Kinh Thánh nói gì về việc thỏa mãn bản thân / tìm kiếm khoái lạc cho riêng mình?

Trong một thế giới đề cao chủ nghĩa cá nhân và tôn thờ sự thỏa mãn tức thời, câu hỏi về việc tìm kiếm khoái lạc cho riêng mình trở nên cấp thiết đối với Cơ Đốc nhân. Liệu Kinh Thánh có ủng hộ việc chúng ta theo đuổi hạnh phúc và thỏa mãn cá nhân? Hay Ngài kêu gọi một lối sống khổ hạnh, từ bỏ mọi niềm vui? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát Kinh Thánh một cách toàn diện, phân tích ngôn ngữ gốc và bối cảnh, để tìm ra nguyên tắc đời đời của Đức Chúa Trời về chủ đề then chốt này.

Không sách nào trong Kinh Thánh trực tiếp đối diện với câu hỏi về sự thỏa mãn nhục thể như sách Truyền Đạo. Vua Sa-lô-môn, người được ban cho sự khôn ngoan và của cải vô song, đã thực hiện một thí nghiệm triết học: ông dùng toàn bộ năng lực và nguồn lực để theo đuổi mọi hình thức khoái lạc và thành tựu nhân sinh.

"Ta nói trong lòng rằng: Hè! hãy thử sự vui sướng, và hưởng lấy điều phước. Nhưng nầy, cũng là sự hư không. Ta nói: Sự vui cười là điên cuồng, còn sự vui sướng có ích gì?" (Truyền Đạo 2:1-2).

Ông xây cất, trồng vườn, tích lũy tài sản, thâu góp ca kỹ, và thỏa mãn mọi ham muốn mắt thấy (Truyền Đạo 2:4-10). Kết luận sau cùng của ông là một tiếng thở dài: "Hư không của sự hư không, thảy đều hư không" (Truyền Đạo 1:2). Từ "hư không" trong tiếng Hê-bơ-rơ là **hevel** (הֶבֶל), có nghĩa đen là "hơi thở", "hơi nước thoáng qua". Nó mô tả sự phù du, trống rỗng, và thiếu thực chất của mọi sự thỏa mãn thuần túy thuộc về thế gian và bản ngã. Sa-lô-môn nhận ra rằng sự tìm kiếm khoái lạc như một cứu cánh tự nó là một chu kỳ vô nghĩa, bởi vì nó không giải quyết được vấn đề căn cơ: sự chết và sự xa cách với Đấng Tạo Hóa.

Tân Ước sử dụng hai từ Hy Lạp then chốt giúp chúng ta phân biệt rõ ràng:

• Hēdonē (ἡδονή): Chỉ "khoái lạc", "sự thỏa mãn nhục dục", "sự hưởng thụ". Từ này là gốc của chữ "hedonism" (chủ nghĩa khoái lạc). Kinh Thánh cảnh báo mạnh mẽ về việc sống vì hēdonē.
• Chara (χαρά): Chỉ "niềm vui", "sự vui mừng" thuộc linh, sâu sắc và lâu bền, thường bắt nguồn từ mối liên hệ với Đấng Christ và sự vâng phục Ngài.

Sứ đồ Phao-lô liệt kê các công việc của xác thịt, và trong đó có "sự mê đắm" (Ga-la-ti 5:19-21). Từ được dùng ở đây là hēdonai (số nhiều của hēdonē). Gia-cơ cũng chất vấn một cách sắc bén: "Anh em ham muốn mà không được, nên anh em giết người; anh em ghen tương mà không có thể đạt được, nên anh em tranh chiến và gây gỗ. Anh em không được, vì anh em không cầu xin. Anh em cầu xin mà không nhận được, vì cầu xin trái lẽ, để dùng trong tư dục anh em" (Gia-cơ 4:2-3). "Tư dục" ở đây chính là hēdonē - những ham muốn khoái lạc vị kỷ.

Chúa Giê-xu kể câu chuyện về người nhà giàu dại, người chỉ lo tích trữ của cải và thỏa mãn bản thân: "Hỡi linh hồn ta, mầy có nhiều của cải dự trữ đủ dùng lâu năm; thôi, hãy nghỉ, ăn, uống, và vui vẻ" (Lu-ca 12:19). Đức Chúa Trời phán với người ấy là "kẻ dại", vì linh hồn ông ta bị đòi lại ngay đêm đó. Bài học rõ ràng: Đời sống tìm kiếm sự thỏa mãn bản thân làm trung tâm là sự điên dại trước mặt Đức Chúa Trời.

Kinh Thánh không phủ nhận mọi hình thức của niềm vui hay sự hưởng thụ. Trái lại, Đức Chúa Trời là Đấng "ban mọi vật dư dật cho chúng ta được hưởng" (I Ti-mô-thê 6:17). Ngài tạo dựng thức ăn ngon, vẻ đẹp, tình yêu, và những điều thú vị. Vấn đề nằm ở trái tim và mục đích.

Sự thỏa mãn trở thành tội lỗi khi nó biến từ sự hưởng dụng (enjoyment) thành sự thờ phượng (worship). Phao-lô mô tả chính xác điều này trong Rô-ma 1:25 khi nói về những người "thờ lạy và hầu việc loài chịu dựng nên thay cho Đấng dựng nên". Khoái lạc, của cải, danh vọng, hay bất cứ điều gì khác, khi được đặt lên ngôi vị của Đức Chúa Trời, đều trở thành thần tượng. Chúng ta được tạo dựng để tìm thấy sự thỏa mãn tối thượng nơi Đức Chúa Trời (Thi thiên 16:11), và mọi niềm vui khác phải là phương tiện dẫn chúng ta đến sự ngợi kơn Ngài, chứ không phải là điểm dừng cuối cùng.

Phao-lô trình bày một nguyên tắc sống động trong I Cô-rinh-tô 10:31: "Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm". Ngay cả những hoạt động thông thường nhất như ăn uống cũng có thể và phải được thực hiện cho vinh quang Đức Chúa Trời. Điều này biến đổi hoàn toàn động cơ: thay vì tìm kiếm sự thỏa mãn cho tôi, tôi tận hưởng ân tứ của Chúa với lòng biết ơn, và qua đó, tôn vinh Đấng ban cho.

Nghịch lý lớn nhất của đạo Đấng Christ là con đường dẫn đến sự sống thật và thỏa mãn thật lại đi ngang qua sự từ bỏ chính mình. Chúa Giê-xu tuyên bố: "Vì ai muốn cứu sự sống mình thì sẽ mất; còn ai vì cớ ta và đạo Tin Lành mà mất sự sống, thì sẽ cứu" (Mác 8:35). Động từ "mất" ở đây (apollymi) không có nghĩa là hủy diệt vô nghĩa, mà là "để cho đi", "hy sinh". Chúng ta mất đi đời sống vị kỷ, luôn tìm kiếm sự thỏa mãn cho cái tôi, để nhận lấy đời sống được Chúa định nghĩa và ban cho - một đời sống dư dật hơn (Giăng 10:10).

Sứ đồ Phao-lô là tấm gương sống động. Ông học được bí quyết của sự thỏa mãn nội tâm không lệ thuộc vào hoàn cảnh: "Tôi đã tập hễ gặp phải thế nào, cũng thỏa mãn được cả. Tôi biết chịu nghèo hèn, cũng biết được dư dật. Trong mọi sự và mọi nơi, tôi đã tập cả, dù no hay đói, dù dư hay thiếu cũng được. Tôi làm được mọi sự nhờ Đấng ban thêm sức cho tôi" (Phi-líp 4:11-13). Sự "thỏa mãn" (autarkēs) của Phao-lô là sự tự lập, tự đủ về mặt tâm linh, bắt nguồn từ nguồn sức mạnh siêu nhiên là Đấng Christ, chứ không phải từ sự dư dật vật chất hay khoái lạc cảm xúc.

Làm thế nào để áp dụng những lẽ thật này vào đời sống hàng ngày trong một thế giới luôn thúc giục chúng ta "tự thỏa mãn"?

1. Kiểm Tra Động Cơ: Trước khi theo đuổi một niềm vui, một mục tiêu, hay một mối quan hệ, hãy tự hỏi: "Điều này có đang dẫn tôi đến gần Chúa hơn và làm vinh hiển Danh Ngài không, hay nó chỉ đơn thuần là để thỏa mãn cái tôi của tôi?" Hãy cầu xin Thánh Linh soi sáng (Thi thiên 139:23-24).

2. Rèn Luyện Lòng Biết Ơn: Chuyển hóa mọi sự hưởng thụ thành cơ hội tạ ơn. Khi thưởng thức một bữa ăn ngon, một cảnh đẹp, hay một món quà, hãy dừng lại và cảm tạ Đấng ban cho. Lòng biết ơn phá vỡ quyền lực của chủ nghĩa vị kỷ.

3. Sống Với Sự Rộng Rãi: Một trong những liều thuốc giải mạnh mẽ nhất cho việc tìm kiếm khoái lạc cho bản thân là sự rộng rãi. Chủ động chia sẻ thời gian, tài nguyên, và của cải với người khác (Công vụ 20:35). Điều này đánh bại tính tham lam và mở rộng lòng chúng ta ra với tình yêu của Chúa.

4. Nuôi Dưỡng Khẩu Vị Thuộc Linh: Chúng ta sẽ theo đuổi điều gì đem lại cho chúng ta niềm vui lớn nhất. Hãy chủ động nuôi dưỡng khẩu vị cho những niềm vui thuộc linh: sự hiện diện của Chúa qua sự cầu nguyện (Thi thiên 16:11), Lời Chúa (Giê-rê-mi 15:16), sự thông công với các thánh đồ, và sự phục vụ. Khi chúng ta nếm biết Chúa là ngọt ngào, sự hấp dẫn của những khoái lạc phù du sẽ giảm bớt.

5. Nhìn Về Sự Vĩnh Cửu: Hãy sống với nhãn quan về cõi đời đời. Sa-lô-môn thấy mọi sự là hư không vì ông chỉ nhìn "dưới mặt trời" (Truyền Đạo 1:3). Cơ Đốc nhân có một hy vọng vượt trên mặt trời - đó là sự sống đời đời trong sự hiện diện đầy vui thỏa của Đức Chúa Trời. Sự tập trung vào cõi đời đời giúp chúng ta sử dụng của cải và khoái lạc đời này như những công cụ, chứ không phải là cứu cánh.

Kinh Thánh không kết án bản thân sự hưởng thụ, nhưng nó lên án một đời sống lấy sự thỏa mãn bản thân làm mục đích tối hậu. Đó là con đường dẫn đến sự trống rỗng, như Sa-lô-môn đã chứng nghiệm. Con đường của Phao-lô và của chính Chúa Giê-xu mới là con đường dẫn đến sự thỏa mãn đích thực: từ bỏ quyền lợi của bản thân để tìm kiếm vương quốc và sự công bình của Đức Chúa Trời trước nhất (Ma-thi-ơ 6:33). Trong sự vâng phục và hiệp một với Đấng Christ, chúng ta khám phá ra rằng Ngài chính là Đối Tượng mà tâm hồn chúng ta hằng khao khát. Mọi niềm vui khác chỉ là những tia phản chiếu mờ nhạt của niềm vui vĩ đại ấy. Ước gì chúng ta, như tác giả Thi thiên, có thể tuyên bố: "Chúa sẽ chỉ cho tôi biết con đường sự sống; Trước mặt Chúa có trọn sự khoái lạc, Tại bên hữu Chúa có điều vui sướng vô cùng" (Thi thiên 16:11).

Bài nghiên cứu sử dụng bản Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925 (Bản Truyền Thống). Các từ ngữ gốc Hy Lạp và Hê-bơ-rơ được tra cứu từ các tài liệu học thuật chuẩn mực.