Ý Nghĩa Của "Mệnh Lệnh Vĩnh Viễn" Trong Luật Pháp Kinh Thánh
Khi đọc Kinh Thánh, đặc biệt là Ngũ Kinh (5 sách đầu của Cựu Ước), chúng ta thường bắt gặp cụm từ "một lệnh định đời đời" hay "một luật lệ vĩnh viễn". Đối với độc giả hiện đại, đặc biệt là Cơ Đốc nhân sống dưới ân điển, những thuật ngữ này có thể gây ra một số thắc mắc: Luật pháp muốn nói gì? Những mệnh lệnh này còn áp dụng cho chúng ta ngày nay không? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát ý nghĩa thần học, bối cảnh lịch sử và ứng dụng thuộc linh của khái niệm quan trọng này, dựa trên sự giải nghĩa Kinh Thánh theo nguyên tắc "Kinh Thánh giải nghĩa Kinh Thánh".
I. Giải Nghĩa Nguyên Ngữ: "Luật Vĩnh Viễn" Trong Tiếng Hê-bơ-rơ
Trong tiếng Hê-bơ-rơ, cụm từ thường được dùng là "ḥuqqat ‘ôlām" (חֻקַּת עוֹלָם) hoặc "torat ‘ôlām" (תּוֹרַת עוֹלָם). - "Ḥuqqah" (חֻקָּה) thường chỉ một quy định, lệnh định, điều lệ đã được thiết lập, một luật lễ nghi. Nó bắt nguồn từ động từ "ḥāqaq" (חָקַק) có nghĩa là "khắc, ghi, ban hành một sắc lệnh". - "‘Ôlām" (עוֹלָם) là một từ phức tạp, thường được dịch là "đời đời", "vĩnh cửu", "vô tận", "trọn đời", hoặc thậm chí là "từ xưa đến nay". Nó mang ý nghĩa về một khoảng thời gian dài không xác định, có thể là trọn đời một cá nhân, trọn đời một chức vụ, hoặc trọn thời gian của một giao ước hay sự sắp đặt nào đó.
Do đó, "ḥuqqat ‘ôlām" không chỉ đơn thuần có nghĩa là "một luật lệ cho đến tận thế" theo nghĩa thời gian tuyến tính của chúng ta, mà còn hàm ý một sự sắp đặt có tính ổn định, bền vững, không thay đổi trong suốt thời kỳ mà nó được áp dụng. Tính "vĩnh viễn" của nó gắn liền với tính hợp lệ và thẩm quyền của chính giao ước mà nó thuộc về.
II. Các Bối Cảnh Sử Dụng Cụ Thể Trong Cựu Ước
Khái niệm này xuất hiện trong nhiều loại luật khác nhau, giúp chúng ta phân loại và hiểu rõ mục đích.
1. Luật Lễ Nghi và Thờ Phượng
Đây là nhóm phổ biến nhất. Chúng là những mệnh lệnh liên quan đến sự thờ phượng Đức Giê-hô-va trong đền tạm và sau này là đền thờ.
- Lễ Vượt Qua (Pesach): "Các ngươi hãy giữ lễ ấy như một lệ định đời đời cho con cháu các ngươi" (Xuất Ê-díp-tô Ký 12:14, 24). Lễ này được lập ra để kỷ niệm sự giải phóng khỏi Ai Cập, là một dấu hiệu của giao ước. Tính "đời đời" của nó nhấn mạnh đến tầm quan trọng lâu dài của việc tưởng nhớ sự cứu chuộc của Đức Chúa Trời.
- Chức Vụ Thầy Tế Lễ: "Ấy sẽ là một lệ định đời đời cho dòng dõi nó trước mặt Đức Giê-hô-va" (Xuất Ê-díp-tô Ký 28:43). Các quy định về trang phục và nghi thức cho A-rôn và con cháu nhấn mạnh sự thánh khiết cần có để đến gần Đức Chúa Trời, và tính vĩnh viễn gắn với chức vụ tế lễ theo dòng dõi A-rôn.
- Các Của Lễ: Các luật về của lễ thiêu, của lễ chay, của lễ thù ân đều nhiều lần được gọi là "luật lệ đời đời" (Lê-vi Ký 6:18, 22; 7:34). Chúng là mô hình được Đức Chúa Trời thiết lập để dạy dân sự về sự thánh khiết, tội lỗi, sự chuộc tội và sự thông công với Ngài.
2. Luật Đạo Đức và Phân Biệt
Một số luật nhấn mạnh đến sự thánh khiết của dân sự Đức Chúa Trời, biệt họ ra khỏi các dân tộc khác.
- Cấm Ăn Huyết và Mỡ: "Ấy sẽ là một lệ định đời đời cho các ngươi và con cháu các ngươi... Chớ ăn huyết" (Lê-vi Ký 3:17, 7:26). Điều này dạy về sự tôn trọng sự sống (vì sự sống ở trong huyết - Lê-vi Ký 17:11) và nhận biết rằng của lễ thuộc về Đức Chúa Trời.
- Ngày Sa-bát: "Ấy sẽ là một dấu giữa ta cùng các ngươi trải qua các đời... nó là một giao ước đời đời" (Xuất Ê-díp-tô Ký 31:16-17). Sa-bát là dấu hiệu của giao ước tại núi Si-na-i, biệt Y-sơ-ra-ên ra thánh và nhắc họ nhớ rằng Đức Giê-hô-va là Đấng Tạo Hóa và Đấng Cứu Chuộc.
III. Chìa Khóa Giải Nghĩa: Mối Quan Hệ Với Giao Ước
Tính "vĩnh viễn" của một luật pháp không thể tách rời khỏi giao ước (bərît - בְּרִית) mà nó thuộc về. Các luật này là những điều khoản của giao ước Si-na-i được lập với dân Y-sơ-ra-ên (Xuất Ê-díp-tô Ký 24). Chúng có hiệu lực "đời đời" trong suốt thời kỳ của giao ước đó. Kinh Thánh tiên tri về một Giao Ước Mới sẽ thay thế Giao Ước Cũ (Giê-rê-mi 31:31-34). Sứ đồ Phao-lô giải thích rõ rằng chúng ta không còn ở dưới luật pháp của Giao Ước Cũ như một hệ thống cứu rỗi hay ràng buộc nữa (Ga-la-ti 3:23-25; Rô-ma 6:14).
Vậy, những gì được gọi là "vĩnh viễn" trong Cựu Ước thường có nghĩa là "trọn thời kỳ của sự sắp đặt đó, cho đến khi mục đích của nó được hoàn thành hoặc được thay thế bởi một sự sắp đặt mới trọn vẹn hơn." Chúng là vĩnh viễn trong chừng mực chúng phục vụ cho mục đích của Đức Chúa Trời trong lịch sử cứu chuộc.
IV. Sự Ứng Nghiệm và Chuyển Hóa Trong Tân Ước
Chúa Giê-xu Christ chính là sự ứng nghiệm trọn vẹn của luật pháp (Ma-thi-ơ 5:17). Ngài không đến để phá hủy nhưng để làm cho trọn. Tân Ước cho chúng ta thấy cách các "luật lệ vĩnh viễn" này tìm thấy ý nghĩa trọn vẹn và cao trọng hơn trong Ngài.
- Lễ Vượt Qua: Chúa Giê-xu là Chiên Con lễ Vượt Qua của chúng ta (I Cô-rinh-tô 5:7). Máu của Ngài bôi trên thập tự giá cứu chúng ta khỏi sự chết đời đời. Lễ Vượt Qua Cũ đã được ứng nghiệm và nâng lên một tầm mới trong Bữa Tiệc Ly và thập tự giá.
- Các Của Lễ và Chức Tế Lễ: Chúa Giê-xu là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm đời đời theo ban Mên-chi-xê-đéc (Hê-bơ-rơ 5:6; 7:24), và chính Ngài là của lễ toàn hảo, một lần đủ cả (Hê-bơ-rơ 10:10, 14). Luật về của lễ vĩnh viễn đã tìm thấy sự hoàn thành nơi sự chết chuộc tội của Đấng Christ.
- Luật Về Huyết: Lệnh cấm ăn huyết trong Lê-vi Ký được Hội Thánh đầu tiên tái giải thích trong Công Vụ 15:20, 29, như một sự nhượng bộ văn hóa để gây dựng tình đoàn kết giữa tín hữu gốc Do Thái và Dân Ngoại. Trọng tâm thần học chuyển từ việc kiêng cữ nghi lễ sang nguyên tắc yêu thương và tránh làm vấp phạm.
- Ngày Sa-bát: Chúa Giê-xu là Chúa của ngày Sa-bát (Ma-thi-ơ 12:8). Sự nghỉ ngơi đích thực mà Sa-bát báo trước nay được tìm thấy trong Ngài (Hê-bơ-rơ 4:9-10). Tín hữu Tân Ước không bị ràng buộc bởi ngày thứ Bảy theo nghi thức, nhưng gặp gỡ Chúa vào ngày thứ Nhất – ngày Chúa Nhật – kỷ niệm sự phục sinh của Ngài.
V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Cơ Đốc Nhân Ngày Nay
Hiểu được ý nghĩa của "mệnh lệnh vĩnh viễn" giúp chúng ta sống đẹp lòng Đức Chúa Trời trong thời đại ân điển.
1. Trong Sự Thờ Phượng:
Chúng ta không còn giữ các lễ nghi chi tiết của đền tạm, nhưng tinh thần đằng sau những "luật vĩnh viễn" ấy vẫn còn nguyên giá trị: Sự thánh khiết, lòng tôn kính, và sự biết ơn. Khi dự Lễ Tiệc Thánh (mà bắt nguồn từ Lễ Vượt Qua), chúng ta làm "để nhớ đến" Chúa (I Cô-rinh-tô 11:24-25) – đó là một mệnh lệnh có tính vĩnh viễn trong giao ước mới, nhắc chúng ta về sự chết chuộc tội đời đời của Ngài.
2. Trong Đời Sống Đạo Đức:
Nguyên tắc thánh khiết ("hãy nên thánh, vì ta là thánh" - Lê-vi Ký 11:44) là một mệnh lệnh vĩnh viễn xuyên suốt cả Cựu và Tân Ước (I Phi-e-rơ 1:16). Luật về huyết dạy chúng ta tôn trọng sự sống. Nguyên tắc của sự Sa-bát (nghỉ ngơi và dành riêng thời gian cho Chúa) là một khuôn mẫu quan trọng cho đời sống thuộc linh, dù không còn là ràng buộc về ngày tháng.
3. Trong Cách Đọc và Áp Dụng Cựu Ước:
Chúng ta đọc Cựu Ước không phải để tìm kiếm những luật lệ ràng buộc mình, mà để: - Thấy bóng hình của Đấng Christ và sự cứu chuộc Ngài (Cô-lô-se 2:17; Hê-bơ-rơ 10:1). - Học biết bản tính của Đức Chúa Trời: sự thánh khiết, công bình, và ân điển của Ngài. - Rút ra những bài học thuộc linh (I Cô-rinh-tô 10:11) và những nguyên tắc đạo đức vĩnh cửu (như yêu người lân cận - Lê-vi Ký 19:18) đã được Chúa Giê-xu tóm tắt và nâng lên.
Kết Luận
Các "mệnh lệnh vĩnh viễn" trong luật pháp Cựu Ước là những điều khoản ổn định và bền vững của Giao Ước Si-na-i, có giá trị trọn thời kỳ của giao ước đó. Chúng không phải là gánh nặng tùy tiện, nhưng là những bài học thực thể từ Đức Chúa Trời để dạy dân Ngài về sự thánh khiết, tội lỗi, sự chuộc tội và sự thông công. Chúa Giê-xu Christ, Chiên Con của Đức Chúa Trời và Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm đời đời, đã đến để ứng nghiệm trọn vẹn những luật lệ này. Ngài ban cho chúng ý nghĩa trọn vẹn và đưa chúng ta vào một Giao Ước Mới tốt hơn, được lập nên trên huyết Ngài.
Là Cơ Đốc nhân, chúng ta sống dưới ân điển, không dưới luật pháp của những điều răn bằng văn tự (Rô-ma 6:14; Ê-phê-sô 2:15). Nhưng chúng ta vẫn tôn trọng và học hỏi từ những "luật vĩnh viễn" ấy, vì chúng dẫn dắt chúng ta đến với Chúa Cứu Thế Giê-xu, và dạy chúng ta những nguyên tắc vĩnh cửu về sự thánh khiết, thờ phượng và vâng phục Đức Chúa Trời. Mệnh lệnh vĩnh viễn cho chúng ta ngày nay chính là: "Hãy tin Chúa Giê-xu Christ, thì ngươi và cả nhà ngươi sẽ được cứu rỗi" (Công Vụ 16:31), và "Hãy theo ta" (Ma-thi-ơ 9:9).