp từ một Nguồn cao hơn chính họ (ví dụ: “Đức Giê-hô-va phán như vậy” xuất hiện hàng trăm lần trong Cựu Ước).

Hãy cùng xem xét những điểm khác biệt then chốt:

1. Nền Tảng Lịch Sử và Địa Lý Xác Thực: Trong khi truyện cổ tích thường diễn ra ở “ngày xửa ngày xưa, tại một vương quốc nọ” mơ hồ, Kinh Thánh gắn chặt các sự kiện của mình với lịch sử thực. Nó đề cập đến các đế chế thật (Ai Cập, A-si-ri, Ba-by-lôn, La Mã), các vị vua thật (Phê-lít, Phê-tu, Sê-sa Au-gút-tơ), và các địa danh có thật (Giê-ru-sa-lem, Bết-lê-hem, sông Giô-đanh). Sử gia Lu-ca mở đầu sách Phúc Âm của mình bằng một tuyên bố mang tính lịch sử: “Vả, có nhiều kẻ dốc lòng chép sử về những sự đã làm nên trong chúng ta, theo như các người chứng kiến từ lúc ban đầu và trở nên người giảng đạo đã truyền lại cho chúng ta. Vậy, sau khi ta đã xét kỹ càng từ đầu mọi sự ấy, thì cũng tưởng nên theo thứ tự viết mà tỏ ra cho ngươi” (Lu-ca 1:1-3). Khảo cổ học liên tục cung cấp bằng chứng xác nhận các chi tiết lịch sử và văn hóa trong Kinh Thánh.

2. Mục Đích Tối Hậu: Sự Cứu Rỗi, Không Phải Giải Trí: Truyện cổ tích kết thúc bằng “và họ sống hạnh phúc mãi mãi về sau,” nhưng thường chỉ áp dụng cho các nhân vật trong truyện. Kinh Thánh kết thúc bằng một lời hứa và lời mời phổ quát cho toàn nhân loại: “Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài, hầu cho hễ ai tin Con ấy không bị hư mất mà được sự sống đời đời” (Giăng 3:16). Mục đích của Kinh Thánh là bày tỏ Đức Chúa Trời, vạch trần tội lỗi con người, và chỉ ra con đường cứu rỗi duy nhất qua Chúa Cứu Thế Giê-xu (Rô-ma 3:23-24). Đây là một tuyên bố cứu rỗi mang tính hiện sinh, đòi hỏi một sự đáp ứng cá nhân.

3. Tính Nhất Quán Siêu Nhiên Xuyệt Suốt 66 Sách: Một truyện cổ tích là tác phẩm của một hoặc một nhóm tác giả trong một thời đại. Kinh Thánh, trải qua 15 thế kỷ, với các trước giả từ vua chúa, ngư phủ, bác sĩ, đến nhà tiên tri, lại trình bày một câu chuyện nhất quán xuyên suốt: Sự Sáng Tạo, Sự Sa Ngã, Sự Cứu Chuộc, và Sự Tái Lập. Cựu Ước chứa đầy những lời tiên tri (hơn 300 tiên tri riêng về Đấng Mê-si) được Tân Ước ứng nghiệm chính xác trong cuộc đời, chức vụ, sự chết và sự sống lại của Chúa Giê-xu. Sự nhất quán này chỉ có thể giải thích bằng một Đấng Soi Dẫn duy nhất đằng sau toàn bộ quá trình: Đức Thánh Linh.

4. Sức Biến Đổi Đời Sống trong Hiện Tại: Truyện cổ tích có thể truyền cảm hứng, nhưng hiếm khi tuyên bố có quyền năng biến đổi bản chất tội lỗi của con người. Kinh Thánh thì khác. Nó là “Lời sống và linh nghiệm” (ἐνεργής/energēs – đầy năng lực, hiệu quả) (Hê-bơ-rơ 4:12). Xuyên suốt lịch sử, Lời Chúa đã biến đổi những kẻ giết người trở thành thánh đồ (Phao-lô), những kẻ chối Chúa trở thành người tử đạo (Phi-e-rơ), và hàng tỷ mạng sống tầm thường trở nên môn đệ của Chúa Giê-xu. Quyền năng này đến từ chính Đấng đứng đằng sau Lời.

1. “Nhưng Kinh Thánh có những phép lạ, rồng, và những câu chuyện kỳ lạ như Nô-ê hay Giô-na – nghe chẳng khác gì cổ tích?” Đây là điểm then chốt: Sự hiện diện của các sự kiện siêu nhiên không tự động biến một câu chuyện thành hư cấu. Nếu có một Đức Chúa Trời Toàn Năng, Đấng Sáng Tạo vũ trụ, thì việc Ngài can thiệp vào thế giới Ngài tạo dựng (làm phép lạ) là hoàn toàn hợp lý. Vấn đề không nằm ở tính khả thi mà nằm ở thế giới quan. Kinh Thánh giả định sự tồn tại của Đức Chúa Trời và thế giới siêu nhiên; trong khi chủ nghĩa duy vật tự nhiên thì phủ nhận. Các câu chuyện như Nô-ê hay Giô-na được trình bày như những sự kiện lịch sử có thật trong dòng chảy lịch sử cứu rỗi, với các chi tiết địa lý và gia phả cụ thể, hoàn toàn khác với cấu trúc “ngày xửa ngày xưa” của cổ tích.

2. “Có phải Kinh Thánh chỉ là một cuốn sách đạo đức hay, giống như ngụ ngôn Ê-dốp?” Kinh Thánh chứa đựng sự dạy dỗ đạo đức cao siêu nhất, nhưng không dừng lại ở đó. Nó là sự mặc khải (ἀποκάλυψις/apokalypsis – vén màn) về chính Đức Chúa Trời và kế hoạch cứu rỗi của Ngài. Ngụ ngôn Ê-dốp dạy “đừng tham lam.” Kinh Thánh vạch trần gốc rễ của lòng tham (tội lỗi) và chỉ ra phương thuốc tận gốc (sự tha thứ và đổi mới trong Đấng Christ). Chúa Giê-xu dùng ngụ ngôn để dạy dỗ, nhưng nền tảng của Ngài là thực tại lịch sử: “Nếu Đấng Christ không từ kẻ chết sống lại, thì đức tin anh em cũng vô ích... anh em còn ở trong tội lỗi mình” (1 Cô-rinh-tô 15:17). Đức tin Cơ Đốc gắn liền với các sự kiện lịch sử có thể kiểm chứng, đặc biệt là sự phục sinh.

Hiểu rằng Kinh Thánh là Lời chân thật của Đức Chúa Trời, chứ không phải truyện cổ tích, sẽ thay đổi cách chúng ta đối diện với Kinh Thánh mỗi ngày:

1. Đọc Và Nghiên Cứu Với Thái Độ Tin Cậy Và Vâng Phục: Thay vì đọc như đọc một câu chuyện hay một triết lý, chúng ta tiếp cận Kinh Thánh như bức thư tình của Cha Thiên Thượng và bản hướng dẫn cho cuộc sống. Chúng ta không hỏi “Câu chuyện này có ý nghĩa gì với tôi?” mà hỏi “Đức Chúa Trời đang phán gì cho tôi qua phân đoạn này, và tôi phải vâng theo thế nào?” (Gia-cơ 1:22).

2. Xây Dựng Nền Tảng Đức Tin Vững Vàng: Khi đối diện với nghi ngờ hoặc sự chế giễu từ thế gian, chúng ta có thể đứng vững trên lẽ thật rằng đức tin của mình dựa trên sự kiện lịch sử và sự mặc khải đáng tin cậy, không phải trên truyền thuyết mơ hồ. Hãy học hỏi để biện giáo (1 Phi-e-rơ 3:15), hiểu biết về các bằng chứng lịch sử và khảo cổ hỗ trợ cho Kinh Thánh.

3. Rao Truyền Phúc Âm Cách Xác Tín Và Yêu Thương: Khi chia sẻ Phúc Âm, chúng ta không kể một câu chuyện cổ tích an ủi về thiên đàng. Chúng ta công bố một sự thật lịch sử mang tính cứu rỗi: Chúa Giê-xu đã chết vì tội lỗi chúng ta, đã sống lại, và Ngài mời gọi mọi người ăn năn, tin nhận. Sự xác tín này sẽ truyền năng lực và sự chân thật cho lời chứng của chúng ta.

4. Để Lời Chúa Thẩm Vấn Và Biến Đổi: Hãy để Lời sắc bén như gươm hai lưỡi của Chúa phán xét những tư tưởng và ý định trong lòng mình (Hê-bơ-rơ 4:12). Vì đó là Lời sự sống, hãy để nó uốn nắn nhân cách, hôn nhân, công việc và mọi mối quan hệ của chúng ta theo ý muốn trọn vẹn của Đức Chúa Trời.

Kinh Thánh hoàn toàn không phải là một tuyển tập truyện cổ tích. Nó là Lời Mặc Khải đáng tin cậy, có thẩm quyền và đầy quyền năng của Đức Chúa Trời hằng sống. Nó đặt chân chúng ta trên nền đá vững chắc của lịch sử và sự thật, trong khi mở ra cánh cửa đến với những thực tại siêu nhiên vĩ đại nhất: tình yêu, ân điển và sự cứu rỗi của Đức Chúa Trời. Sự khẳng định này không đến từ sự ngây thơ mù quáng, mà từ sự xem xét kỹ lưỡng bằng chứng, kinh nghiệm về quyền năng biến đổi của Lời Chúa, và trên hết, từ mối quan hệ cá nhân với Đấng là Ngôi Lời (Λόγος/Logos) nhập thể – Chúa Giê-xu Christ (Giăng 1:1, 14).

Lời tác giả Thi-thiên thật đúng đắn và khích lệ cho mỗi chúng ta ngày nay: “Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi” (Thi-thiên 119:105). Trong một thế giới đầy những câu chuyện hư cấu và tư tưởng mập mờ, hãy nắm giữ, yêu mến và sống theo Lẽ Thật vĩnh cửu đã được bày tỏ trong Kinh Thánh.