Những Câu Hỏi Quan Trọng và Nổi Tiếng Nhất Trong Kinh Thánh
Kinh Thánh không chỉ là một bộ sách ghi chép lịch sử hay các giáo lý, mà còn là một cuộc đối thoại vĩ đại giữa Đức Chúa Trời và con người. Trong cuộc đối thoại ấy, những câu hỏi được đặt ra đóng vai trò then chốt, như những chìa khóa mở ra chân lý về Đấng Tạo Hóa, về thân phận con người, tội lỗi, ân điển và sự cứu rỗi. Những câu hỏi này, từ Cựu Ước đến Tân Ước, vang vọng xuyên suốt thời gian, thách thức, an ủi và biến đổi những ai dám đối diện với chúng. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào một số câu hỏi quan trọng và nổi tiếng nhất, khám phá bối cảnh, ý nghĩa nguyên thủy (từ ngữ Hê-bơ-rơ và Hy Lạp) cùng áp dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.
I. Những Câu Hỏi Trọng Tâm Trong Cựu Ước: Sự Sa Ngã, Giao Ước và Bản Chất của Đức Chúa Trời
1. “Ngươi ở đâu?” (Sáng-thế-ký 3:9) – Câu Hỏi Về Tội Lỗi và Sự Tách Biệt
Sau khi A-đam và Ê-va phạm tội, “Giê-hô-va Đức Chúa Trời gọi A-đam mà phán hỏi rằng: Ngươi ở đâu?” (Sáng 3:9). Trong tiếng Hê-bơ-rơ, cụm từ này là “ayyekkah” (אַיֶּכָּה). Đây không phải là câu hỏi về địa lý của Đấng toàn tri, mà là một lời chất vấn đầy ân điển nhằm đánh thức lương tâm. Nó chất vấn về tình trạng thuộc linh của con người: “Ngươi đang ở đâu trong mối tương giao với Ta?”. Câu hỏi này vạch trần sự trốn chạy, xấu hổ và sự tách biệt do tội lỗi gây ra. Nó là câu hỏi đầu tiên Đức Chúa Trời hỏi con người sa ngã, và cũng là câu hỏi Ngài vẫn đặt ra với mỗi tấm lòng ngày nay.
2. “Nhưng ta là ai...?” (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:11) – Câu Hỏi Về Thân Phận và Sự Kêu Gọi
Khi Đức Chúa Trời kêu gọi Môi-se từ bụi gai cháy để giải cứu dân Y-sơ-ra-ên, Môi-se thưa: “Nhưng tôi là ai, dám đi đến Pha-ra-ôn, và đem dân Y-sơ-ra-ên ra khỏi xứ Ê-díp-tô?” (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:11). Câu hỏi “mi anochi” (מִי אָנֹכִי) trong tiếng Hê-bơ-rơ phản ánh sự yếu đuối, bất xứng và nghi ngờ của con người trước sứ mạng thần thượng. Câu trả lời của Đức Chúa Trời không tán dương bản thân Môi-se, mà hướng về sự hiện diện và quyền năng của Ngài: “Ta sẽ ở cùng ngươi” (câu 12). Đây là nền tảng cho mọi sự kêu gọi: không phải chúng ta là ai, mà là Đức Chúa Trời, Đấng ở cùng chúng ta, là ai.
3. “Đức Giê-hô-va phán: Hỡi Sa-tan, ngươi ở đâu?” (Gióp 1:7) & “...Còn ngươi bởi đâu đến?” (Gióp 38:4) – Sự Đối Chất Giữa Sự Dữ và Quyền Tối Thượng
Sách Gióp mở ra bằng câu hỏi của Đức Giê-hô-va dành cho Sa-tan, hỏi về nguồn gốc và phạm vi hoạt động của nó. Đến chương 38, sau những tranh luận dài, chính Đức Chúa Trời đáp lời Gióp từ cơn gió lốc với một loạt câu hỏi tu từ hùng vĩ, bắt đầu bằng: “Khi ta đặt nền trái đất, thì ngươi ở đâu?... Hãy cho ta biết, nếu ngươi có thông sáng” (Gióp 38:4). Những câu hỏi này (“e’yoh hayiytha” - אֵיפֹה הָיִיתָ) không nhằm hạ nhục, mà để tái lập viễn cảnh đúng đắn: Con người hữu hạn không thể hiểu thấu đường lối vô hạn và khôn ngoan tuyệt đối của Đấng Tạo Hóa. Chúng dạy chúng ta thờ phượng trong sự tin cậy, ngay cả giữa sự đau khố không giải đáp.
II. Những Câu Hỏi Trọng Tâm Trong Tân Ước: Sự Cứu Rỗi, Thân Vị Chúa Cứu Thế và Mục Đích Sống
1. “Hỡi các ngươi, hãy nghe ta, thì ta phải làm gì?” (Công-vụ 2:37) & “Tôi phải làm gì để được cứu?” (Công-vụ 16:30) – Câu Hỏi Căn Bản Về Sự Cứu Rỗi
Sau bài giảng đầy quyền năng của Phi-e-rơ vào ngày Lễ Ngũ Tuần, những người nghe “trong lòng cảm động, bèn nói với Phi-e-rơ và các sứ đồ rằng: Hỡi anh em, chúng ta phải làm chi?” (Công-vụ 2:37). Tương tự, viên cai ngục ở thành Phi-líp, sau trận động đất kinh hồn, “run rẩy, sấp mình xuống trước mặt Phi-líp và Si-la, rồi đem hai người ra, mà hỏi rằng: Các chúa ơi, tôi phải làm gì cho được cứu?” (Công-vụ 16:30). Trong tiếng Hy Lạp, từ “làm” (poieō - ποιέω) cho thấy bản năng tôn giáo của con người: tìm kiếm một hành động, một việc làm để đạt được sự cứu rỗi. Câu trả lời tương phản rõ ràng: “Hãy hối cải...” (Công 2:38) và “Hãy tin Đức Chúa Jêsus Christ, thì ngươi và cả nhà đều sẽ được cứu” (Công 16:31). Đây là cốt lõi của Phúc Âm: cứu rỗi bởi ân điển, nhờ đức tin, chứ không bởi việc làm (Ê-phê-sô 2:8-9).
2. “Còn các ngươi thì nói ta là ai?” (Ma-thi-ơ 16:15) – Câu Hỏi Quan Trọng Nhất Về Thân Vị Chúa Cứu Thế
Giữa sự hiểu lầm của đám đông và sự nghi ngờ của các nhà lãnh đạo tôn giáo, Chúa Giê-xu quay sang hỏi các môn đồ: “Còn các ngươi thì nói ta là ai?” (Ma-thi-ơ 16:15). Câu hỏi này trong tiếng Hy Lạp, “hymeis de tina me legete einai?” (ὑμεῖς δὲ τίνα με λέγετε εἶναι;), nhấn mạnh đại từ “các ngươi” (hymeis), đòi hỏi một sự xác quyết cá nhân. Nó không còn là tin đồn hay học thuyết, mà là mối quan hệ. Sự tuyên xưng của Phi-e-rơ, “Thầy là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (câu 16), đã nhận được lời khen phước từ Chúa. Đây là tảng đá của Hội Thánh và của đức tin cá nhân. Mọi câu hỏi khác trong đời sống đều tìm được câu trả lời trong danh tính của Chúa Giê-xu.
3. “Đức Chúa Trời chúng ta ở trên các từng trời; Phàm việc gì Ngài cũng làm theo ý muốn của Ngài” (Ê-phê-sô 1:11) & “...Vì sự sống ta hơn đồ ăn...” (Ma-thi-ơ 6:25) – Câu Hỏi Về Mục Đích và Sự Lo Âu
Chúa Giê-xu đặt ra một loạt câu hỏi tu từ trong Bài Giảng Trên Núi để đối diện với sự lo lắng: “Chẳng phải sự sống quí trọng hơn đồ ăn, thân thể quí trọng hơn quần áo sao?” (Ma-thi-ơ 6:25). Những câu hỏi “chẳng phải... sao?” (“ouch...?” trong tiếng Hy Lạp) mời gọi người nghe suy luận từ sự sáng tạo đến sự quan phòng của Cha Thiên Thượng. Chúng hướng chúng ta đến một câu hỏi căn bản hơn: “Mục đích tối thượng của đời sống tôi là gì?” Kinh Thánh trả lời: Để tôn vinh Đức Chúa Trời và tận hưởng Ngài đời đời. Khi hiểu được mục đích đó (Ê-phê-sô 1:11-12), những lo âu về nhu cầu hàng ngày sẽ được đặt đúng vị trí.
III. Câu Hỏi Của Chúa Giê-xu Trên Thập Tự Giá và Câu Hỏi Về Sự Phục Sinh
1. “Ê-lô-i, Ê-lô-i, la-ma sa-bách-ta-ni?” (Mác 15:34) – Câu Hỏi Về Sự Thương Khó Thay Thế
Trên thập tự giá, Chúa Giê-xu kêu lên: “Ê-lô-i, Ê-lô-i, la-ma sa-bách-ta-ni? nghĩa là: Đức Chúa Trời tôi ơi, Đức Chúa Trời tôi ơi, sao Ngài lìa bỏ tôi?” (Mác 15:34). Đây là lời trích từ Thi-thiên 22:1 trong tiếng A-ram. Câu hỏi “lama” (tại sao) không phải là tiếng kêu tuyệt vọng của sự nghi ngờ, mà là sự bày tỏ nỗi đau thực sự của Đấng Cứu Thế đang gánh thay tội lỗi của nhân loại. Sự “lìa bỏ” này chính là sự đoán phạt mà Ngài chịu thay cho chúng ta, để ai tin Ngài sẽ không bao giờ bị lìa bỏ (Hê-bơ-rơ 13:5). Đây là câu hỏi bi thương nhất, biểu lộ chiều sâu của sự cứu chuộc.
2. “Hỡi sự chết, sự thắng của mầy ở đâu? Hỡi âm phủ, sự thắng của mầy ở đâu?” (1 Cô-rinh-tô 15:55) – Câu Hỏi Khải Hoàn Về Sự Phục Sinh
Sứ đồ Phao-lô, khi luận về sự sống lại của thân thể, đã hướng đến ngày cuối cùng và reo lên từ lời tiên tri Ô-sê: “Hỡi sự chết, sự thắng của mầy ở đâu? Hỡi âm phủ, sự thắng của mầy ở đâu?” (1 Cô-rinh-tô 15:55). Trong tiếng Hy Lạp, “pou sou” (ποῦ σου) nghĩa là “nơi nào của ngươi?”. Đây là câu hỏi khải hoàn, tuyên bố rằng nhờ sự phục sinh của Chúa Giê-xu, nọc độc của tội lỗi và sự chết đã bị tước mất. Sự chết không còn là dấu chấm hết đáng sợ, mà đã trở thành cánh cửa bước vào sự sống đời đời cho những ai ở trong Đấng Christ.
IV. Áp Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Những câu hỏi này không chỉ là di sản thuộc linh, mà còn là công cụ biến đổi cho đời sống hằng ngày:
- Đối Diện Với Tội Lỗi: Khi phạm tội, thay vì trốn tránh hoặc biện minh, hãy để lương tâm được Thánh Linh dùng câu hỏi “Ngươi ở đâu?” để dẫn dắt chúng ta đến sự ăn năn thật và chạy đến với sự tha thứ trong huyết Chúa Giê-xu (1 Giăng 1:9).
- Đối Diện Với Sự Kêu Gọi và Nhiệm Vụ: Khi cảm thấy bất xứng trước một trách nhiệm trong Hội Thánh hay chức vụ, hãy nhớ câu hỏi “Nhưng tôi là ai?” của Môi-se. Câu trả lời không nằm ở năng lực bản thân, mà ở lời hứa “Ta sẽ ở cùng ngươi”. Hãy bước đi bởi đức tin nơi Đấng kêu gọi.
- Xây Dựng Mối Quan Hệ Cá Nhân Với Chúa Cứu Thế: Đừng bằng lòng với kiến thức giáo lý suông. Mỗi ngày, hãy tự hỏi lòng mình câu của Chúa Giê-xu: “Còn ngươi thì nói Ta là ai?”. Nuôi dưỡng mối tương giao cá nhân, sâu nhiệm với Ngài qua sự cầu nguyện và Lời Chúa.
- Chia Sẻ Phúc Âm: Câu hỏi “Tôi phải làm gì để được cứu?” là mẫu mực cho việc truyền giảng. Hãy dẫn dắt người ta đến chỗ nhận biết nhu cầu thuộc linh của họ, rồi chỉ về Chúa Giê-xu là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời, là câu trả lời duy nhất.
- Sống Với Hy Vọng Phục Sinh: Trước nỗi sợ hãi, bệnh tật hay sự mất mát, hãy để câu hỏi khải hoàn “Hỡi sự chết, sự thắng của mầy ở đâu?” vang lên trong tâm trí. Hy vọng phục sinh cho chúng ta can đảm sống và phục vụ hôm nay.
Kết Luận
Kinh Thánh là một kho tàng những câu hỏi thần thượng, mỗi câu hỏi như một mặt của viên kim cương phản chiếu ánh sáng chân lý của Đức Chúa Trời. Từ “Ngươi ở đâu?” trong vườn Ê-đen đến “Hỡi sự chết, sự thắng của mầy ở đâu?” trong sự phục sinh, chúng vẽ nên một hành trình từ sự sa ngã đến sự cứu chuộc trọn vẹn trong Đấng Christ. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được mời gọi không chỉ đọc những câu hỏi ấy, mà còn sống với chúng, để chúng chất vấn, uốn nắn và định hình đức tin cùng nếp sống của chúng ta. Ước mong mỗi chúng ta, khi đối diện với những câu hỏi quan trọng nhất của cuộc đời, đều tìm được câu trả lời thỏa đáng và trọn vẹn trong Chúa Giê-xu Christ, là Con Đường, Chân Lý và Sự Sống (Giăng 14:6).